อรรถกถาเล่มที่ ๑๓ ภาษาบาลีอักษรไทย
 สํ.อ. (สารตฺถ.๓)

                       ๘. ราหุโลวาทสุตฺตวณฺณนา
    [๑๒๑] อฏฺเม วิมุตฺติปริปาจนิยาติ วิมุตฺตึ ปริปาเจนฺตีติ
วิมุตฺติปริปาจนิยา. ธมฺมาติ ปณฺณรส ธมฺมา, เต สทฺธินฺทฺริยาทีนํ วิสุทฺธิกรณวเสน
เวทิตพฺพา. วุตฺตํ เหตํ:-
         "อสฺสทฺเธ ปุคฺคเล ปริวชฺชยโต, สทฺเธ ปุคฺคเล เสวโต
          ภชโต ปยิรุปาสโต ปสาทนีเย สุตฺตนฺเต ปจฺจเวกฺขโต อิเมหิ
          ตีหากาเรหิ สทฺธินฺทฺริยํ วิสุชฺฌติ. กุสีเต ปุคฺคเล ปริวชฺชยโต,
          อารทฺธวีริเย ปุคฺคเล เสวโต ภชโต ปยิรุปาสโต, สมฺมปฺปธาเน
          ปจฺจเวกฺขโต อิเมหิ ตีหากาเรหิ วีริยินฺทฺริยํ วิสุชฺฌติ. มุฏฺสฺสตี
          ปุคฺคเล ปริวชฺชยโต, อุปฏฺิตสฺสตี ปุคฺคเล เสวโต ภชโต
          ปยิรุปาสโต, สติปฏฺาเน ปจฺจเวกฺขโต อิเมหิ ตีหากาเรหิ
          สตินฺทฺริยํ วิสุชฺฌติ. อสมาหิเต ปุคฺคเล ปริวชฺชยโต, สมาหิเต
@เชิงอรรถ: ๑ ก. สงฺหคณํ     ๒ ฉ.ม. โยควิจฺเฉทมสฺส
          ปุคฺคเล เสวโต ภชโต ปยิรุปาสโต, ฌานวิโมกฺเข ปจฺจเวกฺขโต
          อิเมหิ ตีหากาเรหิ สมาธินฺทฺริยํ วิสุชฺฌติ. ทุปฺปญฺเ ปุคฺคเล
          ปริวชฺชยโต, ปญฺวนฺเต ปุคฺคเล เสวโต ภชโต ปยิรุปาสโต,
          คมฺภีราณจริยํ ๑- ปจฺจเวกฺขโต อิเมหิ ตีหากาเรหิ ปญฺินฺทฺริยํ
          วิสุชฺฌติ. อิติ อิเม ปญฺจ ปุคฺคเล  ปริวชฺชยโต, ปญฺจ ปุคฺคเล
          เสวโต ภชโต ปยิรุปาสโต, ปญฺจ สุตฺตนฺเต ปจฺจเวกฺขโต
          อิเมหิ ปณฺณรสหิ อากาเรหิ อิมานิ ปญฺจินฺทฺริยานิ วิสุชฺฌนฺตี"ติ. ๒-
    อปเรปิ ปณฺณรส ธมฺมา วิมุตฺติปริปาจนิยา:- สทฺธาปญฺจมานิ
อินฺทฺริยานิ, อนิจฺจสญฺา, อนิจฺเจ ทุกฺขสญฺา, ทุกฺเข อนตฺตสญฺา,
ปหานสญฺา, วิราคสญฺาติ อิมา ปญฺจ นิพฺเพธภาคิยา สญฺา, เมฆิยตฺเถรสฺส
กถิตา กลฺยาณมิตฺตตาทโย ปญฺจ ธมฺมาติ. ๓- กาย ปน เวลาย ภควโต เอตทโหสิ?
ปจฺจูสสมเย โลกํ โวโลเกนฺตสฺส.
     อเนกานิ เทวตาสหสฺสานีติ อายสฺมตา ราหุเลน ปทุมุตฺตรสฺส ภควโต
ปาทมูเล ปาลิตนาคราชกาเล ปตฺถนํ ปฏฺเปนฺเตน สทฺธึ ปตถนํ
ปฏฺปิตเทวตาสุ ปน กาจิ ภุมฺมฏฺกา เทวตา, กาจิ อนฺตลิกฺขฏฺกา, กาจิ
จาตุมฺมหาราชิกา, กาจิ เทวโลเก, กาจิ พฺรหฺมโลเก นิพฺพตฺตา. อิมสฺมึ ปน ทิวเส
สพฺพาปิ ตา เอกฏฺาเน อนฺธวนสฺมึเยว สนฺนิปติตา, ตา สนฺธายาห "อเนกานิ
เทวตาสหสฺสานี"ติ. ธมฺมจกฺขุนฺติ อิมสฺมึ สุตฺเต จตฺตาโร จ มคฺคา จตฺตาริ จ
ผลานิ ธมฺมจกฺขูติ เวทิตพฺพานิ. ตตฺถ หิ  กาจิ เทวตา โสตาปนฺนา อเหสุํ,
กาจิ สกทาคามี, อนาคามี, ขีณาสวา. ตาสํ จ ปน เทวตานํ เอตฺตกาติ
คณนวเสน ปริจฺเฉโท นตฺถิ. เสสํ สพฺพตฺถ อุตฺตานเมว.
@เชิงอรรถ: ๑ ฏีกา. คมฺภีราณจริเย   ๒ ขุ. ปฏิ. ๓๑/๑๘๕/๒๑๔   ๓ ขุ. อุ. ๒๕/๓๑/๑๔๑

             อรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๑๓ หน้า ๔๒-๔๓.
http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=13&A=900&modeTY=1
             The Pali Atthakatha in Roman :-
http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=13&A=900&modeTY=1
             อ่านอรรถกถาแปลไทย :-
http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=18&i=187
             เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :-
http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=18&A=2697
             พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :-
http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=18&A=2683
             The Pali Tipitaka in Roman Character :-
http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=18&A=2683
             สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๑๘
http://84000.org/tipitaka/read/?index_18