ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
first pageprevious pageno pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter  
Atthakatha Book 8 : PALI ROMAN Ma.A. (papa–ca.2)

                       2. Mahagosingasuttavannana
    [332] Evamme sutanti mahagosingasuttam. Tattha gosingasalavanadayeti
idam vasanatthanadassanattham vuttam. Annesu hi suttesu "savatthiyam viharati jetavane
anathapindikassarame"ti evam pathamam gocaragamam dassetva paccha vasanatthanam
dassesi. 2- Imasmim pana mahagosingasutte bhagavato gocaragamo anivaddho, kocideva
gocaragamo bhavissati. Tasma vasanatthanameva paridipitam. Arannanidanakam nametam
suttanti. Sambahulehiti bahukehi. Abhinnatehi abhinnatehiti sabbattha
vissutehi pakatehi. Therehi savakehi saddhinti patimokkhasamvaradihi thirakarakehi
dhammehi samannagatatta therehi, savanante jatatta savakehi saddhim ekato.
@Footnote: 1 cha.Ma. pabbajita  2 cha.Ma. dasseti

--------------------------------------------------------------------------------------------- page153.

Idani te there sarupato dassento ayasmata ca sariputtenatiadimaha. Tatthayasma sariputto attano siladihi gunehi buddhasasane abhinnato. Cakkhumantanam gaganamajjhe thito suriyo viya, cando viya, samuddatire thitanam sagaro viya ca pakato pannato. Na kevalancassa imasmim sutte agatagunavaseneva mahantata veditabba, ito annesam dhammadayadasuttam ananganasuttam sammaditthisuttam 1- cullasihanadasuttam mahasihanadasuttam 1- rathavinitam mahahatthipadopamam mahavedallam vatthupamasuttam 2- dighanakham anupadasuttam sevitabbasevitabbasuttam saccavibhangasuttam pindapataparisuddhi sampasadaniyam sangitisuttam dasuttarasuttam pavaranasuttam 3- susimasuttam therapanhasuttam mahaniddeso patisambhidamaggo therasihanadasuttam abhinikkhamanam etadagganti imesampi suttanam vasena therassa mahantata veditabba. Etadaggasmim hi "etadaggam bhikkhave mama savakanam bhikkhunam mahapannanam yadidam sariputto"ti 4- vuttam. Mahamoggallanopi siladigunehi ceva imasmim sutte agatagunehi ca thero viya abhinnato pakato maha. Apicassa anumanasuttam culatanhasankhayasuttam maratajjaniyasuttam pasadakampanam sakalam iddhipadasamyuttam nandopanandadamanam yamakapatihariyakale devalokagamanam vimanavatthu petavatthu therassa abhinikkhamanam etadagganti imesampi vasena mahantabhavo veditabbo. Etadaggasmim hi "etadaggam bhikkhave mama savakanam bhikkhunam iddhimantanam yadidam mahamoggallano"ti 5- vuttam. Mahakassapopi siladigunehi ceva imasmim sutte agatagunehi ca thero viya abhinnato pakato maha. Apicassa civaraparittanasuttam 6- jinnacivarasuttam 7- candopamam sakalam kassapasamyuttam mahaariyavamsasuttam therassa abhinikkhamanam etadagganti imesampi vasena mahantabhavo veditabbo. Etadaggasmim hi "etadaggam bhikkhave mama savakanam bhikkhunam dhutavadanam yadidam mahakassapo"ti 8- vuttam. @Footnote: 1 cha.Ma. sihanadasuttam 2 cha.Ma. catumasuttam 3 sam. saga. 15/215/230 @4 an. ekaka. 20/189/23 etadaggavagga, pathamavagga 5 an. ekaka. 20/190/23 @6 sam. saga. 15/144/186 santutthasutta 7 sam. saga. 15/154/208 civarasutta @8 an. ekaka. 20/191/23 etadaggavagga, pathamavagga

--------------------------------------------------------------------------------------------- page154.

