อรรถกถาเล่มที่ ๑๑ ภาษาบาลีอักษรไทย
 สํ.อ. (สารตฺถ.๑)

                         ๑๐. พนฺธนสุตฺตวณฺณนา
       [๑๒๑] ทสเม อิธ ภนฺเต รญฺาติ อิทํ เต ภิกฺขู เตสุ มนุสฺเสสุ
อานนฺทตฺเถรสฺส สุกตการณํ ๖- อาโรเจสุํ. ๗- รญฺโ กิร สกฺเกน กุสราชสฺส
ทินฺโน อฏฺ วงฺโก ๘- มณิ ปเวณิยา อาคโต. ราชา อลงฺกรณกาเล ตํ มณึ
อาหรถาติ อาห. มนุสฺสา "ปิตฏฺาเน น ปสฺสามา"ติ อาโรเจสุํ. ราชา
อนฺโตฆรจาริโน "มณึ ปริเยสิตฺวา เทถา"ติ พนฺธาเปสิ. อานนฺทตฺเถโร เต
ทิสฺวา สาณิยา ปริกฺขิปาเปตฺวา ปฏิสามกานํ ๙- เอกํ อุปายํ อาจิกฺขิ. เต รญฺโ
อาโรเจสุํ. ราชา "ปณฺฑิโต เถโร, เถรสฺส วจนํ กโรถา"ติ. ปฏิสามกมนุสฺสา
ราชงฺคเณ อุทกจาฏึ เปตฺวา สาณิยา ปริกฺขิปาเปตฺวา เต มนุสฺเส อาหํสุ "สาฏกํ
@เชิงอรรถ: ๑-๑ ฉ.ม., อิ.ยุคจฺฉิคฺคเล ปเวสนทณฺฑกสงฺขาตนฺติ อิเม ปาา น ทิสฺสนฺติ
@๒ ฉ.ม., อิ. เวทึ  ๓ ฉ.ม. สตฺรยาคสฺเสตํ  ๔ ฉ.ม. สตฺตรสกทกฺขิณสฺส
@๕ ฉ.ม. อคฺคฬาติ, อิ. อคฺคโล  ๖ สี., อิ สุการณํ
@๗ ฉ.ม., อิ. อาโรเจนฺตา อาโรเจสุํ   ๘ ฏีกา. อฏฺวงฺโกติ อฏฺโส
@๙ ฉ.ม., อิ. ทิสฺวา มณิปฏิสามกานํ
ปารุปิตฺวา เอตฺถ คนฺตฺวา หตฺถํ โอตาเรถา"ติ. มณิโจโร จินฺเตสิ "ราชภณฺฑํ
วิสฺสชฺเชตุํ วา วฬญฺเชตุํ วา น สกฺกา"ติ. โส เคหํ คนฺตฺวา มณึ อุปกจฺฉเก
เปตฺวา สาฏกํ ปารุปิตฺวา อาคมฺม อุทกจาฏิยํ ปกฺขิปิตฺวา ปกฺกามิ. มหาชเน
ปฏิกฺกนฺเต ราชมนุสฺสา จาฏิยํ หตฺถํ โอตาเรตฺวา มณึ ทิสฺวา อาหริตฺวา รญฺโ
อทํสุ. "อานนฺทตฺเถเรน กิร ทสฺสิตนเยน มณิ ทิฏฺโ"ติ มหาชโน โกลาหลํ
อกาสิ. เต ภิกฺขู ตํ สุกตการณํ ๑- ตถาคตสฺส อาโรเจนฺตา อิมํ ปวตฺตึ
อาโรเจสุํ. สตฺถา "อนจฺฉริยํ ภิกฺขเว, ยํ อานนฺโท มนุสฺสานํ หตฺถารุฬฺหมณึ
อาหราเปยฺย, ยตฺถ ปุพฺเพ ปณฺฑิตา อตฺตโน าเณ ตฺวา อเหตุกปฏิสนฺธิยํ
นิพฺพตฺตานํ ติรจฺฉานคตานมฺปิ หตฺถารุฬฺหํ ภณฺฑํ อาหราเปตฺวา รญฺโ อทํสู"ติ
วตฺวา:-
                "อุกฺกฏฺเ สูรมิจฺฉนฺติ       มนฺตีสุ ๒- อกุตูหลํ
                 ปิยญฺจ อนฺนปานมฺหิ        อตฺเถ ชาเต จ ปณฺฑิตนฺ"ติ ๓-
มหาสารชาตกํ กเถสิ.
          น ตํ ทฬฺหนฺติ ตํ พนฺธนํ ถิรนฺติ น กเถนฺติ. ยทายสนฺติ ยํ อยสา
กตํ. สารตฺตรตฺตาติ สุฏฺุ รตฺตรตฺตา, สารตฺเตน วา รตฺตา, ๔- สารํ อิทนฺติ
มญฺนาย ๕- รตฺตาติ อตฺโถ. อเปกฺขาติ อาลโย นิกนฺติ. อาหูติ กเถนฺติ.
โอหารินนฺติ ๖- จตูสุ อปาเยสุ อากฑฺฒนกํ. สิถิลนฺติ น อายสาทิพนฺธนํ วิย
อิริยาปถํ นิวาเรตฺวา ิตํ. เตน หิ พนฺธเนน พทฺธา ปรเทสมฺปิ ปรสมุทฺทมฺปิ ๗-
คจฺฉนฺติเยว. ทุปฺปมุญฺจนฺติ อญฺตฺร โลกุตฺตราเณน มุญฺจิตุํ อสกฺกุเณยฺยนฺติ.
ทสมํ.                  ปโม   วคฺโค.
                        -----------
@เชิงอรรถ: ๑ ฉ.ม., อิ. การณํ   ๒ ก. มนฺเตสุ   ๓ ขุ. ชา. เอกก. ๒๗/๙๒/๓๐ มหาสารชาตก
@๔ ฉ.ม. รตฺตา สารตฺตรตฺตา    ๕ สี.,อิ. มญฺมานา    ๖ ก. โอหารินฺติ
@๗ ฉ.ม. อยํ ปาโ น ทิสฺสติ

             อรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๑๑ หน้า ๑๓๙-๑๔๐.
http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=11&A=3638&modeTY=1
             The Pali Atthakatha in Roman :-
http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=11&A=3638&modeTY=1
             อ่านอรรถกถาแปลไทย :-
http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=15&i=352
             เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :-
http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=15&A=2486
             พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :-
http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=15&A=2133
             The Pali Tipitaka in Roman Character :-
http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=15&A=2133
             สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๑๕
http://84000.org/tipitaka/read/?index_15