ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
first pageprevious pagedispage pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter  
Atthakatha Book 6 : PALI ROMAN Di.A. (sumangala.3)

                          2. Udumbarikasutta
                         nigrodhaparibbajakavatthu
     [49] Evamme sutanti udumbarikasuttam. Tatrayam anupubbapadavannana:-
     paribbajakoti channaparibbajako. Udumbarikaya paribbajakarameti
udumbarikaya deviya santike paribbajakarame. Sandhanoti tassa namam. Ayam
pana mahanubhavo parivaretva vicarantanam pancannam upasakasatanam aggapuriso
anagami so 2- bhagavata mahaparisamajjhe evam samvannito:-
     "../../bdpicture/chahi bhikkhave angehi samannagato sandhano gahapati tathagate
nitthangato saddhamme iriyati. Katamehi chahi? buddhe aveccappasadena dhamme
aveccappasadena samghe aveccappasadena ariyena silena ariyena nanena
@Footnote: 1 Ma. dhammam        2 cha.Ma. so. na passati
Ariyaya vimuttiya. Imehi kho bhikkhave chahi angehi samannagato sandhano
gahapati tathagate nitthangato saddhamme iriyati"ti. 1-
     So patoyeva uposathangani adhitthaya pubbanhasamaye buddhappamukhassa
samghassa danam datva bhikkhusu  viharam gatesu ghare khuddakamahallakanam
darakanam saddena ubbalho satthu santike "dhammam sossami"ti nikkhanto.
Tena vuttam divadivasseva 2- rajagaha nikkhamiti. Tattha divadivassevati divassa 3-
diva nama majjhantatikkamo, tasmim divassapi divabhute atikkantamatte
majjhantike nikkhamiti attho. Patisallinoti tato tato rupadigocarato cittam
patisamharitva nilino jhanaratisevanavasena ekibhavam gato. Manobhavaniyananti
manavaddhakanam. Ye ca avajjato manasikaroto cittam vinivaranam hoti unnamati
vaddhati.
     [50] Unnadiniyati adini potthapadasutte vittharitanayeneva
veditabbani.
     [51] Yavatati yattaka. Ayam tesam annataroti ayam tesam
abbhantaro eko savako va, bhagavato kira savaka gihianagaminoyeva
pancasata rajagahe pativasanti. Yesam ekekassa panaca panaca upasakasatani
parivaRa. Te sandhaya "ayam tesam annataro"ti aha. Appeva namati tassa
upasankamanam patthayamano aha. Patthanakaranam pana potthapadasutte vuttameva.
     [52] Etadavocati agacchanto antaramaggeyeva tesam kathaya
sutatta etam annatha kho imeti adivacanam avoca. Tattha annatitthiyati
dassanenapi akappenapi kuttenapi acarenapi viharenapi iriyapathenapi anne
titthiyati annatitthiya. Sangamma samagammati sangantva samagantva rasi 4-
hutva nisinnatthane. Arananavanapatthaniti arannavanapatthani gamupacarato
muttani durasenasanani. Pantani duratarani manussupacaravihiratani. Appasaddaniti
viharupacarena gacchato addhikajanassapi saddena mandasaddani.
@Footnote: 1 an. chakka. 22/396/500      2 cha.Ma. divadivassa
@3 cha.Ma., i. divasassa           4 cha.Ma. rasi
Appanigaghosaniti avibhavitatthena nigghosena mandanigghosani. Vijanavataniti anto
sancarino janassa vadena vigatavatani. Manussarahasseyyakaniti manussanam
rahassa karanassa yuttani anucchavikani. Patisallanasaruppaniti ekibhavassa
anurupani. Iti sandhano gahapati "aho mama sattha yo evarupani
senasanani patisevati"ti anjalim paggayha uttamange sirasmim patitthapetva imam
udanam udanento nisidi.
     [53] Evam vutteti evam sandhanena gahapatina udanam udanentena
vutte. Nigrodho paribbajako ayam gahapati nama santike nisinnopi
attano sattharamyeva thometi ukkamsati, amhe pana atthitipi na mannati,
etasmim uppannam kopam samanassa gotamassa upari patessamiti sandhanam
gahapatim etadavoca,
     yaggheti codanatthe nipato. Janeyyasiti bujjheyyasi passeyyasi.
