บาลีอรรถกถาเล่มที่ ๒

{๕๐๒-๕๐๓} ทุติยสิกฺขาปเท ฯ วิสฺสริตฺวาติ ปมุสฺสิตฺวา ฯ ปุณฺณปตฺตํ นาม สตโต ปญฺจ กหาปณา ฯ กฺยาหํ กริสฺสามีติ กึ อหํ กริสฺสามิ ฯ อาภรณํ โอมุญฺจิตฺวาติ มหาลตํ นาม นวโกฏิอคฺฆนกํ อลงฺการํ อปเนตฺวา ฯ {๕๐๔} อนฺเตวาสีติ ปริจาริกา ฯ {๕๐๖} อปริกฺขิตฺตสฺส อุปจาโรติ เอตฺถ อุปจาโร นาม อารามสฺส เทฺว เลฑฺฑุปาตา ฯ อาวสถสฺส ปน สุปฺปปาโต วา มุสลปาโต วาติ มหาปจฺจริยํ วุตฺตํ ฯ อุคฺคณฺหาติ อาปตฺติ ปาจิตฺติยสฺสาติ เอตฺถ ชาตรูปรชตํ อตฺตโน อตฺถาย อุคฺคณฺหนฺตสฺส วา อุคฺคณฺหาเปนฺตสฺส วา นิสฺสคฺคิยํ ปาจิตฺติยํ ฯ สงฺฆคณปุคฺคลเจติยนวกมฺมานํ อตฺถาย ทุกฺกฏํ ฯ อวเสสํ มุตฺตาทิรตนํ อตฺตโน วา สงฺฆาทีนํ วา อตฺถาย อุคฺคณฺหนฺตสฺส วา อุคฺคณฺหาเปนฺตสฺส วา ทุกฺกฏํ ฯ กปฺปิยวตฺถุํ วา @เชิงอรรถ: ^๑. อนิคฺคตรตนเกติ ปาลิวจนํ ทิสฺสติ.

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๔๘๒.

อกปฺปิยวตฺถุํ วา โหติ อนฺตมโส มาตุสนฺตกํ กณฺณปิลนฺธนํ ตาลปณฺณํปิ คิหิสนฺตกํ ภณฺฑาคาริกสีเสน ปฏิสาเมนฺตสฺส ปาจิตฺติยเมว ฯ สเจ ปน มาตาปิตูนํ สนฺตกํ อวสฺสํ ปฏิสาเมตพฺพํ กปฺปิยภณฺฑํ โหติ อตฺตโน อตฺถาย คเหตฺวา ปฏิสาเมตพฺพํ ฯ อิทํ ปฏิสาเมตฺวา เทหีติ ปน วุตฺเต น วฏฺฏตีติ ปฏิกฺขิปิตพฺพํ ฯ สเจ ปฏิสาเมหีติ ปาเตตฺวา คจฺฉนฺติ ปลิโพโธ นาม โหติ ปฏิสาเมตุํ วฏฺฏติ ฯ วิหาเร กมฺมํ กโรนฺตา วฑฺฒกิอาทโย วา ราชวลฺลภา วา อตฺตโน อุปกรณภณฺฑํ วา สยนภณฺฑํ วา ปฏิสาเมตฺวา เทถาติ วทนฺติ ฯ ฉนฺเทนปิ ภเยนปิ น กาตพฺพเมว ฯ คุตฺตฏฺฐานํ ปน ทสฺเสตุํ วฏฺฏติ ฯ พลกฺกาเรน ปาเตตฺวา คเตสุ จ ปฏิสาเมตุํ วฏฺฏติ ฯ อชฺฌาราเม วา อชฺฌาวสเถ วาติ เอตฺถ สเจ มหาวิหารสทิโส มหาอาราโม โหติ ตตฺถ ปาการปริกฺขิตฺเต ปริเวเณ ยตฺถ ภิกฺขูหิ วา สามเณเรหิ วา คหิตํ ภวิสฺสตีติ สงฺกา อุปฺปชฺชติ ตาทิเสเอว ฐาเน อุคฺคณฺหิตฺวา วา อุคฺคณฺหาเปตฺวา วา ฐเปตพฺพํ ฯ มหาโพธิทฺวารโกฏฺฐกอมฺพงฺคณสทิเสสุ ปน มหาชนสญฺจรณฏฺฐาเนสุ น คเหตพฺพํ ฯ ปลิโพโธ น โหติ ฯ กุรุนฺทิยํ ปน วุตฺตํ เอโก มคฺคํ คจฺฉนฺโต นิมฺมนุสฺเส ฐาเน กิญฺจิ ภณฺฑํ ปสฺสติ ฯ อากิณฺณมนุสฺเสปิ ชาเต มนุสฺสา ตเมว ภิกฺขุํ อาสงฺกนฺติ ฯ ตสฺมา มคฺคา โอกฺกมฺม นิสีทิตพฺพํ ฯ สามิเกสุ อาคเตสุ ตํ อาจิกฺขิตพฺพํ ฯ สเจ สามิเก น ปสฺสติ ปฏิรูปํ กริสฺสตีติ ฯ รูเปน วา นิมิตฺเตน วา สญฺญาณํ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๔๘๓.

