ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
first pageprevious pagedispage pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter  
Atthakatha Book 55 : PALI ROMAN Panca.A. (paramatthadi.)

                        2. Vedanattikavannana
    [1] Vedanattike tisso vedana rupam nibbananti ime dhamma na
labbhanti, tasma ekam khandham paticca dve khandhatiadi vuttam. Patisandhikkhane
sukhaya vedanayati sahetukapatisandhivasena vuttam. Dukkhavedana pana 4- patisandhiyam
@Footnote: 1 cha.Ma. tato puretara paccaya
@2 tasma eso sakatthane na gahitoti imani yojetabbaniti yojana
@3 cha.Ma. upayena     4 cha.Ma. ayam saddo na dissati
Na labbhatiti dutiyavare patisandhiggahanam na katam. Tatiyavare patisandhikkhaneti
sahetukapatisandhivasena vuttam. Sesamettha ito paresu ca paccayesu yathapalimeva
niyyati. Sabbattha tayo tayo vara vutta. Tena vuttam hetuya tini .pe.
Avigate tiniti.
    [6] Paccayasamsandane pana sahetukaya vipakadukkhavedanaya abhavato
hetumulakanaye vipake dveti vuttam. Adhipatiadihi saddhim samsandane 1- vipake
dveyeva. Kasma? vipakadukkhavedanaya adhipatijhanamagganam abhavato. Yehi ca
saddhim samsandane vipake dve vara labbhanti, vipakena saddhim samsandane
tesupi dveyeva.
    [10] Paccaniye napurejate aruppe ca patisandhiyanca dukkhavedanaya
abhavato dve vara agata. Navippayuttepi aruppe dukkhabhavato dveyeva.
Sabbarupadhammapariggahaka pana sahajatadayo paccaya imasmim paccaniyavare
parihayanti. Kasma? vedanaya sampayuttassa dhammassa vedanasampayuttam dhammam
paticca sahajatadihi vina anuppattito pacchajatapaccayanca vinava uppattito.
    [17] Paccayasamsandane pana napurejate ekanti aruppe patisandhiyanca
ahetukadukkhamasukhavedanasampayuttam sandhaya vuttam. Nakamme dveti ahetukakiriya-
sampayuttacetanavasena vuttam. Sukhaya hi adukkhamasukhaya ca vedanaya sampayutte dhamme
paticca tahi vedanahi sampayutta ahetukakiriyacetana uppajjati. 2- Nahetupaccaya
nakammapaccaya 3- navipakepi eseva nayo. Navippayutte ekanti aruppe
avajjanavasena vuttam. Imina upayena sabbattha samsandanesu ganana veditabba.
    [25-37] Anulomapaccaniye paccaniye laddhapaccayaeva paccaniyato
titthanti. Paccaniyanulome sabba rupadhammapariggahaka sahajatadayo anulomatova
@Footnote: 1 cha.Ma. samsandanesupi   2 cha.Ma. uppajjanti   3 cha.Ma. ayam patho na dissati
Titthanti, na paccaniyato. Ahetukassa pana cittuppadassa adhipati natthiti
adhipatipaccayo anulomato na titthati. Paticcavaradisu pana pacchajato anulomato
na labbhatiyevati parihino. Ye cettha anulomato labbhanti, te paccaniyato
labbhamanehi saddhim parivattetvapi yojitayeva. Tesu tini dve ekanti tayova
varapariccheda, te sabbattha yathanurupam sallakkhetva veditabba. 1- Yo cayam
paticcavare vutto, sahajatavaradisupi ayameva vannananayo.
    [38] Panhavare pana sampayuttakanam khandhananti tena saddhim sampayuttakanam
khandhanam tehiyeva va hetuhi sukhavedanadihi va.
    [39] Vippatisarissati danadisu tava "kasma maya idam katam, dutthu
me katam, akatam seyyo siya"ti evam vippatisarissa. Jhanaparihaniyampana "parihinam
me jhanam, mahajaniyo vatamhi"ti evam vippatisarissa. Moho uppajjatiti
dosasampayuttamohova. Tatha moham arabbhati dosasampayuttamohameva.
    [45] Sukhaya vedanaya sampayuttam bhavangam adukkhamasukhaya vedanaya sampayuttassa
bhavangassati tadarammanasankhatam pitthibhavangam mulabhavangassa. Vutthanassati
tadarammanassa va bhavangassa va. Ubhayampi hetam kusalakusalajavanato vutthitatta
vutthananti vuccati. Kiriyam vutthanassati etthapi eseva nayo. Phalam
vutthanassati phalacittam bhavangassa. Bhavangena hi phalato vutthito nama hoti.
Parato "vutthanan"ti agatatthanesupi eseva nayo.
    [46] Dukkhaya vedanaya sampayutta khandhati domanassasampayutta akusala
khandha. Adukkhamasukhaya vedanaya sampayuttassa vutthanassati tadarammanasankhatassa
agantukabhavangassa va upekkhasampayuttamulabhavangassa va. Sace pana somanassasahagatam
mulabhavangam hoti, tadarammanassa ca uppattikaranam na hoti, javanassa arammanato
@Footnote: 1 cha.Ma. sallakkhetabba
Annasmim arammane adukkhamasukhavedanam akusalavipakam uppajjateva. Tampi hi
javanato vutthitatta vutthananti vuccati. Sahajatapaccayadiniddesa uttanatthayeva.
Na hettha kinci atthi, yam na sakka siya hettha vuttanayena vedetum, tasma
sadhukam upalakkhetabbam.
    [62] Idani yasmim yasmim paccaye ye ye vara laddha, te sabbe
sankhipitva gananaya dassetum hetuya tinitiadi vuttam. Tattha sabbani tini
suddhanam tinnam padanam vasena veditabbani. Arammane nava ekamulakekavasanani.
Adhipatiya panca sahajatadhipativasena asammissakani 1- tini, arammanadhipativasena ca
"sukhaya sampayutto sukhaya sampayuttassa, adukkhamasukhaya sampayutto adukkhamasukhaya