Kena samano gotamo saddhim sallapatiti kena karanena kena puggalena
saddhim samano gotamo sallapati vadati bhasati. Kim vuttam hoti "yadi kinci
sallapakaranam bhaveyya, yadi va koci samanassa gotamassa santikam
sallapatthiko gaccheyya, sallapeyya, na pana karanam atthi, na tassa santikam koci
gacchati, svayam kena samano gotamo saddhim sallapati, asallapanto katham
unnadi bhavissati"ti.
     Sakacchanti samsandanam. Pannaveyyattiyanti uttarapaccuttaranayena
nanabyattabhavam. Sunnagarahatati sunnagaresu nattha, samanena hi gotamena
bodhimule appamattika panna adhigata, sapissa sunnagaresu ekakassa
nisidato nattha. Yadi pana mayam viya ganasanganikam katva nisideyya, nassa
panna nasseyyati dasseti. Aparisavacaroti avisaradatta parisam otaritum na
sakkoti. Nalam sallapayati na samattho allapasallapam katum. Antapantanevati 1-
koci mam panham puccheyyati panhabhito antapantaneva pantasenasanani sevati.
Gokanati ekakkhihata kanagavi. Sa kira pariyantacarini hoti, antapantaneva
@Footnote: 1. cha.Ma. antamantaneva
Sevati. Sa kira kanakkhibhavena vanantabhimukhipi na sakkoti bhavitum. Kasma?
yasma pattena va sakhaya va kantakena va paharassa bhayati. Gunnam abhimukhipi
na sakkoti bhavitum. Kasma? yasma singena va kannena va valena va
paharassa bhayati.
     Inghati codanatthe nipato. Samsadeyyamati ekapanhapucchaneneva
samsadanam visadamapannam kareyyama. Tucchakumbhiva nanti rittaghatam viya nam.
Orodheyyamati vinaddheyyama. Puritaghato hi ito cito ca parivattetva na
suvinaddhiyo hoti. Rittako yatharuci parivattetva sakka hoti vinaddhitum, evameva
hatapannataya rittakumbhisadisam samanam gotamam vadavinaddhanena samanta
vinaddhissamati vadati.
     Iti paribbajako satthu suvannavannam nalatamandalam apassanto
dasabalassa parammukha attano balam dipento asambhinnam khattiyakumaram jatiya
ghattayanto candalaputto  viya asambhinnam kesarasiham migarajanam thamena
ghattento  jarasigalo viya ca nanappakaram tucchagajjitam gajji. Upasako pi
cintesi "ayam paribbajako ativiya gajajati, aviciphusanatthaya padam,
bhavaggagahanatthaya hattham pasarayanto viya niratthakam vayamati. Sace me sattha imam thanam
agaccheyya, imassa paribbajakassa yava bhavagga ussitam manaddhajam thanasova
opapeyya"ti.
     [54] Bhagavapi tesam tam kathasallapam assosiyeva. Tena vuttam
"assosi kho imam kathasallapan"ti.
     Sumagadhayati sumagadha nama pokkharani, yassa tire nisinno
annataro puriso padumanalantarehi asurabhavanam pavisantam asurasenam addasa.
Moranivapoti nivapo vuccati bhattam, yattha moranam abhayena saddhim nivapo
dinno, tam thananti attho. Abbhokaseti anganatthane. Assasappattati
tutthippatta somanassappatta. Ajjhasayanti uttamanissayasambhutam. 1-
Adibrahmacariyanti
@Footnote: 1 cha.Ma., i....nissayabhutam
Puranabrahmacariyasankhatam ariyamaggam. Idam vuttam hoti "ko nama so
bhante dhammo yena bhagavata savaka vinita ajjhasayadibrahmacariyabhutam ariyamaggam
puretva arahattadhigamanavasena assasappatta patijananti"ti.
                        Tapojigucchavadavannana
     [55] Vippakatati mamagamanapaccaya anitthitava hutva thita, kathehi,
ahametam nitthapetva matthakam papetva dassemiti sabbannupavaranam pavaresi.
