บาลีอรรถกถาเล่มที่ ๒

{๑๑๙} ฉฏฺฐสิกฺขาปเท ฯ ปลิพุทฺธนฺตีติ ปฐมตรํ คนฺตวา ปตฺตจีวรํ อติหริตฺวา รุมฺภิตฺวา ติฏฺฐนฺติ ฯ เถเร ภิกฺขู วุฏฺฐาเปนฺตีติ อมฺหากํ อาวุโส ปาปุณาตีติ วสฺสคฺเคน คเหตฺวา วุฏฺฐาเปนฺติ ฯ อนูปขชฺช เสยฺยํ กปฺเปนฺตีติ ตุมฺหากํ ภนฺเต มญฺจฏฺฐานํเยว ปาปุณาติ น สพฺโพ วิหาโร อมฺหากนฺทานิ อิทํ ฐานํ ปาปุณาตีติ อนุปฺปวิสิตฺวา มญฺจปีฐํ ปญฺญาเปตฺวา นิสีทนฺติปิ นิปชฺชนฺติปิ สชฺฌายํปิ กโรนฺติ ฯ {๑๒๐} ชานนฺติ อนุฏฺฐาปนีโย อยนฺติ ชานนฺโต ฯ เตเนวสฺส วิภงฺเค วุฑฺโฒติ ชานาตีติ อาทิ วุตฺตํ ฯ วุฑฺโฒ หิ อตฺตโน วุฑฺฒตาย อนุฏฺฐาปนีโย คิลาโน คิลานตาย ฯ สงฺโฆ ปน ภณฺฑคาริกสฺส วา ธมฺมกถิกวินยธราทีนํ วา คณวาจกอาจริยสฺส วา พหูปการตํ คุณวิสิฏฺฐตญฺจ สลฺลกฺเขนฺโต ธุววาสตฺถาย วิหารํ สมฺมนฺนิตฺวา เทติ ฯ ตสฺมา ยสฺส สงฺเฆน ทินฺโน โสปิ อนุฏฺฐาปนีโย ฯ กามํ เจตฺถ คิลานสฺสาปิ สงฺโฆเยว อนุจฺฉวิกํ เสนาสนํ เทติ คิลาโน ปน อปโลเกตฺวา สงฺเฆน อทินฺนเสนาสโนปิ น ปีเฬตพฺโพ อนุกมฺปิตพฺโพติ ทสฺเสตุ ํ วิสุ ํ วุตฺโต ฯ {๑๒๑} อุปจาเรติ เอตฺถ มญฺจปีฐานํ ตาว มหลฺลเก วิหาเร สมนฺตา ทิยฑฺโฒ หตฺโถ อุปจาโร ฯ ขุทฺทเก ยโต ปโหติ ตโต ทิยฑฺโฒ หตฺโถ ฯ ปาเท โธวิตฺวา ปวิสนฺตสฺส ปสฺสาวตฺถาย นิกฺขมนฺตสฺส จ ยาว ทฺวาเร นิกฺขิตฺตปาทโธวนปาสาณฏฺฐานโต ปสฺสาวฏฺฐานโต จ มญฺจปีฐํ ตาว ทิยฑฺฒหตฺถวิตฺถาโร มคฺโค อุปจาโร นาม ฯ ตสฺมึ มญฺจสฺส วา ปีฐสฺส วา อุปจาเร ฐิตสฺส วา ภิกฺขุโน ปวิสนฺตสฺส วา นิกฺขมนฺตสฺส วา อุปจาเร โย อนูปขชฺช เสยฺยํ กปฺเปตุกาโม เสยฺยํ สนฺถรติ วา สนฺถราเปติ วา อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺส ฯ อภินิสีทติ วา อภินิปชฺชติ วาติ เอตฺถ อภินิสีทนมตฺเตน อภินิปชฺชนมตฺเตเนว วา ปาจิตฺติยํ ฯ สเจ ปน เทฺวปิ กโรติ เทฺว ปาจิตฺติยานิ ฯ อุฏฺฐายุฏฺฐาย นิสีทโต วา นิปชฺชโต วา ปโยเค ปโยเค ปาจิตฺติยํ ฯ {๑๒๒} อุปจารํ ฐเปตฺวา เสยฺยํ สนฺถรติ วา สนฺถราเปติ วาติ อิมสฺมึ อิโต ปเร จ วิหารสฺส อุปจาเรติ อาทิเก ทุกฺกฏวาเรปิ ยถา อิธ อภินิสีทนอภินิปชฺชนมตฺเต อุภยกรเณ ปโยคเภเท จ ปาจิตฺติยปฺปเภโท วุตฺโต เอวํ ทุกฺกฏปฺปเภโท เวทิตพฺโพ ฯ เอวรูเปน หิ วิสภาคปุคฺคเลน เอกวิหาเร วา เอกปริเวเณ วา วสนฺเตน อตฺโถ นตฺถิ ตสฺมา สพฺพตฺเถวสฺส นิวาโส วาริโต ฯ อญฺญสฺส ปุคฺคลิเกติ อิธาปิ วิสฺสาสิกสฺส ปุคฺคลิกํ อตฺตโน ปุคฺคลิกสทิสเมว ตตฺถ อนาปตฺติ ฯ {๑๒๓} อาปทาสูติ สเจ พหิ วสนฺตสฺส ชีวิตพฺรหฺมจริยนฺตราโย โหติ เอวรูปาสุ อาปทาสุ โย ปวิสติ ตสฺสาปิ อนาปตฺติ ฯ เสสํ อุตฺตานเมวาติ ฯ ปฐมปาราชิกสมุฏฺฐานํ กิริยา สญฺญาวิโมกฺขํ สจิตฺตกํ โลกวชฺชํ กายกมฺมํ อกุสลจิตฺตํ ทุกฺขเวทนนฺติ ฯ อนูปขชฺชสิกฺขาปทํ ฉฏฺฐํ ฯ

อรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๒ หน้า ๓๔๒-๓๔๔. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=2&A=7215&modeTY=2 The Pali Atthakatha in Roman :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=2&A=7215&modeTY=2 อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=2&i=383 เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=2&A=8952 พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=2&A=4499 The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=2&A=4499 สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๑ http://84000.org/tipitaka/read/?index_2