AtthaPali Vol.55

3. Kāmaguṇakathāvaṇṇanā [510] Idāni kāmaguṇakathā nāma hoti. Tattha sakasamaye tāva kāmadhātūti vatthukāmāpi vuccanti kilesakāmāpi kāmabhavopi. Etesu hi vatthukāmā kamanīyaṭṭhena kāmā, sabhāvanissattasuññataṭṭhena dhātūti kāmadhātu. Kilesakāmā kamanīyaṭṭhena @Footnote: ¹ Ma. kāmabhavarūpabhavūpagāyeva ² Sī.,Ma. gatibhavo ³ cha.Ma. etesvevesa vibhāgo @⁴ cha.Ma. puna ⁵ cha.Ma. paṭilome Ceva kamanaṭṭhena ca kāmā, yathāvuttenevatthena dhātūti kāmadhātu. Kāmabhavo kamanīyaṭṭhena kamanaṭṭhena vatthukāmapavattidesaṭṭhenāti tīhi kāraṇehi kāmo, yathāvuttenevatthena dhātūti kāmadhātu. Parasamaye pana "pañcime bhikkhave kāmaguṇā"ti vacanamattaṃ nissāya pañceva kāmaguṇā kāmadhātūti gahitaṃ, tasmā yesaṃ ayaṃ laddhi seyyathāpi etarahi pubbaseliyānaṃ, te sandhāya kāmadhātunānattaṃ codetuṃ ^1- pañcevāti pucchā sakavādissa, laddhivasena paṭiññā itarassa. Nanu atthītiādīni ^2- kilesakāmadassanatthaṃ vuttāni. ^3- Tattha tappaṭisaṃyuttoti kāmaguṇapaṭisaṃyutto, kāmaguṇārammaṇoti attho. No ca vata re vattabbe pañcevāti imesu tappaṭisaṃyuttacchandādīsu sati pañceva kāmaguṇā kāmadhātūti na vattabbaṃ. Etepi hi chandādayo kamanīyaṭṭhena kāmā ca dhātū cātipi kāmadhātu, kamanaṭṭhena kāmasaṅkhātā dhātūtipi kāmadhātūti attho. Manussānaṃ cakkhuntiādi vatthukāmadassanatthaṃ vuttaṃ. Tattha paravādī channampi āyatanānaṃ vatthukāmabhāvena nakāmadhātubhāvaṃ paṭikkhipitvā puna manoti puṭṭho mahaggatalokuttaraṃ sandhāyassa nakāmadhātubhāvaṃ paṭijānāti. Yasmā pana sabbopi tebhūmikamano kāmadhātuyeva, tasmā naṃ sakavādī suttena niggaṇhāti. [511] Kāmaguṇā bhavotiādi bhavassa kāmadhātubhāvadassanatthaṃ vuttaṃ. Yasmā pana kāmaguṇamatte bhavoti vohāro natthi, tasmā paravādī na hevanti paṭikkhipati. Kāmaguṇūpagaṃ kammantiādi sabbaṃ kāmaguṇamattassa nakāmadhātubhāva- dassanatthaṃ vuttaṃ. Kāmadhātusaṅkhātakāmabhavūpagameva hi kammaṃ atthi, kāmabhavūpagāeva ca sattā honti. Tattha jāyanti jiyyanti miyyanti cavanti upapajjanti, na kāmaguṇesūti iminā upāyena sabbattha attho veditabboti. Kāmaguṇakathāvaṇṇanā niṭṭhitā. ---------- @Footnote: ¹ cha.Ma. bodhetuṃ ² cha.Ma.....ādi ³ cha.Ma. vuttaṃ

The Pali Atthakatha in Roman Book 55 page 234-235. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=55&A=5282 อรรถกถาบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=55&A=5282 อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=36&i= เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=36&A= พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=36&A= The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=36&A= Contents of The Tipitaka Volume 36 http://84000.org/tipitaka/read/?index_36