บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ |
๖. ลกุณฺฏกภทฺทิยสุตฺตวณฺณนา [๒๔๐] ฉฏฺเ ทุพฺพณฺณนฺติ วิรูปสรีรวณฺณํ. โอโกฏิมกนฺติ รสฺสํ. ปริภูตรูปนฺติ ปมาณวเสน ปริภูตชาติกํ. ตํ กิร ฉพฺพคฺคิยา ภิกฺขู "อาวุโส ภทฺทิย อาวุโส ภทฺทิยา"ติ ตตฺถ ตตฺถ ปรามสิตฺวา นานปฺปารกํ กีฬนฺติ อากฑฺฒนฺติ ปริกฑฺฒนฺติ. เตน วุตฺตํ "ปริภูตรูปนฺ"ติ. กสฺมา ปเนส เอวรูโป ชาโต? อยํ กิร อตีเต @เชิงอรรถ: ๑ สี. ฌานปริปนฺถิเก, ม. ฌานปริพนฺธิเก เอโก มหาราชา อโหสิ, ตสฺส มหลฺลกา จ มหลฺลกิตฺถิโย จ ปฏิกูลา โหนฺติ. โส สเจ มหลฺลเก ปสฺสติ, เตสํ จูฬํ ปาเปตฺวา กจฺฉํ พนฺธาเปตฺวา ยถารุจึ กีฬาเปติ. มหลฺลกิตฺถิโยปิ ทิสฺวา ตาสมฺปิ อิจฺฉิติจฺฉิตํ วิปฺปการํ กตฺวา ยถารุจึ กีฬาเปติ. เตสํ ปุตฺตธีตาทีนํ สนฺติเก มหาสารชฺชํ อุปฺปชฺชติ. ตสฺส ปาปกิริยา ปวิโต ปฏฺาย ฉเทวโลเก เอกโกลาหลํ อโหสิ. ๑- อถ สกฺโก จินฺเตสิ "อยํ อนฺธพาโล มหาชนํ วิเหเติ, กริสฺสามิสฺส นิคฺคหนฺ"ติ. โส ๒- มหลฺลกคามิยวณฺณํ กตฺวา ยานเก เอกํ ตกฺกจาฏึ อาโรเปตฺวา ยานํ เปเสนฺโต ๓- นครํ ปวิสติ. ราชาปิ หตฺถึ อารุยฺห นครโต นิกฺขนฺโต ตํ ทิสฺวา "อยํ มหลฺลโก ตกฺกยานเกน อมฺหากํ อภิมุโข อาคจฺฉติ, วาเรถ วาเรถา"ติ อาห. มนุสฺสา อิโต จิโต จ ปกฺขนฺทนฺตาปิ น ปสฺสนฺติ. สกฺโก หิ "ราชาว มํ ปสฺสตุ, มา อญฺเ"ติ เอวํ อธิฏฺหิ. อถ เตสุ มนุสฺเสสุ "กหํ เทว กหํ เทวา"ติ วทนฺเตสุ เอว ราชา สห หตฺถินา วจฺโฉ วิย เธนุยา ยานสฺส เหฏฺา ปาวิสิ. สกฺโก ตกฺกจาฏึ ภินฺทิ. ราชาปิ สีสโต ปฏฺาย ตกฺเกน กิลินฺนสรีโร อโหสิ. โส สรีรํ อุพฺพฏฺฏาเปตฺวา อุยฺยานโปกฺขรณิยํ นฺหายิตฺวา อลงฺกตสรีโร นครํ ปวิสนฺโต ปุน ตํ อทฺทส, ทิสฺวา "อยํ โส อเมฺหหิ ทิฏฺมหลฺลโก ปุน ทิสฺสติ, วาเรถ วาเรถ นนฺ"ติ อาห มนุสฺสา "กหํ เทว กหํ เทวา"ติ อิโต จิโต จ วิธาวึสุ. โส ปมํ จ ปตฺตวิปฺปการเมว ๔- ปุน ปาปุณิ. ตสฺมึ ขเณ สกฺโก โคเณ จ ยานญฺจ อนฺตรธาเปตฺวา อากาเส ตฺวา อาห "อนฺธพาล ตฺวํ มยิ `ตกฺกวาณิชโก เอโส'ติ สญฺ กโรสิ, สกฺโกหํ เทวราชา, `ตเวตํ ปาปกิริยํ นิวาเรสฺสามี'ติ @เชิงอรรถ: ๑ ฉ.ม. อกาสิ ๒ ก. นิคฺคณฺหนนฺติ @๓ สี. ปาเชนฺโต ๔ ฉ.