ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
first pageprevious pageno pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter  
Atthakatha Book 47 : PALI ROMAN Patisam.A.1 (saddhamma.1)

page119.

Parinneyyaniddesavannana [21] Parinneyyaniddese kincapi parinnasaddena nataparinna tiranaparinna pahanaparinnati tisso parinna sangahita, hettha "abhinneyya"ti nataparinnaya vuttatta upari "pahatabba"ti pahanaparinnaya vuttatta tiranaparinnava idha adhippeta. Phasso sasavo upadaniyoti asavananceva upadanananca paccayabhuto tebhumakaphasso. Sopi hi attanam arammanam katva pavattamanehi saha asavehiti sasavo, arammanabhavam upagantva upadana- sambandhanena upadananam hitoti upadaniyo. Yasma phasse tiranaparinnaya parinnate phassamukhena sesapi arupadhamma tadanusarena ca rupadhamma parinnayanti, tasma ekova phasso vutto. Evam sesesupi yathayogam yojetababam. Namanti cattaro khandha arupino nibbananca. Rupanti cattari ca mahabhutani catunnanca mahabhutanam upadaya rupani catuvisati. Cattaro khandha namanatthena namam. Te hi arammanabhimukha namanti. Sabbampi namanatthena namam. Cattaro hi khandha arammane annamannam namenti, nibbanam arammanadhipati- paccayataya 1- attani anavajjadhamme nameti. Santativasena sitadihi ruppanatthena rupam. Ruppanatthenati kuppanatthena. Santativiparinamavasena hi sitadihi ghattaniyam dhammajatam rupanti vuccati. Idha pana namanti lokikameva adhippetam, rupam pana ekantena lokikameva. Tisso vedanati sukha vedana dukkha vedana adukkhamasukha vedana. Ta lokika eva. Aharati paccaya. Paccaya hi attano phalam aharantiti ahaRa. Kabalikaro aharo phassaharo manosancetanaharo vinnanaharoti cattaro. @Footnote: 1 Si. arammanaarammanadhipatipaccayataya

--------------------------------------------------------------------------------------------- page120.

Vatthuvasena kavalikatabbatta kabalikaro, ajjhoharitabbatta aharo. Odanakummasadivatthukaya ojayetam namam. Sa hi ojatthamakarupani aharatiti aharo. Cakkhusamphassadiko chabbidho phasso tisso vedana aharatiti aharo. Manaso sancetana, na sattassati manosancetana yatha cittekaggata. Manasa va sampayutta sancetana manosancetana yatha ajannaratho. Tebhumakakusalakusalacetana. Sa hi tayo bhave aharatiti aharo. Vinnananti ekunavisatibhedam patisandhivinnanam. Tam hi patisandhinamarupam aharatiti aharo. Upadanakkhandhati upadanagocara khandha, majjhapadalopo datthabbo. Upadanasambhuta va khandha upadanakkhandha yatha tinaggi thusaggi. Upadanavidheyya va khandha upadanakkhandha yatha rajapuriso. Upadanappabhava va khandha upadanakkhandha yatha puppharukkho phalarukkho. Upadanani pana kamupadanam ditthupadanam silabbatupadanam attavadupadananti cattari. Atthato pana bhusam adananti upadanam. Rupupadanakkhandho vedanupadanakkhandho sannupadanakkhandho sankharupadanakkhandho vinnanupadanakkhandhoti panca. Cha ajjhattikani ayatananiti cakkhayatanam sotayatanam ghanayatanam jivhayatanam kayayatanam manayatanam. Satta vinnanatthitiyoti katama satta. Vuttam hetam bhagavata:- santi bhikkhave 1- satta nanattakaya nanattasannino. Seyyathapi manussa ekacce ca deva ekacce ca vinipatika. Ayam pathama vinnanatthiti. @Footnote: 1 di.pa. 11/332,357/222,258, an.sattaka. 23/41/41 (sya)

--------------------------------------------------------------------------------------------- page121.

