ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
อ่านหน้า[ต่าง] แรกอ่านหน้า[ต่าง] ที่แล้วแสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าอ่านหน้า[ต่าง] ถัดไปอ่านหน้า[ต่าง] สุดท้าย คลิกเพื่อเปลี่ยน ฐญ เป็นแบบดั้งเดิม  
อรรถกถาเล่มที่ ๓ ภาษาบาลีอักษรไทย วินย.อ. (สมนฺต.๓)

                   ปฐมคาถาสงฺคณิกวณฺณนา
                       ---------
     {๓๓๕} เอกํสํ จีวรํ กตฺวาติ เอกสฺมึ อํเส จีวรํ กตฺวา สาธุกํ
อุตฺตราสงฺคํ กริตฺวาติ อตฺโถ ฯ ปคฺคณฺหิตฺวาน อญฺชลินฺติ
ทสนขสโมธานสมุชฺชลํ อญฺชลึ อุกฺขิปิตฺวา ฯ อาสึสมานรูโปวาติ
ปจฺจาสึสมานรูโป วิย ฯ กิสฺส ตฺวํ อิธมาคโตติ เกน การเณน กิมตฺถํ
ปตฺถยมาโน ตฺวํ อิธ อาคโต ฯ โก เอวมาห ฯ สมฺมาสมฺพุทฺโธ ฯ
กํ เอวมาห ฯ อายสฺมนฺตํ อุปาลึ ฯ อิติ อายสฺมา อุปาลี
ภควนฺตํ อุปสงฺกมิตฺวา ทฺวีสุ วินเยสูติ อิมํ คาถํ ปุจฺฉิ ฯ อถสฺส
ภควา ภทฺทโก เต อุมฺมงฺโคติอาทีนิ วตฺวา ตํ วิสฺสชฺเชสิ ฯ เอเสว
นโย สพฺพตฺถ ฯ อิติ อิเม สพฺพปญฺเห พุทฺธกาเล อุปาลิตฺเถโร
ปุจฺฉิ ฯ ภควา พฺยากาสิ ฯ สงฺคีติกาเล ปน มหากสฺสปตฺเถโร
ปุจฺฉิ ฯ อุปาลิตฺเถโร พฺยากาสิ ฯ ตตฺถ ภทฺทโก เต อุมฺมงฺโคติ
ภทฺทกา เต ปญฺญา ฯ ปญฺญา หิ อวิชฺชนฺธการโต อุมฺมุชฺชิตฺวา
ฐิตตฺตา อุมฺมงฺโคติ วุจฺจติ ฯ ตคฺฆาติ การณตฺเถ นิปาโต ฯ
ยสฺมา มํ ปุจฺฉสิ ตสฺมา เต อหมกฺขิสฺสนฺติ อตฺโถ ฯ
สมฺปฏิจฺฉนตฺเถ วา ฯ ตคฺฆาติ หิ อิมินา วจนํ สมฺปฏิจฺฉิตฺวา
อกฺขิสฺสนฺติ อาห ฯ สมาทหิตฺวา วิสิพฺเพนฺติ สามิเสน สสิตฺถกนฺติ
อิมานิ ตีณิเยว สิกฺขาปทานิ ภคฺเคสุ ปญฺญตฺตานิ ฯ {๓๓๖} ยนฺตฺวํ
อปุจฺฉิมฺหาติ ยํ ตฺวํ อปุจฺฉิมฺหา ฯ อกิตฺตยีติ อภาสิ ฯ โนติ
อมฺหากํ ฯ ตนฺตํ พฺยากตนฺติ ยํ ยํ ปุฏฺฐํ ตํ ตเทว พฺยากตํ ฯ
อนญฺญถาติ อญฺญถา อกตฺวา พฺยากตํ ฯ เย ทุฏฺฐุลฺลา สา
สีลวิปตฺตีติ เอตฺถ กิญฺจาปิ สีลวิปตฺติ นาม ปญฺเห นตฺถิ อถโข
ทุฏฺฐุลฺลํ วิชฺสชฺเชตุกามตาเยตํ วุตฺตํ ฯ จตูสุ หิ วิปตฺตีสุ ทุฏฺฐุลฺลํ