Anuruddhattheropi siladigunehi ceva imasmim sutte agatagunehi ca thero viya abhinnato pakato maha. Apicassa culagosingasuttam nalakapanasuttam anuttariyasuttam upakkilesasuttam anuruddhasamyuttam mahapurisavitakkasuttam therassa abhinikkhamanam etadagganti imesampi vasena mahantabhavo veditabbo. Etadaggasmim hi "etadaggam bhikkhave mama savakanam bhikkhunam dibbacakkhukanam yadidam anuruddhoti 1- vuttam. Ayasmata ca revatenati ettha pana dve revata khadiravaniyarevato ca kankharevato ca. Tattha khadiravaniyarevato dhammasenapatittherassa kanitthabhatiko, na so idha adhippeto. "akappiyo gulo, akappiya mugga"ti 2- evam kankhabahulo pana thero idha revatoti adhippeto. Sopi siladigunehi ceva imasmim sutte agatagunehi ca thero viya abhinnato pakato maha. Apicassa abhinikkhamanenapi etadaggenapi mahantabhavo veditabbo. Etadaggasmim hi "etadaggam bhikkhave mama savakanam bhikkhunam jhayinam yadidam kankharevato"ti 3- vuttam. Anandattheropi siladigunehi ceva imasmim sutte agatagunehi ca thero viya abhinnato pakato maha. Apicassa sekhasuttam bahitiyasuttam anenjasappayam gopakamoggallanam bahudhatukam culasunnatam mahasunnatam acchariyabbhutasuttam bhaddekarattam mahanidanam mahaparinibbanam subhasuttam culaniyalokadhatusuttam abhinikkhamanam etadagganti imesampi vasena mahantabhavo veditabbo. Etadaggasmim hi "etadaggam bhikkhave mama savakanam bhikkhunam bahussutanam yadidam anando"ti 4- vuttam. Annehi ca abhinnatehi abhinnatehiti na kevalanca eteheva, annehi ca mahagunataya pakatehi abhinnatehi bahuhi therehi savakehi saddhim bhagava gosingasalavanadaye viharatiti attho. Ayasma hi sariputto sayam mahapanno annepi bahu mahapanne bhikkhu gahetva tada dasabalam parivaretva vihasi. Ayasma mahamoggallano sayam iddhima, ayasma mahakassapo sayam dhutavado, ayasma anuruddho sayam dibbacakkhuko, ayasma revato sayam jhanabhirato, ayasma @Footnote: 1 an. ekaka. 20/192/23 etadaggavagga, pathamavagga @2 vinaYu. maha. 5/272/41 guladianujanana @3 an. ekaka. 20/204/24 etadaggavagga, dutiyavagga @4 an. ekaka. 20/223/25 etadaggavagga, catutthavagga

--------------------------------------------------------------------------------------------- page155.

