ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
อ่านหน้า[ต่าง] แรกอ่านหน้า[ต่าง] ที่แล้วแสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าอ่านหน้า[ต่าง] ถัดไปอ่านหน้า[ต่าง] สุดท้าย คลิกเพื่อเปลี่ยน ฐญ เป็นแบบดั้งเดิม  
อรรถกถาเล่มที่ ๑๕ ภาษาบาลีอักษรไทย องฺ.อ. (มโนรถ.๒)

                        ๕. โรหิตสฺสสุตฺตวณฺณนา
     [๔๕] ปญฺจเม ยตฺถาติ จกฺกวาฬโลกสฺส เอโกกาเส ภุมฺมํ. น จวติ น
อุปปชฺชตีติ อิทํ อปราปรํ จุติปฏิสนฺธิวเสน คหิตํ. คมเนนาติ ปทคมเนน. โลกสฺส
อนฺตนฺติ สตฺถา สงฺขารโลกสฺส อนฺตํ สนฺธาย วทติ. ญาเตยฺยนฺติอาทีสุ ญาตพฺพํ
ทฏฺฐพฺพํ ปตฺตพฺพนฺติ อตฺโถ. อิติ เทวปุตฺเตน จกฺกวาฬโลกสฺส อนฺโต ปุจฺฉิโต,
สตฺถารา สงฺขารโลกสฺส กถิโต. โส ปน "อตฺตโน ปเญฺหน สทฺธึ สตฺถุ พฺยากรณํ
สเมตี"ติ สญฺญาย ๑- สมฺปหํสนฺโต อจฺฉริยนฺติอาทิมาห.
     ทฬฺหธมฺโมติ ๒-   ทฬฺหธนุ อุตฺตมปฺปมาเณน ธนุนา สมนฺนาคโต. ธนุคฺคโหติ
ธนุอาจริโย. สุสิกฺขิโตติ ทฺวาทส วสฺสานิ ธนุสิปฺปํ สิกฺขิโต. กตหตฺโถติ
อุสภปฺปมาเณปิ วาฬคฺคํ วิชฺฌิตุํ สมตฺถภาเวน กตหตฺโถ. กตูปาสโนติ กตสรกฺเขโป
ทสฺสิตสิปฺโป. อสเนนาติ กณฺเฑน. อติปาเตยฺยาติ อติกฺกเมยฺย. ยาวตา โส
ตาลจฺฉายํ ๓- อติกฺกเมยฺย, ตาวตา กาเลน เอกจกฺกวาฬํ อติกฺกมามีติ อตฺตโน
ชวสมฺปตฺตึ ทสฺเสติ.
     ปุรตฺถิมา สมุทฺทา ปจฺฉิโมติ ยถา ปุรตฺถิมา สมุทฺทา ปจฺฉิมสมุทฺโท
ทูเร, เอวเมว ทูเร ปทวีติหาโร อโหสีติ วทติ. โส กิร ปาจีนจกฺกวาฬมุขวฏฺฏิยํ
ฐิโต ปาทํ ปสาเรตฺวา ปจฺฉิมจกฺกวาฬมุขวฏฺฏึ อติกฺกมติ, ปุน ทุติยํ ปาทํ
ปสาเรตฺวา ปรจกฺกวาฬมุขวฏฺฏึ อติกฺกมติ. อิจฺฉาคตนฺติ อิจฺฉาเอว. อญฺญเตฺรวาติ
นิปฺปปญฺจตํ ทสฺเสติ. ภิกฺขาจารกาเล กิเรส นาคลตาทนฺตกฏฺฐํ ขาทิตฺวา
@เชิงอรรถ:  ก. ปญฺหาย       ฉ. ทฬฺหธมฺมา      ฉ.ม. ตาลจฺฉาทึ
อโนตตฺตทเห ๑- มุขํ โธวิตฺวา สมฺปตฺเต กาเล อุตฺตรกุรุมฺหิ  ปิณฺฑาย จริตฺวา
จกฺกวาฬมุขวฏฺฏิยํ นิสินฺโน ภตฺตกิจฺจํ กโรติ, ตตฺถ มุหุตฺตํ วิสฺสมิตฺวาว ปุน
ชวติ. วสฺสตายุโกติ ตทา ทีฆายุกกาโล โหติ, อยํ ปน วสฺสสตาวสิฏฺเฐ
อายุมฺหิ คมนํ อารภิ. วสฺสสตชีวีติ ตํ วสฺสสตํ อนนฺตราเยน ชีวนฺโต. อนฺตราเยว
กาลกโตติ จกฺกวาฬโลกสฺส อนฺตํ อปฺปตฺวา อนฺตราว มโต. โส  ปน ตตฺถ
กาลํ กตฺวาปิ อาคนฺตฺวา อิมสฺมึเยว จกฺกวาเฬ นิพฺพตฺติ.
     อปฺปตฺวาติ สงฺขารโลกสฺส อนฺตํ อปฺปตฺวา. ทุกฺขสฺสาติ วฏฺฏทุกฺขสฺส.
อนฺตกิริยนฺติ ปริยนฺตกรณํ. กเฬวเรติ อตฺตภาเว. สสญฺญมฺหิ ๒- สมนเกติ
สสญฺเญ สจิตฺตเก. โลกนฺติ ทุกฺขสจฺจํ. โลกสมุทยนฺติ สมุทยสจฺจํ. โลกนิโรธนฺติ
นิโรธสจฺจํ. ปฏิปทนฺติ มคฺคสจฺจํ. อิติ "นาหํ อาวุโส อิมานิ จตฺตาริ สจฺจานิ
ติณกฏฺฐาทีสุ ปญฺญเปมิ, อิมสฺมึ ปน จาตุมฺมหาภูติเก กายสฺมึเยว ปญฺญเปมี"ติ
ทสฺเสติ. สมิตาวีติ สมิตปาโป. นาสึสตีติ น ปฏฺเฐติ. ฉฏฺฐํ อุตฺตานเมวาติ.


             อรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๑๕ หน้า ๓๔๔-๓๔๕. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=15&A=7964&modeTY=2              The Pali Atthakatha in Roman :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=15&A=7964&modeTY=2              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=21&i=45              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=21&A=1282              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=21&A=1265              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=21&A=1265              สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๒๐ http://84000.org/tipitaka/read/?index_21

อ่านหน้า[ต่าง] แรกอ่านหน้า[ต่าง] ที่แล้วแสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าอ่านหน้า[ต่าง] ถัดไปอ่านหน้า[ต่าง] สุดท้าย คลิกเพื่อเปลี่ยน ฐญ เป็นแบบดั้งเดิม

บันทึก ๒๖ มกราคม พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]