Santi bhikkhave satta nanattakaya ekattasannino. Seyyathapi deva brahmakayika pathamabhinibbatta. Ayam dutiya vinnanatthiti. Santi bhikkhave satta ekattakaya nanattasannino. Seyyathapi deva abhassaRa. Ayam tatiya vinnanatthiti. Santi bhikkhave satta ekattakaya ekattasannino. Seyyathapi deva subhakinha. Ayam catuttha vinnanatthiti. Santi bhikkhave satta sabbaso rupasannanam samatikkama patighasannanam atthangama nanattasannanam amanasikara "ananto akaso"ti akasanancayatanupaga. Ayam pancami vinnanatthiti. Santi bhikkhave satta sabbaso akasanancayatanam samatikkamma "anantam vinnanan"ti vinnanancayatanupaga. Ayam chattha vinnanatthiti. Santi bhikkhave satta sabbaso vinnanancayatanam samatikkamma "natthi kinci"ti akincannayatanupaga. Ayam sattami vinnanatthiti. Ime kho bhikkhave satta vinnanatthitiyoti. 1- Vinnanatthitiyoti patisandhivinnanassa thanani savinnanaka khandha eva. Tattha seyyathapiti nidassanatthe nipato. Manussati aparimanesupi cakkavalesu aparimananam manussanam vannasanthanadivasena dvepi ekasadisa natthi. Yepi vannena va santhanena va sadisa honti, tepi alokitavilokitadihi visadisava honti, tasma nanattakayati vutta. Patisandhisanna pana nesam tihetukapi @Footnote: 1 di.pa. 11/332,3577-9, an.sattaka. 23/41/41-(sya)

--------------------------------------------------------------------------------------------- page122.

Duhetukapi ahetukapi hoti, tasma nanattasanninoti vutta. Ekacce ca devati cha kamavacaradeva. Tesu hi kesanci kayo nilo hoti, kesanci pitakadivanno, sanna pana nesam tihetukapi duhetukapi hoti, ahetuka na hoti. Ekacce ca vinipatikati catuapayavinimutta punabbasumata 1- yakkhini, piyankaramata, phussamitta, dhammaguttati evamadayo anne ca vemanika 2- peta. Etesam hi odatakalamanguracchavisamavannadivasena ceva kisathularassadighavasena ca kayo nana hoti, manussanam viya tihetukadvihetukahetukavasena sannapi. Te pana deva viya na mahesakkha, kapanamanussa viya appesakkha dullabhaghasacchadana dukkhapilita viharanti. Ekacce kalapakkhe dukkhita junhapakkhe sukhita honti, tasma sukhasamussayato vinipatitatta vinipatikati vutta. Ye panettha tihetuka, tesam dhammabhisamayopi hoti piyankaramatadinam viya. Brahmakayikati brahmaparisajjabrahmapurohitamahabrahmano. Pathamabhinibbattati te sabbepi pathamajjhanena nibbatta. Brahmaparisajja pana parittena, brahma- purohita majjhimena, kayo ca tesam vippharikataro hoti. Mahabrahmano panitena, kayo pana tesam ativippharikataro hoti. Iti te kayassa nanatta, pathamajjhanavasena sannaya ekatta nanattakaya ekattasanninoti vutta. Yatha ca te, evam catusu apayesu satta. Nirayesu hi kesanci gavutam, kesanci addhayojanam, kesanci tigavutam attabhavo hoti, devadattassa pana yojanasatiko jato. Tiracchanesupi keci khuddaka honti, keci mahanta. Pettivisayesupi keci satthihattha keci asitihattha honti keci suvanna keci dubbanna. Tatha kalakancika asuRa. Apicettha dighapitthika peta nama satthiyojanikapi honti, sanna pana sabbesampi akusalavipakahetukava hoti. Iti apayikapi "nanattakaya ekattasannino"ti sankham gacchanti. @Footnote: 1 uttaramata su.vi. 2/109, mano.pu. 3/44,45/180 2 ganthipade. vematika

--------------------------------------------------------------------------------------------- page123.

