ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
first pageprevious pagedispage pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter  
Atthakatha Book 45 : PALI ROMAN Nid.A.1 (saddhammapaj.)

                    12. Culaviyuhasuttaniddesavannana 1-
    dvadasame culaviyuhasuttaniddese sakam sakam ditthiparibbasanati idampi tasmimyeva
mahasamaye "sabbepime ditthigatika `sadhurupamha'ti bhananti, kinnu kho sadhurupava
ime attano eva ditthiya patitthahanti, udahu annampi ditthim ganhanti"ti
uppannacittanam ekaccanam devatanam tamattham pakasetum purimanayeneva nimmitabuddhena
attanam pucchapetva vuttam.
    [113] Tattha adito dvepi gatha pucchagathayeva. Tasu sakam sakam
ditthiparibbasanati attano attano ditthiya vasamana. Viggayha nana kusala vadantiti
tam ditthim balavaggaham gahetva "tattha kusalamha"ti patijanamana puthu puthu
vadanti, ekam na vadanti. Yo evam janati sa vedi dhammam, idam patikkosamakevali
soti tanca ditthim sandhaya yo evam janati, so dhammam vediyi. Idam pana
patikkosanto hino hotiti ca vadanti.
    Nana vadantiti nanakaranam bhananti. Vividham vadantiti nanavidham bhananti.
Annonnam vadantiti ekam avatva annam annam gahetva vadanti. Akevali soti
so 2- akusalo ayam. Asamattoti na paripuro. Aparipunnoti na sampunno.
    [114] Baloti hino. Akusaloti accheko. 3-
    [115] Idani tisso vissajjanagatha hontiti. Ta purimaddhena vuttamattham
pacchimaddhena patibyuhitva thita. Tena byuhena uttarasuttato ca appakatta idam
suttam "culaviyuhan"ti namam labhi. Tattha pathamagathayam tava parassa ce dhammanti
parassa ditthim. Sabbevime balati evam sante sabbeva ime bala hontiti
adhippayo. Kimkarana? sabbevime ditthiparibbasanati.
@Footnote: 1 cha.Ma. culabyuha..., evamuparipi  2 cha.Ma. yo  3 cha.Ma. akkusaloti avidva
    [116] Sanditthiya ceva na vivadata, samsuddhapanna kusala matimati 1- sakaya
ditthiya anavivadata avodata samkilitthava samana samsuddhapanna ca kusala
ca matimanto ca te honti ce. Atha va "sanditthiya ce vadata"tipi 2- patho,
tassattho:- sakaya pana ditthiya vodata samsuddhapanna kusala matimanto honti
ce, na tesam kociti evam sante tesam ekopi nihinapanno na hoti, kimkarana?
ditthi hi tesampi tatha samatta, yatha itaresanti.
    [117] Na vahametanti gathaya sankhepattho:- yam te mithu dve 3- jana
annamannam "balo"ti ahu, aham etam tathiyanti tacchanti neva brumi. Kimkarana?
yasma sabbeva te sakam sakam ditthim "idameva saccam moghamannan"ti akamsu, tena
ca karanena param "balo"ti dahanti. Ettha ca taccham tathevanti 4- dvepi patha.
    Tacchanti atuccham. Tathanti aviparitam. Bhutanti santam. Yathavanti samvijjamanam.
Aviparitanti na visanketam.
    [118] Yamahuti pucchagathaya "yam ditthisaccam tathiyan"ti eke ahu.
    [119] Ekam hi saccanti vissajjanagathaya ekam saccam nirodho maggo
va. Yasmim paja no vivade pajananti yasmim sacce pajananto paja no
vivadeyyum. Sayam thunantiti attana vadanti.
    [120] Kasma nuti pucchagathaya pavadiyaseti vadino. Udahu te
takkamanussarantiti te vadino udahu attano takkamattam anugacchanti.