กตฺวาติ เอตฺถ รูปนฺนาม อนฺโตภณฺฑิกาย ภณฺฑํ ฯ ตสฺมา ภณฺฑิกํ โอมุญฺจิตฺวา คเณตฺวา เอตฺตกา กหาปณา วา ชาตรูปรชตํ วาติ สลฺลกฺเขตพฺพํ ฯ นิมิตฺตนฺติ ลญฺฉนาทิ ฯ ตสฺมา ลญฺฉิตาย ภณฺฑิกาย มตฺติกาลญฺฉนนฺติ วา ลาขาลญฺฉนนฺติ วา นีลปิโลติกาย ภณฺฑิกา กตาติ วา เสตปิโลติกาย กตาติ วา เอวมาทิ สพฺพํ สลฺลกฺเขตพฺพํ ฯ ภิกฺขู ปฏิรูปาติ ลชฺชิโน กุกฺกุจฺจกา ฯ โลลชาติกานํ หิ หตฺเถ ฐเปตุํ น ลพฺภติ ฯ โย ปน เนว ตมฺหา อาวาสา ปกฺกมติ น สามิเก ปสฺสติ เตนาปิ อตฺตโน จีวราทิมูลํ น กาตพฺพํ ฯ ถาวรํ ปน เสนาสนํ วา เจติยํ วา โปกฺขรณี วา กาเรตพฺพา ฯ สเจ ทีฆสฺส อทฺธุโน อจฺจเยน สามิโก อาคจฺฉติ อุปาสก ตว สนฺตเกน อิทํ นาม กตํ อนุโมทาหีติ วตฺตพฺโพ ฯ สเจ อนุโมทติ อิจฺเจตํ กุสลํ โน เจ อนุโมทติ มม ธนํ เทถาติ โจเทติเยว อญฺญํ สมาทเปตฺวา ทาตพฺพํ ฯ {๕๐๗} รตนสมฺมตํ วิสฺสาสํ คณฺหาตีติอาทีสุ อามาสเมว สนฺธาย วุตฺตํ ฯ อนามาสํ น วฏฺฏติเยว ฯ เสสเมตฺถ อุตฺตานเมว ฯ ฉสฺสมุฏฺฐานํ กิริยา โนสญฺญาวิโมกฺขํ อจิตฺตกํ ปณฺณตฺติวชฺชํ กายกมฺมํ วจีกมฺมํ ติจิตฺตํ ติเวทนนฺติ ฯ รตนสิกฺขาปทํ ทุติยํ ฯ

อรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๒ หน้า ๔๘๑-๔๘๓. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=2&A=10156&modeTY=2&pagebreak=1 The Pali Atthakatha in Roman :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=2&A=10156&modeTY=2&pagebreak=1 อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=2&i=738 เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=2&A=14202 พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=2&A=8783 The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=2&A=8783 สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๑ http://84000.org/tipitaka/read/?index_2