     [56] Dujjanam khoti bhagava paribbajakassa vacanam sutva "ayam
paribbajako maya savakanam desetabbam dhammam tehi puretabbapatipattim pucchati,
sacassaham aditova tam kathessami, kathitampi nam na janissati, ayam pana viriyena
papajigucchanavado, handaham etasseva visaye panaham pucchapetva
puthusamanabrahmananam laddhiya niratthakabhavam dassemi. Atha paccha imam panham
byakarissami"ti cintetva dujjanam kho etanti adimaha.
     Tattha sake acariyaketi attano acariyavade. Adhijeguccheti viriyena
papajigucchanabhave. Katham santati katham bhuta. Tapojigucchati viriyena papajiguccha
papavirajjana. 1- Paripunnati parisuddha. Katham aparipunnati katham aparisuddha
hotiti. Evam pucchati. Yatra hi namati yo nama.
     [57] Appasadde katvati nirave appasadde katva. So kira
cintesi "samano gotamo ekam panhampi na katheti, sallapakathapissa atibahuka
natthi, ime pana adito patthaya samanam gotamam anuvattanti ceva pasamsanti
ca, handaham ime nissadde katva sayam kathemi"ti. So tatha akasi. Tena
vuttam "appasadde katva"ti. "tapojigucchavada"ti adisu tapojiguccham vadama,
manasapi tameva sarato gahetva vicarama, kayenapi tameva allina,
nanappakarakam attakilamathanuyogamanuyutta viharamati attho.
@Footnote: 1 cha.Ma., i. papavivajjana.
                          Upakkilesavannana
     [58] Tapassiti tapanissitako. "acelako"ti adini sihanade
vittharitanayeneva veditabbani. Tapam samadiyatiti acelaka bhavadikam tapam samma
adiyati, dalham ganhati. Attamano hotiti ko anno maya sadiso imasmim
tape atthiti tutthamano hoti. Paripunnasankappoti alamettavatati evam
pariyositasankappo, idanca titthiyanam vasena agatam. Sasanavacaravasenapi 1-
dipetabbam. Ekacco hi dhutangam samadiyati, so tena dhutangena ko anno
maya sadiso dhutangadharoti attamano hoti paripunnasankapPo. Tapassino
upakkileso hotiti duvidhassapetassa tapassino ayam upakkileso hoti.
Ettavatassa tapo upakkileso hotiti vadami.
     Attanukkamsetiti "ko maya sadiso atthi"ti attanam ukkamsati
ukkhipati. Param vambhetiti "ayam na madiso"ti param samsadeti avakkhipati.
     Majjatiti manamadakaranena majjati. Mucchatiti mucchito hoti gadhito
ajjhapanno. Pamadamapajjatiti etadeva saranti pamadamapajjati. Sasane
pabbajitopi dhutangasuddhiko hoti, na kammatathanasuddhiko. Dhutangameva arahattam
viya sarato pacceti.
     [59] Labhasakkarasilokanti ettha cattaro paccaya labbhantiti
labha, teyeva paccaya sutthu katva patisankharitva laddha 2- sakkaro, vannabhananam
siloko. Abhinibbattetiti acelakadibhavam terasadhutangasamadanam va nissaya
mahalabho uppajjati, tasma "abhinibbatteti"ti vutto. Sesamettha
purimavadanayeneva duvidhassapi tapassino vasena veditabbam.
     [60] Vodasam apajjatiti dvebhagam apajjati, dve bhage karoti.
Khamatiti ruccati. Nakkhamatiti na ruccati. Sapekkho pajahatiti satanho pajahati.
Katham? patova khirabhattam bhutto hoti. Athassa mamsabhojanam upaneti. Tassa evam
@Footnote: 1 cha.Ma., i. sasanavacarenapi pana.       2 i. laddho.
Hoti "idani evarupam kada labhissama, sace janeyyama, patova khirabhattam
na bhunjeyyama, kim maya sakka katum, gaccha bho, tvameva bhunja"ti jivitam
pariccajanto viya sapekkho pajahati. Gadhitoti 1- gedhajato. Mucchitoti
balavatanhaya mucchito pamutthassati 2- hutva. Ajjhapannoti amise atilaggo,
"bhunjissatha avuso"ti dhammanimantanamattampi akatva mahante mahante kabale karoti.