    Takkapariyahatanti vitakkena samantato ahatam. Vimamsanucaritanti attano
upatthitapannaya vicaritam. Sayam patibhananti attano patibhanam.
@Footnote: 1 cha.Ma. mutimati  2 Si. ce pana vivadatati  3 cha.Ma. dve dve  4 cha.Ma. tathiyam,
@tathevanti
    [121] Na hevati vissajjanagathaya annatra sannaya niccaniti thapetva
sannamattena niccanti gahitaggahanani. Takkanca ditthisu pakappayitvati attano
niccasankappamattam ditthisu janetva.
    Yasma pana ditthisu vitakkam janenta ditthiyopi sanjanenti, tasma vuttam
"ditthigatani janenti sanjanenti"tiadi. Janentiti uparupari ditthim uppadenta
janenti. Sanjanentitiadini upasaggavasena padam vaddhetva vuttani. Mayham saccanti
mama vacanam taccham.
    [122] Idani evam nanasaccesu asantesu takkamattam anussarantanam
ditthigatikanam vippatipattim dassetum "ditthe sute"tiadika gathayo abhasi. Tattha
dittheti dittham, ditthasuddhinti adhippayo. Esa nayo sutadisu. Ete ca nissaya
vimanadassiti ete ditthidhamme nissayitva suddhiabhavasankhatam 1- vimanam asammanam
passantopi. Vinicchaye thatva pahassamano, balo paro akusaloti cahati evam
vimanadassipi tasmim ditthivinicchaye thatva tutthijato hasajato hutva paro "hino
ca avidva ca"ti evam vadatiyeva.
    Na sammanetitipi vimanadassiti na bahumanam karotiti evampi vimanadassi
na bahumanadasSi. Domanassam janetitipiti 2- pathamam ditthinissayam alliyitva domanassam
patva paccha ditthivinicchaye thitakale somanassam uppadetiti attho.
    Vinicchitaditthiya 3- thatvati sannitthanam katva gahitaditthiya thatva.
    [123] Evam sante yenevati gatha. Tattha sayamattanati sayameva attanam.
Vimanetiti garahati. Tadeva pavati tadeva vacanam ditthim vadati, tam va puggalam.
@Footnote: 1 Si. suditthisabhavakhyam, cha.Ma. suddhibhavasankhatam  2 cha.Ma. janetiti  3 cha.Ma.
@vinicchaYu...
    [124] Atisaraditthiyati gathayattho:- so evam taya lakkhanatisariniya
atisaraditthiya samatto paripunno uddhumato, tena ca ditthimanena matto
"paripunno aham kevali"ti evam parimunnamani. Sayameva attanam manasa "aham
pandito"ti abhisincati. Kimkarana? ditthi hi sa tassa tatha samattati
    sabba ta ditthiyo lakkhanatikkantati ta sabba dvasatthiditthiyo lakkhanam
atita atiyantiti 1- atikkanta. Anomoti anuno.
    [125] Parassa ceti gathaya sambandho attho ca:- kinci bhiyyo? so 2-
Vinicchaye thatva pahassamano "balo paro akusalo"ti caha, tassa parassa ce
hi vacasa so tena vuccamano nihino hoti, tumo saha hoti nihinapannoti
sopi teneva saha nihinapanno hoti. Sopi hi tam "balo"ti vadati. Atha tassa
vacanam appamanam, so pana sayameva vedagu ca dhiro ca hoti. Evam sante na
koci balo samanesu atthi. Sabbepi hi te attano icchaya pandita.
    Vacayati kathanena. Vacanenati bhasitena. Ninditakaranati garahahetuna.
Garahitakaranati avannatahetuna. Upavaditakaranati upavadahetuna.