เอกาย วิปตฺติยา สงฺคหิตํ ฯ อทุฏฺฐุลฺลํ ตีหิ วิปตฺตีหิ สงฺคหิตํ ฯ
ตสฺมา เย ทุฏฺฐุลฺลา สา สีลวิปตฺตีติ วตฺวา ตเมว วิตฺถารโต
ทสฺเสตุํ ปาราชิกํ สงฺฆาทิเสโส สีลวิปตฺตีติ วุจฺจตีติ อาห ฯ
     อิทานิ ติสฺสนฺนํ วิปตฺตีนํ วเสน อทุฏฺฐุลฺลํ ทสฺเสตุํ ถุลฺลจฺจยนฺติ-
อาทิมาห ฯ ตตฺถ โย จายํ อกฺโกสติ หสฺสาธิปฺปาโยติ อิทํ
ทุพฺภาสิตสฺส วตฺถุทสฺสนตฺถํ วุตฺตํ ฯ อพฺภาจิกฺขตีติ ตถาหํ ภควตา
ธมฺมํ เทสิตํ อาชานามีติ วทนฺโต อพฺภาจิกฺขติ ฯ อยํ สา
อาชีววิปตฺติสมฺมตาติ อยํ ฉหิ สิกฺขาปเทหิ สงฺคหิตา อาชีววิปตฺติ
นาม จตุตฺถา วิปตฺติสมฺมตาติ ฯ
     เอตฺตาวตา อทุฏฺฐุลฺลนฺติ อิทํ วิสฺสชฺชิตํ โหติ ฯ อิทานิ
เย จ ยาวตติยกาติ ปญฺหํ วิสฺสชฺเชตุํ เอกาทสาติอาทิมาห ฯ
     {๓๓๗} ยสฺมา ปน เย จ ยาวตติยกาติ อยํ ปญฺโห เอกาทส ยาวตติยกาติ
เอวํ สงฺขาวเสน วิสฺสชฺชิโต ตสฺมา สงฺขานุสนฺธิวเสเนว กติ
เฉทนกานีติอาทิเก อญฺเญ อนฺตราปญฺเห ปุจฺฉิ ฯ เตสํ วิสฺสชฺชนตฺถํ
ฉ เฉทนกานีติอาทิ วุตฺตํ ฯ ตตฺถ เอกํ เภทนกํ เอกํ อุทฺทาลนกํ
โสรส ชานนฺติ ปญฺญตฺตาติ อิทเมว อปุพฺพํ ฯ เสสํ มหาวคฺเค
วิภตฺตเมว ฯ ยํ ปเนตํ อปุพฺพํ ตตฺถ เอกํ เภทนกนฺติ สูจิฆรํ ฯ
เอกํ อุทฺทาลนกนฺติ ตูโลนทฺธมญฺจปีฐํ ฯ โสรสาติ โสฬส ฯ
ชานนฺติ ปญฺญตฺตาติ ชานนฺติ เอวํ วตฺวา ปญฺญตฺตา ฯ เต เอวํ
เวทิตพฺพา ชานํ สงฺฆิกํ ลาภํ ปริณตํ อตฺตโน ปริณาเมยฺย ชานํ
ปุพฺพูปคตํ ภิกฺขุํ อนูปขชฺช นิสชฺชํ กปฺเปยฺย ชานํ สปฺปาณกํ
อุทกํ ติณํ วา มตฺติกํ วา สิญฺเจยฺย วา สิญฺจาเปยฺย วา ชานํ
ภิกฺขุนีปริปาจิตํ ปิณฺฑปาตํ ภุญฺเชยฺย ชานํ อาสาทนาเปกฺโข
ภุตฺตสฺมึ ปาจิตฺติยํ ชานํ สปฺปาณกํ อุทกํ ปริภุญฺเชยฺย ชานํ
ยถาธมฺมํ นีหตาธิกรณํ ชานํ ทุฏฺฐุลฺลํ อาปตฺตึ ปฏิจฺฉาเทยฺย
ชานํ อูนวีสติวสฺสํ ปุคฺคลํ อุปสมฺปาเทยฺย ชานํ เถยฺยสตฺเถน
สทฺธึ ชานํ ตถาวาทินา ภิกฺขุนา อกฏานุธมฺเมน ชานํ ตถานาสิตํ
สมณุทฺเทสํ ชานํ สงฺฆิกํ ลาภํ ปริณตํ ปุคฺคลสฺส ปริณาเมยฺย
