ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
first pageprevious pageno pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter  
Atthakatha Book 54 : PALI ROMAN Vibhanga.A. (sammoha.)

page404.

13. Appamannavibhanga 1. Suttantabhajaniyavannana [642] Idani tadanantare appamannavibhange catassoti gananaparicchedo. Appamannayoti pharanaappamanavasena appamannayo. Eta hi arammanavasena appamane va satte pharanti, ekasattampi va anavasesapharanavasena pharantiti pharanaappamanavasena appamannayoti vuccanti. Idha bhikkhuti imasmim sasane bhikkhu. Mettasahagatenati mettaya samannagatena. Cetasati cittena. Ekam disanti ekissa disaya. Pathamapariggahitam sattam upadaya ekadisapariyapannasattapharanavasena vuttam. Pharitvati phusitva arammanam karitva. Viharatiti brahmaviharadhitthitam iriyapathaviharam pavatteti. Tatha dutiyanti yatha puratthimadisu disasu yankinci ekam disam pharitva viharati, tatheva tadanantaram dutiyam tatiyam catutthancati attho. Iti uddhanti eteneva ca nayena uparimadisanti vuttam hoti. Adho tiriyanti adhodisampi tiriyadisampi evameva. Ettha ca adhoti hettha. Tiriyanti anudisa. Evam sabbadisasu assamandale assamiva mettasahagatam cittam saretipi paccasaretipiti ettavata ekamekam disam pariggahetva odhiso mettapharanam dassitam. Sabbadhitiadi pana anodhiso dassanattham vuttam. Tattha sabbadhiti sabbattha. Sabbattatayati sabbesu hinamajjhimukkatthamittasapattamajjhattadippabhedesu attataya ayam parasattoti vibhagam akatva attasamatayati vuttam hoti. Athava sabbattatayati sabbena cittabhavena isakampi bahi avikkhipamanoti vuttam hoti. Sabbavantanti sabbasattavantam, sabbasattayuttanti attho. Lokanti sattalokam. Vipulenati evamadipariyayadassanato panettha puna "mettasahagatena"ti vuttam. Yasma va ettha odhiso pharane viya puna tathasaddo itisaddo va na vutto, tasma puna "mettasahagatena cetasa"ti vuttam. Nigamanavasena va etam

--------------------------------------------------------------------------------------------- page405.

Vuttam. Vipulenati ettha ca pharanavasena vipulata datthabba. Bhumivasena pana tam mahaggatam. Pagunavasena appamanam. Sattarammanavasena ca appamanam. Byapadapaccatthikappahanena averam. Domanassappahanato abyapajjham, 1- niddukkhanti vuttam hoti. Ayam tava "mettasahagatena cetasa"tiadina nayena thapitaya matikaya attho. [643] Idani yadetam "kathanca bhikkhave mettasahagatena cetasa"ti- adina nayena vuttam padabhajaniyam, tattha yasma idam kammatthanam dosacaritassa sappayam, tasma yatharupe puggale ayam metta appanam papunati, tam mettaya vatthubhutam puggalam tava dassetum seyyathapi nama ekam puggalantiadi vuttam. Tattha seyyathapi namati upamatthe 2- nipato, yatha ekam puggalanti attho. Piyanti pemaniyam. Manapanti hadayavuddhikaram. Tattha pubbeva sannivasena paccuppannahitena va piyo nama hoti, siladigunasamayogena manapo nama. Danasamanattatahi va piyata, piyavacanaatthacariyatahi manapata veditabba. Yasma cettha piyataya imassa byapadappahanam hoti, tato metta sukham pharati, manapataya udasinata na santhati, hirottappanca paccupatthati, tato hirottappanupalita metta na parihayati, tasma tam upamam katva idam vuttam piyam manapanti. Mettayeyyati mettaya phareyya, tasmim puggale mettam kareyya, pavatteyyati attho. Evameva sabbe satteti yatha piyam puggalam mettayeyya, evam tasmim puggale appanappattaya vasibhavam upagataya mettaya majjhattaverisankhatepi sabbe satte anukkamena pharatiti attho. Metti mettayanatiadini vuttatthaneva. [644] Vidisam vati padam tiriyam vati etassa atthavibhavanattham vuttam. [645] Pharitvati arammanakaranavasena phusitva. Adhimuncitvati adhikabhavena muncitva, yatha muttam sumuttam hoti suppasaritam suvitthatam, tatha muncitvati attho. @Footnote: 1 cha.Ma. abyapajjam 2 cha.Ma. opammatthe

--------------------------------------------------------------------------------------------- page406.

[648] Sabbadhiadiniddese yasma tinipi etani padani sabbasangahikani, tasma nesam ekatova attham dassetum sabbena sabbantiadi vuttam. Tassa attho hettha vuttoyeva. [650] Vipuladiniddese yasma yam appanappattam hutva anantasattapharanavasena vipulam, tam niyamato bhumivasena mahaggatam hoti. Yanca mahaggatam, tam appamanagocaravasena appamanam. Yam appamanam, tam paccatthikavighatavasena averam. Yanca averam, tam vihatabyapajjhataya abyapajjham. Tasma "yam vipulam tam mahaggatan"tiadi vuttam. Avero abyapajjhoti cettha lingavipariyayena vuttam. Manena va saddhim yojana katabba:- yam appamanam cittam, so avero mano. Yo avero, so abyapajjhoti. Apicettha hetthimam hetthimam padam uparimassa uparimassa uparimam uparimam va hetthimassa hetthimassa atthotipi veditabbam. 1- [653] Seyyathapi nama ekam puggalam duggatam durupetanti idampi karunaya vatthubhutam puggalam dassetum vuttam. Evarupasminhi puggale balavakarunanam uppajjati. Tattha duggatanti dukkhena samangibhavam gatam. Durupetanti kayaduccaritadihi upetam, gatikulabhogadivasena va tamabhave thito puggalo duggalo, kayaduccaritadihi upetatta tamaparayanabhave thito durupetoti evamettha attho veditabbo. [663] Ekam puggalam piyam manapanti idampi muditaya vatthubhutam puggalam dassetum vuttam. Tattha gatikulabhogadivasena jotibhave thito piyo, kayasucaritadihi upetatta jotiparayanabhave thito manapoti datthabbo. [673] Neva manapam na amanapanti idampi upekkhaya vatthubhutam puggalam dassetum vuttam. Tattha mittabhavam asampattataya neva manapo, amittabhavam asampattataya na amanapoti veditabbo. Sesamettha yam vattababam siya, tam sabbam hettha cittuppadakande 2- vuttameva. Bhavanavidhanampi etesam kammatthananam visuddhimagge vittharato kathitamevati. Suttantabhajaniyavannana nitthita. @Footnote: 1 cha.Ma. veditabbo 2 sangani.A. 1/251/247


             The Pali Atthakatha in Roman Book 54 page 404-406. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=54&A=9549&modeTY=2&pagebreak=1              อรรถกถาบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=54&A=9549&modeTY=2&pagebreak=1              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=35&i=741              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=35&A=8980              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=35&A=7443              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=35&A=7443              Contents of The Tipitaka Volume 35 http://84000.org/tipitaka/read/?index_35

first pageprevious pageno pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter

บันทึก ๖ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรโรมัน. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]