อรรถกถาเล่มที่ ๑๓ ภาษาบาลีอักษรไทย
 สํ.อ. (สารตฺถ.๓)

                     ๙-๑๐. ปญฺจกงฺคสุตฺตาทิวณฺณนา
    [๒๖๗-๒๖๘] นวเม ปญฺจกงฺโค ปตีติ ปญฺจงฺโคติ ตสฺส นามํ,
วาสิผรสุนิขาทนทณฺฑมุคฺครกาฬสุตฺตนาฬิสงฺขาเตหิ วา ปญฺจหิ องฺเคหิ
สมนฺนาคตตฺตา โส ปญฺจกงฺโคติ ปญฺาโต. ปตีติ วทฺฒกี เชฏฺโก. อุทายีตี
ปณฺฑิตอุทายิตฺเถโร. ปริยายนฺติ การณํ. เทฺวปานนฺทาติ เทฺวปิ อานนฺท.
ปริยาเยนาติ การเณน. เอตฺถ จ กายิกเจตสิกวเสน เทฺว เวทิตพฺพา, สุขาทิวเสน
ติสฺโสปิ, อินฺทฺริยาทิกา ปญฺจ, ทฺวารวเสน จกฺขุสมฺผสฺสชาทิกา ฉ, อุปวิจารวเสน
"จกฺขุนา รูปํ ทิสฺวา โสมนสฺสฏฺานิยํ รูปํ อุปวิจรตี"ติอาทิกา อฏฺารส,
ฉ เคหสิตานิ โสมนสฺสานิ, ฉ เนกฺขมฺมสิตานิ, ฉ เคหสิตานิ โทมนสฺสานิ,
ฉ เนกฺขมฺมสิตานิ, ฉ เคหสิตา อุเปกฺขา, ฉ เนกฺขมฺมสิตาติ เอวํ ฉตฺตึส.
อตีเต ฉตฺตึส, อนาคเต ฉตฺตึส, ปจฺจุปฺปนฺเน ฉตฺตึสาติ เอวํ อฏฺสตํ เวทนา
เวทิตพฺพา.
    ปญฺจิเม อานนฺท กามคุณาติ อยํ ปาฏิเยกฺโก อนุสนฺธิ. น เกวลญฺหิ
เทฺว อาทึ กตฺวา เวทนา ภควตา ปญฺตฺตา, ปริยาเยน เอกาปิ เวทนา
กถิตา, ตํ ทสฺเสนฺโต ปญฺจกงฺคถปติวาทํ อุปตฺถมฺเภตุํ อิมํ เทสนํ อารภิ.
อภิกฺกนฺตตรนฺติ สุนฺทรตรํ. ปณีตตรนฺติ อตปฺปกตรํ. ๑- เอตฺถ จ จตุตฺถชฺฌานโต
ปฏฺาย อทุกฺขมสุขา วาทนา, สาปิ สนฺตฏฺเน ปณีตฏฺเน จ สุขนฺติ วุตฺตา.
นิโรโธ อเวทยิตสุขวเสน สุขํ นาม ชาโต. ปญฺจกามคุณวเสน หิ
อฏฺสมาปตฺติวเสน จ อุปฺปนฺนํ เวทยิตํ สุขํ นาม, นิโรโธ อเวทยิตสุขํ นาม. อิติ
เวทยิตสุขํ วา โหตุ อเวทยิตสุขํ วา, นิทฺทุกฺขภาวสงฺขาเตน สุขฏฺเน
เอกนฺตสุขเมว ชาตํ.
@เชิงอรรถ: ๑ ก. อาติปฺปตตรํ
    ยตฺถ ยตฺถาติ ยสฺมึ ยสฺมึ าเน. สุขํ อุปลพฺภตีติ เวทยิตํ สุขํ วา
อุปลพฺภติ. อเวทยิตํ สุขํ วา อุปลพฺภติ. ตํ ตํ ตถาคโต สุขสฺมึ ปญฺเปติ,
ตํ สพฺพํ ตถาคโต นิทฺทุกฺขภาวํ สุขสฺมึเยว ปญฺเปตีติ อิธ ภควา นิโรธสมาปตฺติสีสํ
กตฺวา เนยฺยปุคฺคลสฺส วเสน อรหตฺตนิกูเฏเนว เทสนํ นิฏฺาเปสิ.
ทสมํ อุตฺตานตฺถเมวาติ.
                         รโหคตวคฺโค ทุติโย.
                          -------------

             อรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๑๓ หน้า ๑๔๑-๑๔๒.
http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=13&A=3089&modeTY=1
             The Pali Atthakatha in Roman :-
http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=13&A=3089&modeTY=1
             อ่านอรรถกถาแปลไทย :-
http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=18&i=409
             เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :-
http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=18&A=5946
             พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :-
http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=18&A=5621
             The Pali Tipitaka in Roman Character :-
http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=18&A=5621
             สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๑๘
http://84000.org/tipitaka/read/?index_18