Anando sayam bahussuto annepi bahu bahussute bhikkhu gahetva tada dasabalam parivaretva vihasi, evam tada ete ca anne ca abhinnata mahathera timsasahassamatta bhikkhu dasabalam parivaretva viharimsuti veditabba. Patisallana vutthitoti phalasamapattivivekato vutthito. Yenayasma mahakassapo tenupasankamiti thero kira patisallana vutthito pacchimalokadhatum olokento vanante kilantassa mattakhattiyassa kannato patamanam kundalam viya, samharitva samugge pakkhipamanam rattakambalam viya, maninagadantato patamanam satasahassagghanikam suvannapatim viya ca attham gacchamanam paripunnapannasayojanam suriyamandalam addasa. Tadanantaram pacinalokadhatum olokento nemiyam gahetva parivattayamanam rajatacakkam viya, rajatakutato nikkhamantam khiradharamandalam 1- viya, sapakkhe pappothetva gaganatale pakkhandamanam setahamsam viya ca meghavannaya samuddakucchito uggantva pacinacakkavalapabbatamatthake salakkhanapatimanditam ekunapannasayojanam candamandalam addasa. Tato salavanam olokesi. Tasmim hi samaye salarukkhamulato patthaya yava agga sabbaphaliphulla 2- dukulaparuta viya, muttakalapavinaddha viya ca virocimsu. Bhumitalam pupphasantharapujaya patimanditam viya, tattha tattha nipatantena puppharenuna lakharasena sincamanam viya ca ahosi. Bhamaramadhukaragana kusumarenumadamatta upagayamana viya vanantaresu vicaranti. Tada ca uposathadivasova hoti. Atha thero "kaya nu kho ajja rattiya vitinamessami"ti cintesi, ariyasavaka ca nama piyadhammassavana honti. Athassa etadahosi "ajja mayham jetthabhatikassa dhammasenapatittherassa santikam gantva dhammaratiya vitinamessami"ti. Gacchanto pana ekakova agantva "mayham piyasahayam mahakassapattheram gahetva gamissami"ti nisinnatthanato vutthaya cammakkhandam pappothetva yenayasma mahakassapo tenupasankami. Evamavusoti kho ayasma mahakassapoti theropi yasma piyadhammassavanova ariyasavako, tasma tassa vacanam sutva gacchavuso tvam, mayham sisam va rujjati @Footnote: 1 cha.Ma. khiradharamandam 2 cha.Ma. sabbapaliphulla

--------------------------------------------------------------------------------------------- page156.

Pitthi vati kinci lesapadesam akatva tutthahadayova "evamavuso"tiadimaha. Patissutva ca nisinnatthanato vutthaya cammakkhandam pappothetva mahamoggallanam anubandhi. Tasmim samaye dve mahathera patipatiya thitani dve candamandalani viya, dve suriyamandalani viya, dve chaddantanagarajano viya, dve siha viya, dve byaggha viya ca virocimsu. Anuruddhattheropi tasmim samaye divatthane nisinno dve mahathere sariputtattherassa santikam gacchante disva pacchimalokadhatum olokento suriyam vanantam pavisantam viya, pacinalokadhatum olokento candam vanantato uggacchantam viya, salavanam olokento sabbaphaliphullam salavananca disva ajja uposathadivaso, ime ca me jetthabhatika dhammasenapatissa santikam gacchanti, mahantena dhammassavanena bhavitabbam, ahampi dhammassavanassa bhagi bhavissamiti nisinnatthanato vutthaya cammakkhandam pappothetva mahatheranam padanupadiko hutva nikkhami. Tena vuttam "athakho ayasma ca mahamoggallano ayasma ca mahakassapo ayasma ca anuruddho yenayasma sariputto tenupasankamimsu"ti. Upasankamimsuti patipatiya thita tayo canda viya, suriya viya, siha viya ca virocamana upasankamimsu. [333] Evam upasankamante pana te mahathere ayasma anando attano divatthane nisinnoyeva disva "ajja mahantam dhammassavanam bhavissati, mayapi tassa bhagina bhavitabbam, na kho pana ekakova gamissami, mayham piyasahayampi revatattheram gahetva gamissami"ti sabbam mahamoggallanassa mahakassapassa anuruddhassa upasankamane vuttanayeneva vittharato veditabbam. Iti te dve jana patipatiya thita dve canda viya, suriya viya, siha viya ca, virocamana upasankamimsu. Tena vuttam "addasa kho ayasma sariputto"tiadi. Disvana ayasmantam anandam etadavocati duratova disva anukkamena kathaupacarasampattam etam "etu kho ayasma"tiadivacanam avoca. Ramaniyam avusoti ettha duvidham ramaneyyakam vanaramaneyyakam puggalaramaneyyakanca. Tattha vanam nama nagasalalasalacampakadihi

--------------------------------------------------------------------------------------------- page157.

