บาลีอรรถกถาเล่มที่ ๓

{๙๑} โจรวตฺถูสุ มนุสฺสา ปสฺสิตฺวาติ เยหิ คิหิกาเล ทิฏฺฐปุพฺโพ เย จ อยํ โสติ อญฺเญสํ สุณนฺติ เต ปสฺสิตฺวา อุตฺตสนฺติปิ อุพฺพิชฺชนฺติปิ ทฺวารํปิ ถเกนฺติ ฯ เยน ปน น ชานนฺติ เตสํ ฆเรสุ ภิกฺขํ ลภติ ฯ น ภิกฺขเวติ ภควา สยํ ธมฺมสามี ตสฺมา อายตึ อกรณตฺถาย ภิกฺขูนํ สิกฺขาปทํ ปญฺญเปนฺโต เอวมาห ฯ ตตฺถ ธชํ พนฺธิตฺวา วิย จรตีติ ธชพนฺโธ ฯ มูลเทวาทโย วิย โลเก ปากโฏติ วุตฺตํ โหติ ฯ ตสฺมา โย คามฆาตํ วา ปนฺถทูหนํ วา นคเร สนฺธิจฺเฉทาทิกมฺมํ วา กโรนฺโต วิจรติ ปญฺญายติ จ อสุโก นาม อิทํ อิทํ กโรตีติ โส น ปพฺพาเชตพฺโพ ฯ โย ปน ราชปุตฺโต รชฺชํ ปตฺเถนฺโต คามฆาตาทีนิ กโรติ โส ปพฺพาเชตพฺโพ ฯ ราชาโน หิ ตสฺมึ ปพฺพชิเต ตุสนฺติ ฯ สเจ ปน น ตุสนฺติ น ปพฺพาเชตพฺโพ ฯ ปุพฺเพ มหาชเน ปากโฏ โจโร ปจฺฉา โจรกมฺมํ ปหาย ปญฺจ สีลานิ สมาทิยติ ฯ ตญฺเจ มนุสฺสา เอวํ ชานนฺติ ปพฺพาเชตพฺโพ ฯ เย ปน อมฺพลพุชาทิโจรกา สนฺธิจฺเฉทาทิโจราเอว วา อทิสฺสมานา เถยฺยํ กโรนฺติ ปจฺฉาปิ อิมินา นาม อิทํ กตนฺติ น ปญฺญายนฺติ เตปิ ปพฺพาเชตุ ํ วฏฺฏติ ฯ {๙๒} การํ ภินฺทิตฺวาติ อฏพนฺธนาทึ ภินฺทิตฺวา ฯ อภยูวราติ เอตฺถ ภเยน อุปรมนฺตีติ ภยูวรา เอเต ปน ลทฺธาภยตฺตา น ภยูวราติ อภยูวรา ฯ ปการสฺส เจตฺถ วกาโร กโตติ เวทิตพฺโพ ฯ น ภิกฺขเว การเภทโกติ เอตฺถ กาโร วุจฺจติ พนฺธนาคารํ ฯ อิธ ปน อนฺทุพนฺธนํ วา โหตุ สงฺขลิกพนฺธนํ วา รชฺชุพนฺธนํ วา คามพนฺธนํ วา นิคมพนฺธนํ วา นครพนฺธนํ วา ปุริสคุตฺติ วา ชนปทพนฺธนํ วา ทีปพนฺธนํ วา โย เอเตสุ ยงฺกิญฺจิ พนฺธนํ ภินฺทิตฺวา วา ฉินฺทิตฺวา วา มุญฺจิตฺวา วา วิวริตฺวา วา ปสฺสมานานํ วา อปสฺสมานานํ วา ปลายติ โส การเภทโกติ สงฺขฺยํ คจฺฉติ ฯ ตสฺมา อีทิโส การเภทโก โจโร ทีปพนฺธนํ ภินฺทิตฺวา ทีปนฺตรํ คโตปิ น ปพฺพาเชตพฺโพ ฯ โย ปน น โจโร เกวลํ หตฺถกมฺมํ อกโรนฺโต เอวํ โน อปลายนฺโต กมฺมํ กริสฺสตีติ วา ราชุยฺยุตฺตาทีหิ พนฺโธ โส การํ ภินฺทิตฺวา ปลาโตปิ ปพฺพาเชตพฺโพ ฯ โย ปน คาม- นิคมปฏฺฏนาทีนิ เกณิยา คเหตฺวา ตํ อสมฺปาเทนฺโต พนฺธนาคารํ ปเวสิโต โหติ โส ปลายิตฺวา อาคโต น ปพฺพาเชตพฺโพ ฯ โยปิ กสิกมฺมาทีหิ ธนํ สมฺปาเทตฺวา ชีวนฺโต นิธานํ อิมินา ลทฺธนฺติ เปสุญฺญํ อุปสํหริตฺวา เกนจิ พนฺธาปิโต โหติ ตํ ตตฺเถว