ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
อ่านหน้า[ต่าง] แรกอ่านหน้า[ต่าง] ที่แล้วแสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าอ่านหน้า[ต่าง] ถัดไปอ่านหน้า[ต่าง] สุดท้าย คลิกเพื่อเปลี่ยน ฐญ เป็นแบบไทย  
อรรถกถาเล่มที่ ๑๐ ภาษาบาลีอักษรไทย ม.อ. (ปปญฺจ.๔)

                        ๕. ทนฺตภูมิสุตฺตวณฺณนา
     [๒๑๓] เอวมฺเม สุตนฺติ ทนฺตภูมิสุตฺตํ. ตตฺถ อรญฺกุฏิกายนฺติ
ตสฺเสว เวฬุวนสฺส เอกสฺมึ วิวิตฺตฏฺาเน ปธานกมฺมิกานํ ภิกฺขูนํ อตฺถาย
กตเสนาสเน. ราชกุมาโรติ พิมฺพิสารสฺส ปุตฺโต โอรสโก.
     ผุเสยฺยาติ ลเภยฺย. เอกคฺคตนฺติ เอวํ ปฏิปนฺโน สมาปตฺตึ นาม
ลภติ, ฌานํ นาม ลภตีติ อิทํ มยา สุตนฺติ วทติ. กิลมโถติ กายกิลมโถ.
@เชิงอรรถ:  ก. นิพทฺธํ      ม. อยํ      สี. อวสิสฺสึสุ
วิเหสาติ เสฺวว กิลมโถ วุตฺโต. ยถาสเก ติฏฺเยฺยาสีติ อตฺตโน
อชานนโกฏฺาเสเยว ติฏฺเยฺยาสีติ.
     [๒๑๔] เทเสสีติ จิตฺเตกคฺคตํ นาม เอวํ ลภติ, สมาปตฺตึ เอวํ
นิพฺพตฺเตตีติ อปฺปนาอุปจารํ ปาเปตฺวา เอกกสิณปริกมฺมํ กเถสิ. ปเวเทตฺวาติ
ปกาเสตฺวา.
     เนกฺขมฺเมน าตพฺพนฺติ กามโต นิสฺสฏคุเณน าตพฺพํ. กามโต
นิสฺสฏคุเณ ิเตน ปุคฺคเลน เอกคฺคํ นาม ชานิตพฺพนฺติ อธิปฺปาเยเนตํ
วุตฺตํ. เสสานิ ตสฺเสว เววจนานิ. กาเม ปริภุญฺชนฺโตติ ทุวิเธปิ กาเม
ปริภุญฺชมาโน.
     [๒๑๕] หตฺถิทมฺมา วา อสฺสทมฺมา วา โคทมฺมา วาติ เอตฺถ
อทนฺตหตฺถิทมฺมาทโย วิย จิตฺเตกคฺครหิตา ปุคฺคลา ทฏฺพฺพา. ทนฺตหตฺถิอาทโย
วิย จิตฺเตกคฺคสมฺปนฺนา. ยถา อทนฺตหตฺถิทมฺมาทโย กูฏาคารํ อกตฺวา ธุรํ
อฉฑฺเฑตฺวา ทนฺตคมนํ วา คนฺตุํ, ทนฺเตหิ วา ปตฺตพฺพํ ภูมึ ปาปุณิตุํ น
สกฺโกนฺติ, เอวเมว จิตฺเตกคฺครหิตา สมฺปนฺนจิตฺเตกคฺเคหิ นิพฺพตฺติตคุณํ
วา นิพฺพตฺเตตุํ ปตฺตภูมึ วา ปาปุณิตุํ น สกฺโกนฺติ.
     [๒๑๖] หตฺถวิลงฺฆเกนาติ หตฺเถน หตฺถํ  คเหตฺวา.
     ทิฏฺเยฺยนฺติ ๑- ปสฺสิตพฺพยุตฺตกํ. อาวุโฏติ ๒- อาวริโต. นิวุโฏติ ๓-
นิวาริโต. โอผุโฏติ โอนทฺโธ.
     [๒๑๗] นาควนิกนฺติ หตฺถิปโทปเม ๔- นาควนจรโก ปุริโส
"นาควนิโก"ติ วุตฺโต, อิธ หตฺถิสิกฺขาย กุสโล หตฺถึ คเหตุํ สมตฺโถ.
อติปสฺสิตฺวาติ ทิสฺวา. เอตฺถเคธาติ เอตสฺมึ ปวตฺตเคธา. สรสงฺกปฺปานนฺติ
ธาวนสงฺกปฺปานํ. ๕- มนุสฺสกนฺเตสุ สีเลสุ สมาทปนายาติ เอตฺถ ยถา นาโค
อิตฺถิปุริเสหิ กุมารกุมาริกาหิ โสณฺฑาทีสุ คเหตฺวา อุปเกฬยมาโน วิการํ น
