อรรถกถาเล่มที่ ๑๓ ภาษาบาลีอักษรไทย
 สํ.อ. (สารตฺถ.๓)

      [๙๒-๙๓] นวเม ทฺวยนฺติ เทฺว เทฺว โกฏฺาเส. ทสเม อิตฺเถตํ
ทฺวยนฺติ เอวเมตํ ทฺวยํ. จลญฺเจว พฺยถญฺจาติ อตฺตโน สภาเวน อสณฺหนโต ๒-
จลติ เจว พฺยถติ. โยปิ เหตุ โยปิ ปจฺจโยติ จกขุวิญฺาณสฺส วตฺถารมฺมณํ
เหตุ เจว ปจฺจโย จ. จกฺขุโตว นิจฺจํ ภวิสฺสตีติ เกน การเณน นิจฺจํ
ภวิสฺสติ. ยถา ปน ทาสสฺส ทาสิยา กุจฺฉิสฺมึ ชาโต ปุตฺโต ปโรว ทาโส โหติ,
เอวํ อนิจฺจเมว โหตีติ อตฺโถ. สงฺคตีติ สหคติ. สนฺนิปาโตติ เอกโต
สนฺนิปตนํ. สมวาโยติ เอกโต สมาคโม. อยํ วุจฺจติ จกฺขุสมฺผสฺโสติ อิมินา
สงฺคติ สนฺนิปาตสมวายสงฺขาเตน ปจฺจเยน อุปฺปนฺนตฺตา ปจฺจยนาเมเนว สงฺคติ
สนฺนิปาโต สมวาโยติ. อยํ วุจฺจติ จกฺขุสมฺผสฺโส.
      โสปิ เหตูติ ผสฺสสฺส วตฺถุ อารมฺมณสหชาตา ตโย ขนฺธาติ อยํ เหตุ.
ผุฏฺโติ อุปโยคตฺเถ ปจฺจตฺตํ, ผสฺเสน ผุฏฺเมว โคจรํ เวทนา เวเทติ, เจตนา
@เชิงอรรถ: ๑ ฉ.ม. เอชา โรโค เจว คณฺโฑ จ   ๒ สี. อสํวหนโต
เจเตติ, สญฺา สญฺชานาตีติ อตฺโถ. ผุฏฺโติ วา ผสฺสสมงฺคี ปุคฺคโล, ผสฺเสน
ผุฏฺารมฺมณเมว เวทนาทีหิ เวเทติ เจเตติ สญฺชานาตีปิ วุตฺตํ โหติ. อิติ
อิมสฺมึ สุตฺเต สมตึส ขนฺธา กถิตา โหนฺติ, กถํ? จกฺขุทฺวาเร ตาว วตฺถุ เจว ๑-
อารมฺมณญฺจ รูปกฺขนฺโธ, ผุฏฺโ เวเทตีติ เวทนากฺขนฺโธ, เจเตตีติ สงฺขารกฺขนฺโธ,
สญฺชานาตีติ สญฺากฺขนฺโธ, วิชานาตีติ วิญฺาณกฺขนฺโธติ. เสสทฺวาเรสุปิ
เอเสว นโย. มโนทฺวาเรปิ หิ วตฺถุรูปํ เอกนฺตโต รูปกฺขนฺโธ, รูเปน
อารมฺมเณ สติ อารมฺมณมฺปิ รูปกฺขนฺโธติ. ฉ ปญฺจกา ตึส โหนฺติ. สงฺเขเปน
ปเนเต ฉสุปิ ทฺวาเรสุ ปญฺเจว ขนฺธาติ สปจฺจเย ปญฺจกฺขนฺเธ อนิจฺจาติ
วิตฺถาเรตฺวา วุจฺจมาเน พุชฺฌนกานํ อชฺฌาสเยน อิทํ สุตฺตํ เทสิตนฺติ.
                         ฉนฺนวคฺโค จตุตฺโถ.
                           -----------

             อรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๑๓ หน้า ๓๐-๓๑.
http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=13&A=643&modeTY=1
             The Pali Atthakatha in Roman :-
http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=13&A=643&modeTY=1
             อ่านอรรถกถาแปลไทย :-
http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=18&i=124
             เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :-
http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=18&A=1690
             พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :-
http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=18&A=1692
             The Pali Tipitaka in Roman Character :-
http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=18&A=1692
             สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๑๘
http://84000.org/tipitaka/read/?index_18