Abhassarati dandaukkaya acci viya etesam sarirato abha chijjitva chijjitva patanti viya sarati visaratiti abhassaRa. Tesu pancakanaye dutiyatatiyajjhanadvayam parittam bhavetva uppanna parittabha nama honti, majjhimam bhavetva uppanna appamanabha nama honti, panitam bhavetva uppanna abhassara nama honti. Idha pana ukkatthaparicchedavasena sabbeva te gahita. Sabbesam hi tesam kayo ekavippharova hoti, sanna pana avitakkavicaramatta ca avitakkaavicara cati nana. Subhakinhati subhena vokinna vikinna, subhena sarirappabhavannena ekagghanati attho. Etesam hi na abhassaranam viya chijjitva chijjitva pabha gacchatiti. Catukkanaye tatiyassa, pancakanaye catutthassa parittamajjhimapanitassa jhanassa vasena parittasubhaappamanasubhasubhakinha nama hutva nibbattanti. Iti sabbepi te ekattakaya ceva catutthajjhanasannaya ekattasannino cati veditabba. Vehapphalapi catutthavinnanatthitimeva bhajanti. Asannasatta vinnanabhava ettha sangaham na gacchanti, sattavasesu gacchanti. Suddhavasa vivattapakkhe thita na sabbakalika, kappasatasahassampi asankhyeyyampi buddhasunne loke na uppajjanti, solasakappasahassabbhantare buddhesu uppannesuyeva uppajjanti, dhammacakkappavattassa bhagavato khandhavarasadisa honti, tasma neva vinnanatthitim, na ca sattavasam bhajanti. Mahasivatthero pana:- "na kho pana so sariputta sattavaso sulabharupo, yo maya anavutthapubbo imina dighena addhuna annatra suddhavasehi devehi"ti 1- imina suttena suddhavasapi catuttham vinnanatthitim catuttham sattavasanca bhajantiti vadati, tam appatibahitatta suttassa anunnatam. @Footnote: 1 Ma.mu. 12/60/124

--------------------------------------------------------------------------------------------- page124.

Nevasannanasannayatanam yatheva sannaya, evam vinnanassapi sukhumatta nevavinnanam navinnanam, tasma vinnanatthitisu na vuttam. Attha lokadhammati labho alabho yaso ayaso ninda pasamsa sukham dukkhanti ime attha lokappavattiya sati anuparamadhammakatta lokassa dhammati lokadhamma. Etehi mutto satto nama natthi, buddhanampi hontiyeva. Yathaha:- "atthime bhikkhave lokadhamma lokam anuparivattanti, loko ca attha lokadhamme anuparivattati. Katame attha, labho ca alabho ca yaso ca ayaso ca ninda ca pasamsa ca sukhanca dukkhanca. Ime kho bhikkhave attha lokadhamma lokam anuparivattanti, loko ca attha lokadhamme anuparivattati"ti. 1- Tattha anuparivattantiti anubandhanti nappajahanti, lokato na nivattantiti attho. Labhoti pabbajitassa civaradi, gahatthassa dhanadhannadi labho. Soyeva alabbhamano labho alabho. Na labho alabhoti vuccamane atthabhavapattito parinneyyo na siya. Yasoti parivaro. Soyeva alabbhamano yaso ayaso. Nindati avannabhananam. Pasamsati vannabhananam. Sukhanti kamavacaranam kayikacetasikam. Dukkhanti puthujjanasotapannasakadagaminam kayikacetasikam, anagamiarahantanam kayikameva. Nava sattavasati sattanam avasa, vasanatthananiti attho. Tani pana tathapakasita khandha eva. Katame nava. Vuttam hetam bhagavata:- navayime bhikkhave 2- sattavasa. Katame nava. Santi bhikkhave satta nanattakaya nanattasannino, seyyathapi manussa ekacce ca deva ekacce ca vinipatika. Ayam pathamo sattavaso. @Footnote: 1 an.atthaka. 23/95(5)/157 (sya) @2 di.pa. 11/341,359/232-3,272-3, an.navaka. 23/228(24)/413-4 (sya)

--------------------------------------------------------------------------------------------- page125.

