ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
first pageprevious pagedispage pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter  
Atthakatha Book 55 : PALI ROMAN Panca.A. (paramatthadi.)

                         2. Dukaniddesavannana
     [45] Dukaniddese kodhanoti kujjhanasilo mahakodho. Evam puggalam
pucchitvapi dhammeneva puggalam dassetum tattha katamo kodhotiadimaha.
Upanahiniddesadisupi eseva nayo. Kodho kujjhanatiadini hettha vuttatthaneva.
Tatha upanahiniddesadisu pubbakalam kodhotiadini. Ayam kodho appahinoti ayam
ettako kodho vikkhambhanappahanena va tadangappahanena va samucchedappahanena
va appahino. Parato upanahadisupi eseva nayo.
     [53] Ahirikaniddesadisu imina ahirikenati imina evampakarena
ahirikadhammena samannagato. Imina anottappenatiadisupi eseva nayo.
     [63] Ajjhattasannojanoti  ajjhattabandhano. Bahiddhasannojanoti
bahiddhabandhano. Te ubhopi vacchakasalupamaya dipetabba:- vacchakasalayanhi
anto baddho antoyeva sayitavacchako viya idha thitasotapannasakadagamino. Tesanhi
bandhanampi idheva, sayampi idheva. Anto baddho pana bahi sayitavacchako viya
ruparupabhave sotapannasakadagamino. Tesanhi bandhanameva idha, sayampana brahma-
loke thita. Bahi baddho bahi sayitavacchako viya ruparupabhave anagami. Tassa
hi bandhanampi bahiddha, sayampi bahiddhava. Bahi baddho pana anto sayitavacchako
viya idhatthitanagami. 1- Tassa hi bandhanam ruparupabhavesu, sayampana idha thito.
@Footnote: 1 cha.Ma. idhatthakaanagami
     [65] Akkodhananiddesadisu pahinoti vikkhambhanappahanena tadangappahanena
samucchedappahanena va pahino.
     [83] Dullabhaniddese dullabhati na sulabha. Pubbakariti pathamameva karako.
Katavediti katam vedeti, viditam pakatam karoti. Te agariyanagariyehi dipetabba:-
agariyesu hi matapitaro pubbakarino nama, puttadhitaro pana matapitaro
patijagganta abhivadanadini ca 1- tesam kurumana katavedino nama. Anagariyesu
acariyupajjhaya pubbakarino nama, antevasikasaddhiviharika acariyupajjhaye
patijagganta abhivadanadini ca 1- tesam kurumana katavedino nama. Tesam
avibhavanatthaya 2- upajjhayaposakasonattheradinam vatthuni kathetabbani.
     Aparo nayo:- parena akateyeva upakare attani katam upakaram
anapekkhitva karako pubbakari seyyathapi matapitaro ceva acariyupajjhaya ca,
so dullabho sattanam tanhabhibhutatta. Parena katassa upakarassa anurupappavattim
attani katam upakaram upakarato jananto vediyanto katannukatavedi seyyathapi
matapituacariyupajjhayesu sammapatipanno, sopi dullabho sattanam avijjabhibhutatta.
     Apica akaranavacchalo pubbakari, sakaranavacchalo katannukatavedi. "karissati
me"ti evamadikarananirapekkhakiriyo pubbakari. "karissati me"ti evamadi-
karanasapekkhakiriyo katannukatavedi. Tamojotiparayano pubbakari, jotijotiparayano
katannukatavedi. Deseta pubbakari, patipajjita katannukatavedi. Sadevake loke
araham sammasambuddho pubbakari, ariyasavako katannukatavediti. Dukanipatattha-
kathayampana "pubbakariti pathamam upakarassa karako, katannukatavediti tena katam
natva paccha karako. Tesu pubbakari `inam demi'ti sannam karoti, paccha
karako `inam jirapemi'ti sannam karoti"ti ettakameva vuttam.
@Footnote: 1 cha.Ma. ayam saddo na dissati  2 cha.Ma. avibhavatthaya
     [84] Duttappayaniddese duttappayati atappaya, na sakka kenaci
tappetum. Yo hi upatthakakulam va natikulam va nissaya vasamano civare
jinne tehi dinnam civaram nikkhipati, na paribhunjati, punappunam dinnampi gahetva
nikkhipateva, yo ca teneva nayena laddham laddham vissajjeti, parassa deti,
punappunam laddhampi tatheva karoti. Ime dve puggala sakatehi paccaye upanentena
tappetum na sakkati duttappaya nama.