ชานํ ปาราชิกํ ธมฺมํ อชฺฌาปนฺนํ ภิกฺขุนึ เนว อตฺตนา โจเทยฺย
ชานํ โจรึ วชฺฌวิทิตํ อนปโลเกตฺวา ชานํ สภิกฺขุกํ อารามํ
อนาปุจฺฉา ปวิเสยฺยาติ ฯ
     {๓๓๘} อิทานิ สาธารณํ อสาธารณนฺติ อิมํ ปุริมํ ปญฺหํ วิสฺสชฺเชนฺโต
วีสํ เทฺว สตานีติอาทิมาห ฯ
     ตตฺถ ภิกฺขุนีหิ อสาธารเณสุ ฯ ฉ สงฺฆาทิเสสาติ วิสฏฺฐิ
กายสํสคฺโค ทุฏฺฐุลฺลํ อตฺตกามํ กุฏี วิหาโรติ ฯ เทฺวอนิยเตหิ
อฏฺฐิเมติ ทฺวีหิ อนิยเตหิ สทฺธึ อฏฺฐ อิเม ฯ นิสฺสคฺคิยา ทฺวาทสาติ
โธวนํ จ ปฏิคฺคโห โกเสยฺยํ สุทฺธํ เทฺว ภาคา ฉพฺพสฺสานิ นิสีทนํ
เทฺว โลมา ปฐโม ปตฺโต วสฺสิกา อารญฺญเกน วาติ อิเม
ทฺวาทส ฯ ทฺวาวีสติ ขุทฺทกาติ สกโล ภิกฺขุนีวคฺโค ปรมฺปรา จ
โภชนํ อนติริตฺตํ อภิหฏฺฐุํ ปณีตญฺจ อเจลกํ โอนํ ทุฏฺฐุลฺลจฺฉาทนํ
มาตุคาเมน สทฺธึ ยา จ อนิกฺขนฺตราชเก สนฺตํ ภิกฺขุํ อนาปุจฺฉา
วิกาเล คามปฺปเวสนํ นิสีทเน จ ยา สิกฺขา วสฺสิกา ยา จ
สาฏิกา ทฺวาวีสติ อิมา สิกฺขา ขุทฺทเกสุ ปกาสิตาติ ฯ
     ภิกฺขูหิ อสาธารเณสุปิ ฯ สงฺฆมฺหา ทส นิสฺสเรติ สงฺฆมฺหา
ทส นิสฺสาริยตีติ เอวํ วิภงฺเค วุตฺตา ฯ มาติกายํ ปน นิสฺสารณียํ
สงฺฆาทิเสสนฺติ เอวํ อาคตา ทส ฯ นิสฺสคฺคิยานิ ทฺวาทสาติ
ภิกฺขุนีวิภงฺเค วิภตฺตานิ นิสฺสคฺคิยาเนว ฯ ขุทฺทกาปิ ตตฺถ วิภตฺตขุทฺทกา
เอว ฯ ตถา อฏฺฐ ปาฏิเทสนียา อิติ สตญฺเจว ตึสญฺจ สิกฺขา
ภิกฺขุนีนํ ภิกฺขูหิ อสาธารณา ฯ เสสํ อิมสฺมึ สาธารณวิสฺสชฺชเน
อุตฺตานเมว ฯ
     อิทานิ วิภตฺติโย จ เยหิ สมเถหิ สมฺมนฺตีติ อิมํ ปญฺหํ
วิสฺสชฺเชนฺโต อฏฺเฐว ปาราชิกาติอาทิมาห ฯ ตตฺถ ทุราสทาติ
อิมินา เตสํ สปฺปฏิภยตํ ทสฺเสติ ฯ กณฺหสปฺปาทโย วิย หิ เอเต
ทุราสทา ทุรุปคมนา ทุราสชฺชนา อาปชฺชิยมานา มูลจฺเฉทาย
สํวตฺตนฺติ ฯ ตาลวตฺถุสมูปมาติ สพฺพํ ตาลํ อุทฺธริตฺวา ตาลสฺส
วตฺถุมตฺตกรเณน สมูปมา ฯ ยถา วตฺถุมตฺตกโต ตาโล น ปุน
ปากติโก โหติ เอวํ น ปุน ปากติกา โหนฺติ ฯ เอวํ สาธารณํ
อุปมํ ทสฺเสตฺวา ปุน เอเกกสฺส วุตฺตอุปมํ ทสฺเสนฺโต
