ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
อ่านหน้า[ต่าง] แรกอ่านหน้า[ต่าง] ที่แล้วไม่แสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าอ่านหน้า[ต่าง] ถัดไปอ่านหน้า[ต่าง] สุดท้าย คลิกเพื่อเปลี่ยน ฐญ เป็นแบบดั้งเดิม  
อรรถกถาเล่มที่ ๒๗ ภาษาบาลีอักษรไทย อิติ.อ. (ปรมตฺถที.)

                         ๒. โทสสุตฺตวณฺณนา
      [๒] วุตฺตํ เหตํ ฯเปฯ โทสนฺติ ทุติยสุตฺตํ. ตตฺรายํ อปุพฺพปทวณฺณนา.
ยถา เอตฺถ, เอวํ อิโต ปเรสุปิ สพฺพตฺถ อปุพฺพปทวณฺณนํเยว กริสฺสาม.
ยสฺมา อิทํ สุตฺตํ โทสพหุลานํ ปุคฺคลานํ อชฺฌาสยํ โอโลเกตฺวา โทสวูปสมนตฺถํ
เทสิตํ, ตสฺมา "โทสํ ภิกฺขเว เอกธมฺมํ ปชหถาติ อาคตํ. ตตฺถ โทสนฺติ

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๕๑.

"อนตฺถํ เม อจรีติ อาฆาโต ชายตี"ติอาทินา ๑- นเยน สุตฺเต วุตฺตานํ นวนฺนํ, "อตฺถํ เม นาจรี"ติอาทีนญฺจ ตปฺปฏิปกฺขโต สิทฺธานํ นวนฺเมวาติ อฏฺฐารสนฺนํ ขาณุกณฺฏกาทินา อฏฺฐาเนน สทฺธึ เอกูนวีสติยา อญฺญตราฆาตวตฺถุสมฺภวํ อาฆาตํ. โส หิ ทุสฺสนฺติ เตน, สยํ วา ทุสฺสติ, ทุสฺสนมตฺตเมว วา ตนฺติ โทโสติ วุจฺจติ. โส จณฺฑิกฺกลกฺขโณ ปหฏาสีวิโส วิย, วิสปฺปนรโส วิสนิปาโต วิย, อตฺตโน นิสฺสยทหนรโส วา ทาวคฺคิ วิย, ทุสฺสนปจฺจุปฏฺฐาโน ลทฺโธกาโส วิย สปตฺโต, ยถาวุตฺตอาฆาตวตฺถุปทฏฺฐาโน วิสสํสฏฺฐปูติมุตฺตํ วิย ทฏฺฐพฺโพ. ปชหถาติ สมุจฺฉินฺทถ. ตตฺถ เย อิเม:- "ปญฺจิเม ภิกฺขเว อาฆาตปฏิวินยา, ยตฺถ ภิกฺขุโน อุปฺปนฺโน อาฆาโต สพฺพโส ปฏิวิเนตพฺโพ. กตเม ปญฺจ, ยสฺมึ ภิกฺขเว ปุคฺคเล อาฆาโต ชาเยถ, เมตฺตา ตสฺมึ ปุคฺคเล ภาเวตพฺพา ฯเปฯ กรุณา ฯเปฯ อุเปกฺขา, อสติอมนสิกาโร ตสฺมึ ปุคฺคเล อาปชฺชิตพฺโพ, เอวํ ตสฺมึ ปุคฺคเล อาฆาโต ปฏิวิเนตพฺโพ. ยสฺมึ ภิกฺขเว ปุคฺคเล อาฆาโต ชาเยถ, กมฺมสฺสกตา ตสฺมึ ปุคฺคเล อธิฏฺฐาตพฺพา กมฺมสฺสโก อยมายสฺมา กมฺมทายาโท ฯเปฯ ภวิสฺสตี"ติ. ๒- เอวํ ปญฺจ อาฆาตปฺปฏิวินยา วุตฺตา เอว. "ปญฺจิเม อาวุโส อาฆาตปฏิวินยา, ยตฺถ ภิกฺขุโน อุปฺปนฺโน อาฆาโต สพฺพโส ปฏิวิเนตพฺโพ. กตเม ปญฺจ, อิธาวุโส เอกจฺโจ ปุคฺคโล อปริสุทฺธกายสมาจาโร โหติ ปริสุทฺธวจีสมาจาโร, เอวรูเปปิ อาวุโส ปุคฺคเล อาฆาโต ปฏิวิเนตพฺโพ"ติ ๓- @เชิงอรรถ: อภิ.วิ. ๓๕/๙๖๐/๔๗๔ องฺ.ปญฺจก. ๒๒/๑๖๑/๒๐๗ @ องฺ.ปญฺจก. ๒๒/๑๖๒/๒๐๗-๒๐๘