Anadinavadassaviti adinavamattampi na passati. Anissaranapannoti idha mattannuta
nissaranapaccavekkhanaparibhogamattampi na karoti. Labhasakkarasilokanikkantihetuti
labhadisu tanhahetu.
     [61] Sambhakkhetiti sankhadeti. 3- Asanivicakkanti vicakkasanthana
asaniyeva. Idam vuttam hoti "asanivicakkam imassa dantakutam mulabijadisu na
kinci na sambhunjati. Atha ca pana nam samanappavadena samanoti sanjananti"ti.
Evam apasadeti avakkhipati. Idam titthiyavasena agatam. Bhikkhuvasena panettha
ayam yojana, attana dhutangadharo hoti, so annam evam apasadeti
"kimsamana nama ime samanamhati vadanti, dhutangamattampi natthi, uddesabhattadini
pariyesanta paccayabahullika vicaranti"ti.
     Lukhajivinti acelakadivasena va dhutangavasena va lukhajivim.
Issamacchariyanti parassa sakkaradisampattikhiyanalakkhanam issam,
sakkaradikaranaakkhamanalakkhanam macchariyanca.
     [62] Apathakanisadi hotiti manussanam apathe dassanatthane
nisidati. Yattha te passanti, tattha thito vaggulivattam ovadati, 4- pancatapam
tappati, ekapadena titthati, suriyam namassati. Sasane pabbajitopi samadinnadhutango
sabbarattim sayitva manussanam cakkhupathe tapam karoti, sayanhe mahasayaneyeva
civarakutim karoti, suriye uggate patisamharati, manussanam agatabhavam natva
gandim 5- paharitva civaram matthake thapetva cankamam otarati, sammajjanim gahetva
viharanganam sammajjati.
@Footnote: 1 Si.,i. gathito.       2 cha.Ma. sammutthassati,    3 cha.Ma., i. sankhadati.
@4 cha.Ma., i.carati.      5 cha.Ma. ghandim.
     Attananti attano gunam. Adassayamanoti ettha akaro
nipatamattam, dassayamanoti attho. Idampi me tapasminti idampi kammam mameva
tapasmim, paccatte va bhummam, idampi mama tapoti attho. So hi asukasmim thane
acelako atthi muttacaroti adini sutva amhakam esa tapo, amhakam so
antevasikoti adini bhanati. Asukasmim va pana thane pamsukuliko bhikkhu
atthiti adini sutva amhakam esa tapo, amhakam so antevasikoti
adini bhanati.
     Kincidevati kinci vajjam ditthigatam va. Paticchannam sevatiti yatha
anne na jananti, evam sevati. Akkhamamanam aha khamatiti aruccamanamyeva
ruccati meti vadati. Attana katam mahantampi 1- vajjam appamattakam katva pannapeti,
parena katam dukkatamattam vitikkamampi parajikasadisam katva dasseti. Anunneyyanti
anujanitabbam anumoditabbam.
     [63] Kodhano hoti upanahiti kujjhanalakakhanena kodhena,
veraapatinissaggalakkhanena upanahena ca samannagato. Makkhi hoti palasiti
paragunamakkhanalakkhanena makkhena, yugaggahalakkhanena palasena ca samannagato.
     Issuki hoti macchariti parasakkaradisu ussuyanalakkhanaya issaya.
Avasakulalabhavannadhammesu maccharayanalakkhanena pancavidhamaccharena ca samannagato
hoti. Satho hoti mayaviti keratiyalakkhanena 2- satheyyena, katapaticchadanalakkhanaya
mayaya ca samannagato hoti. Thaddho hoti atimaniti nissinehanikkarunathaddhalakkhanena
thambhena, atikkamitva mannanalakkhanena atimanena ca samannagato
hoti. Papiccho hotiti asantasambhavanapatthanalakkhanaya papicchataya samannagato
hoti. Papikananti tasamyeva lamakanam icchanam vasam gato. Micchaditthikoti
natthi dinnanti adinayappavattaya ayathava ditthiya upeto. Antaggahikayati
sayeva ditthi ucchedanassa gahitatta "antaggahika"ti vuccati, taya
samannagatoti attho. Sanditthiparamasiti adisu sayam ditthi sanditthi,
@Footnote: 1 cha.Ma. atimahantampi, i. sumahantampi.    2 cha.Ma. keratikalakkhanena.