Sanchannam hoti bahalacchayam pupphaphalupagavividharukkham udakasampannam gamato nissatam, idam vanaramaneyyakam nama. Yam sandhaya vuttam:- "ramaniyani arannani yattha na ramati jano vitaraga ramissanti na te kamagavesino"ti 1- vanam pana sacepi ujjangale hoti nirudakam viralacchayam kantakasamakinnam, buddhadayopettha ariya viharanti, idam puggalaramaneyyakam nama. Yam sandhaya vuttam:- "game va yadi varanne ninne va yadi va thale yattha arahanto viharanti tam bhumiramaneyyakan"ti 2- idha pana tam duvidhampi labbhati. Tada hi gosingasalavanam sabbaphaliphullam hoti kusumagandhasugandham, sadevake cettha loke aggapuggalo sammasambuddho timsasahassamattehi abhinnatabhikkhuhi saddhim viharati. Tam sandhaya vuttam "ramaniyam avuso ananda gosingasalavanan"ti. Dosina rattiti dosapagata, abbham mahika dhumo rajo rahuti imehi pancahi upakkilesehi virahitati vuttam hoti. Sabbaphaliphullati sabbattha phaliphulla, mulato patthaya yava agga apupphitatthanam nama natthi. Dibba manne gandha sampavantiti dibba mandarapupphakovilaraparicchattakacandanacunnagandha viya samanta pavayanti, sakkasuyamasantusitanimmanaratiparanimmitamahabrahmanam otinnatthanam viya vayantiti vuttam hoti. Kathamrupena avuso anandati anandatthero tesam pancannam theranam samghanavakova. Kasma thero tamyeva pathamam pucchatiti? mamayitatta. Te hi dve thera annamannam mamayimsu. Sariputtatthero "maya kattabbam satthu upatthanam karoti"ti anandattheram mamayi. Anandatthero bhagavato savakanam aggoti sariputtattheram mamayi, kuladarake pabbajetva sariputtattherassa santike @Footnote: 1 khu.dha. 25/99/34 annataritthivatthu 2 khu.dha. 25/98/34 khadiravaniyarevatatheravatthu

--------------------------------------------------------------------------------------------- page158.

Upajjham ganhapesi. Sariputtattheropi tatheva akasi. Evam ekamekena attano pattacivaram datva pabbajetva upajjham ganhapitani pancabhikkhusatani ahesum. Ayasma anando panitani civaradinipi labhitva therasseva deti. Eko kira brahmano cintesi "buddharatanassa samgharatanassa ca puja pannayati, katham nu kho dhammaratanam pujitam nama hoti"ti, so bhagavantam upasankamitva etamattham pucchi. Bhagava aha "sacesi brahmana dhammaratanam pujetukamo, ekam bahussutam pujehi"ti, bahussutam bhante acikkhathati. Bhikkhusamgham pucchati. So bhikkhusamgham upasankamitva bahussutam bhante acikkhathati aha. Anandatthero brahmanati. Brahmano theram sahassagghanikena ticivarena 1- pujesi. Thero tam gahetva bhagavato santikam agamasi. Bhagava "kuto ananda laddhan"ti aha. Ekena bhante brahmanena dinnam, idam panaham ayasmato sariputtassa datukamoti. Dehi anandati. Carikam pakkanto bhanteti. Agatakale dehiti. Sikkhapadam bhante pannattanti. Kada pana sariputto agamissatiti. Dasahamattena bhanteti. "anujanami ananda dasahaparamam atirekacivaram nikkhipituna"ti 2- sikkhapadam pannapesi. Sariputtattheropi tatheva yankinci manapam labhitva 3- tam anandattherassa deti. Evante thera annamannam mamayimsu, iti mamayitatta pathamam pucchi. Apica anumatipuccha namesa khuddakato patthaya pucchitabba hoti. Tasma thero cintesi "aham pathamam anandam pucchissami, anando attano patibhanam byakarissati, tato revatam, anuruddham, mahakassampa, mahamoggallanam pucchissami, mahamoggallano attano patibhanam byakarissati, tato pancapi thera mam pucchissanti, ahampi attano patibhanam byakarissami"ti. Ettavatapi ayam dhammadesana sikhappatta vepullappatta na bhavissati, atha mayam sabbepi dasabalam upasankamitva pucchissama, sattha sabbannutannanena byakarissati. Ettavata ayam dhammadesana sijappatta vepullappatta bhavissati. Yatha hi @Footnote: 1 cha.Ma. civarena 2 vinaYu. maha. 2/461/2, vinaYu. maha. 5/347/151-2 atirekacivarakatha @3 cha.Ma. labhati