ม.,อิ. โส ปมวิปฺปการเมว อาคโต, มา ปุน เอวรูปํ อกาสี"ติ สนฺตชฺเชตฺวา อคมาสิ. อิมินา กมฺเมน โส ทุพฺพณฺโณ อโหสิ. วิปสฺสีสมฺมาสมฺพุทฺธกาเล ปเนส จิตฺตปตฺตโกกิโล นาม หุตฺวา เขเม มิคทาเย วสนฺโต เอกทิวสํ หิมวนฺตํ คนฺตฺวา มธุรํ อมฺพผลํ ตุณฺเฑน คเหตฺวา อาคจฺฉนฺโต ภิกฺขุสํฆปริวารํ สตฺถารํ ทิสฺวา จินฺเตสิ "อหํ อญฺเสุ ทิวเสสุ ริตฺตโก ตถาคตํ ปสฺสามิ อชฺช ปน เม อิมํ อมฺพปกฺกํ อตฺถิ, ทสพลสฺส ตํ ทสฺสามี"ติ โอตริตฺวา อากาเส จรติ. สตฺถา ตสฺส จิตฺตํ ตฺวา อุปฏฺากํ โอโลเกสิ. โส ปตฺตํ นีหริตฺวา ทสพลํ วนฺทิตฺวา สตฺถุ หตฺเถ เปสิ. โกกิโล ทสพลสฺส ปตฺเต อมฺพปกฺกํ ปติฏฺาเปสิ. สตฺถา ตตฺเถว นิสีทิตฺวา ตํ ปริภุญฺชิ. โกกิโล ปสนฺนจิตฺโต ปุนปฺปุนํ ทสพลสฺส คุเณ อาวชฺเชตฺวา ทสพลํ วนฺทิตฺวา อตฺตโน กุลาวกํ คนฺตฺวา สตฺตาหํ ปีติสุเขเนว วีตินาเมสิ. อิมินาสฺส ๑- กมฺเมน สโร มธุโร อโหสิ. กสฺสปสมฺมาสมฺพุทฺธกาเล ปน เจติเย อารทฺเธ "กึ ปมาณํ กโรม, สตฺตโยชนปฺปมาณํ. อติมหนฺตํ เอตํ, ฉ โยชนปฺปมาณํ กโรม. อิทมฺปิ อติมหนฺตํ, ปญฺจโยชนํ กโรม, จตุโยชนํ, ติโยชนํ, ทฺวิโยชนนฺ"ติ. อยํ ตทา เชฏฺกวฑฺฒกี หุตฺวา "เอวํ โภ อนาคเต สุขปฏิชคฺคิตํ กาตุํ วฏฺฏตี"ติ วตฺวา รชฺชุํ อาทาย ปริกฺขิปนฺโต คาวุตมตฺถเก ตฺวา "เอเกกํ มุขํ คาวุตํ โหตุ, เจติยํ โยชนาวฏฺฏํ โยชนุพฺเพธํ ภวิสฺสตี"ติ อาห. เต ตสฺส วจเน อฏฺสุ. เจติยํ สตฺตทิวสสตฺตมาสาธิเกหิ สตฺตหิ สํวจฺฉเรหิ นิฏฺิตํ. อิติ อปฺปมาณสฺส พุทฺธสฺส ปมาณํ อกาสีติ. เตน กมฺเมน โอโกฏิมโก ชาโต. หตฺถโย ปสทา มิคาติ หตฺถิโน จ ปสทมิคา จ. นตฺถิ กายสฺมิ ตุลฺยตาติ กายสฺมึ ปมาณํ นาม นตฺถิ, อการณํ กายปฺปมาณนฺติ อตฺโถ. ฉฏฺ. @เชิงอรรถ: ๑ ฉ.ม. อิมินาอรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๑๒ หน้า ๒๕๙-๒๖๑. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=12&A=5730&modeTY=1 The Pali Atthakatha in Roman :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=12&A=5730&modeTY=1 อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=16&i=703 เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=16&A=7344 พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=16&A=6533 The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=16&A=6533 สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๑๖ http://84000.org/tipitaka/read/?index_16
|
บันทึก ๒๖ มกราคม พ.ศ. ๒๕๖๑.
การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย.
หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]