Sanditthimeva paramasati gahetva caratiti 1- sanditthiparamaSi. Adhanam vuccati
dalham sutthu thapitam, tatha katva ganhatiti adhanaggahi. Arittho viya na
sakka hoti patinissajjapetunti duppatinissaggi. Yadimeti yadi ime.
                      Parisuddhapapatikappattakathavannana
     [64] Idha nigrodha tapassiti evam bhagava annatitthiyehi gahitaladdhim
tesam rakkhitatapam sabbameva sankilitthanti upakkilesapalim dassetva idani
parisuddhapalim dassanattham desanam arabhanto idha nigrodhati adimaha. Tattha "na
attamano"ti adini vuttavipakkhavaseneva veditabbani. Sabbavaresu ca
lukhatapassino ceva dhutangadharassa ca vasena yojana yojetabba. 2- Evam so
tasmim thane parisuddho hotiti evam so tena na attamanata na
paripunnasankappabhavasankhatena karanena parisuddho nirupakkileso hoti, uttarim
vayamamano kammatthanasuddhiko hutva arahattam papunati. Imina nayena
sabbavaresu attho veditabbo.
     [69] Addha kho bhanteti bhante evam sante ekamseneva viriyena
papajigucchanavado parisuddho hotiti anujanati. Ito paranca aggabhavam va
sarabhavam va ajananto aggappatta ca sarappatta cati aha. Athassa bhagava
sarappattabhavam patisedhento na kho nigrodhati adimaha. Papatikappatta hotiti
saravato rukkhassa saram pheggum tacanca atikkamma bahi papatikasadisa hotiti dasseti.
                       Parisuddhatacappattakathavannana
     [70] Aggam papetuti desanavasena aggam papetva desetu, saram
papetva desetuti dasabalam yacati. Catuyamasamvarasamvutoti catubbidhena samvarena
pihito. Na panam atipatetiti 3- panam na hanati. Na bhavitamasimsatiti 4- bhavitam
nama tesam sannaya panca kamaguna, te na asimsati na sevatiti attho.
@Footnote: 1 cha.Ma. vadatiti.   2 cha.Ma., i. veditabba.   3 Si.,i. papeti
@4 cha.Ma. bhavitamasisati.
     Aduncassa hotiti etancassa idani vuccamanam "so abhiharati"ti
adi lakkhanam. Tapassitayati tapassibhavena hoti, tattha so abhiharatiti so tam
silam abhiharati, uparupari vaddheti. Silam me paripunnam, tapo araddho,
alamettavatati na viriyam visajjeti. No hinayavattatiti hinaya gihibhavatthaya
navattati. Silato uttarivisesadhigamatthaya viriyam karotiyeva, evam karonto so
vivittam senasanam bhajati. "arannan"ti adini samannaphale vittharitaneva.
"mettasahagatena"ti adini visuddhimagge vannitani.
     [71] Tacappattati papatikato abbhantaram tacam patta.
                      Parisuddhapheggappattakathavannana
     [72] Phegguppattati tacato abbhantaram pheggam patta, pheggusadisa
hotiti attho.
     [74] "ettavata kho nigrodha tapojiguccha aggappatta ca
hoti sarappatta ca"ti idam bhagava titthiyanam vasenaha. Titthiyananhi
labhasakkaro rukkhassa sakhapalasasadiso. Pancasilamattakam papatikasadisam.
Atthasamapattimattam tacasadisam. Pubbenivasananavasanabhinna pheggusadisa.
Dibbacakkhum panete arahattanti gahetva vicaranti. Tena nesantam rukkhasarasadisam.
Sasane pana labhasakkaro sakhapalasasadiso. Silasampada papatikasadisa.
Jhanasamapattiyo tacasadisa. Lokiyabhinna pheggusadisa. Maggaphalam saro. Iti
bhagavata attano sasanam onatavinataphalabharabharitarukkhupamaya upamitam. So
desanakusalataya tato tava sarasampattito 1- mama sasanam uttaritaranceva panitataranca,
tam tuvam kada janissasiti attano desanaya visesabhavam dassetum "iti kho
nigrodha"ti desanam arabhi.
