ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
first pageprevious pageno pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter  
Atthakatha Book 5 : PALI ROMAN Di.A. (sumangala.2)

                        Maggasaccaniddesavannana
      [402] Ayamevati annamaggapatikkhepanattham niyamanam. Ariyoti
tamtammaggavajjhehi kilesehi arakatta ca ariyabhavakaratta ca ariyo. Dukkhe nananti
adina catusaccakammatthanam dassitam. Tattha purimani dve saccani vattam, pacchimani
vivattam. Tesu bhikkhuno vatte kammatthanabhiniveso hoti, vivatte natthi
abhiniveso. Purimani hi dve saccani "pancakkhandha dukkham, tanha samudayo"ti evam
sankhepena ca "katame pancakkhandha, rupakkhandho"ti adina nayena vittharena
ca acariyassa santike ugganhitva vacaya punappunam parivattento yogavacaro
kammam karoti. Itaresu pana dvisu saccesu nirodhasaccam ittham kantam manapam,
maggasaccam ittham kantam manapanti evam savaneneva kammam karoti. So evam karonto
cattari saccani ekapativedhena pativijjhati, ekabhisamayena abhisameti. Dukkham
parinnapativedhena pativijjhati, samudayam pahanapativedhena, nirodham sacchikiriyapativedhena,
maggam bhavanapativedhena pativijjhati. Dukkham parinnabhisamayena .pe. Maggam bhavanabhisamayena
abhisameti. Evamassa pubbabhage dvisu saccesu uggahaparipucchasavanadharanasammasanapativedho
hoti, dvisu pana savanapativedhoyeva. Aparabhage

--------------------------------------------------------------------------------------------- page418.

Tisu kiccato pativedho hoti, nirodhe arammanapativedho hoti. Paccavekkhana pana pattasaccassa hoti ayanca adikammiko, tasma sa idha na vutta. Imassa ca bhikkhuno pubbe parigganhato "dukkham parijanami, samudayam pajahami, nirodham sacchikaromi, maggam bhavemi"ti abhogasamannaharamanasikarapaccavekkhana natthi, parigganhanato patthaya hoti. Aparabhage pana dukkham parinnatameva .pe. Maggo bhavitova hoti. Tattha dve saccani duddasatta gambhirani, dve gambhiratta duddasani. Dukkhasaccam hi uppattito pakatam, khanukantakapaharadisu "aho dukkhan"ti vattabbatampi apajjati. Samudayampi khaditukamatabhunjitukamatadivasena uppattito pakatam. Lakkhanapativedhato pana ubhayampi tam gambhiram. Iti tani duddasatta gambhirani. Itaresam pana dvinnam dassanatthaya payogo bhavaggagahanattham hatthappasaranam viya aviciphusanattham padappasaranam viya sattadha 1- bhinnassa valassa kotiya kotipatipadanam viya ca hoti. Iti tani gambhiratta duddasani. Evam duddasatta gambhiresu gambhiratta ca duddasesu catusu saccesu uggahadivasena pubbabhagananuppattim sandhaya idam dukkhe nananti adi vuttam. Pativedhakkhane pana ekameva tam nanam hoti. Nekkhammasankappadayo kamabyapadavihimsaviramanasannanam nanatta pubbabhage nana, maggakkhane pana imesu tisu thanesu uppannassa akusalasankappassa padapacchedato anuppattisadhanavasena maggangam purayamano ekova kusalasankappo uppajjati. Ayam sammasankappo nama. Musavadaveramaniadayopi musavadadihi viramanasannanam nanatta pubbabhage nana, maggakkhane pana imesu catusu thanesu uppannaya akusaladussilyacetanaya padapacchedato anuppattisadhanavasena maggangam purayamana ekava kusalaveramani uppajjati. Ayam sammavaca nama. Panatipataveramaniadayopi panatipatadihi viramanasannanam nanatta pubbabhage nana, maggakkhane pana imesu tisu thanesu uppannaya @Footnote: 1 cha.Ma., i. satadha.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page419.