--------------------------------------------------------------------------------------------- page159.

Janapadamhi atte uppanne 1- gamabhojakam papunati, tasmim vinicchitum asakkonte janapadabhojakam papunati, tasmim asakkonte mahavinicchayamaccam, tasmim asakkonte senapatim, tasmim asakkonte uparajam, tasmim vinicchitum asakkonte rajanam papunati, ranna vinicchitakalato patthaya atto aparaparam na sancarati, rajavacaneneva chijjati. Evameva aham hi pathamam anandam pucchissami .pe. Atha mayam sabbepi dasabalam upasankamitva pucchissama, sattha sabbannutannanena byakarissati. Ettavata ayam dhammadesana sikhappatta vepullappatta bhavissati, evam anumatipuccham pucchanto thero pathamam anandattheram pucchi. Bahussuto hotiti bahu assa sutam hoti, navangasatthusasanam palianusandhipubbapara- vasena uggahitam hotiti attho. Sutadharoti sutassa adharabhuto. Yassa hi ito gahitam ito palayati, chiddaghate udakam viya na titthati, parisamajjhe ekam suttam va jatakam va kathetum va vacetum va na sakkoti, ayam na sutadharo nama. Yassa pana uggahitam buddhavacanam uggahitakalasadisameva hoti, dasapi visapi vassani sajjhayam akarontassa na nassati, ayam sutadharo nama. Sutasannicayoti sutassa sannicayabhuto. Yassa hi sutam hadayamanjusaya sannicitam silayam lekha viya, suvannaghate 2- pakkhittasihavasa viya ca titthati, 2- ayam sutasannicayo nama. Dhatati thita dhata paguna. Ekaccassa hi uggahitam buddhavacanam dhatam pagunam niccalitam na hoti, asukasuttam va jatakam va kathehiti vutte sajjhayitva samsanditva samanuggahitva janissamiti vadati. Ekaccassa dhatam pagunam bhavangasotasadisam hoti, asukasuttam va jatakam va kathehiti vutte uddharitva tameva katheti. Tam sandhaya vuttam "dhata"ti. Vacasa paricitati suttadasakavaggadasakapannasadasakanam vasena vacaya sajjhayita. Manasanupekkhitati cittena anupekkhita, yassa vacaya sajjhayitam buddhavacanam manasa cintentassa tattha tattha pakatam hoti. Mahadipam jaletva thitassa rupagatam viya pannayati. Tam sandhayetam vuttam "vacasa paricita manasanupekkhita"ti. Ditthiya supatividdhati atthato ca karanato ca pannaya supatividdha. @Footnote: 1 cha.Ma. uppanno atto 2-2 cha.Ma. pakkhittasihavasa ca ajjhosaya titthati.

--------------------------------------------------------------------------------------------- page160.