     Te paribbajakati te tassa parivara timsasatasankhata 2- paribbajaka.
Ettha mayam panassamati ettha acelakapaliadisu, idam vuttam hoti "amhakam
@Footnote: 1 Si. tacasarapattito, cha.Ma., i. tacasarasampattito.  2 cha.Ma. timsasatasankhya.
Acelakapalimattampi natthi, kuto parisuddhapali. Amhakam parisuddhapalimattampi
natthi, kuto catuyamasamvaradini. Catuyamasamvaropi natthi, kuto arannavasadini.
Arannavasopi natthi, kuto nivaranappahanadini. Nivarappahanampi natthi,
kuto brahmaviharadini. Brahmaviharamattampi natthi, kuto pubbenivasadini.
Pubbenivasananamattampi natthi, kuto amhakam dibbacakkhu. Ettha mayam sacariyaka
nattha"ti. Ito bhiyyo uttaritaranti ito dibbacakkhunanadhigamato bhiyyo annam
uttaram visesadhigamam mayam sutivasenapi na janamati vadanti.
                        Nigordhapajjhayanavannana
     [75] Atha nigordham paribbajakanti evam kirassa ahosi "ime
paribbajaka idani bhagavato bhasitam sussusanti, imina ca nigordhena
bhagavato parammukha kakkhalam durasadavacanam vuttam, idani ayampi sotukamo jato,
kalodani me imassa manaddhajam nipatetva bhagavato sasanam ukkhipitun"ti.
Atha nigordham paribbajakam etadavoca. Aparampissa ahosi "ayam mayi akathente
sattharam na khamapessati, tadassa anagate ahitaya dukkhaya samvattissati, maya
pana kathite khamapessati, tadassa bhavissati digharattam hitaya sukhaya"ti. Atha
nigordham paribbajakam etadavoca. Aparisavacaram pana nam karothati ettha panati
nipato, atha nam aparisavacaram karothati attho. "aparisavacaretan"tipi patho,
aparisavacaram va etam karotha, gokanadinam va annataranti attho.
     Gokananti etthapi gokanam pariyantacarinim viya karothati attho.
Tunhibhutoti tunhibhavam upagato. Mankubhutoti nittejatam apanno. Pattakkhandhoti
onatagivo. Adhomukhoti hetthamukho.
     [76] Buddho so bhagava bodhayati sayam buddho sattanampi
catusaccam bodhanatthaya dhammam deseti. Dantoti cakkhutopi danto .pe.
Manatopi danto. Damathayati annesampi damanatthayaeva, na vadatthaya. Santoti
ragasantataya santo, dosamohasantataya sabbakusalasabbabhisamkharasantataya
Santo. Samathayati mahajanassa ragadisamanatthaya dhammam deseti. Tinnoti
cattaro oghe tinno. Taranayati mahajanassa oghanittharanatthaya. Parinibbutoti
kilesaparinibbanena parinibbuto. Parinibbanayati mahajanassapi
sabbakilesaparinibbapanatthaya dhammam deseti.
                   Brahmacariyapariyosanasacchikiriyavannana
     [77] Accayoti adini samannaphale vuttani. Ujujatikoti
kayavankadivirahito ujusabhavo. Ahamanusasamiti aham tadisam puggalam anusasami
dhammancassa desemi. Sattahanti satta divasani, idam sabbampi ca bhagava
dandhapannam puggalam sandhayaha. Asatho pana amayavi ujujatiko tammuhutteneva
arahattam pattam sakkhissati. Iti bhagava "asathan"ti adivacanena satho hi vankavanko,
mayapi na sakka anusasitunti dipento paribbajakam padesu gahetva (tam)
mahamerupadatale viya khipittha. Kasma? ayamhi atisatho kutilacitto, satthari
evam kathentepi buddhadhammasamghesu nadhimuccati, adhimuccanakatthaya sotam na odahati,
kohanne thito sattharam khamapeti. Tasma bhagava tassa ajjhasayam viditva
"etu vinnu puriso asatho"ti adimaha. Satham panaham anusasitum na sakkomiti.
