บาลีอรรถกถาเล่มที่ ๒๗

๓. ตติยวคฺค ๑. มิจฺฉาทิฏฺฐิกสุตฺตวณฺณนา [๗๐] ตติยวคฺคสฺส ปฐเม ทิฏฺฐา มยาติ มยา ทิฏฺฐา, มม สมนฺตจกฺขุนา ทิพฺพจกฺขุนา จาติ ทฺวีหิปิ ทิฏฺฐา ปจฺจกฺขโต วิทิตา. เตน อนุสฺสวาทึ ปฏิกฺขิปติ, อยญฺจ อตฺโถ อิทาเนว ปาฬิยํ อาคมิสฺสติ. กายทุจฺจริเตน สมนฺนาคตาติ กายทุจฺจริเตน สมงฺคีภูตา. อริยานํ อุปวาทกาติ พุทฺธาทีนํ อริยานํ อนฺตมโส คิหิโสตาปนฺนานมฺปิ คุณปริธํสเนน อพฺภูตพฺภกฺขาเนน อุปวาทกา อกฺโกสกา ครหกา. มิจฺฉาทิฏฺฐิกาติ วิปรีตทสฺสนา. มิจฺฉาทิฏฺฐิกมฺมสมาทานาติ มิจฺฉาทสฺสนเหตุ สมาทินฺนนานาวิธกมฺมา, เย จ มิจฺฉาทิฏฺฐิมูลเกสุ กายกมฺมาทีสุ อญฺเญปิ สมาทเปนฺติ. เอตฺถ จ วจีมโนทุจฺจริตคฺคหเณเนว อริยูปวาทมิจฺฉาทิฏฺฐีสุ คหิตาสุ ปุน วจนํ มหาสาวชฺชภาวทสฺสนตฺถํ เนสํ. มหาสาวชฺโช หิ อริยูปวาโท อานนฺตริยสทิโส. ยถาห:- "เสยฺยถาปิ สาริปุตฺต ภิกฺขุ สีลสมฺปนฺโน สมาธิสมฺปนฺโน ปญฺญาสมฺปนฺโน ทิฏฺเฐว ธมฺเม อญฺญํ อาราเธยฺยํ, เอวํ สมฺปทมิทํ สาริปุตฺต วทามิ, ตํ วาจํ อปฺปหาย ตํ จิตฺตํ อปฺปหาย ตํ ทิฏฺฐึ อปฺปฏินิสฺสชฺชิตฺวา ยถาภตํ นิกฺขิตฺโต เอวํ นิรเย"ติ. ^๑- มิจฺฉาทิฏฺฐิโต จ มหาสาวชฺชตรํ นาม อญฺญํ นตฺถิ. ยถาห:- "นาหํ ภิกฺขเว อญฺญํ เอกธมฺมมฺปิ สมนุปสฺสามิ, ยํ เอวํ มหาสาวชฺชตรํ ยถยิทํ ภิกฺขเว มิจฺฉาทิฏฺฐิ, มิจฺฉาทิฏฺฐิปรมานิ ภิกฺขเว วชฺชานี"ติ. @เชิงอรรถ: ^๑ ม.มู. ๑๒/๑๔๙/๑๑๐ ตํ โข ปนาติอาทิ ยถาวุตฺตสฺส อตฺถสฺส อตฺตปจฺจกฺขภาวํ ทฬฺหตรํ กตฺวา ทสฺเสตุ ํ อารทฺธํ, ตมฺปิ สุวิญฺเญยฺยเมว. คาถาสุ มิจฺฉามนํ ปณิธายาติ อภิชฺฌาทีนํ วเสน จิตฺตํ อโยนิโส ฐเปตฺวา. มิจฺฉาวาจญฺจ ภาสิยาติ ^๑- มิจฺฉา มุสาวาทาทิวเสน วาจํ ภาสิตฺวา. มิจฺฉา กมฺมานิ กตฺวานาติ ปาณาติปาตาทิวเสน กายกมฺมานิ กตฺวา. อถ วา มิจฺฉามนํ ปณิธายาติ มิจฺฉาทิฏฺฐิวเสน จิตฺตํ วิปรีตํ ฐเปตฺวา. เสสปททฺวเยปิ เอเสว นโย. อิทานิสฺส ตถาทุจฺจริตจรเณ การณํ ทสฺเสติ. อปฺปสฺสุโตติ อตฺตโน ปเรสญฺจ หิตาวเหน วิรหิโตติ อตฺโถ. อปุญฺญกโรติ ตโต เอว อริยธมฺมสฺส อโกวิทตาย กิพฺพิสการี ปาปธมฺโม. อปฺปสฺมึ อิธ ชีวิเตติ อิธ มนุสฺสโลเก ชีวิเต อติปริตฺเต, ตถา จาห "โย จิรํ ชีวติ, โส วสฺสสตํ อปฺปํ วา ภิยฺโย"ติ ^๒- อปฺปมายุ มนุสฺสานนฺติ ^๓- จ. ตสฺมา พหุสฺสุโต สปฺปญฺโญ สีฆํ ปุญฺญานิ กตฺวา สคฺคูปโค นิพฺพานปติฏฺโฐ วา โหติ. โย ปน อปฺปสฺสุโต อปุญฺญกโร, กายสฺส เภทา ทุปฺปญฺโญ นิรยํ โส อุปปชฺชตีติ. ปฐมสุตฺตวณฺณนา นิฏฐิตา. -------------

อรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๒๗ หน้า ๒๔๙-๒๕๐. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=27&A=5473&modeTY=2 The Pali Atthakatha in Roman :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=27&A=5473&modeTY=2 อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=25&i=248 เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=25&A=5748 พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=25&A=5687 The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=25&A=5687 สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๒๕ http://84000.org/tipitaka/read/?index_25