Parimandalehi padabyanjanehiti ettha padameva atthassa byanjanato padabyanjanam, tam akkharaparipurim katva dasavidhabyanjanabuddhiyo aparihapetva vuttam parimandalam nama hoti, evarupehi padabyanjanehiti attho. Apica yo bhikkhu parisati 1- dhammam desento suttam va jatakam va nikkhipitva annam uparambhakaram suttam aharati, tassa upamam katheti, tadattham ohareti, evam idam gahetva ettha nikkhipanto ekapasseneva pariharanto kalam natva vutthahati. Nikkhittasuttam pana nikkhittamattameva hoti, tassa katha aparimandala nama hoti. Yo pana suttam va jatakam va nikkhipitva bahi ekam padampi agantva paliya anusandhinca pubbaparanca amakkhento acariyehi dinnanaye thatva tulikaya paricchindanto viya, gambhiramatikaya udakam pesento viya, padam kottento sindhavajaniyo viya gacchati, tassa katha parimandala nama hoti. Evarupim katham sandhaya "parimandalehi padabyanjanehi"ti vuttam. Anuppabandhehiti 2- ettha yo bhikkhu dhammam kathento suttam va jatakam va arabhitva araddhakalato patthaya turitaturito aranim manthento viya, unhakhadaniyam khadanto viya, paliya anusandhipubbaparesu gahitam gahitameva aggahitam aggahitameva ca katva puranapannantaresu caramanam godham utthapento viya tattha tattha paharanto osapento 3- utthaya 4- gacchati. Yopi dhammam kathento kalena sigham kalena dandham 5- kalena mahasaddam kalena khuddakasaddam karoti. Yatha petaggi kalena jalati, kalena nibbayati, evameva idha petaggidhammakathiko 6- nama hoti, parisaya utthatukamaya punappunam arabhati. Yopi kathento tattha tattha vitthayati, nitthunanto viya kandanto viya katheti, imesam sabbesampi katha appabandha 7- nama hoti. Yo pana suttam arabhitva acariyehi dinnaye thito acchinnadharam katva nadisoto 8- viya pavatteti, akasagangato bhassamanam udakam viya nirantaram katham pavatteti, tassa katha anuppabandha hoti. Tam sandhaya vuttam "anuppabandhehi"ti. Anusayasamugghatayati sattannam anusayanam samugghatatthaya. @Footnote: 1 Si. parisatim 2 Si. appabaddhehiti 3 Si. osapetva @4 cha.Ma. ohaya 5 Si. mandam 6 Si. petadhammakathiko @7 Si. appabaddha evamuparipi 8 cha.Ma. nadisotam

--------------------------------------------------------------------------------------------- page161.

Evarupenati evarupena bahussutena bhikkhuna tatharupeneva bhikkhusatena bhikkhusahassena va sanghatikannena va sanghatikannam, pallankena va pallankam ahacca nisinnena gosingasalavanam sobheyya. Imina nayena sabbavaresu attho veditabbo. [334] Patisallanam assa aramoti patisallanaramo. Patisallane ratoti patisallanarato. [335] Sahassam lokananti sahassam lokadhatunam. Ettakam hi therassa dhuvasevanam 1- avajjanapatibaddham, akankhamano pana thero anekanipi cakkavalasatasasahassani 2- voloketiyeva. Uparipasadavaragatoti sattabhumikassa va navabhumikassa va pasadavarassa upari gato. Sahassam nemimandalanam volokeyyati pasadaparivene nabhiya patitthitanam nemivattiya nemivattim ahacca thitanam nemimandalanam sahassam vatapanam vivaritva olokeyya, tassa nabhiyopi pakata honti, arapi arantaranipi nemiyopi. Evameva kho avusoti avuso evam ayampi dibbacakkhuko bhikkhu dibbena cakkhuna atikkantamanusakena sahassam lokanam voloketi. Tassa pasade thitapurisassa cakkanabhiyo viya cakkavalasahasse sinerusahassam pakatam hoti. Ara viya dipa pakata honti. Arantarani viya dipatthitamanussa pakata honti. Nemiyo viya cakkavalapabbata pakata honti. [336] Arannikoti samadinnaarannadhutango. Sesapadesupi eseva nayo. [337] No ca samsadentiti na osadenti. 3- Sahetukanhi sakaranam katva panham pucchitum vissajjitumpi asakkonto samsadeti nama, evam na karontiti attho. Pavattini hotiti nadisotaudakam viya pavattati. [338] Yaya viharasamapattiyati yaya lokiyaya va lokuttaraya va viharasamapatiya. [339] Sadhu sadhu sariputtati ayam sadhukaro anandattherassa dinno. Sariputtattherena pana saddhim bhagava alapati. Esa nayo sabbattha. Yathatam @Footnote: 1 Si. dhuvasevanam 2 cha.Ma. cakkavalasahassani @3 Ma. no ca samsarentiti na osarenti. evamuparipi