                       Paribbajakapajjhayanavannana
     [78] Antevasikamyatati antevasikamyataya, amhe antevasike
icchanto. Evamahati "etu vinnu puriso"ti adimaha. Yoeva vo acariyoti
yoeva tumhakam pakatiya acariyo. Uddesa no cavetukamoti attano
anusasanim gahapetva amhe amhakam uddesato cavetukamo. Soyeva vo
uddeso hotuti yo tumhakam pakatiya uddeso, so tumhakamyeva hotu, na
mayam tumhakam uddesena anatthika. Ajivati ajivato. Akusalasankhatati
akusalati kotthasam patta. Akusala dhammati dvadasa akusalacittuppadadhamma
Tanhayeva va visesena. Sa hi punabbhavakaranato "ponobbhavika"ti vutta.
Sadarathati kilesadarathasampayutta. Jatijaramaraniyati jatijaramarananam paccayabhuta.
Samkilesika dhammati dvadasa akusalacittuppada. Vodaniyati samathavipassanadhamma.
Te hi satte vodapenti tasma "vodaniya"ti vuccanti. Pannaparipurinti
maggapannaparipurim. Vepullattancati phalapannavepullattam, ubhopi va etani
annamannavevacananeva. Idam vuttam hoti "tato tumhe maggapannanceva
phalapannanca dittheva dhamme sayam abhinna sacchikatva upasampajja viharissatha"ti.
Evam bhagava paribbajake arabbha attano ovadanusasaniya balam dassento
arahattanikutena desanam nitthapesi.
     [79] Yatha tam marenati yatha marena pariyutthitacitta nisidanti
evameva tunhibhuta .pe. Appatibhana nisinna.
     Maro kira sattha ativiya gajjanto buddhabalam dipetva imesam
paribbajakanam dhammam deseti, kadaci dhammabhisamayo bhaveyya, handaham
pariyutthamiti. So tesam cittani pariyutthasi. Appahinavipallasananhi cittam
marassa yathakamakaraniyam hoti. Tepi marena pariyutthitacitta thaddhangapaccanga
viya tunhi appatibhana nisidimsu. Atha sattha ime paribbajaka ativiya nirava
hutva nisinna, kim nukhoti avajjanto 1- marena pariyutthitabhavam annasi.
Sace pana tesam maggaphaluppattihetu bhaveyya, maram patibahitvapi bhagava dhammam
deseyya, so pana tesam natthi. "sabbepime tucchapurisa"ti annasi. Tena
vuttam "athakho bhagavato etadahosi sabbepime moghapurisa"ti adi.
     Tattha phuttha papimatati papimata marena phuttha. Yatra hi
namati yesu nama. Annanatthampiti jananatthampi. Kim karissati sattahoti
samanena gotamena paricchinnasattaho amhakam kim karissati. Idam vuttam hoti
"samanena gotamena `sayam abhinna sacchikatva upasampajja viharissati
sattahan'ti vuttam, so sattaho amhakam kim aphasukam karissati. Handa mayam
@Footnote: 1 Si. avajjento.
Sattahabbhantare etam dhammam sacchikatum sakka, na sakkati annanatthampi
brahmacariyam carissama"ti. Athava janama tavassa dhammanti ekadivase ekavaram
annanatthampi etesam cittanuppannam 1- sattaho pana etesam kusitanam kim
karissati, kim sakkhissanti te sattaham puretunti ayamettha adhippayo.
     Sihanadanti paravadabhindanam sakavadasamussapananca abhitanadam
naditva. Paccutthasiti patitthito. Tavadevati tasmimyeva khane. Rajagaham pavisiti
rajagahameva pavittho. Tesam pana paribbajakanam kincapi imam suttantam sutva
viseso na nibbatto, ayatim pana nesam vasanaya paccayo bhavissatiti. Sesam
sabbattha uttanamevati.
                      Udumbarikasuttavannana nitthita.



             The Pali Atthakatha in Roman Book 6 page 16-29. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=6&A=399&modeTY=2              อรรถกถาบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=6&A=399&modeTY=2              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=11&i=18              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=11&A=708              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=11&A=773              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=11&A=773              Contents of The Tipitaka Volume 11 http://84000.org/tipitaka/read/?index_11

first pageprevious pagedispage pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter

บันทึก ๖ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรโรมัน. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]