ปณฺฑุปลาโสติอาทิมาห ฯ อวิรูฬฺหิ ภวนฺติ เตติ ยถา เอเต
ปณฺฑุปลาสาทโย ปุน หริตาทิภาเวน อวิรูฬฺหิธมฺมา โหนฺติ เอวํ
ปาราชิกาปิ ปุน ปกติสีลภาเวน อวิรูฬฺหิธมฺมา โหนฺตีติ อตฺโถ ฯ
เอตฺตาวตา วิภตฺติโย จ เยหิ สมเถหิ สมฺมนฺตีติ เอตฺถ อิมา
ตาว อฏฺฐ ปาราชิกวิภตฺติโย เกหิจิ สมเถหิ น สมฺมนฺตีติ
เอวํ ทสฺสิตํ โหติ ฯ
     ยา ปน วิภตฺติโย สมฺมนฺติ ตา ทสฺเสตุํ เตวีสํ สงฺฆาทิเสสาติอาทิ
วุตฺตํ ฯ ตตฺถ ตีหิ สมเถหีติ สพฺพสงฺคาหิกวจนเมตํ ฯ
สงฺฆาทิเสสา หิ ทฺวีเหว สมเถหิ วูปสมฺมนฺติ น ติณวตฺถารเกน ฯ
เสสา ตีหิปิ สมฺมนฺติ ฯ
     เทฺว อุโปสถา เทฺว ปวารณาติ อิทํ ภิกฺขูนํ จ ภิกฺขุนีนํ จ
วเสน วุตฺตํ วิภตฺติมตฺตทสฺสนวเสเนว เจตํ วุตฺตํ น สมเถหิ
วูปสมนวเสน ฯ ภิกฺขุอุโปสโถ ภิกฺขุนีอุโปสโถ ภิกฺขุปวารณา
ภิกฺขุนีปวารณาติ อิมาปิ หิ จตสฺโส วิภตฺติโย วิภชนานีติ อตฺโถ ฯ
จตฺตาริ กมฺมานีติ อธมฺเมน วคฺคาทีนิ อุโปสถกมฺมานิ ฯ ปญฺเจว
อุทฺเทสา จตุโร ภวนฺติ อนญฺญถาติ ภิกฺขูนํ ปญฺจ อุทฺเทสา
ภิกฺขุนีนํ จตุโร ภวนฺติ อญฺญถา น ภวนฺติ ฯ อิมา อปราปิ
วิภตฺติโย อาปตฺติกฺขนฺธา จ ภวนฺติ สตฺต อธิกรณานิ จตฺตารีติ
อิมา ปน วิภตฺติโย สมเถหิ สมฺมนฺติ ตสฺมา สตฺตหิ สมเถหีติ-
อาทิมาห ฯ อถวา เทฺว อุโปสถา เทฺว ปวารณา จตฺตาริ
กมฺมานิ จ ปญฺเจว อุทฺเทสา จตุโร ภวนฺติ อนญฺญถาติ อิมาปิ
หิ วิภตฺติโย นิสฺสาย นสฺสนฺเตเต วินสฺสนฺเตเตติอาทินา นเยน
ยา อาปตฺติโย อุปฺปชฺชนฺติ ตา ยสฺมา วุตฺตปฺปกาเรเหว สมเถหิ
สมฺมนฺติ ตสฺมา ตมฺมูลิกานํ อาปตฺตีนํ สมถทสฺสนตฺถํปิ ตา
วิภตฺติโย วุตฺตาติ เวทิตพฺพา ฯ กิจฺจํ เอเกนาติ กิจฺจาธิกรณํ เอเกน
สมเถน สมฺมติ ฯ {๓๓๙} เอวํ ปุจฺฉานุกฺกเมน สพฺพปญฺเห วิสฺสชฺเชตฺวา
อิทานิ อาปตฺติกฺขนฺธา จ ภวนฺติ สตฺตาติ เอตฺถ สงฺคหิตอาปตฺติกฺ-
ขนฺธานํ ปจฺเจกํ นิพฺพจนมตฺตํ ทสฺเสนฺโต ปาราชิกนฺติอาทิมาห ฯ
ตตฺถ ปาราชิกนฺติ ปฐมคาถาย อยมตฺโถ ฯ ยทิทํ ปุคฺคลาปตฺติ-
สิกฺขาปทปาราชิเกสุ อาปตฺติปาราชิกํ นาม วุตฺตํ ตํ อาปชฺชนฺโต