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๕๒.

เอวมาทินาปิ นเยน ปญฺจ อาฆาตปฏิวินยา วุตฺตา, เตสุ เยน เกนจิ อาฆาตปฏิวินยวิธินา ปจฺจเวกฺขิตฺวา. อปิจ โย:- "อุภโตทณฺฑเกน เจปิ ภิกฺขเว กกเจน โจรา โอจรกา องฺคมงฺคานิ โอกนฺเตยฺยุํ, ตตฺราปิ โย มโน ปทูเสยฺย, น เม โส เตน สาสนกโร"ติ ๑- สตฺถุ โอวาโท. ตสฺเสว เตน ปาปิโย โย กุทฺธํ ปฏิกุชฺฌติ กุทฺธํ อปฺปฏิกุชฺฌนฺโต สงฺคามํ เชติ ทุชฺชยํ. อุภินฺนมตฺถํ จรติ อตฺตโน จ ปรสฺส จ ปรํ สงฺกุปิตํ ญตฺวา โย สโต อุปสมฺมติ. ๒- "สตฺติเม ภิกฺขเว ธมฺมา สปตฺตกนฺตา สปตฺตกรณา โกธนํ อาคจฺฉนฺติ อิตฺถึ วา ปุริสํ วา. กตเม สตฺต, อิธ ภิกฺขเว สปตฺโต สปตฺตสฺส เอวํ อิจฺฉติ `อโห วตายํ ทุพฺพณฺโณ อสฺสา'ติ. ตํ กิสฺส เหตุ, น ภิกฺขเว สปตฺโต สปตฺตสฺส วณฺณวตาย นนฺทติ. โกธโนยํ ภิกฺขเว ปุริสปุคฺคโล โกธาภิภูโต โกธปเรโต กิญฺจาปิ โส โหติ สุนฺหาโต สุวิลิตฺโต กปฺปิตเกสมสฺสุ โอทาตวตฺถวสโน, อถ โข โส ทุพฺพณฺโณว โหติ โกธาภิภูโต. อยํ ภิกฺขเว ปฐโม ธมฺโม สปตฺตกนฺโต สปตฺตกรโณ โกธนมาคจฺฉติ อิตฺถึ วา ปุริสํ วา. ปุน จปรํ ภิกฺขเว สปตฺโต สปตฺตสฺส เอวํ อิจฺฉติ `อโห วตายํ ทุกฺขํ สเยยฺยา'ติ ฯเปฯ น ปจุรตฺโถ อสฺสาติ ฯเปฯ น โภควา อสฺสาติ ฯเปฯ น ยสวา อสฺสาติ ฯเปฯ น มิตฺตวา อสฺสาติ ฯเปฯ กายสฺส เภทา ปรํ มรณา อปยํ ทุคฺคตึ วินิปาตํ นิรยํ อุปปชฺเชยฺยาติ. ตํ กิสฺส เหตุ, น ภิกฺขเว สปตฺโต สปตฺตสฺส @เชิงอรรถ: ม.มู. ๑๒/๒๓๒/๑๙๕ สํ.ส. ๑๕/๑๘๘/๑๙๕

--------------------------------------------------------------------------------------------- หน้าที่ ๕๓.

