อรรถกถาเล่มที่ ๒ ภาษาบาลีอักษรไทย
 วินย.อ. (สมนฺต.๒)

     {๖๒๗} สุรุสุรุการกนฺติ สุรุสุรูติ เอวํ สทฺทํ กตฺวา กตฺวา ฯ ทโวติ
ปริหาสวจนํ ฯ ตํ เยน เกนจิ ปริยาเยน กึพุทฺโธ สิลกพุทฺโธ
ปฏิพุทฺโธ กึธมฺโม โคธมฺโม อชธมฺโม กึสงฺโฆ มิคสงฺโฆ
ปสุสงฺโฆติอาทินา นเยน ตีณิ รตนานิ อารพฺภ น กตฺตพฺพนฺติ อตฺโถ ฯ
     {๖๒๘} หตฺถนิลฺเลหกนฺติ หตฺถํ นิลฺเลหิตฺวา นิลฺเลหิตฺวา ฯ ภุญฺชนฺเตน
หิ องฺคุลีมตฺตํปิ นิลฺเลหิตุํ น วฏฺฏติ ฯ ฆนยาคุผาณิตปายาสาทิเก
ปน องฺคุลีหิ คเหตฺวา องฺคุลีโย มุเข ปเวเสตฺวา ภุญฺชิตุํ วฏฺฏติ ฯ
ปตฺตนิลฺเลหกโอฏฺฐนิลฺเลหกาสุปิ ๑- เอเสว นโย ฯ ตสฺมา เอกงฺคุลิยาปิ
ปตฺโต น นิลฺเลหิตพฺโพ ฯ เอกโอฏฺโฐปิ ชิวฺหาย น นิลฺเลหิตพฺโพ ฯ
โอฏฺฐมํเสหิเยว ปน คเหตฺวา อนฺโต ปเวเสตุํ วฏฺฏติ ฯ
     {๖๓๑} โกกนเทติ เอวํนามเก ฯ โกกนทนฺติ ปทุมํ วุจฺจติ ฯ โส จ ปาสาโท
ปทุมสณฺฐาโน กโต ฯ เตนสฺส โกกนโทเตฺวว นามํ อกํสุ ฯ
น สามิเสน หตฺเถน ปานียถาลกนฺติ เอตํ ปฏิกูลวเสน ปฏิกฺขิตฺตํ ฯ
ตสฺมา สงฺฆิกํปิ ปุคฺคลิกํปิ คิหิสนฺตกํปิ อตฺตโน สนฺตกํปิ สงฺขํปิ
สราวกํปิ ถาลกํปิ น คเหตพฺพเมว ฯ คณฺหนฺตสฺส ทุกฺกฏํ ฯ สเจ
ปน หตฺถสฺส เอกเทโส อามิสมกฺขิโต น โหติ เตน ปเทเสน
คเหตุํ วฏฺฏติ ฯ {๖๓๒} อุทฺธริตฺวา วาติ สิตฺถานิ อุทกโต อุทฺธริตฺวา
เอกสฺมึ ฐาเน ราสึ กตฺวา อุทกํ ฉฑฺเฑติ ฯ ภินฺทิตฺวา วาติ
สิตฺถานิ ภินฺทิตฺวา อุทกคติกานิ กตฺวา ฉฑฺเฑติ ฯ ปฏิคฺคเห วาติ
@เชิงอรรถ: ๑. นิลฺเลหเกสุ.
