บาลีอรรถกถาเล่มที่ ๒

{๓๒๖} สุราปานวคฺคสฺส ปฐมสิกฺขาปเท ฯ ภทฺทวติกาต เอโก คาโม ฯ โส ภทฺทิกาย วติยา สมนฺนาคตตฺตา เอตํ นามํ ลภติ ฯ ปถาวิโนติ อทฺธิกา ฯ เตชสา เตชนฺติ อตฺตโน เตชสา อานุภาเวน นาคสฺส เตชํ ฯ กาโปติกาติ กาโปตานํ ปาทสมวณฺณรตฺโตภาสา ฯ ปสนฺนาติ สุรามณฺฑสฺเสตํ อธิวจนํ ฯ อนนุจฺฉวิยํ ภิกฺขเว สาคตสฺสาติ ปญฺจาภิญฺญสฺส สโต มชฺชปานนฺนาม น อนุจฺฉวิยนฺติ วุตฺตํ โหติ ฯ {๓๒๘} ปุปฺผาสโว นาม มธุกปุปฺผาทีนํ รเสน กโต ฯ ผลาสโว นาม มุทฺทิกาผลาทีนิ มทฺทิตฺวา เตสํ รเสน กโต ฯ มธุวาสโว นาม มุทฺทิกาทีนํ ชาติรเสน กโต ฯ มกฺขิกามธุนาปิ กริยตีติ วทนฺติ ฯ คุฬาสโว นาม อุจฺฉุรสาทีหิ กริยติ ฯ สุรา นาม ปิฏฺฐกิณฺณปกฺขิตฺตา นาฬิเกราทีนํปิ รเสน กตา สุราเตฺวว สงฺขฺยํ คจฺฉติ ฯ ตสฺสาเยว กิณฺณปกฺขิตฺตาย มณฺเฑ คหิเต เมรโยเตฺวว สงฺขฺยํ คจฺฉตีติ วทนฺติ ฯ อนฺตมโส กุสคฺเคนปิ ปิวตีติ เอตํ สุรํ วา เมรยํ วา พีชโต ปฏฺฐาย กุสคฺเคนปิ ปิวโต ปาจิตฺติยนฺติ อตฺโถ ฯ เอเกน ปน ปโยเคน พหุ ํปิ ปิวนฺตสฺส เอกาว อาปตฺติ ฯ วิจฺฉินฺทิตฺวา วิจฺฉินฺทิตฺวา ปิวโต ปโยคคฺณนาย อาปตฺติโย ฯ {๓๒๙} อมชฺชญฺจ โหติ มชฺชวณฺณํ มชฺชคนฺธํ มชฺชรสนฺติ โลณโสจิรกํ วา สุรตฺตํ วา โหติ ฯ สูปสํปาเกติ วาสคาหาปนตฺถํ อีสกํ มชฺชํ ปกฺขิปิตฺวา สูปํ ปจนฺติ ตสฺมึ อนาปตฺติ ฯ มํสสํปาเกปิ เอเสว นโย ฯ เตลํ ปน วาตเภสชฺชตฺถํปิ มชฺเชน สทฺธึ ปจนฺติ ตสฺมึปิ อนติกฺขิตฺตมชฺเชเยว อนาปตฺติ ฯ ยํ ปน อติกฺขิตฺตมชฺชํ โหติ ยตฺถ มชฺชสฺส วณฺณคนฺธรสา ปญฺญายนฺติ ตสฺมึ อาปตฺติเยว ฯ อมชฺชํ อริฏฺฐนฺติ โย อริฏฺโฐ มชฺชํ น โหติ ตสฺมึ อนาปตฺติ ฯ อามลกาทีนํเยว กิร รเสน อริฏฺฐํ กโรนฺติ ฯ โส มชฺชวณฺณคนฺธรโส เจว โหติ น จ มชฺชํ ฯ ตํ สนฺธาเยตํ วุตฺตํ ฯ โย ปน สมฺภารปกฺขิตฺโต โส มชฺชํ โหติ พีชโต ปฏฺฐาย น วฏฺฏติ ฯ เสสเมตฺถ อุตฺตานเมว ฯ เอฬกโลมสมุฏฺฐานํ กิริยา โนสญฺญาวิโมกฺขํ อจิตฺตกํ โลกวชฺชํ กายกมฺมํ อกุสลจิตฺตํ ติเวทนนฺติ ฯ วตฺถุสฺส อชานนตาย เจตฺถ อจิตฺตกตา เวทิตพฺพา ฯ อกุสเลเนว ปาตพฺพตาย โลกวชฺชตาติ ฯ สุราปานสิกฺขาปทํ ปฐมํ ฯ

อรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๒ หน้า ๔๕๐-๔๕๒. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=2&A=9504&modeTY=2 The Pali Atthakatha in Roman :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=2&A=9504&modeTY=2 อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=2&i=575 เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=2&A=11915 พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=2&A=6855 The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=2&A=6855 สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๑ http://84000.org/tipitaka/read/?index_2