ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
อ่านหน้า[ต่าง] แรกอ่านหน้า[ต่าง] ที่แล้วแสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าอ่านหน้า[ต่าง] ถัดไปอ่านหน้า[ต่าง] สุดท้าย คลิกเพื่อเปลี่ยน ฐญ เป็นแบบดั้งเดิม  
อรรถกถาเล่มที่ ๑๑ ภาษาบาลีอักษรไทย สํ.อ. (สารตฺถ.๑)

                           ๑๑. สกฺกสํยุตฺต
                            ๑. ปฐมวคฺค
                         ๑. สุวีรสุตฺตวณฺณนา
     [๒๔๗] สกฺกสํยุตฺตสฺส ปฐเม อภิยํสูติ กทา อภิยํสุ ๑- ? ยทา พลวนฺโต
อเหสุํ, ตทา ตตฺรายํ อนุปุพฺพีกถา:- สกฺโก กิร มคธรฏฺเฐ อจลคามเก ๒- มโฆ
นาม มาณโว หุตฺวา เตตฺตึส ปุริเส คเหตฺวา กลฺยาณกมฺมํ กโรนฺโต สตฺต
วตฺตปทานิ ปูเรตฺวา ตตฺถ กาลกโต เทวโลเก นิพฺพตฺติ. ตํ พลวกมฺมานุภาเวน
สปริสํ เสสเทวตา ทสหิ ฐาเนหิ อธิคณฺหนฺตํ ทิสฺวา "อาคนฺตุกเทวปุตฺตา
อาคตา"ติ เนวาสิกา คนฺธปานํ ๓- สชฺชยึสุ. สกฺโก สกปริสาย สญฺญํ อทาสิ
"มาริสา มา คนฺธปานํ ปิวิตฺถ, ปิวนาการมตฺตเมว ทสฺเสถา"ติ. เต ตถา อกํสุ.
เนวาสิกเทวปุตฺตา ๔- สุวณฺณสรเกหิ อุปนีตํ คนฺธปานํ ยาวทตฺถํ ปิวิตฺวา มตฺตา
ตตฺถ ตตฺถ สุวณฺณปฐวิยํ ปติตฺวา สยึสุ. สกฺโก "คณฺหถ ปุตฺตมตาย ปุตฺเต"ติ ๕-
เต ปาเทสุ คเหตฺวา สิเนรุปาเท ขิปาเปสิ. สกฺกสฺส ปุญฺญเตเชน ตทนุวตฺตกาปิ
สพฺเพ ตตฺเถว ปตึสุ. เต สิเนรุเวมชฺฌกาเล สญฺญํ ลภิตฺวา "ตาตา น สุรํ
ปิวิมฺหา"ติ ๖- อาหํสุ. ตโต ปฏฺฐาย อสุรา นาม ชาตา. อถ เนสํ
กมฺมปจฺจยอุตุสมุฏฺฐานํ สิเนรุสฺส เหฏฺฐิมตเล ทสโยชนสหสฺสมตฺตํ ๗- อสุรภวนํ
นิพฺพตฺติ. สกฺโก เตสํ นิวตฺติตฺวา ๘- อนาคมนตฺถาย อารกฺขํ ฐเปสิ, ยํ สนฺธาย
วุตฺตํ:-
                   "อนฺตรา ทฺวินฺนํ อยุชฺฌปุรานํ
                    ปญฺจวิธา ฐปิตา อภิรกฺขา
                    อุทกํ ๙- กโรฏิ ปยสฺส จ หารี
                    มทนยุตา จตุโร จ มหตฺถา"ติ. ๑๐-
@เชิงอรรถ:  ฏีกา. ยุทฺธสชฺชาภิมุขา หุตฺวา คจฺฉึสุ    ฉ.ม. มจลคามเก, อิ. อยํ ปาโฐ น
@ทิสฺสติ   สี., อิ. คณฺฑปานํ, เอวมุปริปิ     ฉ.ม., อิ. เนวาสิกเทวตา
@ ม. ธุตฺตหตาย สุตฺเตติ, ฉ. ปุตฺตหตาย ปุตฺเตติ, อิ. สุตฺตหตาย สุตฺเตติ
@ ฉ.ม. ตาตา น สุรํ ปิวิมฺห, น สุรํ ปิวิมฺห, น สุรํ ปิวิมฺหาติ
@ ฉ.ม., อิ. ทสโยชนสหสฺสํ   ฉ.ม. นิวตฺเตตฺวา
@ สี., ม., อิ. อุรค    ๑๐ สี., อิ. มหนฺตาติ
     เทฺว นครานิ หิ ยุทฺเธน คเหตุํ อสกฺกุเณยฺยตาย อยุชฺฌปุรานิ นาม
