ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
อ่านหน้า[ต่าง] แรกอ่านหน้า[ต่าง] ที่แล้วแสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าอ่านหน้า[ต่าง] ถัดไปอ่านหน้า[ต่าง] สุดท้าย คลิกเพื่อเปลี่ยน ฐญ เป็นแบบดั้งเดิม  
อรรถกถาเล่มที่ ๑๒ ภาษาบาลีอักษรไทย สํ.อ. (สารตฺถ.๒)

                     ๔-๖. โคมยปิณฺฑสุตฺตาทิวณฺณนา
    [๙๖-๙๘] จตุตฺเถ สสฺสติสมนฺติ สิเนรุมหาปฐวีจนฺทิมสูริยาทีหิ สสฺสตีหิ
สมํ. ปริตฺตํ โคมยปิณฺฑนฺติ อปฺปมตฺตกํ มธุกปุปฺผปฺปมาณํ โคมยขณฺฑํ. กุโต
ปเนตํ ลทฺธนฺติ. ปริภณฺฑกรณตฺถาย อาภตโต คหิตนฺติ เอเก. อตฺถสฺส ปน
วิญฺญาปนตฺถํ อิทฺธิยา อภิสงฺขริตฺวา หตฺถารุฬฺหํ กตนฺติ เวทิตพฺพนฺติ.
อตฺตภาวปฏิลาโภติ ปฏิลทฺธอตฺตภาโว. นยิทํ พฺรหฺมจริยวาโส ปญฺญาเยถาติ
อยํ มคฺคพฺรหฺมจริยวาโส นาม น ปญฺญาเยยฺย. มคฺโค หิ เตภูมกสงฺขาเร
วิวฏฺเฏนฺโต อุปฺปชฺชติ. ยทิ จ เอตฺตโกปิ ๑- อตฺตภาโว นิจฺโจ ภเวยฺย, มคฺโค
อุปฺปชฺชิตฺวาปิ สงฺขารวฏฺฏํ วิวฏฺเฏตุํ น สกฺกุเณยฺยาติ พฺรหฺมจริยวาโส น
ปญฺญาเยถ.
    อิทานิ สเจ โกจิ สงฺขาโร นิจฺโจ ภเวยฺย, มยา มหาสุทสฺสนราชกาเล
อนุภูตา สมฺปตฺติ นิจฺจา ภเวยฺย, สาปิ จ อนิจฺจาติ ตํ ทสฺเสตุํ ภูตปุพฺพาหํ
ภิกฺขุ ราชา อโหสินฺติอาทิมาห. ตตฺถ กุสาวตีราชธานิปฺปมุขานีติ กุสาวตีราชธานี
เตสํ นครานํ ปมุขา, สพฺพเสฏฺฐาติ อตฺโถ. สารมยานีติ รตฺตจนฺทนสารมยานิ.
@เชิงอรรถ:  ฉ.ม. ปิ-สทฺโท น ทิสฺสติ
อุปธานํ ปน สพฺเพสํ สุตฺตมยเมว. โคณกตฺถตานีติ จตุรงฺคุลาธิกโลเมน
กาฬโกชเวน อตฺถตานิ, ยํ มหาปิฏฺฐิยโกชโวติ วทนฺติ. ปฏิกตฺถตานีติ
อุภโตโลเมน อุณฺณามเยน เสตกมฺพเลน อตฺถตานิ. ปฏลิกตฺถตานีติ ฆนปุปฺเผน
อุณฺณามยอตฺถรเณน อตฺถตานิ. กทลิมิคปวรปจฺจตฺถรณานีติ กทลิมิคจมฺมมเยน
อุตฺตมปจฺจตฺถรเณน อตฺถตานิ. ตํ กิร ปจฺจตฺถรณํ เสตวตฺถสฺส อุปริกทลิมิคจมฺมํ
อตฺถริตฺวา สิพฺเพตฺวา กโรนฺติ. สอุตฺตรจฺฉทานีติ สห อุตฺตรจฺฉเทน.
อุปริ พทฺเธน รตฺตวิตาเนน สทฺธินฺติ อตฺโถ. อุภโตโลหิตถูปธานีติ
สีสูปธานญฺจ ปาทูปธานญฺจาติ ปลฺลงฺกานํ อุภโตโลหิตกูปธานานิ.
เวชยนฺตรถปฺปมุขานีติ เอตฺถ เวชยนฺโต นาม ตสฺส รญฺโญ รโถ, ยสฺส จกฺกานํ
อินฺทนีลมณิมยา นาภิ, สตฺตรตนมยา อรา, ปวาฬมยา เนมิ, รชตมโย อกฺโข,
อินฺทนีลมณิมยํ อุปกฺขรํ, รชตมยํ กุพฺพรํ, โส เตสํ รถานํ ปมุโข อคฺโค.
ทุกูลสนฺทานานีติ ทุกูลสนฺถรานิ. กํสูปธารณานีติ รชตมยโทหภาชนานิ.
วตฺถโกฏิสหสฺสานีติ ยถารุจิตํ ปริภุญฺชิสฺสตีติ นฺหาตฺวา ฐิตกาเล อุปนีตวตฺถาเนว
สนฺธาเยตํ วุตฺตํ. ภตฺตาภิหาโรติ อภิหริตพฺพภตฺตํ.
    ยมหํ เตน สมเยน อชฺฌาวสามีติ ยตฺถ วสามิ, ตํ เอกํเยว นครํ โหติ,
อวเสเสสุ ปุตฺตธีตาทโย เจว ทาสมนุสฺสา จ วสึสุ. ปาสาทกูฏาคาราทีสุปิ เอเสว