     [85] Sutappayaniddese na vissajjetiti attano akatva parassa na deti,
atireke pana sati na nikkhipati, parassa deti. Idam vuttam hoti:- yo pana
bhikkhu upatthakakula va natikula va jinnacivaro satakam labhitva civaram katva
paribhunjati, na nikkhipati, aggalam datva parupantopi puna diyyamane sahasa
na patigganhati, yo ca laddham laddham attana paribhunjati, paresam na deti,
ime dvepi sukhena sakka tappetunti sutappaya nama. 1-
     [86] Asavati kilesa. Na kukkuccayitabbam kukkuccayatiti na kukkucca-
yitabbayuttakam kukkuccayati, sukaramamsam labhitva acchamamsanti kukkuccayati,
migamamsam labhitva dipimamsanti kukkuccayati, kale santeyeva kalo natthiti,
appavaretvava pavaritosmiti, patte rajasmim apatiteyeva patitanti,
attanam uddissa macchamamse akateyeva mam uddissa katanti kukkuccayati.
Kukkuccayitabbam na kukkuccayatiti kukkuccayitabbayuttakam na kukkuccayati,
acchamamsam labhitva sukaramamsanti na kukkuccayati .pe. Attanam uddissa
macchamamse kate mam uddissa katanti na kukkuccayati. Anguttaratthakathayampana
"na kukkuccayitabbanti samghabhagassa 2- apatthapanam avicaranam na kukkuccayitabbam
nama, tam kukkuccayati. Kukkuccayitabbanti tasseva patthapanam vicaranam,
tam na kukkuccayati"ti ettakameva vuttam. Imesanti imesam dvinnam
@Footnote: 1 cha.Ma. namati    2 cha. samghabhogassa
Puggalanam subhumiyam tinalatadini viya rattimpi divapi asava vaddhantiyeva.
Sukkapakkhe kappiyamamsam labhitva kappiyamamsantveva ganhanto na kukkuccayitabbam
na kukkuccayati namati imina nayena attho veditabbo.
     [88] Hinadhimuttoti hinajjhasayo. Dussiloti nissilo. Papadhammoti
lamakadhammo.
     [89] Panitadhimuttoti panitajjhasayo. Kalyanadhammoti bhaddakadhammo
sucidhammo sundaradhammo.
     [90] Tittoti suhito pariyosito. Tappetati annesampi tittikaro.
Paccekasambuddha ye ca tathagatasavakati ettha paccekabuddha navahi lokuttaradhammehi
sayam titta paripunna, anne pana tappetum na sakkonti. Tesanhi dhammakathaya
abhisamayo na hoti, savakanam pana dhammakathaya aparimananampi devamanussanam
abhisamayo hoti, evam santepi yasma pana te dhammam desenta na attano vacanam
katva kathenti, buddhanam vacanam katva kathenti. Sotum nisinnaparisapi "ayam bhikkhu
na attana patividdhadhammam katheti, buddhehi patividdhadhammam katheti"ti cittikaram
karoti. Iti so cittikaro buddhanamyeva hoti. Evam tattha sammasambuddhova
tappeta nama. Yatha hi "asukassa  nama idancidanca detha"ti ranna anatta
kincapi anetva denti, athakho rajava tattha dayako. Yehipi laddham hoti, te
"ranna amhakam thanantaram dinnam, issariyavibhavo dinno"tveva ganhanti, na
rajapurisehiti. Evam sampadamidam veditabbam. Sesam sabbattha uttanatthamevati.
                       Dukaniddesavannana nitthita.
                           -----------



             The Pali Atthakatha in Roman Book 55 page 63-66. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=55&A=1375&modeTY=2              อรรถกถาบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=55&A=1375&modeTY=2              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=36&i=573              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=36&A=2940              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=36&A=2967              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=36&A=2967              Contents of The Tipitaka Volume 36 http://84000.org/tipitaka/read/?index_36

first pageprevious pagedispage pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter

บันทึก ๖ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรโรมัน. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]