ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
อ่านหน้า[ต่าง] แรกอ่านหน้า[ต่าง] ที่แล้วไม่แสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าอ่านหน้า[ต่าง] ถัดไปอ่านหน้า[ต่าง] สุดท้าย คลิกเพื่อเปลี่ยน ฐญ เป็นแบบดั้งเดิม  
อรรถกถาเล่มที่ ๒๖ ภาษาบาลีอักษรไทย อุ.อ. (ปรมตฺถที.)

                       ๗. เอกปุตฺตกสุตฺตวณฺณนา
      [๑๗] สตฺตเม เอกปุตฺตโกติ เอโก ปุตฺโต, โส จ อนุกมฺปิตพฺพฏฺเฐน
เอกปุตฺตโก, ปิยายิตพฺพฏฺเฐน ปิโย, มนสฺส วฑฺฒนฏฺเฐน มนาโป.
@เชิงอรรถ:  ฉ.ม. นิพฺพานํ คตาติ เวทคุโน

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๑๒๔.

สรีรโสภาสมฺปตฺติยา วา ทสฺสนียฏฺเฐน ปิโย, สีลาจารสมฺปตฺติยา กลฺยาณธมฺมตาย มนาโป. กาเลติ สตฺเต เขเปตีติ กาโล มรณํ. ตํ กโต ปตฺโตติ กาลงฺกโต, กาเลน วา มจฺจุนา กโต นฏฺโฐ อทสฺสนํ คโตติ กาลงฺกโต, มโตติ อตฺโถ. สมฺพหุลา อุปาสกาติ สาวตฺถิวาสิโน พหู อุปาสกา มตปุตฺตอุปาสกสฺส สหโสกีภาเวน ยาว อาฬาหนา ปจฺฉโต คนฺตฺวา มตสรีรสฺส กตฺตพฺพํ กาเรตฺวา ปฏินิวตฺตา ยถานิวตฺถาว อุทกํ โอตริตฺวา สีสํนหาตา วตฺถานิ ปีเฬตฺวา อโนตาเปตฺวาว เอกํ นิวาเสตฺวา เอกํ อุตฺตราสงฺคํ กตฺวา ตํ อุปาสกํ ปุรโต กตฺวา "โสกวิโนทนํ ธมฺมํ สตฺถุ สนฺติเก โสสฺสามา"ติ ภควนฺตํ อุปสงฺกมึสุ. เตน วุตฺตํ "อลฺลเกสา"ติอาทิ. ตตฺถ อลฺลวตฺถาติ อุทเกน ตินฺตวตฺถา. ทิวาทิวสฺสาติ ทิวสสฺสปิ ทิวา, มชฺฌนฺหิเก กาเลติ อตฺโถ. ยสฺมา ชานนฺตาปิ ตถาคตา ปุจฺฉนฺติ, ชานนฺตาปิ น ปุจฺฉนฺติ. กาลํ วิทิตฺวา ปุจฺฉนฺติ, กาลํ วิทิตฺวา น ปุจฺฉนฺติ. ตสฺมา ชานนฺโตเยว ภควา กถาสมุฏฺฐาปนตฺถํ ปุจฺฉนฺโต "กินฺนุ โข ตุเมฺห อุปาสกา"ติอาทิมาห. ตสฺสตฺโถ:- ตุเมฺห อุปาสกา อญฺเญสุ ทิวเสสุ มม สนฺติกํ อาคจฺฉนฺตา โอตาปิตสุทฺธวตฺถา สายเนฺห อาคจฺฉถ, อชฺช ปน อลฺลวตฺถา อลฺลเกสา ฐิตมชฺฌนฺหิเก กาเล อิธาคตา, ตํ กึ การณนฺติ. เตน มยนฺติ เตน ปุตฺตวิโยคชนิตจิตฺตสนฺตาเปน พลวโสกาภิภูตตาย เอวํภูตา มยํ อิธุปสงฺกมนฺตาติ. เอตมตฺถํ วิทิตฺวาติ ปิยวตฺถุสมฺภวา โสกทุกฺขโทมนสฺสาทโย, อสติ ปิยวตฺถุสฺมึ สพฺพโส เอเต น สนฺตีติ เอตมตฺถํ สพฺพาการโต ชานิตฺวา ตทตฺถปฺปกาสนํ อิมํ อุทานํ อุทาเนสิ. ตตฺถ ปิยรูปสฺสาทคธิตาเสติ ปิยสภาเวสุ รูปกฺขนฺธาทีสุ สุขเวทนสฺสาเทน คธิตา ปฏิพทฺธจิตฺตา. คธิตาเสติ หิ คธิตาอิจฺเจวตฺโถ. เสติ วา นิปาตมตฺตํ.

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๑๒๕.