ชาตานิ เทวนครญฺจ อสุรนครญฺจ. ยทา หิ อสุรา พลวนฺโต โหนฺติ, อถ
เทเวหิ ปลายิตฺวา เทวนครํ ปวิสิตฺวา ทฺวาเร ปิทหิเต อสุรานํ สตสหสฺสํปิ กิญฺจิ
กาตุํ น สกฺโกติ. ยทา เทวา พลวนฺโต โหนฺติ, อถาสุเรหิ ปลายิตฺวา
อสุรนครสฺส ทฺวาเร ปิทหิเต สกฺกานํ สตสหสฺสํปิ กิญฺจิ กาตุํ น สกฺโกติ. อิติ
อิมานิ เทฺว นครานิ อยุชฺฌปุรานิ นาม. เตสํ อนฺตรา เอเตสุ อุทกาทีสุ ๑-
ปญฺจสุ ฐาเนสุ สกฺเกน อารกฺขา ฐปิตา. ตตฺถ อุทกสทฺเทน ๒- นาคา คหิตา.
เต หิ อุทเก พลวนฺโต โหนฺติ. ตสฺส ๓- สิเนรุสฺส ปฐมาลินฺเท เอเตสํ อารกฺขา.
กโรฏิสทฺเทน สุปณฺณา คหิตา. เตสํ กิร กโรฏิ นาม ปานโภชนํ, ๔- เตน
นามํ ลภึสุ. ทุติยาลินฺเท เอเตสํ อารกฺขา. ปยสฺสุหาริสทฺเทน กุมฺภณฺฑา คหิตา.
ทานวรกฺขสา กิร เต. ตติยาลินฺเท เอเตสํ อารกฺขา. มทนยุตสทฺเทน ยกฺขา
คหิตา. วิสมจาริโน กิร เต ยุชฺฌโสณฺฑา. ๕- จตุตฺถาลินฺเท เอเตสํ อารกฺขา.
จตุโร จ มหตฺถาติ จตฺตาโร มหาราชาโน วุตฺตา. ปญฺจมาลินฺเท เอเตสํ
อารกฺขา. ตสฺมา ยทิ อสุรา กุปิตา วิลจิตฺตา เทวนครํ ๖- อุปยนฺติ, ๗- ยํ คิริโน
ปฐมํ ปริภณฺฑํ, ตํ อุรคา ปฏิพาหนฺติ. ๘- เอวํ เสเสสุ เสสา.
     เต ปน อสุรา อายุวณฺณยสอิสฺสริยสมฺปตฺตีหิ ๙- ตาวตึสสทิสาว. ตสฺมา
อนฺตรา อตฺตานํ อชานิตฺวา ปาฏลิยา ปุปฺผิตาย "น อิทํ เทวนครํ, ตตฺถ
ปาริจฺฉตฺตโก ปุปฺผติ, อิธ ปน จิตฺตปาฏลี, ชรสกฺเกนามฺหากํ สุรํ ปาเยตฺวา
วญฺจิตา, เทวนครญฺจ โน คหิตํ, คจฺฉาม เตน สทฺธึ ยุชฺฌิสฺสามา"ติ หตฺถิอสฺสรเถ
อารุยฺห สุวณฺณรชตมณิผลิกานิ ๑๐- คเหตฺวา ยุทฺธสชฺชา หุตฺวา อสุรเภริโย
วาเทตฺวา ๑๑- มหาสมุทฺเท อุทกํ ทฺวิธา เภตฺวา อุฏฺฐหนฺติ. เต เทเว วุฏฺเฐ
วมฺมิกมกฺขิกา วมฺมิกํ วิย สิเนรุํ อภิรุหิตุํ อารภนฺติ. อถ เนสํ ปฐมํ นาเคหิ
@เชิงอรรถ:  สี.ม., อิ. อุรคาทีสุ      สี., ม., อิ. อุรคสทฺเทน    ฉ.ม., อิ. ตสฺมา
@ สี., ม. ปาณโภชนํ       สี., อิ. ยุทฺธโสณฺฑา   ฉ.ม., อิ. เทวปุรํ
@ สี. ยุทฺเธปิ, อิ. ปญฺจวิเธสุ    อิ. อุรคา ปริพหีย ติฏฺฐนฺติ
@ ฉ.ม. อายุวณฺณรส...  ๑๐ ฉ.ม., อิ....มณิผลกานิ  ๑๑ ฉ.ม., อิ. วาเทนฺตา
สทฺธึ ยุทฺธํ โหติ. ตสฺมึ โน ปน ยุทฺเธ น กสฺสจิ ฉวิ วา จมฺมํ วา ฉิชฺชติ,
น โลหิตํ อุปฺปชฺชติ, เกวลํ กุมารกานํ ทารุเมณฺฑกยุทฺธํ วิย อญฺญมญฺญํ
สนฺตาปนมตฺตเมว ๑- โหติ. โกฏิสตาปิ โกฏิสหสฺสาปิ นาคา เตหิ สทฺธึ ยุชฺฌิตฺวา
เต อสุรปุรํเยว ปเวเสตฺวา นิวตฺตนฺติ.
