ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
อ่านหน้า[ต่าง] แรกอ่านหน้า[ต่าง] ที่แล้วแสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าอ่านหน้า[ต่าง] ถัดไปอ่านหน้า[ต่าง] สุดท้าย คลิกเพื่อเปลี่ยน ฐญ เป็นแบบไทย  
อรรถกถาเล่มที่ ๑๒ ภาษาบาลีอักษรไทย สํ.อ. (สารตฺถ.๒)

                           ๕. กสฺสปสํยุตฺต
                        ๑. สนฺตุฏฺสุตฺตวณฺณนา
    [๑๔๔] กสฺสปสํยุตฺตสฺส ปเม สนฺตุฏฺายนฺติ สนฺตุฏฺโ อยํ. อิตรีตเรน
จีวเรนาติ น ถูลสุขุมลูขปณีตถิรชิณฺณานํ เยน เกนจิ, อถโข ยถาลทฺธาทีนํ
อิตรีตเรน เยน เกนจิ สนฺตุฏฺโติ อตฺโถ. จีวรสฺมึ หิ ตโย สนฺโตสา
ยถาลาภสนฺโตโส ยถาพลสนฺโตโส ยถาสารุปฺปสนฺโตโสติ. ปิณฺฑปาตาทีสุปิ เอเสว นโย.
    เตสํ อยํ ปเภทสํวณฺณนา:- อิธ ภิกฺขุ จีวรํ ลภติ สุนฺทรํ วา อสุนฺทรํ
วา, โส เตเนว ยาเปติ, อญฺ น ปตฺเถติ, ลภนฺโตปิ น คณฺหาติ. อยมสฺส
จีวเร ยถาลาภสนฺโตโส. อถ ปน ปกติทุพฺพโล วา โหติ อาพาธชราภิภูโต วา,
ครุํ จีวรํ ปารุปนฺโต กิลมติ, โส สภาเคน ภิกฺขุนา สทฺธึ ตํ ปริวตฺเตตฺวา
ลหุเกน ยาเปนฺโตปิ สนฺตุฏฺโว โหติ. อยมสฺส จีวเร ยถาพลสนฺโตโส. อปโร
ปณีตปจฺจยลาภี โหติ, โส ปตฺตจีวราทีนํ ๑- อญฺตรํ มหคฺฆจีวรํ พหูนิ วา
จีวราทีนิ ลภิตฺวา "อิทํ เถรานํ จิรปพฺพชิตานํ, อิทํ พหุสฺสุตานํ อนุรูปํ, อิทํ
คิลานานํ, อิทํ อปฺปลาภีนํ โหตู"ติ ทตฺวา เตสํ ปุราณจีวรํ วา สงฺการกูฏาทิโต
วา ปน นนฺตกานิ อุจฺจินิตฺวา เตหิ สงฺฆาฏึ กตฺวา ธาเรนฺโตปิ สนฺตุฏฺโว
โหติ. อยมสฺส จีวเร ยถาสารุปฺปสนฺโตโส.
    อิธ ปน ภิกฺขุ ปิณฺฑปาตํ ลภติ ลูขํ วา ปณีตํ วา, โส เตเนว ยาเปติ,
อญฺ น ปตฺเถติ, ลภนฺโตปิ น คณฺหาติ. อยมสฺส ปิณฺฑปาเต ยถาลาภสนฺโตโส.
โย ปน อตฺตโน ปกติวิรุทฺธํ วา พฺยาธิวิรุทฺธํ วา ปิณฺฑปาตํ ลภติ, เยนสฺส
ปริภุตฺเตน อผาสุ โหติ, โส สภาคสฺส ภิกฺขุโน ตํ ทตฺวา ตสฺส หตฺถโต
สปฺปายโภชนํ ภุญฺชิตฺวา ๒- สมณธมฺมํ กโรนฺโตปิ สนฺตุฏฺโว โหติ. อยมสฺส
ปิณฺฑปาเต ยถาพลสนฺโตโส. อปโร พหุํ ปณีตํ ปิณฺฑปาตํ ลภติ, โส ตํ จีวรํ
วิย จิรปพฺพชิตพหุสฺสุตอปฺปลาภคิลานานํ ทตฺวา เตสํ วา เสสกํ ปิณฺฑาย วา
@เชิงอรรถ:  ฉ.ม. ปฏฺฏ.....         ฉ.ม.,อิ. ภุตฺวา
จริตฺวา มิสฺสกาหารํ ภุญฺชนฺโตปิ สนฺตุฏฺโว โหติ. อยมสฺส ปิณฺฑปาเต
ยถาสารุปฺปสนฺโตโส.
