บาลีอรรถกถาเล่มที่ ๒๗

๕. ปฐมสีลสุตฺตวณฺณนา [๓๒] ปญฺจเม ปาปเกน จ สีเลนาติ ปาปกํ นาม สีลํ สีลเภทกโร อสํวโรติ วทนฺติ. ตตฺถ ยทิ อสํวโร อสีลเมว ตํ ทุสฺสีลฺยภาวโต, กถํ สีลนฺติ วุจฺจติ? ตตฺถายมธิปฺปาโย สิยา:- ยถา นาม โลเก อทิฏฺฐํ "ทิฏฺฐนฺ"ติ วุจฺจติ, อสีลวา "สีลวา"ติ, เอวมิธาปิ อสีลมฺปิ อสํวโรปิ "สีลนฺ"ติ โวหรียติ. อถ วา "กตเม จ ถปติ อกุสลา สีลา, อกุสลํ กายกมฺมํ อกุสลํ วจีกมฺมํ ปาปโก อาชีโว"ติ ^๑- วจนโต อกุสลธมฺเมสุปิ อตฺเถว สีลสมญฺญา, ตสฺมา ปริจยวเสน สภาวสิทฺธิ วิย ปกติภูโต สพฺโพ สมาจาโร "สีลนฺ"ติ วุจฺจติ. ตตฺถ ยํ อโกสลฺลสมฺภูตฏฺเฐน อกุสลํ ลามกํ, ตํ สนฺธายาห "ปาปเกน จ สีเลนา"ติ. ปาปิกาย จ ทิฏฺฐิยาติ สพฺพาปิ มิจฺฉาทิฏฺฐิโย ปาปิกาว, วิเสสโต ปน อเหตุกทิฏฺฐิ อกิริยทิฏฺฐิ นตฺถิกทิฏฺฐีติ อิมา ติวิธา ทิฏฺฐิโย ปาปิกตรา. ตตฺถ ปาปเกน สีเลน สมนฺนาคโต ปุคฺคโล ปโยควิปนฺโน โหติ, ปาปิกาย @เชิงอรรถ: ^๑ ม.ม. ๑๓/๒๖๔/๒๓๗ ทิฏฺฐิยา สมนฺนาคโต อาสยวิปนฺโน โหติ, เอวํ ปโยคาสยวิปนฺโน ปุคฺคโล นิรยูปโค โหติเยว. เตน วุตฺตํ "อิเมหิ โข ภิกฺขเว ทฺวีหิ ธมฺเมหิ สมนฺนาคโต ปุคฺคโล ยถาภตํ นิกฺขิตฺโต, เอวํ นิรเย"ติ. เอตฺถ จ "ทฺวีหิ ธมฺเมหิ สมนฺนาคโต"ติ อิทํ ลกฺขณวจนํ ทฏฺฐพฺพํ, น ตนฺตินิทฺเทโส, ยถาตํ โลเก "ยทิ เม พฺยาธิตา สิยุ ํ, อิเมสํ อิทํ เภสชฺชํ ทาตพฺพนฺ"ติ. อญฺเญสุปิ อีทิเสสุ ฐาเนสุ เอเสว นโย. ทุปฺปญฺโญติ นิปฺปญฺโญ. ปญฺจมสุตฺตวณฺณนา นิฏฺฐิตา. ----------------

อรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๒๗ หน้า ๑๑๘-๑๑๙. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=27&A=2583&modeTY=2 The Pali Atthakatha in Roman :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=27&A=2583&modeTY=2 อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=25&i=210 เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=25&A=4986 พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=25&A=5149 The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=25&A=5149 สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๒๕ http://84000.org/tipitaka/read/?index_25