นโย. ปลฺลงฺกาทีสุ เอกํเยว สยํ ปริภุญฺชติ, เสสา ปุตฺตาทีนํ ปริโภคา โหนฺติ.
อิตฺถีสุ เอกาว ปจฺจุปฏฺฐาติ, เสสา ปริวารมตฺตา โหนฺติ. เวลามิกาติ ขตฺติยสฺส วา
พราหฺมณิยา, พฺราหฺมณสฺส วา ขตฺติยานิยา กุจฺฉิสฺมึ ชาตา. ปริทหามีติ เอกํเยว
ทุสฺสยุคํ นิวาเสมิ, เสสานิ ปริวาเรตฺวา วิจรนฺตานํ อสีติสหสฺสาธิกานํ โสฬสนฺนํ
ปุริสสตสหสฺสานํ โหนฺตีติ ทสฺเสติ. ภุญฺชามีติ ปรมปฺปมาเณน นาฬิโกทนมตฺตํ
ภุญฺชามิ, เสสํ ปริวาเรตฺวา วิจรนฺตานํ จตฺตาฬีสสหสฺสาธิกานํ อฏฺฐนฺนํ
ปุริสสตสหสฺสานํ โหตีติ ทสฺเสติ. เอกถาลิปาโก หิ ทสนฺนํ ชนานํ ปโหติ.
    อิติ อิมํ มหาสุทสฺสนกาเล สมฺปตฺตึ ทสฺเสตฺวา อิทานิ ตสฺสา อนิจฺจตํ
ทสฺเสนฺโต อิติ โข ภิกฺขูติอาทิมาห. ตตฺถ วิปริณตาติ ปกติชหเนน นิพฺพุตปทีโป วิย
อปณฺณตฺติกภาวํ คตา. เอวํ อนิจฺจา โข ภิกฺขุ สงฺขาราติ เอวํ หุตฺวา อภาวฏฺเฐน
อนิจฺจา. เอตฺตาวตา ภควา ยถา นาม ปุริโส สตหตฺถุพฺเพเธ จมฺปกรุกฺเข นิสฺเสณึ
พนฺธิตฺวา อภิรุหิตฺวา จมฺปกปุปฺผํ อาทาย นิสฺเสณึ มุญฺจนฺโต โอตเรยฺย, เอวเมว
นิสฺเสณึ พนฺธนฺโต วิย อเนกวสฺสโกฏิสตสหสฺสุพฺเพธํ มหาสุทสฺสนสมฺปตฺตึ อารุยฺห
สมฺปตฺติมตฺถเก ฐิตํ อนิจฺจลกฺขณํ อาทาย นิสฺเสณึ มุญฺจนฺโต วิย โอติณฺโณ. เอวํ
อทฺธุวาติ เอวํ อุทกปุพฺพุฬาทโย วิย ธุวภาวรหิตา. เอวํ อนสฺสาสิกาติ เอวํ
สุปินเก ปีตปานียํ วิย อนุลิตฺตจนฺทนํ วิย จ อสฺสาสวิรหิตา. อิติ อิมสฺมึ สุตฺเต
อนิจฺจลกฺขณํ กถิตํ. ปญฺจเม สพฺพํ วุตฺตนยเมว. ฉฏฺฐํ ตถา พุชฺฌนกสฺส อชฺฌาสเยน
วุตฺตํ. จตุตฺถาทีนิ.


             อรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๑๒ หน้า ๓๕๓-๓๕๕. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=12&A=7805&modeTY=2              The Pali Atthakatha in Roman :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=12&A=7805&modeTY=2              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=17&i=248              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=17&A=3192              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=17&A=3585              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=17&A=3585              สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๑๖ http://84000.org/tipitaka/read/?index_17

อ่านหน้า[ต่าง] แรกอ่านหน้า[ต่าง] ที่แล้วแสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าอ่านหน้า[ต่าง] ถัดไปอ่านหน้า[ต่าง] สุดท้าย คลิกเพื่อเปลี่ยน ฐญ เป็นแบบดั้งเดิม

บันทึก ๒๖ มกราคม พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]