--------------------------------------------------------------------------------------------- page162.

Anandoti yatha anandova samma byakaramano byakareyya, evam byakatam anandena attano anucchavikameva ajjhasayanurupameva byakatanti attho. Anandatthero hi attanapi bahussuto, ajjhasayopissa evam hoti "aho vata sasane sabrahmacari bahussuta bhaveyyun"ti. Kasma? bahussussa hi kappiyakappiyam savajjanavajjam garukalahukam satekicchatekiccham pakatam hoti. Bahussuto uggahitabuddhavacanam avajjitva imasmim thane silam kathitam, imasmim samadhi, imasmim vipassana, imasmim maggaphalanibbananiti silassa agatatthane silam puretva samadhissa agatatthane samadhim puretva vipassanatthane 1- vipassanagabbham ganhapetva maggam bhavetva phalam sacchikaroti. Tasma therassa evam ajjhasayo hoti "aho vata me sabrahhamacari ekam va dvea va tayo va cattaro va panca va nikaye uggahetva avajjenta siladinam agatatthanesu siladini paripuretva anukkamena maggaphalanibbanani sacchikareyyun"ti. Sesavaresupi eseva nayo. [340] Ayasma hi revato jhanajjhasayo jhanabhirato, tasma tassa evam hoti "aho vata sabrahmacari ekika nisiditva kasinaparikammam katva atthasamapattiyo nibbattetva jhanapadatthanam vipassanam vaddhetva lokuttaradhammam sacchikareyyun"ti. Tasma evam byakasi. [341] Ayasma anuruddho dibbacakkhuko, tassa evam hoti "aho vata sabrahmacari alokam vaddhetva dibbena cakkhuna anekesu cakkavalasahassesu cavamane ca upapajjamane ca satte disvava vattabhayena cittam samvejetva vipassanam vaddhetva lokuttaradhammam sacchikareyyun"ti. Tasma evam byakasi. [342] Ayasma mahakassapo dhutavado, tassa evam hoti "aho vata sabrahmacari dhutavada hutva dhutanganubhavena paccayatanham milapetva aparepi @Footnote: 1 cha.Ma. vipassanaya agatatthane

--------------------------------------------------------------------------------------------- page163.