Santi bhikkhave satta nanattakaya ekattasannino, seyyathapi deva brahmakayika pathamabhinibbatta. Ayam dutiyo sattavaso. Santi bhikkhave satta ekattakaya nanattasannino, seyyathapi deva abhassaRa. Ayam tatiyo sattavaso. Santi bhikkhave satta ekattakaya ekattasannino, seyyathapi deva subhakinha. Ayam catuttho sattavaso. Santi bhikkhave satta asannino appatisamvedino, seyyathapi deva asannasatta. Ayam pancamo sattavaso. Santi bhikkhave satta sabbaso rupasannanam samatikkama patighasannanam atthangama nanattasannanam amanasikara "ananto akaso"ti akasanancayatanupaga. Ayam chattho sattavaso. Santi bhikkhave satta sabbaso akasanancayatanam samatikkamma "anantam vinnanan"ti vinnanancayatanupaga. Ayam sattamo sattavaso. Santi bhikkhave satta sabbaso vinnanancayatanam samatikkamma "natthi kinci"ti akincannayatanupaga. Ayam atthamo sattavaso. Santi bhikkhave satta sabbaso akincannayatanam samatikkamma nevasannanasannayatanupaga. Ayam navamo sattavaso. Ime kho bhikkhave nava sattavasati. 1- @Footnote: 1 di.pa. 11/341,359/232-3, an.navaka. 23/228/413-4 (sya)

--------------------------------------------------------------------------------------------- page126.

Dasayatananiti cakkhayatanam rupayatanam sotayatanam saddayatanam ghanayatanam gandhayatanam jivhayatanam rasayatanam kayayatanam photthabbayatananti evam dasa. Manayatanadhammayatanani pana lokuttaramissakatta na gahitani. Imesu dasasu vissajjanesu vipassanavasena tiranaparinna vutta, "sabbam bhikkhave parinneyyan"ti- adisu pana anannatannassamitindriyadinam tinnam, nirodhapatipadanam sacchikiriya- bhavanatthanam tesamyeva pativedhatthanam dukkhadinam nissaranassa anuppadadinam panca- dasannam, pariggahatthadinam ekattimsaya, uttaripativedhatthadinam tinnam, magganganam atthannam, "payoganam patippassaddhattho"tiadinam dvinnam, asankhatatthassa vuttha- natthadinam dvinnam, niyyanatthassa anubujjhanatthadinam tinnam, anubodhanatthadinam tinnam, anubodhapakkhiyadinam tinnam, ujjotanatthadinam catunnam, patapanatthadinam 1- attharasannam, vivattananupassanadinam navannam, khayenanaanuppadenananam panna- vimuttinibbanananti imesam dhammanam patilabhavasena tiranaparinna vutta, sesanam yathayogam vipassanavasena ca patilabhavasena ca tiranaparinna vuttati veditabba. Yesam yesam dhammanam patilabhatthaya vayamantassa, te te dhamma patiladdha honti. Evante dhamma parinnata ceva honti tirita cati hi kiccasamapanatthena tiranaparinna 2- vutta. Kicce hi samapite te dhamma patiladdha hontiti. Keci pana "avipassanupaganam 3- nataparinna"ti vadanti. Abhinneyyena nataparinnaya vuttatta tam na sundaram. Parinnata ceva honti tirita cati te patiladdha eva dhamma parinnata ca nama honti, tirita ca namati attho. Evam kiccasamapanatthavasena parinnatattho vutto hoti. @Footnote: 1 Si. pakasanatthadinam 2 Ma. tiranaparinnata 3 Si. dandhavipassanupaganam

--------------------------------------------------------------------------------------------- page127.

[22] Idani tamevattham ekekadhamme patilabhavasena yojetva ante ca nigametva dassetum nekkhammantiadimaha. Tam sabbam pubbe vuttanusareneva veditabbanti. Parinneyyaniddesavannana nitthita. ------------


             The Pali Atthakatha in Roman Book 47 page 119-127. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=47&A=2656&modeTY=2&pagebreak=1              อรรถกถาบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=47&A=2656&modeTY=2&pagebreak=1              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=31&i=56              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=31&A=456              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=31&A=622              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=31&A=622              Contents of The Tipitaka Volume 31 http://84000.org/tipitaka/read/?index_31

first pageprevious pageno pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter

บันทึก ๖ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรโรมัน. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]