บาลีอรรถกถาเล่มที่ ๒

{๖๗} อฏฺฐมสิกฺขาปเท ฯ วตฺถุกถายํ ตาว ยํ วตฺตพฺพํ สิยา ตํ สพฺพํ จตุตฺถปาราชิกวณฺณนายํ วุตฺตนยเมว ฯ อยํ หิ วิเสโส ตตฺถ อภูตํ อาโรเจสุ ํ อิธ ภูตํ ฯ ภูตํปิ ปุถุชฺชนา อาโรเจสุ ํ น อริยา ฯ อริยานํ หิ ปยุตฺตวาจา นาม นตฺถิ ฯ อตฺตโน คุเณ อาโรจิยมาเน ปน อญฺเญ น ปฏิเสเธสุ ํ ฯ ยถา อุปฺปนฺเน จ ปจฺจเย สาทิยึสุ ตถา อุปฺปนฺนภาวํ อชานนฺตา ฯ อถโข เต ภิกฺขู ภควโต เอตมตฺถํ อาโรเจสุนฺติ อาทิมฺหิ ปน เย อุตฺตริมนุสฺสธมฺมสฺส วณฺณํ ภาสึสุ เต อาโรเจสุนฺติ เวทิตพฺพา ฯ กจฺจิ ปน โว ภิกฺขเว ภูตนฺติ ปุจฺฉิ ฯ เต ปน สพฺเพปิ ภูตํ ภควาติ ปฏิชานึสุ ฯ อริยานํปิ หิ อพฺภนฺตเร ภูโต อุตฺตริมนุสฺสธมฺโมติ ฯ อถ ภควา อริยมิสฺสกตฺตา โมฆปุริสาติ อวตฺวา กถญฺหิ นาม ตุมฺเห ภิกฺขเวติ วตฺวา อุทรสฺส การณาติ อาทิมาห ฯ ตตฺถ ยสฺมา อริยา อญฺเญสํ สุตฺวา อยฺโย กิร ภนฺเต โสตาปนฺโนติ อาทินา นเยน ปสนฺเนหิ มนุสฺเสหิ ปุจฺฉิยมานา อปฺปญฺญตฺเต สิกฺขาปเท อนาทีนวทสฺสาวิโน สุทฺธจิตฺตตาย อตฺตโน จ ปเรสญฺจ วิเสสาธิคมํ ปฏิชานึสุ เอวํ ปฏิชานนฺเตหิ จ เตหิ ยํ อญฺเญ อุทรสฺส การณา อุตฺตริมนุสฺสธมฺมสฺส วณฺณํ ภาสิตฺวา ปิณฺฑปาตํ อุปฺปาเทสุ ํ ตํ สุทฺธจิตฺตตาย สาทิยนฺเตหิปิ อุทรสฺส การณา อุตฺตริมนุสฺสธมฺมสฺส วณฺโณ ภาสิโต วิย โหติ ตสฺมา สพฺพสงฺคาหิเกเนว นเยน กถํ หิ นาม ตุมฺเห ภิกฺขเว อุทรสฺส การณา คิหีนํ อญฺญมญฺญสฺส อุตฺตริมนุสฺสธมฺมสฺส วณฺณํ ภาสิสฺสถาติ ^๓- อาห ฯ เสสํ จตุตฺถปาราชิกวตฺถุสทิสเมวาติ ฯ สิกฺขาปทวิภงฺเคปิ เกวลํ ตตฺถ ปาราชิกญฺเจว ถุลฺลจฺจยญฺจ อิธ ภูตตฺตา ปาจิตฺติยญฺเจว ทุกฺกฏญฺจ อยํ วิเสโส ฯ เสสํ วุตฺตนยเมว ฯ {๗๗} อุปสมฺปนฺนสฺส ภูตํ อาโรเจตีติ อุตฺตริมนุสฺสธมฺมเมว สนฺธาย วุตฺตํ ฯ ปรินิพฺพานกาเล หิ อนฺตรา จ อติกฑฺฒิยมาเนน อุปสมฺปนฺนสฺส ภูตํ อาโรเจตุ ํ วฏฺฏติ ฯ สุตปริยตฺติสีลคุณํ ปน อนุปสมฺปนฺนสฺสาปิ อาโรเจตุ ํ วฏฺฏติ ฯ อาทิกมฺมิกสฺส อนาปตฺติ ฯ อุมฺมตฺตกสฺสาติ อิทํ ปน อิธ น วุตฺตํ ฯ กสฺมา ฯ ทิฏฺฐิสมฺปนฺนานํ อุมฺมาทสฺส วา จิตฺตกฺเขปสฺส วา อภาวาติ มหาปจฺจริยํ วิจาริตํ ฯ ฌานลาภี ปน ปริหีเน ฌาเน อุมฺมตฺตโก ภเวยฺย ตสฺสาปิ ภูตาโรจนปจฺจยา อนาปตฺติ น วตฺตพฺพา ภูตสฺเสว อภาวโตติ ฯ เสสํ อุตฺตานตฺถเมว ฯ ภูตาโรจนนฺนาเมตํ ปุพฺเพ อวุตฺเตหิ ตีหิ สมุฏฺฐาเนหิ สมุฏฺฐาติ กายโต จ วาจโต จ กายวาจโต จ กิริยา โนสญฺญาวิโมกฺขํ @เชิงอรรถ: ^๑. วิ. มหาวิภงฺค. ๑/๑๖๘. อจิตฺตกํ ปณฺณตฺติวชฺชํ กายกมฺมํ วจีกมฺมํ กุสลาพฺยากตจิตฺเตหิ ทฺวิจิตฺตํ สุขมชฺฌตฺตเวทนาหิ ทฺวิเวทนนฺติ ฯ ภูตาโรจนสิกฺขาปทํ อฏฺฐมํ ฯ

อรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๒ หน้า ๓๐๔-๓๐๖. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=2&A=6403&modeTY=2 The Pali Atthakatha in Roman :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=2&A=6403&modeTY=2 อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=2&i=304 เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=2&A=7468 พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=2&A=3721 The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=2&A=3721 สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๑ http://84000.org/tipitaka/read/?index_2