บาลีอรรถกถาเล่มที่ ๑๐

๔. โลมสกงฺคิยภทฺเทกรตฺตสุตฺตวณฺณนา [๒๘๖] เอวมฺเม สุตนฺติ โลมสกงฺคิยภทฺเทกรตฺตสุตฺตํ. ตตฺถ โลมสกงฺคิโยติ องฺคตฺเถโร กิร นาเมส, กายสฺส ปน อีสกโลมสาการตาย โลมสกงฺคิโยติ ปากโฏ ชาโต. จนฺทโน เทวปุตฺโตติ กสฺสปสมฺมาสมฺพุทฺธกาเล กิเรส จนฺทโน นาม อุปาสโก อฑฺโฒ มหทฺธโน ตีณิ รตนานิ จตูหิ ปจฺจเยหิ ปูเชตฺวา เทวโลเก นิพฺพตฺโต, ปุริมนาเมน จนฺทโน เทวปุตฺโตเตฺวว สงฺขํ คโต. ปณฺฑุกมฺพลสิลายนฺติ รตฺตกมฺพลสิลายํ. ตสฺสา กิร รตฺตกมฺพลสฺเสว ชยสุมนปุปฺผราสิ วิย วณฺโณ, ตสฺมา "ปณฺฑุกมฺพลสิลา"ติ วุจฺจติ. กทา ปน จ ตตฺถ ภควา วิหาสีติ? โพธิปตฺติโต สตฺตเม สํวจฺฉเร สาวตฺถิยํ อาสาฬฺหีมาสปุณฺณมาย ทฺวาทสโยชนาย ปริสาย มชฺเฌ ยมกปาฏิหาริยํ กตฺวา โอรุยฺห คณฺฑามฺพรุกฺขมูเล ^๑- ปญฺญตฺตพุทฺธาสเน นิสีทิตฺวา ธมฺมเทสนาย มหาชนํ มหาวิทุคฺคโต อุทฺธเรตฺวา พุทฺธา นาม ยสฺมา ปาฏิหาริยํ กตฺวา มนุสฺสปเถ น วสนฺติ, ตสฺมา ปสฺสมานสฺเสว ตสฺส ชนสฺส ปทวีติกฺกมํ กตฺวา ตาวตึสภวเน ปาริจฺฉตฺตกมูเล ปณฺฑุกมฺพลสิลายํ วสฺสํ อุปคโต, ตสฺมึ สมเย วิหาสิ. ตตฺร ภควาติ ตตฺร วิหรนฺโต ภควา เยภุยฺเยน ทสหิ จกฺกวาฬสหสฺเสหิ สนฺนิปติตาหิ เทวตาหิ ปริวุโต มาตรํ กายสกฺขึ กตฺวา อภิธมฺมปิฏกํ @เชิงอรรถ: ^๑ ฉ.ม. กณฺฑมฺพรุกฺขมูเล กเถนฺโต คมฺภีรํ นิปุณํ ติลกฺขณาหตํ รูปารูปปริจฺเฉทกถํ ปฏิวิชฺฌิตุ ํ อสกฺโกนฺตานํ เทวานํ สํเวคชนนตฺถํ อนฺตรนฺตรา ภทฺเทกรตฺตสฺส อุทฺเทสญฺจ วิภงฺคญฺจ อภาสิ. ตตฺรายํ เทวปุตฺโต อุคฺคณฺหนฺโต อิมา คาถาโย สทฺธึ วิภงฺเคน อุคฺคณฺหิ, เทวตฺตสฺส ^๑- ปน ปมาทาธิฏฺฐานตฺตา ทิพฺเพหิ อารมฺมเณหิ นิปฺปีฬิยมาโน อนุปุพฺเพน สุตฺตํ สมฺมุฏฺโฐ คาถามตฺตเมว ธาเรสิ. เตนาห "เอวํ โข อหํ ภิกฺขุ ธาเรมิ ภทฺเทกรตฺติโย คาถา"ติ. อุคฺคณฺหาหิ ตฺวนฺติอาทีสุ ตุณฺหีภูโต นิสีทิตฺวา สุณนฺโต อุคฺคณฺหาติ นาม, วาจาย สชฺฌายํ กโรนฺโต ปริยาปุณาติ นาม, อญฺเญสํ วาเจนฺโต ธาเรติ นาม. เสสเมตฺถ อุตฺตานเมวาติ. ปปญฺจสูทนิยา มชฺฌิมนิกายฏฺฐกถาย โลมสกงฺคิยภทฺเทกรตฺตสุตฺตวณฺณนา นิฏฺฐิตา. ---------

อรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๑๐ หน้า ๑๗๘-๑๗๙. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=10&A=4525&modeTY=2 The Pali Atthakatha in Roman :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=10&A=4525&modeTY=2 อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=14&i=565 เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=14&A=7494 พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=14&A=7357 The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=14&A=7357 สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๑๔ http://84000.org/tipitaka/read/?index_14