บาลีอรรถกถาเล่มที่ ๒

{๗๘} นวมสิกฺขาปเท ฯ ทุฏฺฐุลฺลา นาม อาปตฺติ จตฺตาริ ปาราชิกานิ เตรส จ สงฺฆาทิเสสาติ อิมิสฺสา ปาลิยา ปาราชิกานิ ทุฏฺฐุลฺลสทฺททสฺสนตฺถํ วุตฺตานิ สงฺฆาทิเสสํ ปน อิธาธิปฺเปตนฺติ อฏฺฐกถาสุ วุตฺตํ ฯ ตตฺรายํ วิจารณา ฯ สเจ ^๑- ปาราชิกํ อาโรเจนฺตสฺส ปาจิตฺติยํ น ภเวยฺย ฯ ยถา สมาเนปิ ภิกฺขุภิกฺขุนีนํ อุปสมฺปนฺนสทฺเท ยตฺถ ภิกขุนี อนธิปฺเปตา โหติ ตตฺถ ภิกฺขุ ํ ฐเปตฺวา อวเสโส อนุปสมฺปนฺโนติ วุจฺจติ เอวมิธ สมาเนปิ ปาราชิกสงฺฆาทิเสสานํ ทุฏฺฐุลฺลสทฺเท ยทิ ปาราชิกํ อนธิปฺเปตํ ทุฏฺฐุลฺลา นาม อาปตฺติ เตรส สงฺฆาทิเสสาติ เอตเทว วตฺตพฺพํ สิยา ฯ ตตฺถ ภเวยฺย โย ปาราชิกํ อาปนฺโน โส ภิกฺขุภาวโต จุโต ตสฺมา ตสฺส อาปตฺตึ อาโรเจนฺโต ทุกฺกฏํ อาปชฺชตีติ ฯ เอวํ สติ อกฺโกสนฺโตปิ ทุกฺกฏํ อาปชฺเชยฺย ปาจิตฺติยเมว จ อาปชฺชตีติ ฯ วุตฺตํ เหตํ อสุทฺโธ โหติ ปุคฺคโล อญฺญตรํ ปาราชิกํ ธมฺมํ อชฺฌาปนฺโน ตญฺเจ สุทฺธทิฏฺฐิ สมาโน โอกาสํ การาเปตฺวา อกฺโกสาธิปฺปาโย วทติ อาปตฺติ โอมสวาทสฺสาติ ฯ เอวํ ปาลิยา วิจารยมานาย ปาราชิกํ อาโรเจนฺตสฺสาปิ ปาจิตฺติยเมว ทิสฺสติ ฯ กิญฺจาปิ ทิสฺสติ อถโข สพฺพอฏฺฐกถาสุ วุตฺตตฺตา อฏฺฐกถาจริยาว @เชิงอรรถ: ^๑. อิทํ ปทํ ปมาทลิขิตํ โหติ ฯ อถวา ฯ สเจ ปาราชิกํ อาโรเจตีติ วตฺตพฺพํ ฯ เอตฺถ ปมาณํ ฯ น อญฺญาปิ วจารณา ฯ ปุพฺเพปิ อโวจุมฺห พุทฺเธน ธมฺโม วินโย จ วุตฺโต โย ตสฺส ปุตฺเตหิ ตเถว ญาโตติ ^๑- อาทิ ฯ อฏฺฐกถาจริยา หิ พุทฺธสฺส อธิปฺปายํ ชานนฺติ ฯ อิมินาปิ เจตํ ปริยาเยน เวทิตพฺพํ ฯ อญฺญตฺร ภิกฺขุสมฺมติยาติ หิ วุตฺตํ ฯ ภิกฺขุสมฺมติยา จ อาโรจนํ อายตึ สํวรตฺถาย ปุน ตถารูปํ อาปตฺตึ อนาปชฺชนตฺถาย ภควตา อนุญฺญาตํ น จ ตสฺส ภิกฺขุโน อวณฺณมตฺตปฺปากาสนตฺถาย น จ สาสเน ตสฺส ปติฏฺฐานิเสธนตฺถาย น จ ปาราชิกํ อาปนฺนสฺส ปุน ตถารูปาย อาปตฺติยา อนาปชฺชเนน ภิกฺขุภาโว นาม อตฺถิ ตสฺมา ปาราชิกานิ ทุฏฺฐุลฺลสทฺททสฺสนตฺถํ วุตฺตานิ สงฺฆาทิเสสํ ปน อิธาธิปฺเปตนฺติ ยํ อฏฺฐกถาสุ วุตฺตํ ตํ สุวุตฺตํ ฯ {๘๐} อตฺถิ ภิกฺขุสมฺมติ อาปตฺติปริยนฺตาติ อาทีสุ ปน ยา อยํ ภิกฺขุสมฺมติ วุตฺตา สา น กตฺถจิ อาคตา อิธ วุตฺตตฺตาเยว ปน อภิณฺหาปตฺติกํ ภิกฺขุ ํ ทิสฺวา เอวเมส ปเรสุ หิโรตฺตปฺเปนาปิ อายตึ สํวรํ อาปชฺชิสฺสตีติ ตสฺส ภิกฺขุโน หิเตสิตาย ติกฺขตฺตุ ํ อปโลเกตฺวา สงฺเฆน กาตพฺพาติ เวทิตพฺพา ฯ {๘๒} อทุฏฺฐุลฺลํ อาปตฺตึ อาโรเจติ อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺสาติ ปญฺจปิ อาปตฺติกฺขนฺเธ อาโรเจนฺตสฺส ทุกฺกฏํ ฯ มหาปจฺจริยํ ปาราชิกํ อาโรเจนฺตสฺสาปิ ทุกฺกฏเมว วุตฺตํ ฯ อนุปสมฺปนฺนสฺส ทุฏฺฐุลฺลํ วา อทุฏฺฐุลฺลํ วา อชฺฌาจารนฺติ เอตฺถ อาทิโต ปญฺจ สิกฺขาปทานิ ทุฏฺฐุลฺโล นาม อชฺฌาจาโร เสสานิ อทุฏฺฐุลโล ฯ สุกฺกวิสฏฺฐิกายสํสคฺคทุฏฺฐุลฺลอตฺตกามา ปนสฺส อชฺฌาจาโร นามาติ วุตฺตํ ฯ @เชิงอรรถ: ^๑. สมนฺต. ๑/๓๙. {๘๓} วตฺถุ ํ อาโรเจตีติ อยํ สุกฺกวิสฏฺฐึ อาปนฺโน กายสํสคฺคํ อาปนฺโน ทุฏฺฐุลฺลํ อาปนฺโน อตฺตกามํ อาปนฺโนติ เอวํ วทนฺตสฺส อนาปตฺติ ฯ อาปตฺตึ อาโรเจตีติ อยํ ปาราชิกํ อาปนฺโน สงฺฆาทิเสสํ อาปนฺโน ถุลฺลจฺจยํ อาปนฺโน ปาจิตฺติยํ ปาฏิเทสนียํ ทุกฺกฏํ ทุพฺภาสิตํ อาปนฺโนติ วทติ อนาปตฺติ ฯ อยํ อสุจึ โมเจตฺวา สงฺฆาทิเสสํ อาปนฺโนติ อาทินา นเยน วตฺถุนา สทฺธึ อาปตฺตึ ฆเฏตฺวา อาโรเจนฺตสฺเสว อาปตฺติ ฯ เสสเมตฺถ อุตฺตานเมว ฯ ติสมุฏฺฐานํ กายจิตฺตโต วาจาจิตฺตโต กายวาจาจิตฺตโต จ สมุฏฺฐาติ กิริยา สญฺญาวิโมกฺขํ สจิตฺตกํ โลกวชฺชํ กายกมฺมํ วจีกมฺมํ อกุสลจิตฺตํ ทุกฺขเวทนนฺติ ฯ ทุฏฺฐุลฺลาโรจนสิกฺขาปทํ นวมํ ฯ

อรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๒ หน้า ๓๐๖-๓๐๘. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=2&A=6441&modeTY=2 The Pali Atthakatha in Roman :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=2&A=6441&modeTY=2 อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=2&i=342 เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=2&A=8400 พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=2&A=4040 The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=2&A=4040 สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๑ http://84000.org/tipitaka/read/?index_2