ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
อ่านหน้า[ต่าง] แรกอ่านหน้า[ต่าง] ที่แล้วแสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าอ่านหน้า[ต่าง] ถัดไปอ่านหน้า[ต่าง] สุดท้าย คลิกเพื่อเปลี่ยน ฐญ เป็นแบบดั้งเดิม  
อรรถกถาเล่มที่ ๒๙ ภาษาบาลีอักษรไทย สุตฺต.อ.๒ (ปรมตฺถ.๒)

                        ๕. ปฐมฏฺฐกสุตฺตวณฺณนา
      [๘๐๓] ปรมนฺติ ทิฏฺฐีสูติ ปรมฏฺฐกสุตฺตํ. กา อุปฺปตฺติ? ภควติ กิร
สาวตฺถิยํ วิหรนฺเต นานาติตฺถิยา สนฺนิปติตฺวา อตฺตโน อตฺตโน ทิฏฺฐึ
ทสฺเสนฺตา ๑- "อิทํ ปรมนฺ"ติ ๒- กลหํ กตฺวา รญฺโญ อาโรเจสุํ. ราชา สมฺพหุเล
ชจฺจนฺเธ สนฺนิปาตาเปตฺวา "อิเมสํ หตฺถึ ทสฺเสถา"ติ อาณาเปสิ. ราชปุริสา
อนฺเธ สนฺนิปาตาเปตฺวา "หตฺถึ ปุรโต สยาเปตฺวา ปสฺสถา"ติ อาหํสุ. เต
หตฺถิสฺส เอกเมกํ องฺคํ ปรามสึสุ. ตโต รญฺญา "กีทิโส ภเณ หตฺถี"ติ ปุฏฺโฐ
โย โสณฺฑํ ปรามสิ, โส "เสยฺยถาปิ มหาราช นงฺคลสีสา"ติ ๓- ภณิ. เย
ทนฺตาทีนิ ปรามสึสุ, เต อิตรํ "มา โภ รญฺโญ ปุรโต มุสา ภณี"ติ ปริภาสิตฺวา
"เสยฺยถาปิ มหาราช ภิตฺติขิโล"ติอาทีนิ อาหํสุ. ราชา สพฺพํ สุตฺวา "อีทิโส
ตุมฺหากํ สมโย"ติ ติตฺถิเย อุยฺโยเชสิ. อญฺญตโร ปิณฺฑจาริโก ตํ ปวตฺตึ
ญตฺวา ภควโต อาโรเจสิ. ภควา ตสฺสํ อฏฺฐุปฺปตฺติยํ ภิกขู อามนฺเตตฺวา "ยถา
ภิกฺขเว ชจฺจนฺธา หตฺถึ อชานนฺตา ตํ ตํ องฺคํ ปรามสิตฺวา วิวทึสุ, เอวํ
ติตฺถิยา วิโมกฺขนฺติกธมฺมมชานนฺตา ตํ ตํ ทิฏฺฐึ ปรามสิตฺวา วิวทนฺตี"ติ วตฺวา
ธมฺมเทสนตฺถํ อิมํ สุตฺตมภาสิ.
      ตตฺถ ปรมนฺติ ทิฏฺฐีสุ ปริพฺพสาโนติ "อิทํ ปรมนฺ"ติ คเหตฺวา สกาย
สกาย ทิฏฺฐิยา วสมาโน. ยทุตฺตริ กุรุเตติ ยํ อตฺตโน สตฺถาราทึ เสฏฺฐํ กโรติ.
หีนาติ อญฺเญ ตโต สพฺพมาหาติ ตํ อตฺตโน สตฺถาราทึ ฐเปตฺวา ตโต
อญฺเญ สพฺเพ "หีนา อิเม"ติ อาห. ตสฺมา วิวาทานิ อวีติวตฺโตติ เตน
การเณน โส ทิฏฺฐิกลเห อวีติวตฺโตว โหติ.
@เชิงอรรถ:  ฉ.ม. ทีเปนฺตา, อิ. ทีเปนฺตา
@ ฉ.ม.,อิ. "อิทํ ปรมํ, อิทํ ปรมนฺ"ติ   ฉ.ม. นงฺคลีสาติ
      [๘๐๔] ทุติยคาถายตฺโถ:- เอวํ อวีติวตฺโต จ ยํ ทิฏฺเฐ สุเต สีลพฺพเต
มุเต เอเตสุ วตฺถูสุ อุปฺปนฺนทิฏฺฐิสงฺขาเต อตฺตนิ ปุพฺเพ วุตฺตปฺปการํ อานิสํสํ
ปสฺสติ, ตเทว โส ตตฺถ สกาย ทิฏฺฐิยา อานิสํสํ "อิทํ เสฏฺฐนฺ"ติ อภินิวิสิตฺวา
อญฺญํ สพฺพํ ปรสตฺถาราทิกํ นิหีนโต ปสฺสติ.
      [๘๐๕] ตติยคาถายตฺโถ:- เอวํ ปสฺสโต จสฺส "ยํ อตฺตโน
สตฺถาราทึนิสฺสิโต อญฺญํ ปรสตฺถาราทึ หีนํ ปสฺสติ, ตํ ปน ทสฺสนํ คนฺถเมว กุสลา
วทนฺติ, พนฺธนนฺติ วุตฺตํ โหติ. ยสฺมา เอตเทว, ตสฺมา หิ ทิฏฺฐํ ว สุตํ มุตํ
วา สีลพฺพตํ ภิกฺขุ น นิสฺสเยยฺย, นาภินิเวเสยฺยาติ วุตฺตํ โหติ.
      [๘๐๖] จตุตฺถคาถายตฺโถ:- น เกวลํ ทิฏฺฐสุตาทึ น นิสฺสเยยฺย, อปิจ
โข ปน อสญฺชาตํ อุปรูปริ ทิฏฺฐิมฺปิ โลกสฺมึ น กปฺปเยยฺย, น ชเนยฺยาติ