ปพฺพาเชตุ ํ น วฏฺฏติ ฯ ปลายิตฺวา คตํ ปน คตคตฏฺฐาเน ปพฺพาเชตุ ํ วฏฺฏติ ฯ {๙๓} น ภิกฺขเว ลิขิตโกติ เอตฺถ ลิขิตโก นาม น เกวลํ ยตฺถ ปสฺสิตพฺโพ ตตฺถ หนฺตพฺโพติ อถโข โยโกจิ โจริกํ วา อญฺญํ วา ครุกํ ราชาปราธํ กตฺวา ปลาโต ราชา จ นํ ปณฺเณ วา โปตฺถเก วา อิตฺถนฺนาโม ยตฺถ ทิสฺสติ ตตฺถ คเหตฺวา มาเรตพฺโพติ วา หตฺถปาทาทีนิ ตสฺส ฉินฺทิตพฺพานีติ วา เอตฺตกนฺนาม ทณฺฑํ อาหราเปตพฺโพติ วา ลิขาเปติ อยํ ลิขิตโก นาม ฯ โส น ปพฺพาเชตพฺโพ ฯ {๙๔} กสาหโต กตทณฺฑ- กมฺโมติ เอตฺถ โย วจนเปสนาทีนิ อกโรนฺโต หญฺญติ น โส กตทณฺฑกมฺโม ฯ โย ปน เกณิยา วา อญฺญถา วา กิญฺจิ คเหตฺวา ขาทิตฺวา ปุน ทาตุ ํ อสกฺโกนฺโต อยเมว เต ทณฺโฑ โหตูติ กสาหิ หญฺญติ อยํ กสาหโต กตทณฺฑกมฺโม ฯ โส จ กสาหิ วา หโต โหตุ อทฺธทณฺฑกาทีนํ วา อญฺญตเรน ฯ ยาว อลฺลวโณ โหติ ตาว น ปพฺพาเชตพฺโพ ฯ วเณ ปน ปากติเก กตฺวา ปพฺพาเชตพฺโพ ฯ สเจ ปน ชานูหิ วา กปฺปเรหิ วา นาฬิเกรปาสาณาทีหิ วา ฆาเตตฺวา มุตฺโต โหติ สรีเร จสฺส คณฺฐิโย ปญฺญายนฺติ น ปพฺพาเชตพฺโพ ฯ ผาสุกํ กตฺวา เอวํ คณฺฐีสุ สนฺนิสินฺนาสุ ปพฺพาเชตพฺโพ ฯ {๙๕} ลกฺขณาหโต กตทณฺฑกมฺโมติ เอตฺถ กตทณฺฑ- กมฺมภาโว ปุริมนเยเนว เวทิตพฺโพ ฯ ยสฺส ปน ลลาเฏ วา อุราทีสุ วา ตตฺเตน โลเหน ลกฺขณํ อาหตํ โหติ โส เจ ภุชิสฺโส ยาว อลฺลวโณ โหติ ตาว น ปพฺพาเชตพฺโพ ฯ สเจปิสฺส วณา รูฬฺหา โหนฺติ ฉวิยา สมปริจฺเฉทา ลกฺขณมฺปน ปญฺญายติ ติมณฺฑลํ ปฏิจฺฉาเทตฺวา นิวตฺถสฺส อุตฺตราสงฺเค กเต ปฏิจฺฉนฺโนกาเสเยว โหติ ปพฺพาเชตุ ํ วฏฺฏติ ฯ อปฺปฏิจฺ-

อรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๓ หน้า ๖๒-๖๔. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=3&A=1285&modeTY=2 The Pali Atthakatha in Roman :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=3&A=1285&modeTY=2 อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=4&i=104 เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=4&A=2976 พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=4&A=3144 The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=4&A=3144 สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๔ http://84000.org/tipitaka/read/?index_4