ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
first pageprevious pagedispage pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter  
Atthakatha Book 54 : PALI ROMAN Vibhanga.A. (sammoha.)

                       2. Abhidhammabhajaniyavannana
     [725] Tattha tisso patisambhida lokiya, atthapatisambhida lokiyalokuttaramissaka.
Sa hi nibbanarammanamaggaphalanananam vasena lokuttarapi hoti, abhidhammabhajaniyam 1-
kusalakusalavipakakiriyanam vasena catuhi varehi vibhattam. Tattha yattakani hettha
cittuppadakande 2- kusalacittani vibhattani, tesam sabbesampi vasena ekekasmim
cittaniddese catasso catasso patisambhida vibhattati veditabba. Akusalacittesupi
eseva nayo. Vipakakiriyavaresu vipakakiriyanam atthena sangahitatta dhammapatisambhidam
chaddetva ekekasmim vipakacittepi kiriyacittepi 3- tisso tissova
@Footnote: 1 cha.Ma. abhidhammabhajaniye   2 abhi. 34/1/21     3 cha.Ma. vipakacitte ca kiriyacitte ca
Patisambhida vibhatta. Pali pana mukhamattameva dassetva sankhitta, sa hettha
agatavittharavaseneva veditabba.
     Kasma pana yatha kusalakusalavaresu "tesam vipake nanam atthapatisambhida"ti
vuttam, evamidha "yesam dhammanam ime vipaka, tesu nanam dhammapatisambhida"ti
evam na vuttanti? hettha vuttatta. Yadevam tesam vipake nanam atthapatisambhidati
hettha vuttatta ayam atthapatisambhidapi idha na vattabba siyati. No na
vattabba. Kasma? hettha vipakakiriyacittuppadavasena avuttatta. Kiriyavare
ca yesam dhammanam ime kiriyati vacanameva na yujjatiti dvisupi imesu varesu
tisso tissova patisambhida vibhatta.
     Tattha yaya niruttiya tesam dhammanam pannatti hotiti yaya niruttiya
tesam phasso hotitiadina nayena vuttanam dhammanam ayam phasso, ayam vedanati
evam pannatti hoti. Tatra dhammaniruttabhilape nananti tasmim atthe ca dhamme
ca pavattamanaya tassa dhammaniruttiya sabhavapannattiya abhilape nanam.
Abhilapasaddam arammanam katva uppannam nanameva idhapi kathitam. Yena nanenati
yena patibhanapatisambhidananena. Tani nanani janatiti itarani tini
patisambhidananani janati.
     Idani yatha yam nanam tani nanani janati, tatha tassa tesu pavattim
dassetum imani nanani idamatthajotakaniti vuttam. Tattha idamatthajotakaniti
imassa atthassa jotakani pakasakani, imam nama attham jotenti pakasenti
paricchindantiti attho. Iti nanesu nananti imina akarena pavattam tisu
nanesu nanam patibhanapatisambhida nama.
     Tattha kincapi ayam patibhanapatisambhida "imissa idam kiccam, imissa
idam kiccan"ti itarasam patisambhidanam kiccam janati, sayampana tasam kiccam katum
Na sakkoti bahussutadhammakathiko viya appassutadhammakathikassa. Dve kira bhikkhu eko
bahussuto eko appassuto. Te ekatova ekam dhammakathamaggam ugganhimsu. Tattha
appassuto sarasampanno ahosi, itaro mandassaro. Tesu appassuto gatagatatthane
attano sarasampattiya sakalaparisam khobhetva dhammam kathesi. Dhammam sunamana
hatthatutthamanasa hutva "yatha esa dhammam kathesi, eko tipitakadharo manne
bhavissati"ti vadanti. Bahussutabhikkhu pana "dhammassavane janissatha `ayam tipitakadharo
va no va"ti aha. So kincapi evamaha, yatha pana so sakalaparisam khobhetva
dhammam kathetum sakkoti, evamassa kathanasamatthata natthi. Tattha kincapi
patibhanapatisambhida bahussuto viya appassutassa itarasam kiccam janati, sayam
pana tam kiccam katum na sakkotiti veditabbam. Sesamettha 1- uttanatthameva.
     [746] Evam kusalacittuppadadivasena patisambhida vibhajitva idani tasam
uppattitthanabhutam khettam dassetum puna catasso patisambhidatiadimaha. Tattha tisso
patisambhida kamavacarakusalato catusu nanasampayuttesu cittuppadesuti idam sekkhanam
vasena vuttam. Tesampi hi dhammapaccavekkhanakale hettha vuttam pancappakaram dhammam
arammanam katva catusu nanasampayuttakusalacittesu dhammapatisambhida uppajjati.
Tatha niruttipaccavekkhanakale saddam arammanam katva niruttipatisambhida,
nanapaccavekkhanakale sabbatthakananam arammanam katva patibhanapatisambhidati.
     Kiriyato catusuti idam pana asekkhanam vasena vuttam. Tesanhi
dhammapaccavekkhanakale hettha vuttam pancappakaram dhammam arammanam katva
catusu nanasampayuttakiriyacittesu dhammapatisambhida uppajjati. Tatha
niruttipaccavekkhanakale saddam arammanam katva niruttipatisambhida,
nanapaccavekkhanakale sabbatthakananam arammanam katva patibhanapatisambhidati.
@Footnote: 1 cha.Ma. sesam
     Atthapatisambhida etesu ceva uppajjatiti idam pana sekkhasekkhanam
vasena vuttam. Tatha hi sekkhanam atthapaccavekkhanakale hettha vuttappabhedam
attham arammanam katva catusu nanasampayuttakusalacittesu ayam uppajjati, maggaphalakale
ca maggaphalesu. Asekkhassa panattham paccavekkhanakale hettha vuttappabhedameva
attham arammanam katva catusu nanasampayuttakiriyacittesu uppajjati,
phalakale ca uparime samannaphaleti evameta sekkhasekkhanam uppajjamana
imasu bhumisu uppajjantiti bhumidassanattham ayam nayo dassitoti.
                     Abhidhammabhajaniyavannana nitthita.
                           -----------



             The Pali Atthakatha in Roman Book 54 page 418-421. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=54&A=9890&modeTY=2              อรรถกถาบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=54&A=9890&modeTY=2              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=35&i=784              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=35&A=10143              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=35&A=8078              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=35&A=8078              Contents of The Tipitaka Volume 35 http://84000.org/tipitaka/read/?index_35

first pageprevious pagedispage pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter

บันทึก ๖ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรโรมัน. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]