     ยทา ๒- ปน อสุรา พลวนฺโต โหนฺติ, อถ นาคา โอสกฺกิตฺวา ทุติเย
อาลินฺเท สุปณฺเณหิ สทฺธึ เอกโตว หุตฺวา ยุชฺฌนฺติ. เอส นโย สุปณฺณาทีสุปิ.
ยทา ปน ตานิ ปญฺจปิ ฐานานิ อสุรา มทฺทนฺติ, ตทา เอกโต สมฺปิณฺฑิตานิปิ
ปญฺจ พลานิ โอสกฺกนฺติ. อถ จตฺตาโร มหาราชาโน คนฺตฺวา สกฺกสฺส ตํ
ปวตฺตึ อาโรเจนฺติ. สกฺโก เตสํ วจนํ สุตฺวา ทิยฑฺฒโยชนสติกํ เวชยนฺตรถํ
อารุยฺห สยํ วา นิกฺขมติ, เอกํ วา ปุตฺตํ เปเสติ. อิมสฺมึ ปน กาเล ปุตฺตํ
เปเสตุกาโม ตาต สุวีราติอาทิมาห.
     เอวํ ภทฺทนฺตวาติ โขติ เอวํ โหตุ ภทฺทํ ตว อิติ โข. ปมาทํ
อาปาเทสีติ ปมาทํ อกาสิ. อจฺฉราสงฺฆปริวุโต สฏฺฐิโยชนํ วิตฺถาเรน
สุวณฺณมหาวีถึ โอตริตฺวา นกฺขตฺตํ กีฬนฺโต นนฺทนวนาทีสุ วิจรตีติ อตฺโถ.
     อนุฏฺฐหนฺติ อนุฏฺฐหนฺโต. อวายามนฺติ อวายมนฺโต. อลสฺวายนฺติ ๓-
อลโส อยํ. ๔- น จ กิจฺจานิ การเยติ กิญฺจิ กิจฺจํ นาม น กเรยฺย.
สพฺพกามสมิทฺธสฺสาติ สพฺพกาเมหิ สมิทฺโธ อสฺส. ตมฺเม สกฺก วรํ ทิสาติ
สกฺก เทวเสฏฺฐ ตํ เม วรํ อุตฺตมํ ฐานํ โอกาสํ ทิส อาจิกฺข กเถหีติ วทติ.
นิพฺพานสฺส หิ โส มคฺโคติ กมฺมํ อกตฺวา ชีวิตฏฺฐานํ นาม นิพฺพานสฺส
มคฺโค. ปฐมํ.


             อรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๑๑ หน้า ๓๒๑-๓๒๓. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=11&A=8281&modeTY=2              The Pali Atthakatha in Roman :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=11&A=8281&modeTY=2              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=15&i=847              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=15&A=6944              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=15&A=6201              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=15&A=6201              สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๑๕ http://84000.org/tipitaka/read/?index_15

อ่านหน้า[ต่าง] แรกอ่านหน้า[ต่าง] ที่แล้วแสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าอ่านหน้า[ต่าง] ถัดไปอ่านหน้า[ต่าง] สุดท้าย คลิกเพื่อเปลี่ยน ฐญ เป็นแบบดั้งเดิม

บันทึก ๒๖ มกราคม พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]