ปุคฺคโล ยสฺมา ปาราชิโก ปราชยมาปนฺโน สทฺธมฺมา จุโตปรทฺโธ
ภฏฺโฐ นิรงฺกโต จ โหติ ฯ อนีหเฏ ตสฺมึ ปุคฺคเล ปุน อุโปสถ-
ปวารณาทิเภโท สํวาโส นตฺถิ ฯ เตเนตํ อิติวุจฺจตีติ เตน การเณน
เอตํ อาปตฺติปาราชิกํ ปาราชิกนฺติ วุจฺจติ ฯ อยํ เหตฺถ สงฺเขปตฺโถ
ยสฺมา ปาราชิโก โหติ เอเตน ตสฺมา เอตํ ปาราชิกนฺติ วุจฺจติ ฯ
     ทุติยคาถายปิ พฺยญฺชนํ อนาทิยิตฺวา อตฺถมตฺตเมว ทสฺเสตุํ สงฺโฆว
เทติ ปริวาสนฺติอาทิ วุตฺตํ ฯ อยํ ปเนตฺถ อตฺโถ ฯ อิมํ อาปตฺตึ
อาปชฺชิตฺวา วุฏฺฐาตุกามสฺส ยนฺตํ อาปตฺติวุฏฺฐานํ อาทิมฺหิ เจว
ปริวาสทานตฺถาย อาทิโต เสเส จ มชฺเฌ มานตฺตทานตฺถาย มูลาย
ปฏิกสฺสเนน วา สห มานตฺตทานตฺถาย อวสาเน อพฺภานตฺถาย จ
สงฺโฆ อิจฺฉิตพฺโพ ฯ น เหตฺถ เอกํปิ กมฺมํ วินา สงฺเฆน
สกฺกา กาตุนฺติ ฯ สงฺโฆ อาทิมฺหิ เจว เสเส จ อิจฺฉิตพฺโพ
อสฺสาติ สงฺฆาทิเสโส ฯ ตติยคาถาย ฯ อนิยโต น นิยโตติ
ยสฺมา น นิยโต ตสฺมา อนิยโต อยมาปตฺติกฺขนฺโธติ อตฺโถ ฯ
กึการณา น นิยโตติ ฯ อเนกํสิกตมิทํ ๑- ยสฺมา อิทํ สิกฺขาปทํ
อเนกํเสน กตนฺติ อตฺโถ ฯ กถํ อเนกํเสน ฯ ติณฺณมญฺญตรํ
ฐานํ ฯ ติณฺณํ ธมฺมานํ อญฺญตเรน กาเรตพฺโพติ หิ ตตฺถ
วุตฺตํ ฯ ตสฺมา อนิยโตติ ปวุจฺจติ โส อาปตฺติกฺขนฺโธ อนิยโตติ
วุจฺจติ ฯ ยถา จ ติณฺณํ อญฺญตรํ ฐานํ เอวํ ทฺวินฺนํ อญฺญตรํ
ฐานํ ยตฺถ วุตฺตํ โสปิ อนิยโตเยว ฯ จตุตฺถคาถาย ฯ อจฺจโย
เตน สโม นตฺถีติ เทสนาคามีสุ อจฺจเยสุ เตน สโม ถูโล อจฺจโย
นตฺถิ เตเนตํ อิติ วุจฺจติ ถูลตฺตา อจฺจยสฺส เอตํ ถุลฺลจฺจยนฺติ
วุจฺจตีติ อตฺโถ ฯ ปญฺจมคาถาย ฯ นิสฺสชฺชิตฺวา ยํ เทเสติ
เตเนตนฺติ นิสฺสชฺชิตฺวา เทเสตพฺพโต นิสฺสคฺคิยนฺติ วุจฺจตีติ อตฺโถ ฯ
     ฉฏฺฐคาถาย ฯ ปาเตติ กุสลํ ธมฺมนฺติ สญฺจิจฺจ อาปชฺชนฺตสฺส
กุสลธมฺมสงฺขาตํ กุสลจิตฺตํ ปาเตติ ตสฺมา ปาเตติ จิตฺตนฺติ
ปาจิตฺติยํ ฯ ยํ ปน จิตฺตํ ปาเตติ ตํ ยสฺมา อริยมคฺคํ อปรชฺฌติ
จิตฺตสมฺโมหการณํ จ โหติ ฯ ตสฺมา อริยมคฺคํ อปรชฺฌติ
จิตฺตสมฺโมหนฏฺฐานนฺติ จ วุตฺตํ ฯ ปาฏิเทสนียคาถาสุ คารยฺหํ