Akusaladussilyacetanaya akiriyato padapacchedato anuppattisadhanavasena maggangam purayamana ekava kusalaveramani uppajjati. Ayam sammakammanto nama. Micchaajivanti khadaniyabhojaniyadinam atthaya pavattitam kayavaciduccaritam. Pahayati vajjetva. Sammaajivenati buddhappasatthena ajivena. Jivikam 1- kappetiti jivitavuttim 2- pavatteti. Sammaavivoti kuhanadihi viramanasannanam nanatta pubbabhage nana, maggakkhane pana imesuyeva sattasu thanesu uppannaya micchajivadussilyacetanaya padapacchedato anuppattisadhanavasena maggangam purayamana ekava kusalaveramani uppajjati. Ayam sammaajivo nama. Anuppannananti ekasmim va bhave tatharupe va arammane attano na uppannanam. Parassa pana uppajjamane disva "aho vata me evarupa papaka akusala dhamma na uppajjeyyun"ti evam anuppannanam va papakanam akusalanam dhammanam anuppadaya. Chandam janetiti tesam anuppadakapatipattisadhakam viriyacchandam janeti. Vayamatiti vayamam karoti. Viriyam arabhatiti viriyam pavatteti. Cittam pagganhatiti viriyena cittam paggahitam karoti. Padahatiti kamam taco naharu ca, atthi ca avasissatuti padhanam pavatteti. Uppannananti samudacaravasena attano uppannapubbanam. Idani tadise na uppadessamiti tesam pahanaya chandam janeti. Anuppannanam kusalananti apatiladdhanam pathamajjhanadinam. Uppannananti tesamyeva patiladdhanam. Thitiyati punappanam uppattibandhavasena thitattham. Asammosayati avinasanattham. Bhiyyobhavayati uparibhavaya. Vepullayati vipulabhavaya. Bhavanaya paripuriyati bhavanaya paripuranattham. Ayampi sammavayamo anuppannanam akusalanam anuppadanadicittanam nanatta pubbabhage nana, maggakkhane pana imesuyeva catusu thanesu kiccasadhanavasena maggangam purayamanam ekameva kusalaviriyam uppajjati. Ayam sammavayamo nama. @Footnote: 1 cha.Ma., ka. jivitam 2 cha.Ma., i. jivitappavattim

--------------------------------------------------------------------------------------------- page420.

Sammasatipi kayadipariggahakacittanam nanatta pubbabhage nana, maggakkhane pana catusu thanesu kiccasadhanavasena maggangam purayamana ekava sati uppajjati. Ayam sammasati nama. Jhanani pubbabhagepi maggakkhanepi nana, pubbabhage samapattivasena nana, maggakkhane nana maggavasena. Ekassa hi pathamamaggo pathamajjhaniko hoti, dutiyamaggadayopi pathamajjhanika va dutiyajjhanadisu annatarajjhanika va. Ekassapi pathamamaggo dutiyadinam annatarajjhaniko hoti, dutiyadayopi dutiyadinam annatarajjhanika va pathamajjhanika va. Evam cattaropi magga jhanavasena sadisa va asadisa va ekaccasadisa va honti. Ayam panassa viseso padakajjhananiyamena hoti. Padakajjhananiyamena tava pathamajjhanalabhino pathamajjhana vutthaya vipassantassa uppanno maggo pathamajjhaniko hoti. Maggangabojjhangani cettha paripunnaneva honti. Dutiyajjhanato vutthaya vipassantassa uppanno dutiyajjhaniko hoti. Maggangani panettha satta honti. Tatiyajjhanato vutthaya vipassantassa uppanno tatiyajjhaniko. Maggangani panettha satta honti, bojjhangani pana cha honti. Eseva nayo catutthajjhanato vutthaya yava nevasannanasannayatanam. Arupe catukkapancakajjhanam uppajjati, tanca lokuttaram, na lokiyanti vuttam, ettha kathanti. Etthapi pathamajjhanadisu yato vutthaya sotapattimaggam patilabhitva arupasamapattim bhavetva so aruppe uppanno, tajjhanikavassa tattha tayo magga uppajjanti. Evam padakajjhanameva niyameti. Keci pana thera "vipassanaya arammanabhuta khandha niyamenti"ti vadanti. Keci "puggalajjhasayo niyameti"ti vadanti. Keci "vutthanagamini vipassana niyameti"ti vadanti. Tesam vadavinicchayo visuddhimagge vutthanagaminivipassanadhikare

--------------------------------------------------------------------------------------------- page421.