sampayuttassa"ti dve, tani na ganetabbani. Sukhaya pana sampayutto
adukkhamasukhaya, adukkhamasukhaya sampayutto sukhayati imani dve ganetabbaniti
evam panca. Anantarasamanantaresu sattati sukha dvinnam, tatha dukkha, adukkhamasukha
tinnampiti evam satta. Upanissaye navati sukhasampayutto sukhasampayuttassa tihipi
upanissayehi, dukkhasampayuttassa pakatupanissayeneva, upekkhasampayuttassa tihipi,
dukkhasampayutto dukkhasampayuttassa anantarapakatupanissayehi, sukhasampayuttassa
pakatupanissayena, adukkhamasukhasampayuttassa dvidhapi, adukkhamasukhasampayutto
adukkhamasukhasampayuttassa tidhapi, tatha sukhasampayuttassa, tatha sukhasampayuttassa,
dukkhasampayuttassa anantarapakatupanissayehiti evam nava. Paccayabhedato panettha
pakatupanissaya nava, anantarupanissaya satta, arammanupanissaya cattaroti visati
upanissaya. Purejatapacchajata panettha chijjanti. Na hi purejata pacchajata
va arupadhamma arupadhammanam paccaya honti.
@Footnote: 1 cha.Ma. amissani
     Kamme atthati sukhasampayutto sukhasampayuttassa dvidhapi, dukkhasampayuttassa
nanakkhanikatova, tatha itarassa. Dukkhasampayutto dukkhasampayuttassa duvidhapi,
sukhasampayuttassa natthi, itarassa nanakkhanikatova, adukkhamasukhasampayutto
adukkhamasukhasampayuttassa dvidhapi, itaresam nanakkhanikatoti evam attha. Paccayabhedato
panettha nanakkhanika attha, sahajata tiniti ekadasa kammapaccaya. Yatha ca
purejatapacchajata, evam vippayuttopettha chijjati. Arupadhamma hi arupadhammanam
vippayuttapaccaya na honti. Natthivigatesu satta anantarasamanantarasadisava. 1-
Evamettha tini panca satta attha navati panca gananapariccheda. Tesam vasena
paccayasamsandane unataragananena saddhim samsandanesu atirekanca alabbhamananca
apanetva ganana veditabba.
    [63-64] Hetuya saddhim arammanam na labbhati, tatha anantaradayo.
Adhipatiya dveti dukkhapadam thapetva sesani dve. Dukkhasampayutto hi hetu
adhipati nama natthi, tasma so na labbhatiti apanito. Sesadvayesupi eseva
nayo. Iti hetumulake dve tiniti dveyeva gananapariccheda, tesam vasena cha
ghatanani vuttani. Tesu pathamam avipakabhutanam nanavippayuttaniradhipatidhammanam
vasena vuttam, dutiyam tesanneva vipakabhutanam, tatiyacatutthani tesanneva
nanasampayuttanam, pancamam avipakabhutasadhipatiamohavasena, chattham vipakabhutasadhipati-
amohavasena. Pathamam va sabbahetuvasena, dutiyam sabbavipakahetuvasena, tatiyam sabbamoha-
hetuvasena, catuttham sabbavipakamohahetuvasena. Pancamam sabbasadhipatiamohavasena,
chattham sabbasadhipativipakamohavasena.
    [66] Arammanamulake adhipatiya cattariti arammanadhipativasena sukham sukhassa,
adukkhamasukhassa, adukkhamasukham adukkhamasukhassa, sukhassati evam cattari. Upanissayepi
@Footnote: 1 cha.Ma. anantarasadisava
Arammanupanissayavasena cattarova vutta. Ghatanam 1- panettha ekameva. Adhipatimulakadisupi
hettha vuttanayeneva yam labbhati yanca na labbhati, tam sabbam sadhukam sallakkhetva
samsandanaghatanaganana veditabba.
    [83-87] Paccaniyanayamhi kusalattike vuttanayeneva anulomato paccaye
uddharitva tattha laddhanam varanam vasena paccaniyato gananavasena nahetuya navati
sabbapaccayesu nava vara dassita. Te ekamulakekavasananam navannam vissajjananam
vasena "sukhaya vedanaya sampayutto dhammo sukhaya vedanaya sampayuttassa dhammassa
nahetupaccayena paccayo, sukhaya vedanaya sampayuttena cittena danam datva"tiadina
nayena palim uddharitva dassetabba. Paccayasamsandane panettha nahetupaccaya
.pe. Naupanissaye atthati nanakkhanikakammapaccayavasena veditabba. Dubbalakammanhi
upanissayapaccayo na hoti. 2- Kevalam pana nanakkhanikakammapaccayeneva
paccayo hoti. Sesamettha anulomapaccaniyapaccaniyanulomesu ca tesam tesam paccayanam
yoge laddhavaravasena sakka hettha vuttanayeneva ganetum, tasma na vittharitanti.
                      Vedanattikavannana nitthita.
                           -----------



             The Pali Atthakatha in Roman Book 55 page 554-559. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=55&A=12533&modeTY=2              อรรถกถาบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=55&A=12533&modeTY=2              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=36&i=              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=36&A=              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=36&A=              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=36&A=              Contents of The Tipitaka Volume 36 http://84000.org/tipitaka/read/?index_36

first pageprevious pagedispage pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter

บันทึก ๖ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรโรมัน. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]