อรรถกถาเล่มที่ ๓ ภาษาบาลีอักษรไทย
 วินย.อ. (สมนฺต.๓)

     {๔} อถโข ภควา ตสฺส สตฺตาหสฺส อจฺจเยน ตมฺหา สมาธิมฺหา
วุฏฺหิตฺวา โพธิรุกฺขมูลา เยน อชปาลนิโคฺรโธ เตนุปสงฺกมีติ
เอตฺถ น ภควา ตมฺหา สมาธิมฺหา วุฏฺหิตฺวา อนนฺตรเมว
โพธิรุกฺขมูลา เยน อชปาลนิโคฺรโธ เตนุปสงฺกมิ ฯ ยถา ปน
ภุตฺวา สยตีติ วุตฺเตน น หตฺเถ อโธวิตฺวา มุขํ อวิกฺขาเลตฺวา
สยนสมีปํ อคนฺตฺวา อญฺ กิญฺจิ อลฺลาปสลฺลาปํ อกตฺวา สยติ
อิจฺเจวํ วุตฺตํ โหติ โภชนโต ปน ปจฺฉา สยติ น น สยตีติ
อิทเมตฺถ ทีปิตํ โหติ เอวมิธาปิ น ตมฺหา สมาธิมฺหา วุฏฺหิตฺวา
อนนฺตรเมว ปกฺกามีติ วุตฺตํ โหติ วุฏฺานโต ปน ปจฺฉา
ปกฺกามิ น น ปกฺกามีติ อิทเมตฺถ ทีปิตํ โหติ ฯ อนนฺตรํ
ปน อปกฺกมิตฺวา ภควา กึ อกาสีติ ฯ อปรานิปิ ตีณิ สตฺตาหานิ
โพธิสมีเปเยว วีตินาเมสิ ฯ ตตฺรายํ อนุปุพฺพีกถา ภควติ
กิร พุทฺธตฺตํ ปตฺวา สตฺตาหํ เอกปลฺลงฺเกน นิสินฺเน น ภควา
วุฏฺาติ กึ นุโข อญฺเปิ พุทฺธตฺตกรา ธมฺมา อตฺถีติ เอกจฺจานํ
เทวตานํ กงฺขา อุทปาทิ ฯ อถ ภควา อฏฺเม ทิวเส สมาปตฺติโต
วุฏฺาย เทวตานํ กงฺขํ ตฺวา กงฺขาวิธมนตฺถํ อากาเส อุปฺปติตฺวา
ยมกปาฏิหาริยํ ทสฺเสตฺวา ตาสํ กงฺขํ วิธมิตฺวา ปลฺลงฺกโต อีสกํ
ปาจีนนิสฺสิเต อุตฺตรทิสาภาเค ตฺวา จตฺตาริ อสงฺเขยฺยานิ กปฺปสตสหสฺสญฺจ
อุปจิตานํ ปารมีนํ ผลาธิคมนฏฺานํ ปลฺลงฺกญฺจ โพธิรุกฺขญฺจ
อนิมฺมิเสหิ อกฺขีหิ โอโลกยมาโน สตฺตาหํ วีตินาเมสิ ฯ ตํ านํ
อนิมฺมิสเจติยํ นาม ชาตํ ฯ อถ ปลฺลงฺกสฺส จ ิตฏฺานสฺส จ
อนฺตรา ปุรตฺถิมโต จ ปจฺฉิมโต จ อายเต รตนจงฺกเม จงฺกมนฺโต
สตฺตาหํ วีตินาเมสิ ฯ ตํ านํ รตนจงฺกมเจติยํ นาม ชาตํ ฯ
ตโต ปจฺฉิมทิสาภาเค เทวตา รตนฆรํ มาปยึสุ ฯ ตตฺถ ปลฺลงฺเกน
นิสีทิตฺวา อภิธมฺมปิฏกํ วิเสสโต เจตฺถ อนนฺตนยสมนฺตปฏฺานํ
วิจินนฺโต สตฺตาหํ วีตินาเมสิ ฯ ตํ านํ รตนฆรเจติยํ นาม
ชาตํ ฯ เอวํ โพธิสมีเปเยว จตฺตาริ สตฺตาหานิ วีตินาเมตฺวา
ปญฺจเม สตฺตาเห โพธิรุกฺขมูลา เยน อชปาลนิโคฺรโธ
เตนุปสงฺกมิ ฯ ตสฺส กิร นิโคฺรธสฺส ฉายาย อชปาลกา คนฺตฺวา
นิสีทนฺติ เตนสฺส อชปาลนิโคฺรโธเตฺวว นามํ อุทปาทิ ฯ สตฺตาหํ
วิมุตฺติสุขปฏิสํเวทีติ ตตฺราปิ ธมฺมํ วิจินนฺโตเยว วิมุตฺติสุขํ
ปฏิสํเวเทนฺโต นิสีทิ ฯ โพธิโต ปุรตฺถิมทิสาภาเค เอส รุกฺโข โหติ ฯ
เอวํ นิสินฺเน จ ปเนตฺถ ภควติ เอโก พฺราหฺมโณ ตํ อาคนฺตฺวา
ปญฺหํ ปุจฺฉิ ฯ เตน วุตฺตํ อถโข อญฺตโรติอาทิ ฯ ตตฺถ