Vuttanayeneva veditabbo. Ayam vuccati bhikkhave sammasamadhiti ayam pubbabhage lokiyo aparabhage lokuttaro sammasamadhiti vuccati. [403] Iti ajjhattam vati evam attano va cattari saccani parigganhitva parassa va kalena va attano kalena va parassa cattari saccani parigganhitva dhammesu dhammanupassi viharati. Samudayavaya panettha catunnam saccanam yathasambhavato uppattinivattivasena veditabba. Ito param vuttanayameva. Kevalam hi idha catusaccapariggahika sati dukkhasaccanti evam yojanam katva saccapariggahakassa bhikkhuno niyyanamukhanti veditabbam, sesam tadisamevati. Catusaccapabbavannana nitthita. Dhammanupassanavannana nitthita. ----------- [404] Ettavata anapanapabbam catuiriyapathapabbam catusampajannapabbam dvattimsakaram catudhatuvavatthanam navasivathika vedananupassana cittanupassana nivaranapariggaho khandhapariggaho ayatanapariggaho bojjhangapariggaho saccapariggahoti ekavisati kammatthanani. Tesu anapanam dvattimsakaram navasivathikati ekadasa appanakammatthanani honti. Dighabhanakamahasivatthero pana "navasivathika adinavanupassanavasena vutta"ti aha. Tasma tassa matena dveyeva appanakammatthanani, sesani upacarakammatthanani. Kim panetesu sabbesu abhiniveso jayati. Na jayatiti. Iriyapathasampajannanivaranabojjhangesu hi abhiniveso na jayati, sesesu jayatiti. Mahasivatthero panaha "etesupi abhiniveso jayati. Ayam hi `atthi nukho me cattaro iriyapatha udahu natthi, atthi nukho me catusampajannam udahu natthi, atthi nukho me panca nivarana udahu natthi, atthi nukho me satta bojjhanga udahu natthi'ti evam parigganhati. Tasma sabbattha abhiniveso jayati"ti.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page422.

Yo hi koci bhikkhaveti yo hi koci bhikkhave bhikkhu va bhikkhuni va upasako va upasika va. Evam bhaveyyati adito patthaya vuttena bhavananukkamena bhaveyya. Patikankhanti patikankhitabbam icchitabbam avassambhaviti attho. Annati arahattam. Sati va upadiseseti upadisese 1- va sati aparikkhine. Anagamitati anagamibhavo. Evam sattannam vassanam vasena sasanassa niyyanikabhavam dassetva puna tato appatarepi kale dassento titthantu bhikkhaveti adimaha. Sabbampi cetam majjhimassa veneyyapuggalassa vasena vuttam, tikkhapannam pana sandhaya "patova anusittho sayam visesam adhigamissati, sayam anusittho pato visesam adhigamissati"ti vuttam. Iti bhagava "evam niyyanikam bhikkhave mama sasanan"ti dassetva ekavisatiyapi thanesu arahattanikutena desitam desanam niyyatento "ekayano ayam bhikkhave maggo .pe. Iti yantam vuttam, idametam paticca vuttan"ti aha. Sesam uttanatthamevati. Desanapariyosane pana timsabhikkhusahassani arahatte patitthahimsuti. Mahasatipatthanasuttavannana nitthita. ---------------- @Footnote: 1 cha.Ma., i. upadanasese


             The Pali Atthakatha in Roman Book 5 page 417-422. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=5&A=10684&modeTY=2&pagebreak=1              อรรถกถาบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=5&A=10684&modeTY=2&pagebreak=1              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=10&i=273              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=10&A=6257              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=10&A=6842              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=10&A=6842              Contents of The Tipitaka Volume 10 http://84000.org/tipitaka/read/?index_10

first pageprevious pageno pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter

บันทึก ๖ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรโรมัน. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]