บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ |
๒. อุปาทานสุตฺตวณฺณนา [๕๒] ทุติเย อุปาทานีเยสูติ จตุนฺนํ อุปาทานานํ ปจฺจเยสุ เตภูมิกธมฺเมสุ. อสฺสาทานุปสฺสิโนติ อสฺสาทํ อนุปสฺสนฺตสฺส. ตตฺราติ ตสฺมึ อคฺคิกฺขนฺเธ. ตทาหาโรติ ตปฺปจฺจโย. ๔- ตทุปาทาโนติ ตสฺเสว เววจนํ. เอวเมว โขติ เอตฺถ อคฺคิกฺขนฺโธ วิย หิ ตโย ภวา, เตภูมิกวฏฺฏนฺติปิ เอตเทว, อคฺคิชคฺคกปุริโส วิย วฏฺฏนิสฺสิโต พาลปุถุชฺชโน, สุกฺขติณโคมยาทิปกฺขิปนํ วิย อสฺสาทานุปสฺสิโน ปุถุชฺชนสฺส ตณฺหาทิวเสน ฉหิ ทฺวาเรหิ กุสลากุสลกมฺมกรณํ, ติณโคมยาทีสุ ขีเณสุ ปุนปฺปุนํ เตสํ ปกฺขิปเนน อคฺคิกฺขนฺธสฺส วฑฺฒนํ วิย พาลปุถุชฺชนสฺส อุฏฺฐาย สมุฏฺฐาย ยถาวุตฺตกมฺมายูหเนน อปราปรํ วฏฺฏทุกฺขนิพฺพตฺตนํ. น กาเลน กาลํ สุกฺขานิ เจว ติณานิ ปกฺขิเปยฺยาติ ตํ หิ โกจิ อตฺถกาโม เอวํ วเทยฺย:- "โภ กสฺมา อุฏฺฐาย สมุฏฺฐาย กลาเป พนฺธิตฺวา @เชิงอรรถ: ๑ ฉ.ม. ปรินิพฺพาติ ๒ ฉ.ม. กปลฺลานิ @๓ ฉ.ม.,อิ. สนฺนิฏฺฐานสงฺขาตํ ๔ ฉ.ม.,อิ. ตํปจฺจโย สุกฺขติณกฏฺฐานํ ปจฺฉิยา จ ๑- ปูเตฺวา สุกฺขโคมยานิ ปกฺขิปนฺโต เอตํ อคฺคึ ชาเลสิ, อปิ นุ เต อตฺถิ อิโตนิทานํ กาจิปิ วุฑฺฒีติ. ๒- วํสาคตเมตํ โภ อมฺหากํ, อิโตนิทานํ ปน เม อวุฑฺฒิเยว. กุโต วุฑฺฒิ. อหํ หิ อิมํ อคฺคึ ชคฺคนฺโต เนว นฺหายิตุํ น ภุญฺชิตุํ น นิปชฺชิตุํ ลภามีติ. เตนหิ โภ กินฺเต อิมินา นิรตฺถเกน อคฺคิชาลเนน, ๔- เอหิ ตฺวํ เอตานิ อาภตานิ ติณาทีนิ เอตฺถ ปกฺขิป, ตานิ สยเมว ฌายิสฺสนฺติ, ตฺวํ ปน อสุกฏฺฐาเน สีโตทกา โปกฺขรณี อตฺถิ, ตตฺถ นฺหาตฺวา มาลาคนฺธวิเลปเนหิ อตฺตานํ มณฺเฑตฺวา สุนิวตฺโถ สุปารุโตว ปาทุกาหิ นครํ ปวิสิตฺวา ปาสาทวรมารุยฺห วาตปานํ วิวริตฺวา มหาวีถิยํ วิโรจยมาโน นิสีท เอกคฺโค สุขสมปฺปิโต หุตฺวา, ตตฺถ เต นิสินฺนสฺส ติณาทีนํ ขเยน สยเมว อยํ อคฺคิ อปญฺญตฺติภาวํ คมิสฺสตี"ติ. โส ตถา กเรยฺย. ตเถว นิสินฺนสฺส โส อคฺคิ อุปาทานกฺขเยน อปญฺญตฺติภาวํ คจฺเฉยฺย. อิทํ สนฺธาเยตํ "น กาเลน กาลนฺ"ติอาทิ วุตฺตํ. เอวเมว โขติ เอตฺถ ปน อิทํ โอปมฺมสํสนฺทนํ:- จตฺตาฬีสาย กฏฺฐวาหานํ ชลมาโน มหาอคฺคิกฺขนฺโธ วิย หิ เตภูมิกวฏฺฏํ ทฏฺฐพฺพํ, อคฺคิชคฺคนกปุริโส วิย วฏฺฏสนฺนิสฺสิตโก โยคาวจโร, อตฺถกาโม