อาวุโส ธมฺมํ อาปชฺชินฺติ วุตฺตคารยฺหภาวกรณทสฺสนตฺถเมว ภิกฺขุ
อญฺญาตโก สนฺโตติอาทิ วุตฺตํ ฯ ปฏิเทเสตพฺพโต ปน สา
อาปตฺติ ปาฏิเทสนียาติ วุจฺจติ ฯ ทุกฺกฏคาถาย อปรทฺธํ วิรทฺธํ
@เชิงอรรถ: ๑. อเนกํสิกตํ ปทนฺติ ปาลิ ฯ
ขลิตนฺติ สพฺพเมตํ ยํ จ ทุกฺกฏนฺติ เอตฺถ วุตฺตสฺส ทุกฺกฏสฺส
ปริยายวจนํ ฯ ยญฺหิ ทุฏฺฐุ กตํ วิรูปํ วา กตํ ตํ ทุกฺกฏํ ตํ
ปเนตํ ยถา สตฺถารา วุตฺตํ เอวมสฺส อกตตฺตา อปรทฺธํ กุสลํ
วิรชฺฌิตฺวา ปวตฺตตฺตา วิรทฺธํ อริยมคฺคปฏิปทมนารูฬฺหตฺตา ขลิตํ ฯ
ยํ มนุสฺโส กเรติ อิทํ ปเนตฺถ โอปมฺมนิทสฺสนํ ฯ ตสฺสตฺโถ
ยถา ยํ โลเก มนุสฺโส อาวี วา ยทิ วา รโห ปาปํ กโรติ ตํ
ทุกฺกฏนฺติ ปเวเทนฺติ ฯ เอวมิทํปิ พุทฺธปฏิกุฏฺเฐน ลามกภาเวน
ปาปํ ตสฺมา ทุกฺกฏนฺติ เวทิตพฺพํ ฯ ทุพฺภาสิตคาถาย ทุพฺภาสิตํ
ทุราภฏฺฐนฺติ ทุฏฺฐุ อาภฏฺฐํ ภาสิตํ ลปิตนฺติ ทุราภฏฺฐํ ฯ ยํ
ทุราภฏฺฐํ ตํ ทุพฺภาสิตนฺติ อตฺโถ ฯ กิญฺจิ ภิยฺโย สงฺกิลิฏฺฐํ จ
ยํ ปทํ สงฺกิลิฏฺฐํ ยสฺมา ตํ ปทํ โหตีติ อตฺโถ ฯ ตถา ยํ จ
วิญฺญู ครหนฺติ ยสฺมา จ นํ วิญฺญู ครหนฺตีติ อตฺโถ ฯ เตเนตํ
อิติ วุจฺจตีติ เตน สงฺกิลิฏฺฐภาเวน จ วิญฺญูครเหนาปิ จ เอตํ
อิติ วุจฺจติ ทุพฺภาสิตนฺติ เอตํ วุจฺจตีติ อตฺโถ ฯ เสขิยคาถาย
อาทิ เจตํ จรณญฺจาติอาทินา นเยน เสขสฺส สนฺตภาวํ ทีเปติ
ตสฺมา เสขสฺส อิทํ เสขิยนฺติ อยเมตฺถ สงฺเขปตฺโถ ฯ อิทํ
ครุกลหุกญฺจาปีติอาทิปญฺเหหิ อสงฺคหิตสฺส หนฺท วากฺยํ สุโณม
เตติ อิมินา ปน อายาจนวจเนน สงฺคหิตสฺส อตฺถสฺส ทีปนตฺถํ
วุตฺตนฺติ เวทิตพฺพํ ฯ ฉนฺนมติวสฺสตีติอาทิมฺหิปิ เอเสว นโย ฯ
ตตฺถ ฉนฺนมติวสฺสตีติ เคหํ ตาว ติณาทีหิ อจฺฉนฺนํ อติวสฺสติ ฯ
อิทํ ปน อาปตฺติสงฺขาตํ เคหํ ฉนฺนํ อติวสฺสติ ฯ มูลาปตฺตึ หิ
ฉาเทนฺโต อญฺญํ นวํ อาปตฺตึ อาปชฺชติ ฯ วิวฏํ นาติวสฺสตีติ
เคหํ ตาว อวิวฏํ สุจฺฉนฺนํ นาติวสฺสติ ฯ อิทํ ปน อนาปตฺติสงฺขาตํ
เคหํ วิวฏํ นาติวสฺสติ ฯ มูลาปตฺตึ หิ วิวรนฺโต เทสนาคามินึ
