บาลีอรรถกถาเล่มที่ ๒

{๒๐๓} โภชนวคฺคสฺส ปฐมสิกฺขาปเท ฯ อาวสถปิณฺโฑติ อาวสเถ ปิณฺโฑ ฯ สมนฺตา ปริกฺขิตฺตํ อทฺธิกคิลานคพฺภินีปพฺพชิตานํ ยถานุรูปํ ปญฺญตฺตมญฺจปีฐํ อเนกคพฺภปฺปมุขปริจฺเฉทํ อาวสถํ กตฺวา ตตฺถ ปุญฺญกามตาย ปิณฺโฑ ปญฺญตฺโต โหติ ฯ ยาคุภตฺตเภสชฺชาทิ สพฺพํ เตสํ เตสํ ทานตฺถาย ฐปิตํ โหตีติ อตฺโถ ฯ ภิยฺโยปีติ เสฺวปิ ฯ อปสกฺกนฺตีติ อปคจฺฉนฺติ ฯ มนุสฺสา อุชฺฌายนฺตีติ ติตฺถิเย อปสฺสนฺตา ติตฺถิยา กุหึ คตาติ ปุจฺฉิตฺวา อิเม ปสฺสิตฺวา ปกฺกนฺตาติ สุตฺวา อุชฺฌายนฺติ ฯ กุกฺกุจฺจายนฺโตติ กุกฺกุจฺจํ กโรนฺโต อกปฺปิยสญฺญํ อุปฺปาเทนฺโตติ อตฺโถ ฯ {๒๐๖} สกฺโกติ ตมฺหา อาวสถา ปกฺกมิตุนฺติ อฑฺฒโยชนํ วา โยชนํ วา คนฺตุ ํ สกฺโกติ ฯ น สกฺโกตีติ เอตฺตกเมว น สกฺโกติ ฯ อนุทฺทิสฺสาติ อิเมสํเยว วา เอตฺตกานํเยว วาติ เอวํ ปาสณฺฑํ อนุทฺทิสิตฺวา สพฺเพสํ ปญฺญตฺโต โหติ ฯ ยาวทตฺโถติ โภชนํปิ เอตฺตกนฺติ อปริจฺฉินฺทิตฺวา ยาวทตฺโถ ปญฺญตฺโต โหติ ฯ สกึ ภุญฺชิตพฺพนฺติ เอกทิวสํ ภุญฺชิตพฺพํ ฯ ทุติยทิวสโต ปฏฺฐาย ปฏิคฺคหเณ ทุกฺกฏํ อชฺโฌหาเร อชฺโฌหาเร ปาจิตฺติยํ ฯ อยํ ปเนตฺถ วินิจฺฉโย ฯ เอกกุเลน วา นานากุเลหิ วา เอกโต หุตฺวา เอกสฺมึ วา ฐาเน นานาฐาเนสุ วา อชฺช เอกสฺมึ เสฺว เอกสฺมินฺติ เอวํ อนิยตฏฺฐาเน วา ปญฺญตฺตํ เอกสฺมึ ฐาเน เอกทิวสํ ภุญฺชิตฺวา ทุติยทิวเส ตสฺมึ วา ฐาเน อญฺญสฺมึ วา ภุญฺชิตุ ํ น วฏฺฏติ ฯ นานากุเลหิ ปน นานาฐาเนสุ ปญฺญตฺตํ เอกสฺมึ ฐาเน เอกทิวสํ ภุญฺชิตฺวา ทุติยทิวเส อญฺญตฺถ ภุญฺชิตุ ํ วฏฺฏติ ฯ ปฏิปาฏึ ปน เขเปตฺวา ปุน อาทิโต ปฏฺฐาย ภุญฺชิตุ ํ น วฏฺฏตีติ มหาปจฺจริยํ วุตฺตํ ฯ เอกปูคนานาปูค- เอกคามนานาคาเมสุปิ เอเสว นโย ฯ โยปิ เอกกุลสฺส วา นานากุลานํ วา เอกโต ปญฺญตฺโต ตณฺฑุลาทีนํ อภาเวน อนฺตรนฺตรา ฉิชฺชติ โสปิ น ภุญฺชิตพฺโพ ฯ สเจ ปน น สกฺโกม ทาตุนฺติ อุปจฺฉินฺทิตฺวา ปุน กลฺยาณจิตฺเต อุปฺปนฺเน ทาตุ ํ อารภนฺติ เอกํ ปุน เอกทิวสํ ภุญฺชิตุ ํ วฏฺฏตีติ มหาปจฺจริยํ วุตฺตํ ฯ {๒๐๘} อนาปตฺติ คิลานสฺสาติ คิลานสฺส อนุวสิตฺวา ภุญฺชนฺตสฺส อนาปตฺติ ฯ คจฺฉนฺโต วาติ โย คจฺฉนฺโต อนฺตรามคฺเค เอกทิวสํ คตฏฺฐาเน จ เอกทิวสํ ภุญฺชติ ตสฺสาปิ อนาปตฺติ ฯ อาคจฺฉนฺเตปิ เอเสว นโย ฯ คนฺตฺวา ปจฺจาคจฺฉนฺโต หิ อนฺตรามคฺเค เอกทิวสํ อาคตฏฺฐาเน จ เอกทิวสํ ภุญฺชิตุ ํ ลภติ ฯ คจฺฉิสฺสามีติ ภุญฺชิตฺวา นิกฺขนฺตสฺส นที วา ปูรติ โจราทิภยํ วา โหติ โส นิวตฺติตฺวา เขมภาวํ ญตฺวา คจฺฉนฺโต ปุน เอกทิวสํ ภุญฺชิตุ ํ ลภตีติ สพฺพมิทํ มหาปจฺจริยาทีสุ วุตฺตํ ฯ อุทฺทิสฺส ปญฺญตฺโต โหตีติ ภิกฺขูนํเยว อตฺถาย อุทฺทิสิตฺวา ปญฺญตฺโต โหติ ฯ น ยาวทตฺโถติ ยาวทตฺถํ ปญฺญตฺโต น โหติ โถกํ โถกํ ลพฺภติ ฯ ตาทิสํ นิจฺจํปิ ภุญฺชิตุ ํ วฏฺฏติ ฯ ปญฺจ โภชนานิ ฐเปตฺวา สพฺพตฺถาติ ยาคุขชฺชกผลาผลาทิเภเท สพฺพตฺถ อนาปตฺติ ฯ ยาคุอาทีนิ หิ นิจฺจํปิ ภุญฺชิตุ ํ วฏฺฏติ ฯ เสสํ อุตฺตานเมว ฯ เอฬกโลมสมุฏฺฐานํ กายโต จ กายจิตฺตโต จ สมุฏฺฐาติ กิริยา โนสญฺญาวิโมกฺขํ อจิตฺตกํ ปณฺณตฺติวชฺชํ กายกมฺมํ ติจิตฺตํ ติเวทนนฺติ ฯ อาวสถปิณฺฑสิกฺขาปทํ ปฐมํ ฯ

อรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๒ หน้า ๓๘๒-๓๘๔. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=2&A=8067&modeTY=2 The Pali Atthakatha in Roman :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=2&A=8067&modeTY=2 อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=2&i=470 เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=2&A=10195 พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=2&A=5474 The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=2&A=5474 สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๑ http://84000.org/tipitaka/read/?index_2