ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
อ่านหน้า[ต่าง] แรกอ่านหน้า[ต่าง] ที่แล้วแสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าอ่านหน้า[ต่าง] ถัดไปอ่านหน้า[ต่าง] สุดท้าย คลิกเพื่อเปลี่ยน ฐญ เป็นแบบดั้งเดิม  
อรรถกถาเล่มที่ ๒๖ ภาษาบาลีอักษรไทย อุ.อ. (ปรมตฺถที.)

                         ๖. คพฺภินีสุตฺตวณฺณนา
      [๑๖] ฉฏฺเฐ อญฺญตรสฺส ปริพฺพาชกสฺสาติ เอกสฺส กุฏุมฺพิกสฺส
ปริพฺพาชกสฺส. ทหราติ ตรุณี. มาณวิกาติ พฺราหฺมณธีตาย โวหาโร. ปชาปตีติ
ภริยา. คพฺภินีติ อาปนฺนสตฺตา. อุปวิชญฺญาติ อชฺช สุเวติ ปจฺจุปฏฺฐิตวิชายนกาลา
โหตีติ สมฺพนฺโธ. โส กิร พฺราหฺมณชาติโก สภริโย วาทปตฺถสฺสเม
ฐิโต, เตน นํ สปชาปติกํ ปริพฺพาชกโวหาเรน สมุทาจรนฺติ. ภริยา ปนสฺส
@เชิงอรรถ: ๑. ขุ.อุ. ๒๕/๑๕/๑๐๙   ขุ.ธ. ๒๕/๖๒/๒๘
พฺราหฺมณชาติกตฺตา พฺราหฺมณาติ อาลปติ. เตลนฺติ ติลเตลํ. เตลสีเสน ๑- เจตฺถ
ยํ ยํ วิชาตาย ปสวทุกฺขปฏิการตฺถํ อิจฺฉิตพฺพํ, ตํ สพฺพํ สปฺปิโลณาทึ อาหราติ
อาณาเปติ. ยํ เม วิชาตาย ภวิสฺสตีติ ยํ เตลาทิ มยฺหํ วิชาตาย พหิ
นิกฺขนฺตคพฺภาย อุปการาย ภวิสฺสติ. "ปริพฺพาชิกายา"ติปิ ปาโฐ. กุโตติ กสฺมา
ฐานา, ยโต ญาติกุลา วา มิตฺตกุลา วา เตลาทึ อาหเรยฺยํ, ตํ ฐานํ เม
นตฺถีติ อธิปฺปาโย. เตลํ อาหรามีติ วตฺตมานสมีปตาย วตฺตมานํ กตฺวา วุตฺตํ,
เตลํ อาหริสฺสามีติ อตฺโถ. สมณสฺส วา พฺราหฺมณสฺส วา สปฺปิสฺส วา เตลสฺส
วาติ จ สมุจฺจยตฺโถ วา สทฺโท "อคฺคิโต วา อุทกโต วา มิถุเภทา วา"ติอาทีสุ ๒-
วิย. สปฺปิสฺส วา เตลสฺส วาติ ปจฺจตฺเต สามิวจนํ, สปฺปิ จ เตลญฺจ
ยาวทตฺถํ ปาตุํ ปิวิตุํ ทียตีติ อตฺโถ. อปเร ปน "สปฺปิสฺส วา เตลสฺส วาติ
อวยวสมฺพนฺเธ ๓- สามิวจนํ. สปฺปิเตลสมุทายสฺส หิ อวยโว อิธ ยาวทตฺถสทฺเทน
วุจฺจตี"ติ วทนฺติ. โน นีหริตุนฺติ ภาชเนน วา หตฺเถน วา พหิ เนตุํ โน
ทียติ, อุจฺฉทฺทิตฺวานาติ วมิตฺวา, ยนฺนูน ทเทยฺยนฺติ สมฺพนฺโธ. เอวํ กิรสฺส
อโหสิ "อหํ รญฺโญ โกฏฺฐาคารํ คนฺตฺวา เตลํ กณฺฐมตฺตํ ปิวิตฺวา ตาวเทว ฆรํ
อาคนฺตฺวา เอกสฺมึ ภาชเน ยถาปีตํ วเมตฺวา อุทฺธนํ อาโรเปตฺวา ปจิสฺสามิ,
ยํ ปิจฺจเสมฺหาทิมิสฺสิตํ, ตํ อคฺคินา ฌายิสฺสติ, เตลํ ปน คเหตฺวา อิมิสฺสา
ปริพฺพาชิกาย กมฺเม อุปเนสฺสามี"ติ.
      อุทฺธํ กาตุนฺติ วมนวเสน อุทฺธํ นีหริตุํ. น ปน อโธติ วิริญฺจนวเสน
เหฏฺฐา นีหริตุํ น ปน สกฺโกติ. โส หิ "อธิกํ ปีตํ สยเมว มุขโต นิคฺคมิสฺสามี"ติ ๔-
ปิวิตฺวา อาสยสฺส อริตฺตาย อนิคฺคเต วมนวิเรจนโยคํ อชานนฺโต อลภนฺโต
วา เกวลํ ทุกฺขาหิ เวทนาหิ ผุฏฺโฐ อาวฏฺฏติ จ ปริวฏฺฏติ จ.
@เชิงอรรถ:  สี. เตลมิสฺเสน   วิ.มหา. ๕/๒๘๖/๖๓ ที.ม. ๑๐/๑๕๒/๘๐, ขุ.อุ. ๒๕/๗๖/๒๒๓