เทเสตฺวา วุฏฺฐานคามินิโต วุฏฺฐหิตฺวา สุทฺธนฺเต ปติฏฺฐาติ ฯ อายตึ
สํวรนฺโต อญฺญํ อาปตฺตึ นาปชฺชติ ฯ ตสฺมา ฉนฺนํ วิวเรถาติ
เตน การเณน เทสนาคามินึ เทเสนฺโต วุฏฺฐานคามินิโต จ วุฏฺฐหนฺโต
ฉนฺนํ วิวเรถ ฯ เอวนฺตํ นาติวสฺสตีติ เอวญฺเจตํ วิวฏํ นาติวสฺสตีติ
อตฺโถ ฯ คติ มิคานํ ปวนนฺติ อชฺโฌกาเส พฺยคฺฆาทีหิ ปฏิปาติยมานานํ
มิคานํ ปวนํ รุกฺขาทิคหนํ อรญฺญํ คติ ปฏิสรณํ โหติ ฯ
ตํ ปตฺวา เต อสฺสาสนฺติ ฯ เอเตเนว นเยน อากาโส ปกฺขีนํ
คติ อวสฺสํ อุปคมนฏฺเฐน วิภโว คติ ธมฺมานํ สพฺเพสํปิ
สงฺขตธมฺมานํ วินาโส คติ ฯ น หิ เต วินาสํ อาคจฺฉนฺตา ฐาตุํ
สกฺโกนฺติ ฯ สุจิรมฺปิ ฐตฺวา ปน นิพฺพานํ อรหโต คติ ขีณาสวสฺส
อรหโต อนุปาทิเสสา นิพฺพานธาตุ เอกํเสน คตีติ อตฺโถ ฯ
               ปฐมคาถาสงฺคณิกวณฺณนา นิฏฺฐิตา ฯ
                       ---------


             อรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๓ หน้า ๕๓๓-๕๔๑. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=3&A=10852&modeTY=2              The Pali Atthakatha in Roman :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=3&A=10852&modeTY=2              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=8&i=1016              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=8&A=8789              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=8&A=7315              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=8&A=7315              สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๔ http://84000.org/tipitaka/read/?index_8

อ่านหน้า[ต่าง] แรกอ่านหน้า[ต่าง] ที่แล้วแสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าอ่านหน้า[ต่าง] ถัดไปอ่านหน้า[ต่าง] สุดท้าย คลิกเพื่อเปลี่ยน ฐญ เป็นแบบดั้งเดิม

บันทึก ๒๖ มกราคม พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]