บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ |
3. Tatiyanaya asaṅgahitenasaṅgahitapadavaṇṇanā [179] Idāni asaṅgahitenasaṅgahitapadaṃ bhājetuṃ vedanākkhandhenātiādi āraddhaṃ. Tatridaṃ lakkhaṇaṃ:- imasmiṃ hi vāre yaṃ khandhapadena asaṅgahitaṃ hutvā āyatanadhātupadehi saṅgahitaṃ, tassa khandhādīhi saṅgahaṃ pucchitvā vissajjanaṃ kataṃ. Tampana rūpakkhandhaviññāṇakkhandhacakkhvāyatanādīsu na yujjati. Rūpakkhandhena hi cattāro khandhā khandhasaṅgahena asaṅgahitā. Tesu tena ekadhammopi āyatana- dhātusaṅgahena saṅgahito nāma natthi. Nanu ca vedanādayo dhammāyatanena saṅgahitāti. Saṅgahitā. Na pana rūpakkhandhova dhammāyatanaṃ. Rūpakkhandhato hi sukhumarūpamattaṃ dhammāyatanaṃ bhajati, tasmā ye dhammā 2- dhammāyatanena saṅgahitā, na te rūpakkhandhena saṅgahitā nāma. Viññāṇakkhandhenapi itare cattāro khandhā asaṅgahitā. Tesu tena ekopi āyatanadhātusaṅgahena saṅgahito nāma @Footnote: 1 cha.Ma. rūpadhātuvajjāhi 2 cha.Ma. ayaṃ pāṭho na dissati Natthi. Evaṃ saṅgahitatāya abhāvato etāni aññāni ca evarūpāni cakkhvāyatanādīni padāni imasmiṃ vāre na saṅgahitāni. 1- Yāni pana padāni viññāṇena vā oḷārikarūpena vā asammissaṃ dhammāyatanekadesaṃ dīpenti, tāni idha gahitāni. Tesaṃ idamuddānaṃ:- "tayo khandhā tathā saccā indriyāni ca soḷasa padāni paccayākāre cuddasūpari cuddasa. Samattiṃsa padā honti gocchakesu dasasvatha duve cūḷantaradukā aṭṭha honti mahantarā"ti. Etesu pana padesu sadisavissajjanāni cha 2- padāni ekato katvā sabbepi dvādasa pañhā vuttā. Tesu evaṃ khandhavibhāgo veditabbo. Āyatanadhātūsu pana bhedo natthi. Tattha paṭhamapañhe tāva tīhi khandhehīti rūpasaññāsaṅkhārakkhandhehi. Āyatanadhātuyo pana dhammāyatanadhammadhātuvasena veditabbo. Tatrāyaṃ nayo:- vedanākkhandhena hi nibbānañca sukhumarūpasaññāsaṅkhārā ca khandhasaṅgahena asaṅgahitā hutvā āyatanadhātusaṅgahena saṅgahitā. Tesu nibbānaṃ khandhasaṅgahaṃ na gacchati, sesā rūpasaññāsaṅkhārakkhandhehi saṅgahaṃ gacchanti. Āyatanadhātusaṅgahaṃ pana nibbānampi gacchateva. Tena vuttaṃ "asaṅkhataṃ khandhato ṭhapetvā tīhi khandhehi ekenāyatanena ekāya dhātuyā saṅgahitā"ti. Saññākkhandhapakkhe panettha saññaṃ apanetvā vedanāya saddhiṃ tayo khandhā, saṅkhārādīsu saṅkhārakkhandhaṃ apanetvā rūpavedanāsaññāvasena tayo khandhā veditabbā. [180] Dutiye catūhi khandhehīti viññāṇavajjehi. Te hi nirodhena khandhasaṅgahena asaṅgahitā hutvā āyatanadhātusaṅgahena saṅgahitā. @Footnote: 1 cha.Ma. na gahitāni 2 cha.Ma. ayaṃ pāṭho na dissati [181] Tatiye dvīhīti vedanāsaññākkhandhehi. Rūpārūpajīvitindriyena hi vedanāsaññāviññāṇakkhandhāva 1- khandhasaṅgahena asaṅgahitā. Tesu pana vedanā- saññāva āyatanadhātusaṅgahena saṅgahitā. Tena vuttaṃ "vedanāsaññākkhandhehī"ti. Iminā upāyena sabbattha khandhabhedo veditabbo. Ito parañhi khandhānaṃ nāmamattameva vakkhāma. [182] Catutthe tīhi khandhehīti itthindriyapurisindriyesu vedanāsaññā- saṅkhārehi, vedanāpañcake rūpasaññāsaṅkhārehi, saddhindriyādīsu phassapariyosānesu rūpavedanāsaññākkhandhehi. Vedanāya vedanākkhandhasadisova, taṇhupādānakammabhavesu saṅkhārakkhandhasadiso vinicchayo. [183] Pañcame jātijarāmaraṇesu jīvitindriyasadisova. Jhānena pana nibbānaṃ sukhumarūpaṃ saññā ca khandhasaṅgahena asaṅgahitā hutvā āyatanadhātu- saṅgahena saṅgahitā, tasmā taṃ sandhāya rūpakkhandhasaññākkhandhānaṃ vasena dve khandhā veditabbā. [184] Chaṭṭhe sokādittaye vedanāya sadiso, upāyāsādīsu saṅkhārak- khandhasadiso. 2- Puna vedanāya vedanākkhandhasadiso, saññāya saññākkhandhasadiso, cetanādīsu saṅkhārakkhandhasadiso vinicchayo. Iminā upāyena sattamapañhādīsupi 3- saṅgahāsaṅgaho veditabboti. Asaṅgahitenasaṅgahitapadavaṇṇanā niṭṭhitā. ------------The Pali Atthakatha in Roman Book 55 page 12-14. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=55&A=239 อรรถกถาบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=55&A=239 อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=36&i=175 เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=36&A=692 พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=36&A=692 The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=36&A=692 Contents of The Tipitaka Volume 36 http://84000.org/tipitaka/read/?index_36
|
บันทึก ๖ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรโรมัน. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]