วุตฺตํ โหติ. กีทิสํ? ญาเณน วา สีลพฺพเตน วาปิ, สมาปตฺติญาณาทินา ญาเณน
วา สีลพฺพเตน วา ยา กปฺปิยติ, เอตํ ทิฏฺฐึ ๑- น กปฺเปยฺย. น เกวลญฺจ
ทิฏฺฐึ น กปฺปเยยฺย, อปิจ โข ปน มาเนนาปิ ชาติอาทีหิ วตฺถูหิ สโมติ
อตฺตานํ อนุปเนยฺย, หีโน น มญฺเญถ วิเสสิ วาปีติ.
      [๘๐๗] ปญฺจมคาถายตฺโถ:- เอวํ หิ ทิฏฺฐึ อกปฺเปนฺโต อมญฺญมาโน
จ อตฺตํ ปหาย อนุปาทิยาโน อิธ วา ยํ ปุพฺเพ คหิตํ, ตํ ปหาย อญฺญํ ๒-
อคฺคณฺหนฺโต ตสฺมิมฺปิ วุตฺตปฺปกาเร ญาเณ ทุวิธํ นิสฺสยํ โน กโรติ.
อกโรนฺโต จ ส เว วิยตฺเตสุ ๓- นานาทิฏฺฐิวเสน ภินฺเนสุ สตฺเตสุ น วคฺคสารี
ฉนฺทาทิวเสน อคจฺฉนธมฺโม หุตฺวา ทฺวาสฏฺฐิยา ทิฏฺฐีสุ กิญฺจิปิ ทิฏฺฐึ น ปจฺเจติ,
น ปจฺจาคจฺฉตีติ วุตฺตํ โหติ.
@เชิงอรรถ:  ก. เอตาทิสึ ทิฏฺฐิ   ฉ.ม. อปรํ   สี.,อิ. วิยุตฺเตสุ
      [๘๐๘-๑๐] อิทานิ โย โส อิมาย คาถาย วุตฺโต ขีณาสโว, ตสฺส
วณฺณภณนตฺถํ "ยสฺสูภยนฺเต"ติอาทิกา ติสฺโส คาถาโย อาห. ตตฺถ อุภยนฺเตติ
ปุพฺเพ วุตฺตผสฺสาทิเภเท. ๑- ปณิธีติ ตณฺหา. ภวาภวายาติ ปุนปฺปุนภวาย.
อิธ วา หุรํ วาติ สกตฺตภาวาทิเภเท อิธ วา ปรตฺตภาวาทิเภเท ปรตฺถ วา.
ทิฏฺเฐ วาติ ทิฏฺฐสุทฺธิยา วา. เอส นโย สุตาทีสุ. สญฺญาติ สญฺญาสมุฏฺฐาปิกา
ทิฏฺฐิ. ธมฺมาปิ เตสํ น ปฏิจฺฉิตาเสติ ทฺวาสฏฺฐิทิฏฺฐิคตธมฺมาปิ เตสํ "อิทเมว
สจฺจํ โมฆมญฺญนฺ"ติ เอวํ น ปฏิจฺฉิตา. ปารํ คโต น ปจฺเฉติ ตาทีติ
นิพฺพานปารํ คโต เตน เตน มคฺเคน ปหีเน กิเลเส ปุน นาคจฺฉติ, ปญฺจหิ
จ อากาเรหิ ตาที โหตีติ. เสสํ  ปากฏเมวาติ.
                     ปรมตฺถโชติกาย ขุทฺทกฏฺฐกถาย
                          สุตฺตนิปาตฏฺฐกถาย
                      ปรมฏฺฐกสุตฺตวณฺณนา นิฏฺฐิตา.
                        -----------------


             อรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๒๙ หน้า ๓๖๕-๓๖๗. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=29&A=8204&modeTY=2              The Pali Atthakatha in Roman :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=29&A=8204&modeTY=2              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=25&i=412              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=25&A=10077              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=25&A=10192              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=25&A=10192              สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๒๕ http://84000.org/tipitaka/read/?index_25

อ่านหน้า[ต่าง] แรกอ่านหน้า[ต่าง] ที่แล้วแสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าอ่านหน้า[ต่าง] ถัดไปอ่านหน้า[ต่าง] สุดท้าย คลิกเพื่อเปลี่ยน ฐญ เป็นแบบดั้งเดิม

บันทึก ๒๖ มกราคม พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]