ปิยรูปา นาม จกฺขฺวาทโย ปุตฺตทาราทโย จ. วุตฺตเญฺหตํ:- "กิญฺจ โลเก ปิยรูปํ สาตรูปํ จกฺขุ โลเก ปิยรูปํ สาตรูปํ ฯเปฯ ธมฺมตณฺหา โลเก ปิยรูปํ สาตรูปนฺ"ติ, ๑- "เขตฺตํ วตฺถุํ หิรญฺญํ วา ควสฺสํ ทาสโปริสํ ถิโย พนฺธู ปุถู ๒- กาเม โย นโร อนุคิชฺฌตี"ติ ๓- จ. ตสฺมา เตสุ ปิยรูเปสุ อสฺสาเทน คิทฺธา มุจฺฉิตา อชฺฌาปนฺนาติ อตฺโถ. เก ปน เต ปิยรูปสฺสาทคธิตาติ เต ทสฺเสติ "เทวกายา ปุถุมนุสฺสา จา"ติ, จาตุมหาราชิกาทิพหุเทวสมูหา เจว ชมฺพุทีปกาทิกา พหุมนุสฺสา จ. อฆาวิโนติ กายิกเจตสิกทุกฺเขน ทุกฺขิตา. ปริชุนฺนาติ ชราโรคาทิวิปตฺติยา โยพฺพนาฑรคฺยาทิสมฺปตฺติโต ปริหีนา. ยถาลาภวเสน วายมตฺโถ เทวมนุสฺเสสุ เวทิตพฺโพ. อถวา กามญฺเจกนฺตสุขสมปฺปิตานํ เทวานํ ทุกฺขชราโรคา น สมฺภวนฺติ, ตทนติวตฺตสภาวตาย ปน เตปิ "อฆาวิโน"ติ "ปริชุนฺนา"ติ จ วุตฺตา. เตสมฺปิ วา ปุพฺพนิมิตฺตุปฺปตฺติยา ปฏิจฺฉนฺนชราย เจตสิกโรคสฺส จ วเสน ทุกฺขาทีนํ สมฺภโว เวทิตพฺโพ. มจฺจุราชสฺส วสํ คจฺฉนฺตีติ ปิยวตฺถุวิสยาย ตณฺหาย อปฺปหีนตฺตา ปุนปฺปุนํ คพฺภูปคมนโต ธาตุตฺตยิสฺสรตาย มจฺจุราชสงฺขาตสฺส มรณสฺส วสํ หตฺถเมว ๔- คจฺฉนฺติ. เอตฺตาวตา วฏฺฏํ ทสฺเสตฺวา อิทานิ "เย เว ทิวา"ติอาทินา วิวฏฺกํ ทสฺเสติ. ตตฺถ เย เว ทิวา จ รตฺโต จ อปฺปมตฺตาติ "ทิวสํ จงฺกเมน นิสชฺชาย อาวรณีเยหิ ธมฺเมหิ จิตฺตํ ปริโสเธตี"ติอาทินา วุตฺตนเยน ทิวสภาเค รตฺติภาเค จ ทฬฺหํ อปฺปมตฺตา อปฺปมาทปฏิปทํ ปูเรนฺติ. ชหนฺติ ปิยรูปนฺติ จตุสจฺจกมฺมฏฺฐานภาวนํ อุสฺสุกฺกาเปตฺวา อริยมคฺคาธิคเมน ปิยรูปํ ปิยชาติกํ จกฺขฺวาทิปิยวตฺถุุํ @เชิงอรรถ: ขุ.จูฬ. ๓๐/๓๓๘/๑๖๕ ฉ.ม. ปุถุ @ ขุ.สุ. ๒๕/๗๗๖/๔๘๖ ม. หตฺถตฺตเมว

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๑๒๖.

ตปฺปฏิพทฺธจฺฉนฺทราคชหเนน ชหนฺติ. เต เว ขณนฺติ อฆมูลํ, มจฺจุโน อามิสํ ทุรติวตฺตนฺติ เต อริยปุคฺคลา อฆสฺส วฏฺฏทุกฺขสฺส มูลภูตํ, มจฺจุนา มรเณน อามสิตพฺพโต อามิสํ, อิโต พหิทฺธา เกหิจิปิ สมณพฺราหฺมเณหิ นิวตฺติตุํ อสกฺกุเณยฺยตาย ทุรติวตฺตํ, สห อวิชฺชาย ตณฺหํ อริยมคฺคญาณกุทาเลน ขณนฺติ, เลสมตฺตมฺปิ อนวเสสนฺตา อุมฺมูลยนฺตีติ. สฺวายมตฺโถ:- "อปฺปมาโท อมตํ ปทํ ๑- ปมาโท มจฺจุโน ปทํ อปฺปมตฺตา น มียนฺติ เยปมตฺตา ยถา มตา"ติ- อาทีหิ ๒- สุตฺตปเทหิ วิตฺถาเรตพฺโพติ. สตฺตมสุตฺตวณฺณนา นิฏฺฐิตา. --------------

             อรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๒๖ หน้า ๑๒๓-๑๒๖. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=26&A=2767&modeTY=2&pagebreak=1              The Pali Atthakatha in Roman :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=26&A=2767&modeTY=2&pagebreak=1              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=25&i=58              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=25&A=1848              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=25&A=1853              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=25&A=1853              สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๒๕ http://84000.org/tipitaka/read/?index_25

อ่านหน้า[ต่าง] แรกอ่านหน้า[ต่าง] ที่แล้วไม่แสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าอ่านหน้า[ต่าง] ถัดไปอ่านหน้า[ต่าง] สุดท้าย คลิกเพื่อเปลี่ยน ฐญ เป็นแบบดั้งเดิม

บันทึก ๒๖ มกราคม พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]