    อิธ ปน ภิกฺขุ เสนาสนํ ลภติ มนาปํ วา อมนาปํ วา, โส เตเนว
โสมนสฺสํ น ปฏิฆํ อุปฺปาเทติ, อนฺตมโส ติณสนฺถารเกนปิ ยถาลทฺเธเนว
ตุสฺสติ. อยมสฺส เสนาสเน ยถาลาภสนฺโตโส. โย ปน อตฺตโน ปกติวิรุทฺธํ
วา พฺยาธิวิรุทฺธํ วา เสนาสนํ ลภติ, ยตฺถสฺส วสโต อผาสุ โหติ, โส ตํ
สภาคสฺส ภิกฺขุโน ทตฺวา ตสฺส สนฺตเก สปฺปายเสนาสเน วสนฺโตปิ สนฺตุฏฺโว
โหติ. อยมสฺส เสนาสเน ยถาพลสนฺโตโส. อปโร มหาปุญฺโ เลณมณฺฑปกูฏาคาราทีนิ พหูนิ
ปณีตเสนาสนานิ ลภติ, โส ตานิ จีวรานิ ๑- วิย จิรปพฺพชิตพหุสฺสุตอปฺปลาภคิลานานํ
ทตฺวา ยตฺถ กตฺถจิ วสนฺโตปิ สนฺตุฏฺโว โหติ. อยมสฺส เสนาสเน
ยถาสารุปฺปสนฺโตโส. โยปิ "อุตฺตมเสนาสนํ นาม ปมาทฏฺานํ, ตตฺถ
นิสินฺนสฺส ถีนมิทฺธํ โอกฺกมติ, นิทฺทาภิภูตสฺส ปฏิพุทฺธโต ๒- ปาปวิตกฺกา
ปาตุภวนฺตี"ติ ปฏิสญฺจิกฺขิตฺวา ตาทิสํ เสนาสนํ ปตฺตมฺปิ น สมฺปฏิจฺฉติ, โส ตํ
ปฏิกฺขิปิตฺวา อพฺโภกาสรุกฺขมูลาทีสุ วสนฺโต สนฺตุฏฺโว โหติ. อยมฺปิ เสนาสเน
ยถาสารุปฺปสนฺโตโส.
    อิธ ปน ภิกฺขุ เภสชฺชํ ลภติ ลูขํ วา ปณีตํ วา, โส ยํ ลภติ,
เตเนว ตุสฺสติ, อญฺ น ปตฺเถติ, ลภนฺโตปิ น คณฺหาติ. อยมสฺส
คิลานปจฺจเย ยถาลาภสนฺโตโส. โย ปน เตเลนตฺถิโก ผาณิตํ ลภติ, โส
ตํ สภาคสฺส ภิกฺขุโน ทตฺวา ตสฺส หตฺถโต เตลํ คเหตฺวา วา อญฺเทว
วา ปริเยสิตฺวา เภสชฺชํ กโรนฺโตปิ สนฺตุฏฺโว โหติ. อยมสฺส คิลานปจฺจเย
ยถาพลสนฺโตโส. อปโร มหาปุญฺโ พหุเตลมธุผาณิตาทิปณีตเภสชฺชํ ลภติ,
โส ตํ จีวรํ วิย จิรปพฺพชิตพหุสฺสุตอปฺปลาภคิลานานํ ทตฺวา เตสํ
อาภตเกน เยน เกนจิ ยาเปนฺโตปิ สนฺตุฏฺโว โหติ. โย ปน เอกสฺมึ ภาชเน
มุตฺตหรีตกํ เปตฺวา เอกสฺมึ จตุมธุรํ "คณฺห ภนฺเต ยทิจฺฉสี"ติ วุจฺจมาโน
สจสฺส เตสุ อญฺตเรนปิ โรโค วูปสมติ, อถ "มุตฺตหรีตกํ นาม พุทฺธาทีหิ
@เชิงอรรถ:  ฉ.ม. จีวราทีนิ           ฉ.ม.,อิ. ปฏิพุชฺฌโต
วณฺณิตนฺ"ติ จตุมธุรํ ปฏิกฺขิปิตฺวา มุตฺตหรีตเกน เภสชฺชํ กโรนฺโต ปรมสนฺตุฏฺโว
โหติ. อยมสฺส คิลานปจฺจเย ยถาสารุปฺปสนฺโตโส. อิติ อิเม ตโย สนฺโตเส
สนฺธาย "สนฺตุฏฺายํ ภิกฺขเว กสฺสโป อิตรีตเรน จีวเรน ยถาลทฺธาทีสุ
เยน เกนจิ จีวเรน สนฺตุฏฺโ"ติ วุตฺตํ.
