อรรถกถาเล่มที่ ๑๓ ภาษาบาลีอักษรไทย
 สํ.อ. (สารตฺถ.๓)

                      ๓. ปมรูปารามสุตฺตวณฺณนา
    [๑๓๖] ตติเย รูปสมฺมุทิตาติ รูเป สมฺมุทิตา ปโมทิตา. ทุกฺขาติ ทุกฺขิตา.
สุโขติ นิพฺพานสุเขน สุขิโต. เกวลาติ สกลา. ยาวตตฺถีติ วุจฺจตีติ ยตฺตกา
@เชิงอรรถ: ๑ ก.....ผสฺสปฏิวิญฺตฺติ
@๒ สี.,ก. ฉผสฺสายตเน สติ วิญฺตฺติยา     ๓ ฉ.ม. เหตํ
@๔ ก. สํเวคสํโยชนิเยสุ             ๕ ม. ปยุชฺช
อตฺถีติ วุจฺจติ. เอเต โวติ เอตฺถ โวกาโร นิปาตมตฺตํ. ปจฺจนีกมิทํ โหติ,
สพฺพโลเกน ปสฺสตนฺติ ยํ อิทํ ปสฺสนฺตานํ ปณฺฑิตานํ ทสฺสนํ, ตํ สพฺพโลเกน
ปจฺจนีกํ โหติ วิรุทฺธํ. โลโก หิ ปญฺจกฺขนฺเธ นิจฺจา สุขา อตฺตา สุภาติ มญฺติ,
ปณฺฑิตา อนิจฺจา ทุกฺขา อนตฺตา อสุภาติ. สุขโต อาหูติ สุขนฺติ กเถนฺติ.
สุขโต วิทู สุขนฺติ ชานาติ. สพฺพเมตํ นิพฺพานเมว สนฺธาย วุตฺตํ.
     สมฺมูฬฺเหตฺถาติ เอตฺถ นิพฺพานสมฺปมูฬฺหา. อวิทฺทสูติ พาลา. สพฺเพหิ
ฉนฺนวุติปาสณฺฑิโน "นิพฺพานํ ปาปุณิสฺสามา"ติ สญฺิโน โหนฺติ, เต ปน
"นิพฺพานํ นาม อิทนฺ"ติปิ น ชานนฺติ. นิวุตานนฺติ กิเลสนีวรเณน นิวุตานํ
ปริโยนทฺธานํ. อนฺธกาโร อปสฺสตนฺติ อปสฺสนฺตานํ อนฺธกาโร โหติ. กึ ตํ
เอวํ โหติ? นิพฺพานํ วา นิพฺพานทสฺสนํ วา. อปสฺสนฺตานํ หิ พาลานํ
นิพฺพานมฺปิ นิพฺพานทสฺสนมฺปิ กาฬเมฆอวจฺฉาทิตํ วิย จนฺทมณฺฑลํ กฏาเหน
ปฏิพุชฺฌิตปตฺโต วิย จ นิจฺจกาลํ ตโม เจว อนฺธกาโร จ ๑- สมฺปชฺชติ.
     สตญฺจ วิวฏํ โหติ, อาโลโก ปสฺสตามิวาติ สตญฺจ สปฺปุริสานํ
ปญฺาทสฺสเนน ปสฺสนฺตานํ นิพฺพานํ อาโลโก วิย วิวฏํ โหติ. สนฺติเก น
วิชานนฺติ, มคา ๒- ธมฺมสฺส อโกวิทาติ ยํ อตฺตโน สรีเร เกเส วา โลมาทีสุ
วา อญฺตรโกฏฺาสํ ปริจฺฉินฺทิตฺวา อนนฺตรเมว อธิคนฺตพฺพโต อตฺตโน วา
ขนฺธานํ นิโรธมคฺคโต ๓- สนฺติเก นิพฺพานํ ตํ เอวํ สนฺติเก สมานมฺปิ มคภูตา ๔-
ชนา มคฺคามคฺคธมฺมสฺส จตุสจฺจสฺส ธมฺมสฺส วา อโกวิทา น ชานนฺติ.
มารเธยฺยานุปนฺเนภีติ  ๕- เตภูมกวฏฺฏํ มารสฺส นิวาสฏฺานํ อนุปฺปนฺเนหิ.
โก นุ อญฺตฺรมริเยภีติ เปตฺวา อริเย โก นุ อญฺโ นิพฺพานํ ๖- ชานิตุํ อรหติ.
@เชิงอรรถ: ๑ สี. ตโม วิวฏฺฏํ วิย จ            ๒ ก. มคฺคา
@๓ ม. นิโรธํ มคฺคโต               ๔ ก. มคฺคภูตา
@๕ ฉ.ม. มารเธยฺยานุปนฺเนหีติ        ๖ ฉ.ม. นิพฺพานปทํ
สมฺมทญฺาย ปรินิพฺพนฺตีติ อรหตฺตปญฺาย สมฺมา ชานิตฺวา อนนฺตรเมว
อนาสวา หุตฺวา กิเลสปรินิพฺพาเนน ปรินิพฺพนฺติ. อถวา สมฺมทญฺาย อนาสวา
หุตฺวา อนฺเต ขนฺธปรินิพฺพาเนน ปรินิพฺพายนฺติ.

             อรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๑๓ หน้า ๕๒-๕๔.
http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=13&A=1126&modeTY=1
             The Pali Atthakatha in Roman :-
http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=13&A=1126&modeTY=1
             อ่านอรรถกถาแปลไทย :-
http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=18&i=216
             เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :-
http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=18&A=3277
             พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :-
http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=18&A=3234
             The Pali Tipitaka in Roman Character :-
http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=18&A=3234
             สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๑๘
http://84000.org/tipitaka/read/?index_18