ปฏิคฺคเหน ปฏิจฺฉนฺโต นํ ปฏิคฺคเห ฉฑฺเฑติ ๑- ฯ นีหริตฺวาติ พหิ
นีหริตฺวา ฉฑฺเฑติ ฯ เอวํ ฉฑฺเฑนฺตสฺส อนาปตฺติ ฯ
     {๖๓๔} เสตจฺฉตฺตนฺติ วตฺถปลิคุณฺฐิตํ ปณฺฑรจฺฉตฺตํ ฯ
กิลญฺชจฺฉตฺตนฺติ วิลีวจฺฉตฺตํ ฯ ปณฺณจฺฉตฺตนฺติ ตาลปณฺณาทีหิ
เยหิ เกหิจิ กตํ ฯ มณฺฑลพทฺธํ สสากพทฺธนฺติ อิทํ ปน ติณฺณํปิ
ฉตฺตานํ ปญฺชรทสฺสนตฺถํ วุตฺตํ ฯ ตานิ หิ มณฺฑลพทฺธานิ เจว โหนฺติ
สลากพทฺธานิ จ ฯ ยํปิ ตตฺถ ชาตกทณฺฑเกน กตํ เอกปณฺณจฺฉตฺตํ
โหติ ตํปิ ฉตฺตเมว ฯ เอเตสุ ยงฺกิญฺจิ ฉตฺตํ ปาณิมฺหิ อสฺสาติ
ฉตฺตปาณิ ฯ โส ตํ ฉตฺตํ ธารยมาโน วา อํเส วา กตฺวา
อูรุมฺหิ วา ฐเปตฺวา ยาว หตฺเถน น มุญฺจติ ตาวสฺส ธมฺมํ
เทเสตุํ น วฏฺฏติ ฯ เทเสนฺตสฺส วุตฺตนเยเนว ทุกฺกฏํ ฯ สเจ
ปนสฺส อญฺโญ ฉตฺตํ ธาเรติ ฉตฺตปาทุกาย วา ฐิตํ โหติ หตฺถโต
อปคตมตฺเต ฉตฺเต ฉตฺตปาณิ นาม น โหติ ตสฺส ธมฺมํ
เทเสตุํ วฏฺฏติ ฯ ธมฺมปริจฺเฉโท ปเนตฺถ ปทโสธมฺเม
วุตฺตนเยเนว เวทิตพฺโพ ฯ {๖๓๕} ทณฺฑปาณิสฺสาติ เอตฺถ ทณฺโฑ นาม
มชฺฌิมสฺส ปุริสสฺส จตูหตฺถปฺปมาโณ ฯ ทณฺฑปาณิภาโว ปนสฺส
ฉตฺตปาณิมฺหิ วุตฺตนเยเนว เวทิตพฺโพ ฯ {๖๓๖} สตฺถปาณิมฺหิปิ เอเสว
นโย ฯ อสึ สนฺนหิตฺวา ฐิโตปิ หิ สตฺถปาณิสงฺขฺยํ น คจฺฉติ ฯ
     {๖๓๗} อาวุธปาณิสฺสาติ เอตฺถ กิญฺจาปิ วุตฺตํ อาวุธํ นาม จาโป
@เชิงอรรถ: ๑. ปฏิคฺคเห วาติ เอตฺถ ปฏิคฺคโห นาม อุชฺฌิฏฺฐปฏิคฺคหณภาชนํ ฯ ตตฺถ ปกฺขิปิตฺวา
@นีหริตฺวา ฉฑฺเฑตีติ อมฺหากํ ขนฺติ.
โกทณฺโฑติ อถโข สพฺพาปิ ธนุวิกติ สทฺธึ สรวิกติยา อาวุธนฺติ
เวทิตพฺพา ฯ ตสฺมา สทฺธึ วา สเรน ธนุํ คเหตฺวา สุทฺธธนุํ วา
สุทฺธสรํ วา สชิยธนุํ วา นิชฺชิยธนุํ วา คเหตฺวา ฐิตสฺส วา
นิสินฺนสฺส วา ธมฺมํ เทเสตุํ น วฏฺฏติ ฯ สเจ ปนสฺส ธนุ
กณฺเฐปิ ปฏิมุกฺกํ โหติ ยาว หตฺเถน น คณฺหาติ ตาว
ธมฺมํ เทเสตุํ วฏฺฏติเยวาติ ฯ
                      ฉฏฺโฐ วคฺโค ฯ

             อรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๒ หน้า ๕๐๐-๕๐๒.
http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=2&A=10526&modeTY=2
             The Pali Atthakatha in Roman :-
http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=2&A=10526&modeTY=2
             อ่านอรรถกถาแปลไทย :-
http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=2&i=851
             เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :-
http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=2&A=15882
             พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :-
http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=2&A=10064
             The Pali Tipitaka in Roman Character :-
http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=2&A=10064
             สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๑
http://84000.org/tipitaka/read/?index_2