    วณฺณวาทีติ เอโก สนฺตุฏฺโ โหติ, สนฺโตสสฺส วณฺณํ น กเถติ. เอโก
น สนฺตุฏฺโ โหติ, สนฺโตสสฺส วณฺณํ กเถติ. เอโก เนว สนฺตุฏฺโ โหติ, น
สนฺโตสสฺส วณฺณํ กเถติ. เอโก สนฺตุฏฺโ จ โหติ, สนฺโตสสฺส จ วณฺณํ
กเถติ. อยํ ตาทิโสติ ทสฺเสตุํ อิตรีตรจีวรสนฺตุฏฺิยา จ วณฺณวาทีติ วุตฺตํ.
อเนสนนฺติ ทูเตยฺยปหิณคมนานุโยคปฺปเภทํ นานปฺปการํ อเนสนํ. อลทฺธาติ
อลภิตฺวา. ยถา จ เอกจฺโจ "กถํ นุ โข จีวรํ ลภิสฺสามี"ติ ปุญฺวนฺเตหิ
ภิกฺขูหิ สทฺธึ เอกโต หุตฺวา โกหญฺ กโรนฺโต อุตฺตสติ ปริตสติ, อยํ
เอวํ อลทฺธา จ จีวรํ น ปริตสติ. ลทฺธา จาติ ธมฺเมน สเมน ลภิตฺวา.
อคธิโตติ วิคตโลภเคโธ. อมุจฺฉิโตติ อธิมตฺตตณฺหาย มุจฺฉํ อนาปนฺโน.
อนชฺฌาปนฺโนติ ตณฺหาย อโนตฺถโฏ อปริโยนทฺโธ. อาทีนวทสฺสาวีติ อเนสนาปตฺติยญฺจ
คธิตปริโภเค จ อาทีนวํ ปสฺสมาโน. นิสฺสรณปญฺโติ "ยาวเทว สีตสฺส
ปฏิฆาตายา"ติ วุตฺตนิสฺสรณเมว ปฏิชานนฺโต ปริภุญฺชตีติ อตฺโถ. อิตรีตเรน
ปิณฺฑปาเตนาติอาทีสุปิ ยถาลทฺธาทีนํ เยน เกนจิ ปิณฺฑปาเตน, เยน เกนจิ
เสนาสเนน, เยน เกนจิ คิลานปจฺจยเภสชฺชปริกฺขาเรนาติ เอวมตฺโถ ทฏฺพฺโพ.
    กสฺสเปน วา หิ โว ภิกฺขเว โอวทิสฺสามีติ เอตฺถ ยถา มหากสฺสปตฺเถโร
จตูสุ ปจฺจเยสุ ตีหิ สนฺโตเสหิ สนฺตุฏฺโ. ตุเมฺหปิ ตถารูปา ภวถาติ โอวทนฺโต
กสฺสเปน โอวทติ นาม. โย วา ปนสฺส กสฺสปสทิโสติ เอตฺถาปิ โย วา
ปนญฺโปิ กสฺสปสทิโส มหากสฺสปตฺเถโร วิย จตูสุ ปจฺจเยสุ ตีหิ สนฺโตเสหิ
สนฺตุฏฺโ ภเวยฺย, ตุเมฺหปิ ตถารูปา ภวถาติ โอวทนฺโต กสฺสปสทิเสน
โอวทติ นาม. ตถตฺตาย ปฏิปชฺชิตพฺพนฺติ  "สมฺมาสมฺพุทฺธสฺส อิมาย อิมสฺมึ
สนฺตุฏฺิสุตฺเต วุตฺตสลฺเลขาจารปฏิปตฺติยา กถนํ นาม ภาโร, อมฺหากมฺปิ อิมํ
ปฏิปตฺตึ ปริปูรํ กตฺวา ปูรณํ ภาโรเยว, อาคโต โข ปน ภาโร คเหตพฺโพ"ติ
จินฺเตตฺวา ยถา มยา กถิตํ, ตถตฺตาย ตถาภาวาย ตุเมฺหหิปิ ปฏิปชฺชิตพฺพนฺติ. ปมํ.


             อรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๑๒ หน้า ๑๘๒-๑๘๕. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=12&A=4044&modeTY=1              The Pali Atthakatha in Roman :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=12&A=4044&modeTY=1              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=16&i=462              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=16&A=5112              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=16&A=4604              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=16&A=4604              สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๑๖ http://84000.org/tipitaka/read/?index_16

อ่านหน้า[ต่าง] แรกอ่านหน้า[ต่าง] ที่แล้วแสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าอ่านหน้า[ต่าง] ถัดไปอ่านหน้า[ต่าง] สุดท้าย คลิกเพื่อเปลี่ยน ฐญ เป็นแบบไทย

บันทึก ๒๖ มกราคม พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]