สุคติคมเนน นนฺทติ. โกธโนยํ ภิกฺขเว ปุริสปุคฺคโล โกธาภิภูโต โกธปเรโต กาเยน ทุจฺจริตํ จรติ, วาจาย ทุจฺจริตํ จรติ, มนสา ทุจฺจริตํ จรติ. โส กาเยน ทุจฺจริตํ จริตฺวา วาจาย ทุจฺจริตํ จริตฺวา มนสา ทุจฺจริตํ จริตฺวา กายสฺส เภทา ปรํ มรณา ฯเปฯ นิรยํ อุปปชฺชติ โกธาภิภูโต"ติ. ๑- "กุทฺโธ อตฺถํ น ชานาติ กุทฺโธ ธมฺมํ น ปสฺสติ ฯเปฯ ๒- โกธํ ชเห วิปฺปชเหยฺย มานํ สํโยชนํ สพฺพมติกฺกเมยฺย. ๓- อนตฺถชนโน โกโธ โกโธ จิตฺตปฺปโกปโน ฯเปฯ ๒- โกธํ ฆตฺวา ๔- สุขํ เสติ โกธํ ฆตฺวา ๔- น โสจติ โกธสฺส วิสมูลสฺส มธุรคฺคสฺส พฺราหฺมณา"ติ. ๕- "เอกาปราธํ ขม ภูริปญฺญ น ปณฺฑิตา โกธพลา ภวนฺตี"ติ เอวมาทินา นเยน โทเส อาทีนเว วุตฺตปฺปฏิปกฺขโต โทสปฺปหาเน อานิสํเส จ ปจฺจเวกฺขิตฺวา ปุพฺพภาเค โทสํ ตทงฺคปฺปหานาทิวเสน ปชหิตฺวา วิปสฺสนํ อุสฺสุกฺกาเปตฺวา ตติยมคฺเคน สพฺพโส โทสํ สมุจฺฉินฺทถ, ปชหถาติ เตสํ ภิกฺขูนํ ตตฺถ นิโยชนํ. เตน วุตฺตํ "โทสํ ภิกฺขเว เอกธมฺมํ ปชหถา"ติ. ทุฏฺฐาเสติ อาฆาเตน ทูสิตจิตฺตตาย ปทุฏฺฐา. เสสเมตฺถ ยํ วตฺตพฺพํ, ตํ ปฐมสุตฺตวณฺณนายํ วุตฺตนยเมว. ทุติยสุตฺตวณฺณนา นิฏฺฐิตา. ---------- @เชิงอรรถ: องฺ.สตฺตก. ๒๓/๖๑/๙๖-๙๘ องฺ.สตฺตก. ๒๓/๖๑/๙๙ (สฺยา) ขุ.ธ. ๒๕/๒๒๑/๕๖ @ ฉ.ม. เฉตฺวา สํ.ส. ๑๕/๑๘๗/๑๙๓

             อรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๒๗ หน้า ๕๐-๕๓. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=27&A=1105&modeTY=2&pagebreak=1              The Pali Atthakatha in Roman :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=27&A=1105&modeTY=2&pagebreak=1              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=25&i=180              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=25&A=4419              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=25&A=4739              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=25&A=4739              สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๒๕ http://84000.org/tipitaka/read/?index_25

อ่านหน้า[ต่าง] แรกอ่านหน้า[ต่าง] ที่แล้วไม่แสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าอ่านหน้า[ต่าง] ถัดไปอ่านหน้า[ต่าง] สุดท้าย คลิกเพื่อเปลี่ยน ฐญ เป็นแบบดั้งเดิม

บันทึก ๒๖ มกราคม พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]