อรรถกถาเล่มที่ ๑๒ ภาษาบาลีอักษรไทย
 สํ.อ. (สารตฺถ.๒)

                       ๕. สมนุปสฺสนาสุตฺตวณฺณนา
    [๔๗] ปญฺจเม ปญฺจุปาทานกฺขนฺเธ สมนุปสฺสนฺติ เอเตสํ วา อญฺญตรนฺติ
ปริปุณฺณคาหวเสน ปญฺจกฺขนฺเธ สมนุปสฺสนฺติ, อปริปุณฺณคาหวเสน เอเตสํ
อญฺญตรํ. อิติ สยญฺเจว สมนุปสฺสนาติ อิติ อยญฺจ ทิฏฺฐิสมนุปสฺสนา. อสฺมีติ
จสฺส อวิคตํ ๔- โหตีติ ยสฺส อยํ สมนุปสฺสนา อตฺถิ, ตสฺมึ อสฺมีติ
ตณฺหามานทิฏฺฐิสงฺขาตํ ปปญฺจตฺตยํ อวิคตเมว โหติ. ปญฺจนฺนํ อินฺทฺริยานํ
อวกฺกนฺติ โหตีติ ตสฺมึ กิเลสชาเต สติ กมฺมกิเลสปจฺจยานํ ปญฺจนฺนํ อินฺทฺริยานํ
นิพฺพตฺติ โหติ.
    อตฺถิ ภิกฺขเว มโนติ อิทํ กมฺมมนํ สนฺธาย วุตฺตํ. ธมฺมาติ อารมฺมณํ
อวิชฺชาธาตูติ ชวนกฺขเณ อวิชฺชา. อวิชฺชาสมฺผสฺสเชนาติ อวิชฺชาสมฺปยุตฺตผสฺสโต
ชาเตน. อปิจ มโนติ ภวงฺคกฺขเณ วิปากมโนธาตุ อาวชฺชนกฺขเณ กิริยามโนธาตุ.
@เชิงอรรถ: ๑ ม. สนฺตุฏฺฐภาเวน          ๒ สี. ถามสา
@๓ สี. ทิฏฺฐิยา ถามภาเว ทิฏฺฐิปรามาโส จ โหติ  ๔ ม. อธิคตํ
ธมฺมาทโย วุตฺตปฺปการาว. อสฺมีติ ปิสฺส โหตีติ ตณฺหามานทิฏฺฐิวเสน อสฺมีติ
เอวํปิสฺส โหติ. อิโต ปเรสุ อยมหมสฺมีติ รูปาทีสุ กิญฺจิเทว ธมฺมํ คเหตฺวา "อยํ
อหมสฺมี"ติ อตฺตทิฏฺฐิวเสน วุตฺตํ. ภวิสฺสนฺติ สสฺสตทิฏฺฐิวเสน. น ภวิสฺสนฺติ
อุจฺเฉททิฏฺฐิวเสน. รูปี ภวิสฺสนฺติอาทีนิ สพฺพานิ สสฺสตเมว ภชฺชนฺติ. อเถตฺถาติ
อถ เตเนวากาเรน ฐิเตสุ เอเตสุ  อินฺทฺริเยสุ. อวิชฺชา ปหียตีติ จตูสุ
สจฺเจสุ อญาณภูตา อวิชฺชา ปหียติ. วิชฺชา อุปฺปชฺชตีติ อรหตฺตมคฺควิชฺชา
อุปฺปชฺชติ. เอวเมตฺถ อสฺมีติ ตณฺหามานทิฏฺฐิโย. ๑- กมฺมสฺส ปญฺจนฺนญฺจ
อินฺทฺริยานํ อนฺตเร เอโก สนฺธิ, วิปากมนํ ปญฺจินฺทฺริยปกฺขิกํ กตฺวา ปญฺจนฺนญฺจ
อินฺทฺริยานํ กมฺมมสฺส จ อนฺตเร เอโก สนฺธีติ. อิติ ตโย ปปญฺจา อตีโต อทฺธา,
อินฺทฺริยาทีนิ ปจฺจุปฺปนฺโน อทฺธา, ตตฺถ  กมฺมมนํ อาทึ กตฺวา อนาคตสฺส
ปจฺจโย ทสฺสิโตติ. ปญฺจมํ.

             อรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๑๒ หน้า ๒๙๖-๒๙๗.
http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=12&A=6520&modeTY=2
             The Pali Atthakatha in Roman :-
http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=12&A=6520&modeTY=2
             อ่านอรรถกถาแปลไทย :-
http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=17&i=94
             เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :-
http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=17&A=1042
             พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :-
http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=17&A=1145
             The Pali Tipitaka in Roman Character :-
http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=17&A=1145
             สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๑๖
http://84000.org/tipitaka/read/?index_17