กโรติ สุขายติ, ตทาเนน มนุสฺสกนฺตานิ สีลานิ สมาทินฺนานิ นาม โหนฺติ.
@เชิงอรรถ:  ฉ.ม. ทฏฺเยฺยนฺติ      ฉ.ม. อาวุโตติ          ฉ.ม. นิวุโตติ
@ ม.มู. ๑๒/๒๘๘-๒๙๙-๒๕๒-๒๖๑    สี. วจนสงฺกปฺปานํ, ม. พาธนสงฺกปฺปานํ
     เปมนียาติ ตาต ราชา เต ปสนฺโน มงฺคลหตฺถิฏฺาเนว เปสฺสติ,
ราชารหานิ โภชนาทีนิ ลภิสฺสสีติ เอวรูปี นาเคหิ ปิยาปิตพฺพกถา. สุสฺสูสตีติ
ตํ เปมนียกถํ โสตุกาโม โหติ. ติณฆาโสทกนฺติ ติณฆาสญฺเจว อุทกญฺจ.
ติณฆาสนฺติ ฆาสิตพฺพํ ติณํ, ขาทิตพฺพนฺติ อตฺโถ.
     ปณฺฑโวติ ฑิณฺฑิโม. ๑- สพฺพวงฺกโทสนิหิตนินฺนีตกสาโวติ นิหิตสพฺพวงฺกโทโส
เจว อปนีตกสาโว จ. องฺคนฺเตว สงฺขํ คจฺฉตีติ องฺคสโม โหติ.
     [๒๑๙] เคหสิตสีลานนฺติ ปญฺจกามคุณนิสฺสิตสีลานํ. ายสฺสาติ
อฏฺงฺคิกมคฺคสฺส.
     [๒๒๒] อทนฺตมรณํ มหลฺลโก รญฺโ นาโค กาลกโตติ รญฺโ
มหลฺลโก นาโค อทนฺตมรณํ มโต กาลกโต โหติ อทนฺตมรณํ กาลํกิริยํ
นาม กรียตีติ อยเมตฺถ อตฺโถ. เอส นโย สพฺพตฺถ. เสสํ สพฺพตฺถ
อุตฺตานเมวาติ.
                    ปปญฺจสูทนิยา มชฺฌิมนิกายฏฺกถาย
                      ทนฺตภูมิสุตฺตวณฺณนา นิฏฺิตา.
                          -------------


             อรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๑๐ หน้า ๑๔๒-๑๔๔. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=10&A=3634&modeTY=1              The Pali Atthakatha in Roman :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=10&A=3634&modeTY=1              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=14&i=388              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=14&A=5375              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=14&A=5191              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=14&A=5191              สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๑๔ http://84000.org/tipitaka/read/?index_14

อ่านหน้า[ต่าง] แรกอ่านหน้า[ต่าง] ที่แล้วแสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าอ่านหน้า[ต่าง] ถัดไปอ่านหน้า[ต่าง] สุดท้าย คลิกเพื่อเปลี่ยน ฐญ เป็นแบบไทย

บันทึก ๒๖ มกราคม พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]