ปุริโส วิย สมฺมาสมฺพุทฺโธ, เตน ปุริเสน ตสฺส ทินฺนโอวาโท วิย ตถาคเตน "เอหิ ตฺวํ ภิกฺขุ เตภูมิกธมฺเมสุ นิพฺพินฺท, เอวํ วฏฺฏทุกฺขา มุจฺจิสฺสสี"ติ ตสฺส เตภูมิกธมฺเมสุ กมฺมฏฺฐานสฺส กถิตกาโล, ตสฺส ปุริสสฺส ยถานุสิฏฺฐํ ปฏิปชฺชิตฺวา ปาสาเท นิสินฺนกาโล วิย โยคิโน สุคโตวาทํ สมฺปฏิจฺฉิตฺวา สุญฺญาคารํ ปวิฏฺฐสฺส เตภูมิกธมฺเมสุ วิปสฺสนํ ปฏฺฐเปตฺวา อนุกฺกเมน ยถานุรูปํ อาหารสปฺปายาทึ @เชิงอรรถ: ๑ ม. ปจฺฉิเยว ๒ ฉ.ม.,อิ. กาจิ วฑฺฒีติ @๓ ม. อคฺคึ ชลนฺเตน ลภิตฺวา เอกาสเน นิสินฺนสฺส อคฺคผเล ปติฏฺฐิตกาโล, ตสฺส นฺหานวิเลปนาทีหิ สุโธตมณฺฑิตกายตฺตา ตสฺมึ นิสินฺนสฺส เอกคฺคสุขสมปฺปิตกาโล วิย โยคิโน อริยมคฺคโปกฺขรณิยํ มคฺคญาโณทเกน สุโธตกิเลสมลสฺส ๑- หิโรตฺตปฺปสาฏเก นิวาเสตฺวา สีลวิเลปนานุลิตฺตสฺส อรหตฺตมณฺฑเนน อตฺตภาวํ มณฺเฑตฺวา วิมุตฺติปุปฺผทามํ ปิลนฺธิตฺวา อิทฺธิปาทปาทุกา อารุยฺห นิพฺพานนครํ ปวิสิตฺวา ธมฺมปาสาทํ อารุยฺห สติปฏฺฐานมหาวีถิยํ วิโรจมานสฺส นิพฺพานารมฺมณํ ผลสมาปตฺตึ อปฺเปตฺวา นิสินฺนกาโล, ตสฺส ปน ปุริสสฺส ตสฺมึ นิสินฺนสฺส ติณาทีนํ ขเยน อคฺคิกฺขนฺธสฺส อปณฺณตฺตึ คมนกาโล วิย ขีณาสวสฺส ยาวตายุกํ ฐตฺวา อุปาทินฺนกกฺขนฺธเภเทน อนุปาทิเสสาย นิพฺพานธาตุยา ปรินิพฺพุตสฺส มหาวฏฺฏวูปสโม ทฏฺฐพฺโพ. ทุติยํ.อรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๑๒ หน้า ๙๓-๙๕. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=12&A=2069&modeTY=2 The Pali Atthakatha in Roman :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=12&A=2069&modeTY=2 อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=16&i=196 เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=16&A=2279 พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=16&A=2055 The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=16&A=2055 สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๑๖ http://84000.org/tipitaka/read/?index_16
|
บันทึก ๒๖ มกราคม พ.ศ. ๒๕๖๑.
การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย.
หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]