ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
อ่านหน้า[ต่าง] แรกอ่านหน้า[ต่าง] ที่แล้วแสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าอ่านหน้า[ต่าง] ถัดไปอ่านหน้า[ต่าง] สุดท้าย คลิกเพื่อเปลี่ยน ฐญ เป็นแบบดั้งเดิม  
อรรถกถาเล่มที่ ๒๗ ภาษาบาลีอักษรไทย อิติ.อ. (ปรมตฺถที.)

                       ๕. ปฐมเอสนาสุตฺตวณฺณนา
      [๕๔] ปญฺจเม เอสนาติ คเวสนา ปริเยสนา มคฺคนา. ตา วิภาคโต
ทสฺเสตุํ "กาเมสนา"ติอาทิ วุตฺตํ. ตตฺถ กาเมสนาติ กามานํ เอสนา, กามสงฺขาตา
วา เอสนา กาเมสนา. วุตฺตเญฺหตํ:-
             "ตตฺถ กตมา กาเมสนา, โย กาเมสุ กามจฺฉนฺโท กามราโค
         กามนนฺที กามเสฺนโห กามปิปาสา กามมุจฺฉา กามชฺโฌสานํ, อยํ
         วุจฺจติ กาเมสนา"ติ. ๑-
      ตสฺมา กามราโค กาเมสนาติ เวทิตพฺโพ. ภเวสนายปิ เอเสว นโย.
วุตฺตมฺปิ เจตํ:-
             "ตตฺถ กตมา ภเวสนา, โย ภเวสุ ภวจฺฉนฺโท ฯเปฯ
         ภวชฺโฌสานํ, อยํ วุจฺจติ ภเวสนา"ติ. ๑-
      ตสฺมา ภเวสนราโค รูปารูปภวปตฺถนา ภเวสนาติ เวทิตพฺพา. พฺรหฺมจริยสฺส
เอสนา พฺรหฺมจริเยสนา. ยถาห:-
             "ตตฺถ กตมา พฺรหฺมจริเยสนา, สสฺสโต โลโกติ วา
         อสสฺสโต โลโกติ วา อนฺตวา โลโกติ วา อนนฺตวา โลโกติ วา
         ตํ ชีวํ ตํ สรีรนฺติ วา อญฺญํ ชีวํ อญฺญํ สรีรนฺติ วา โหติ
@เชิงอรรถ:  อภิ.วิ. ๓๕/๙๑๙/๔๔๗-๘
         ตถาคโต ปรํ มรณาติ วา น โหติ ตถาคโต ปรํ มรณาติ วา
         โหติ จ น จ โหติ ตถาคโต ปรํ มรณาติ วา เนว โหติ น น
         โหติ ตถาคโต ปรํ มรณาติ วา. ยา เอวรูปา ทิฏฺฐิ ทิฏฺฐิคตํ
         ทิฏฺฐิคหณํ ทิฏฺฐิกนฺตาโร ทิฏฺฐิวิสูกายิกํ ทิฏฺฐิวิปฺผนฺทิตํ ทิฏฺฐิสํ-
         โยชนํ คาโห ปฏิคฺคาโห ๑- อภินิเวโส ปรามาโส กุมฺมคฺโค มิจฺฉาปโถ
         มิจฺฉตฺตํ ติตฺถายตนํ วิปริเยสคฺคาโห, อยํ วุจฺจติ พฺรหฺมจริเยสนา"ติ. ๒-
      ตสฺมา ทิฏฺฐิคตสมฺมตสฺส พฺรหฺมจริยสฺส คเวสนา ๓- ทิฏฺฐิพฺรหฺมจริเยสนาติ
เวทิตพฺพาติ. เอตฺตาวตา ราคทิฏฺฐิโย เอสนาติ ทสฺสิตา โหนฺติ. น เกวลญฺจ
ราคทิฏฺฐิโยว เอสนา, ตเทกฏฺฐํ กมฺมมฺปิ. วุตฺตมฺปิ เจตํ:-
             "ตตฺถ กตมา กาเมสนา, กามราโค ตเทกฏฺฐํ อกุสลํ
         กายกมฺมํ วจีกมฺมํ มโนกมฺมํ, อยํ วุจฺจติ กาเมสนา. ตตฺถ กตมา
         ภเวสนา, ภวราโค ตเทกฏฺฐํ อกุสลํ กายกมฺมํ มโนกมฺมํ, อยํ
         วุจฺจติ ภเวสนา. ตตฺถ กตมา พฺรหฺมจริเยสนา, อนฺตคฺคาหิกา ทิฏฺฐิ
         ตเทกฏฺฐํ อกุสลํ กายกมฺมํ วจีกมฺมํ มโนกมฺมํ, อยํ วุจฺจติ
         พฺรหฺมจริเยสนา"ติ. ๒-
เอวเมตา ติสฺโส เอสนา เวทิตพฺพา.
      คาถาสุ สมฺภวนฺติ เอตฺถ เอสนานํ อุปฺปตฺติเหตุภูตา อวิชฺชาทโย ตณฺหา
จาติ สมฺภโว, สมุทโยติ อตฺโถ. ยตฺถ เจตา นิรุชฺฌนฺตีติ พฺรหฺมจริเยสนา
ปฐมมคฺเคน นิรุชฺฌติ, กาเมสนา อนาคามิมคฺเคน, ภเวสนา อรหตฺตมคฺเคน
นิรุชฺฌตีติ เวทิตพฺพํ. เสสํ วุตฺตนยเมว.
                       ปญฺจมสุตฺตวณฺณนา นิฏฺฐิตา.
                         ---------------
@เชิงอรรถ:  ฉ.ม. ปติฏฺฐาโห       อภิ.วิ. ๓๕/๙๑๙/๔๔๘       ฉ.ม. เอสนา


             อรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๒๗ หน้า ๒๒๓-๒๒๔. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=27&A=4921&modeTY=2              The Pali Atthakatha in Roman :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=27&A=4921&modeTY=2              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=25&i=232              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=25&A=5469              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=25&A=5505              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=25&A=5505              สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๒๕ http://84000.org/tipitaka/read/?index_25

อ่านหน้า[ต่าง] แรกอ่านหน้า[ต่าง] ที่แล้วแสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าอ่านหน้า[ต่าง] ถัดไปอ่านหน้า[ต่าง] สุดท้าย คลิกเพื่อเปลี่ยน ฐญ เป็นแบบดั้งเดิม

บันทึก ๒๖ มกราคม พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]