@ สี.,ก. อวยวาวยวีสมฺพนฺเธ   ม. นิพฺพมิสฺสตีติ
ทุกฺขาหีติ ทุกฺขมาหิ. ติพฺพาหีติ พหลาหิ ติขิณาหิ วา. ขราหีติ กกฺขฬาหิ.
กฏุกาหีติ อติวิย อนิฏฺฐภาเวน ทารุณาหิ. อาวฏฺฏตีติ เอกสฺมึเยว ฐาเน
อนิชฺชิตฺวา อตฺตโน สรีรํ อิโต จิโต อากฑฺฒนฺโต อาวฏฺฏติ. ปริวฏฺฏตีติ เอกสฺมึ
ปเทเส นิปนฺโนปิ องฺคปจฺจงฺคานิ ปริโต ขิปนฺโต วฏฺฏติ, อภิมุขํ วา วฏฺฏนฺโต
อาวฏฺฏติ, สมนฺตโต วฏฺฏนฺโต ปริวฏฺฏติ.
      เอตมตฺถํ วิทิตฺวาติ "สกิญฺาจนสฺส อปฺปฏิสงฺขาปริโภคเหตุกา อยํ
ทุกฺขุปฺปตฺติ, อกิญฺจนสฺส ปน สพฺพโส อยํ นตฺถี"ติ เอตมตฺถํ สพฺพาการโต ชานิตฺวา
ตทตฺถปฺปกาสนํ อิมํ อุทานํ อุทาเนสิ.
      ตตฺถ สุขิโน วตาติ สุขิโน วต สปฺปุริสา. เก ปน เตติ. เย อกิญฺจนา,
เย ราคาทิกิญฺจนสฺส ปริคฺคหกิญฺจนสฺส จ อภาเวน อกิญฺจนา, เตสํ ปนิทํ
กิญฺจนํ นตฺถีติ อาห "เวทคุโน หิ ชนา อกิญฺจนา"ติ, เย อริยมคฺคญาณสงฺขาตํ
เวทํ คตา อธิคตา. เตน วา เวเทน นิพฺพานํ คตา อธิคตาติ เวทคุโน, ๑- เต
อริยชนา ขีณาสวปุคฺคลา อนวเสสราคาทิกิญฺจนานํ อคฺคมคฺเคน สมุจฺฉินฺนตฺตา
อกิญฺจนา นาม. อสติ หิ ราคาทิกิญฺจเน กุโต ปริคฺคหกิญฺจนสฺส สมฺภโว.
เอวํ คาถาย ปุราภาเคน อรหนฺเต ปสํสิตฺวา อปรภาเคน อนฺธปุถุชฺชเน ครหนฺโต
"สกิญฺจนํ ปสฺสา"ติอาทิมาห. ตํ ปุริมสุตฺเต วุตฺตตฺถเมว. เอวํ อิมายปิ คาถาย
วฏฺฏวิวฏฺฏํ กถิตํ.
                       ฉฏฺฐสุตฺตวณฺณนา นิฏฺฐิตา.
                          -------------


             อรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๒๖ หน้า ๑๒๑-๑๒๓. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=26&A=2718&modeTY=2              The Pali Atthakatha in Roman :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=26&A=2718&modeTY=2              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=25&i=56              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=25&A=1818              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=25&A=1816              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=25&A=1816              สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๒๕ http://84000.org/tipitaka/read/?index_25

อ่านหน้า[ต่าง] แรกอ่านหน้า[ต่าง] ที่แล้วแสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าอ่านหน้า[ต่าง] ถัดไปอ่านหน้า[ต่าง] สุดท้าย คลิกเพื่อเปลี่ยน ฐญ เป็นแบบดั้งเดิม

บันทึก ๒๖ มกราคม พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]