Nanappakare kilese dhunitva vipassanam vaddhetva lokuttaradhammam sacchikareyyun"ti. Tasma evam byakasi. [343] Ayasma mahamoggallano samadhiparamiya matthakam patto, sukhumam pana cittantaram khandhantaram dhatvantaram ayatanantaram jhanokkantikam arammanokkantikam angavavatthanam arammanavavatthanam angasankanti arammanasankanti ekato vaddhanam ubhato vaddhananti abhidhammikasseva 1- pakatam. Anabhidhammiko hi dhammam kathento "ayam sakavado ayam paravado"ti na janati. Sakavadam dipessamiti paravadam dipeti, paravadam dipessamiti sakavadam dipeti, dhammantaram visamvadeti. Abhidhammiko sakavadam sakavadaniyameneva paravadam paravadaniyameneva dipeti, dhammantaram na visamvadeti, tasma therassa evam hoti "aho vata sabrahmacari abhidhammika hutva sukhumesu thanesu nanam otaretva vipassanam vaddhetva lokuttaradhammam sacchikareyyun"ti. Tasma evam byakasi. [344] Ayasma sariputto pannaparamiya matthakam patto, pannavayeva ca cittam attano vase vattetum sakkoti, na duppanno. Duppanno hi uppannassa cittassa vase vattetva ito cito ca vipphanditvapi katipaheneva gihibhavam patva anayabyasanam papunati, tasma therassa evam hoti "aho vata sabrahmacari acittavasika hutva cittam attano vase vattetva 2- sabbanassa 3- visevitavisukayitavipphanditani tacchetva 3- isakampi bahi nikkhamitum adenta vipassanam vaddhetva lokuttaradhammam sacchikareyyun"ti. Tasma evam byakasi. [345] Sabbesam vo sariputta subhasitam pariyayenati sariputta yasma samgharamassa nama bahussutabhikkhuhipi sobhanakaranam atthi, jhanabhiratehipi, dibbacakkhukehipi, dhutavadehipi, abhidhammikehipi, acittavasikehipi, sobhanakaranam atthi. Tasma sabbesam vo subhasitam pariyayena, tena tena karanena subhasitameva, no dubbhasitam. Apica mamapi sunathati apica mamapi vacanam sunatha. Na tavaham @Footnote: 1 cha.Ma. abhidhammikadhamkathikasseva 2 Ma. thapetva @ 3-3 cha.Ma. sabbanassa visevitavipphanditani bhanjitva

--------------------------------------------------------------------------------------------- page164.

Imam pallankam bhindissamiti na tava aham imam caturangaviriyam adhitthaya abhujitapallankam bhindissami, na mocessamiti attho. Idam kira bhagava paripakagatena nanena 1- rajjasirim pahaya katabhinikkhamano anupubbena bodhimandam aruyha caturangaviriyam adhitthaya aparajitapallankam abhujitva dalhasamadano hutva nisinno tinnam maranam matthakam bhinditva paccusasamaye dasasahassilokadhatum unnadento sabbannutannanam pativijjhi, tam attano mahabodhipallankam sandhaya evamaha. Apica pacchimam janatam anukampamanopi patipattisaram puthujjanakalyanakassa 2- dassento evamaha. Passati hi bhagava "anagate evam ajjhasaya kulaputta iti patisancikkhissanti `bhagava mahagosingasuttam kathento idha sariputta bhikkhu pacchabhattam .pe. Evarupena kho sariputta bhikkhuna gosingasalavanam sobheyyati aha, mayam bhagavato ajjhasayam ganhissama'ti pacchabhattam pindapatapatikkanta caturangaviriyam adhitthaya dalhasamadana hutva `arahattam appatva imam pallankam na bhindissama'ti samanadhammam katabbam mannissanti, te evam patipanna katipaheneva jatijaramaranassa antam karissanti"ti, imam pacchimam janatam anukampamano patipattisaram puthujjanakalyanakassa dassento evamaha. Evarupena kho sariputta bhikkhuna gosingasalavanam sobheyyati sariputta evarupena bhikkhuna nippariyayeneva gosingasalavanam sobheyyati yathanusandhinava desanam nitthapesiti. Papancasudaniya majjhimanikayatthakathaya mahagosingasuttavannana nitthita. ------------ @Footnote: 1 cha.Ma. paripakagate nane 2 cha.Ma. puthujjanakalyanakam evamuparipi


             The Pali Atthakatha in Roman Book 8 page 152-164. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=8&A=3900&modeTY=2&pagebreak=1              อรรถกถาบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=8&A=3900&modeTY=2&pagebreak=1              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=12&i=369              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=12&A=6877              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=12&A=8019              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=12&A=8019              Contents of The Tipitaka Volume 12 http://84000.org/tipitaka/read/?index_12

first pageprevious pageno pageNumbernext pagelast page chage to ROMAN letter

บันทึก ๖ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาฉบับภาษาบาลี อักษรโรมัน. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]