อรรถกถาเล่มที่ ๑๓ ภาษาบาลีอักษรไทย
 สํ.อ. (สารตฺถ.๓)

                         ๗. ๒. มิคชาลวคฺค
                       ๑. ปฐมมิคชาลสุตฺตวณฺณนา
            [๖๓] มิคชาลวคฺคสฺส ปฐเม จกฺขุวิญฺเญยฺยาติ จกฺขุวิญฺญาเณน
ปสฺสิตพฺพา. โสตวิญฺเญยฺยาทีสุปิ เอเสว นโย. อิฏฺฐาติ ปริยิฏฺฐา วา โหนฺตุ มา วา
อิฏฺฐารมฺมณภูตาติ อตฺโถ. กนฺตาติ กมนียา. มนาปาติ มนวฑฺฒนกา. ปิยรูปาติ
@เชิงอรรถ: ๑ ก. อเนกตฺตฏฺเฐน
ปิยชาติกา. กามูปสญฺหิตาติ อารมฺมณํ กตฺวา อุปฺปชฺชมาเนน กาเมน อุปสญฺหิตา.
รชนียาติ รญฺชนียา, ราคุปฺปตฺติการณภูตาติ อตฺโถ. นนฺทีติ ตณฺหานนฺที.
สญฺโญโคติ สญฺโญชนํ. นนฺทิสญฺโญชนสํยุตฺโตติ นนฺทีพนฺธเนน พทฺโธ.
อรญฺญวนปตฺถานีติ อรญฺญานิ จ วนปตฺถานิ จ. ตตฺถ กิญฺจาปิ อภิธมฺเม
นิปฺปริยาเยน "นิกฺขมิตฺวา พหิ อินฺทขีลา สพฺพเมตํ อรญฺญนฺ"ติ ๑- วุตฺตํ, ตถาปิ
ยนฺตํ "ปญฺจธนุสติกํ ปจฺฉิมนฺ"ติ ๒- อรญฺญกงฺคนิปฺผาทกํ เสนาสนํ วุตฺตํ. ตเทว
อธิปฺเปตนฺติ เวทิตพฺพํ. วนปตฺถนฺติ คามนฺตํ อติกฺกมิตฺวา มนุสฺสานํ
อนุปจารฏฺฐานํ, ยตฺถ น กสิยติ น วปิยติ. วุตฺตมฺปิ เจตํ:-
                     "วนปตฺถนฺติ ทูรานเมตํ เสนาสนานํ อธิวจนํ.
              วนปตฺถนฺติ วนสณฺฐานเมตํ, วนปตฺถนฺติ ภึสนกานเมตํ,
              วนปตฺถนฺติ สโลมหํสานเมตํ, วนปตฺถนฺติ ปริยนฺตานเมตํ,
              วนปตฺถนฺติ อมนุสฺสูปจารานํ เสนาสนานเมตํ อธิวจนนฺ"ติ. ๓-
            เอตฺถ ปริยนฺตานนฺติ อิมํ เอกํ ปริยายํ ฐเปตฺวา เสสปริยาเยหิ
วนปตฺถนานิ เวทิตพฺพานิ. ปนฺตานีติ ปริยนฺตานิ อติทูรานิ. อปฺปสทฺทานีติ
อุทุกฺขลมุสลทารกสทฺทาทีนํ ๔- อภาเวน อปฺปสทฺทานิ. อปฺปนิคฺโฆสานีติ เตสํ
เตสํ นินฺนาทมหานิคฺโฆสสฺส อภาเวน อปฺปนิคฺโฆสานิ. วิชนวาตานีติ
สญฺจรณชนสฺส สรีรวาตวิรหิตานิ. มนุสฺสราหเสยฺยกานีติ มนุสฺสานํ รโห กมฺมสฺส
อนุจฺฉวิกานิ. ปฏิสลฺลานสารุปฺปานีติ นิลียนสารุปฺปานิ.

             อรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๑๓ หน้า ๑๔-๑๕.
http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=13&A=303&modeTY=2
             The Pali Atthakatha in Roman :-
http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=13&A=303&modeTY=2
             อ่านอรรถกถาแปลไทย :-
http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=18&i=66
             เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :-
http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=18&A=771
             พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :-
http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=18&A=821
             The Pali Tipitaka in Roman Character :-
http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=18&A=821
             สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๑๘
http://84000.org/tipitaka/read/?index_18