หุํหุํกชาติโกติ โส กิร ทิฏฺมงฺคลิโก นาม มานวเสน โกธวเสน จ
หุํหุนฺติ กโรนฺโต วิจรติ ตสฺมา หุํหุํกชาติโกติ วุจฺจติ ฯ
หุหุกชาติโกติปิ ปนฺติ ฯ เอตมตฺถํ วิทิตฺวาติ เอตํ เตน วุตฺตสฺส
วจนสฺส สิขาปฺปตฺตมตฺถํ วิทิตฺวา ตายํ เวลายํ อิมํ อุทานํ
อุทาเนสิ ฯ ตสฺสตฺโถ โย พาหิตปาปธมฺมตาย พฺราหฺมโณ
น ทิฏฺมงฺคลิกตาย หุํหุํการกสาวาทิปาปธมฺมยุตฺโต หุตฺวา เกวลํ
ชาติมตฺตเกน พฺรหฺมญฺ ปฏิชานาติ โส พฺราหฺมโณ พาหิตปาป-
ธมฺมตฺตา พาหิตปาปธมฺโม หุํหุํการปฺปหาเน นิหุํหุํโก
ราคาทิกสาวาภาเวน นิกฺกสาโว ภาวนานุโยคยุตฺตจิตฺตตาย ยตตฺโต
สีลสํวเรน วา สญฺตจิตฺตตาย ยตตฺโต จตุมคฺคาณสงฺขาเตหิ
เวเทหิ วา อนฺตํ ติณฺณํ เวทานํ อนฺตํ คตตฺตา เวทนฺตคู
จตุมคฺคพฺรหฺมจริยสฺส วุสิตตฺตา วุสิตพฺรหฺมจริโย ฯ ธมฺเมน โส
พฺรหฺมวาทํ วเทยฺยาติ พฺราหฺมโณ อหนฺติ เอตํ วาทํ ธมฺเมน วเทยฺย
ยสฺส สกเล โลกสนฺนิวาเส กุหิญฺจิ เอการมฺมเณปิ ราคุสฺสโท
โทสุสฺสโท โมหุสฺสโท มานุสฺสโท ทิฏฺุสฺสโทติ อิเม ปญฺจ
อุสฺสทา นตฺถีติ ฯ {๕} อกาลเมโฆติ อสมฺปตฺเต วสฺสกาเล
อุปฺปนฺนเมโฆ ฯ อยํ ปน คิมฺหานํ ปจฺฉิเม มาเส อุทปาทิ ฯ
สตฺตาหวทฺทลิกาติ ตสฺมึ อุปฺปนฺเน สตฺตาหํ อวิจฺฉินฺนวุฏฺิตา อโหสิ ฯ
สีตวาตทุทฺทินีติ สา จ ปน สตฺตาหวทฺทลิกา อุทกผุสิตสมฺมิสฺเสน
สีตวาเตน สมนฺตา ปริพฺภมนฺเตน ทูสิตทิวสตฺตา สีตวาตทุทฺทินี
นาม อโหสิ ฯ

             อรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๓ หน้า ๘-๑๐.
http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=3&A=148&modeTY=1
             The Pali Atthakatha in Roman :-
http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=3&A=148&modeTY=1
             อ่านอรรถกถาแปลไทย :-
http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=4&i=4
             เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :-
http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=4&A=116
             พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :-
http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=4&A=72
             The Pali Tipitaka in Roman Character :-
http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=4&A=72
             สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๔
http://84000.org/tipitaka/read/?index_4