    [126] Annam itoti gathaya sambandho attho ca:- "atha ce sayam
vedagu hoti dhiro. Na koci balo samanesu atthi"ti evam hi vuttepi siya
kassaci "kasma"ti. Tattha vuccate:- yasma annam ito yabhivadanti dhammam, aparaddha
suddhimakevali te. Evampi titthya puthuso vadanti, ye ito annam ditthim
abhivadanti, te aparaddha viraddha suddhimaggam, akevalino ca teti evam puthutitthiya
yasma vadantiti vuttam hoti. Kasma panevam vadantiti ce? sanditthiragena hi
tyabhiratta, 3- yasma sakena ditthiragena te abhirattati vuttam hoti.
@Footnote: 1 cha.Ma. atisarantiti  2 cha.Ma. yo so  3 cha.Ma. te'bhiratta
    Te suddhimagganti te annatitthiya akilitthamaggam. Visuddhimagganti
niddosamaggam. Parisuddhimagganti sukkamaggam. Vodatamagganti pandaramaggam.
Pariyodatamagganti pabhavantamaggam. Viraddhati vuttavidhina maggena virajjhitva thita.
Aparaddhati aparajjhitva thita. Khalitati parihina. Galitati tato bhattha. Annayati
annanena. Aparaddhati parajayamapanna. Atha va "nayaparaddha"tipi patho. Nayena maggena
viraddhati attho.
    [127] Evam abhirattapi ca:- idheva suddhinti gatha. Tattha sakayaneti
sakamagge. Dalham vadanati dalhavada.
    Thiravadati sannitthanavada. Balikavadati balavantavada. Avatthitavadati
patitthahitva kathitavada.
    [128] Ye evanca dalhavada, tesu yo koci titthiyo sakayane vapi
dalham vadano kamettha baloti param daheyyati sankhepato tattha sassatucchedasankhate
vittharato natthikaahetukaakiriyatiadibhede 1- sake ayane "idameva saccan"ti dalham
vadano kam param ettha ditthigate "balo"ti saha dhammena passeyya, nanu sabbopi
tassa matena pandito eva suppatipanno eva ca. Evam sante sayameva so
medhagam avaheyya, param vadam balamasuddhidhammam (param balam ca asuddhadhammam vadanto)
sopi param "balo ca asuddhadhammo 2- ca ayan"ti vadanto attanava kalaham avaheyya.
Kasma? yasma sabbopi tassa matena panditoyeva suppatipannoyeva ca.
    [129] Evam sabbathapi vinicchaye thatva sayam pamaya, uddham sa lokasmim
vivadametiti ditthiyam thatva sayam paminitva 3- so bhiyyo vivadametiti. Evam pana
vinicchayesu adinavam natva ariyamaggena hitvana sabbani vinicchayani, na medhagam
kurute 4- jantu loketi arahattanikutena desanam nitthapesi.
@Footnote: 1 cha.Ma. natthikaissarakarakaniyatiadibhede  2 cha.Ma. asuddhidhammo
@3 cha.Ma. ditthiya thatva sayanca sattharadim minitva  4 cha.Ma. kubbati
    Sayam pamayati attana minitva. Paminitvati pamanam katva. "pacinitva"tipi 1-
patho, tam na sundaram. Uddham vadena saddhinti attano upari kathentena saha.
Desanapariyosane purabhedasutte 2- vuttasadiso evabhisamayo ahositi.
                  Saddhammapajjotikaya mahaniddesatthakathaya
                    culaviyuhasuttaniddesavannana nitthita.
                        -----------------
@Footnote: 1 cha.Ma. pavinetvatipi  2 khu.maha. 29/251 (sya)



             The Pali Atthakatha in Roman Book 45 page 361-366. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=45&A=8358&modeTY=2              อรรถกถาบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=45&A=8358&modeTY=2              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=29&i=519              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=29&A=6385              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=29&A=6869              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=29&A=6869              Contents of The Tipitaka Volume 29 http://84000.org/tipitaka/read/?index_29

first pageprevious pagedispage pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter

บันทึก ๖ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรโรมัน. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]