อรรถกถาเล่มที่ ๓ ภาษาบาลีอักษรไทย
 วินย.อ. (สมนฺต.๓)

     ยาวตเก วา ปน อุสฺสหตีติ ยตฺตเก สกฺโกติ ฯ {๑๐๖} ทสสุ
สิกฺขาปเทสุ ปุริมานํ ปญฺจนฺนํ อติกฺกโม นาสนาวตฺถุ ปจฺฉิมานํ
อติกฺกโม ทณฺฑกมฺมวตฺถุ ฯ {๑๐๗} อปฺปติสฺสาติ ภิกฺขุํ เชฏฺฐกฏฺฐาเน
อิสฺสริยฏฺฐาเน น ฐเปนฺติ ฯ อสภาควุตฺติกาติ สมานชีวิกา น
ภวนฺติ วิสภาคชีวิกาติ อตฺโถ ฯ อลาภาย ปริสกฺกตีติ ยถา
ลาภํ น ลภนฺติ เอวํ ปรกฺกมติ ฯ อนตฺถายาติ อุปทฺทวาย ฯ
อนาวาสายาติ กินฺติ อิมสฺมึ อาวาเส น วเสยฺยุนฺติ ปรกฺกมติ ฯ
อกฺโกสติ ปริภาสตีติ อกฺโกสติ เจว ภยทสฺสเนน จ ตชฺเชติ ฯ
เภเทตีติ เปสุญฺญํ อุปสํหริตฺวา เภเทติ ฯ อาวรณํ กาตุนฺติ มา ยิธ
ปวิสาติ นีวารณํ กาตุํ ฯ ยตฺถ วา วสติ ยตฺถ วา ปฏิกฺกมตีติ
---------------------------------------------------------------------------------------------
หน้าที่ ๘๔.
ยตฺถ วสติ วา ปวิสติ วา ฯ อุภเยนาปิ อตฺตโน ปริเวณญฺจ
วสฺสคฺเคน ปตฺตเสนาสนญฺจ วุตฺตํ ฯ มุขทฺวาริกํ อาหารํ อาวรณํ
กโรนฺตีติ อชฺช มา ขาทถ มา ภุญฺชถาติ เอวํ นีวาเรนฺติ ฯ น
ภิกฺขเว มุขทฺวาริโก อาหาโร อาวรณํ กาตพฺโพติ เอตฺถ มา
ขาท มา ภุญฺชาติ วทโตปิ อาหารํ นีวาเรสฺสามีติ ปตฺตจีวรํ
อนฺโต นิกฺขิปโตปิ สพฺพปโยเคสุ ทุกฺกฏํ ฯ อนาจารสฺส ปน
ทุพฺพจสามเณรสฺส ทณฺฑกมฺมํ กตฺวา ยาคุํ วา ภตฺตํ วา ปตฺตจีวรํ
วา ทสฺเสตฺวา เอตฺตเก นาม ทณฺฑกมฺเม อาหเฏ อิทํ
ลจฺฉสีติ วตฺตุํ วฏฺฏติ ฯ ภควตา หิ อาวรณเมว ทณฺฑกมฺมํ
วุตฺตํ ฯ ธมฺมสงฺคาหกตฺเถเรหิ ปน อปราธานุรูปํ อุทกทารุวาลิกาทีนํ
อาหราปนมฺปิ กาตพฺพนฺติ วุตฺตํ ฯ ตสฺมา ตมฺปิ กาตพฺพํ ฯ
ตญฺจ โข โอรมิสฺสติ วิรมิสฺสตีติ อนุกมฺปาย น นสฺสิสฺสติ
วิพฺภมิสฺสตีติอาทินยปฺปวตฺเตน ปาปชฺฌาสเยน ทณฺฑกมฺมํ กโรมีติ
อุณฺหปาสาเณ วา นิปชฺชาเปตุํ ปาสาณิฏฺฐกาทีนิ วา สีเส
นิกฺขิปาเปตุํ อุทกํ วา ปเวเสตุํ น วฏฺฏติ ฯ {๑๐๘} น ภิกฺขเว
อุปชฺฌายํ อนาปุจฺฉาติ เอตฺถ ตุมฺหากํ สามเณรสฺส อยํ นาม
อปราโธ ทณฺฑกมฺมมสฺส กโรถาติ ติกฺขตฺตุํ วุตฺเต สเจ อุปชฺฌาโย
ทณฺฑกมฺมํ น กโรติ สยํ กาตุํ วฏฺฏติ ฯ สเจปิ อาทิโตว
อุปชฺฌาโย วทติ มยฺหํ สามเณรานํ โทเส สติ ตุมฺเหว ทณฺฑกมฺมํ
กโรถาติ กาตุํ วฏฺฏติเยว ฯ ยถา จ สามเณรานํ เอวํ
สทฺธิวิหาริกนฺเตวาสิกานมฺปิ ทณฺฑกมฺมํ กาตุํ วฏฺฏติ ฯ อปลาเฬนฺตีติ
---------------------------------------------------------------------------------------------
หน้าที่ ๘๕.
ตุมฺหากํ ปตฺตํ ทสฺสาม จีวรํ ทสฺสามาติ อตฺตโน อุปฏฺฐานกรณตฺถํ
สงฺคณฺหนฺติ ฯ น ภิกฺขเว อญฺญสฺส ปริสา อปลาเฬตพฺพาติ เอตฺถ
สามเณรา วา โหนฺตุ อุปสมฺปนฺนา วา อนฺตมโส ทุสฺสีลภิกฺขุสฺสาปิ
ปรสฺส ปริสภูเต ภินฺทิตฺวา คณฺหิตุํ น วฏฺฏติ ฯ อาทีนวมฺปน
วตฺตุํ วฏฺฏติ ตยา นหายิตุํ อาคเตน คูถมกฺขนํ วิย กตํ ทุสฺสีลํ
นิสฺสาย วิหรนฺเตนาติ ฯ สเจ โส สยเมว ชานิตฺวา อุปชฺฌํ วา
นิสฺสยํ วา ยาจติ ทาตุํ วฏฺฏติ ฯ อนุชานามิ ภิกฺขเว อิเมหิ
ทสหงฺเคหิ สมนฺนาคตํ สามเณรํ นาเสตุนฺติ เอตฺถ กณฺฏกสิกฺขาปท-
วณฺณนายํ วุตฺตาสุ ตีสุ นาสนาสุ ลิงฺคนาสนาว อธิปฺเปตา ตสฺมา
โย ปาณาติปาตาทีสุ เอกมฺปิ กมฺมํ กโรติ โส ลิงฺคนาสนาย
นาเสตพฺโพ ฯ ยถา จ ภิกฺขูนํ ปาณาติปาตาทีสุ นานาอาปตฺติโย
โหนฺติ น ตถา สามเณรานํ ฯ สามเณโร หิ กุนฺถกิปิลฺลิกมฺปิ
มาเรตฺวา มงฺกุณณฺฑกมฺปิ ภินฺทิตฺวา นาเสตพฺพตํเยว ปาปุณาติ ฯ
ตาวเทวสฺส สรณคมนานิ จ อุปชฺฌาคหณญฺจ เสนาสนคาโห จ
ปฏิปฺปสฺสมฺภติ สงฺฆลาภํ น ลภติ ลิงฺคมตฺตเมว เอกํ อวสิฏฺฐํ
โหติ ฯ โส เจ อากิณฺณโทโสว โหติ อายตึ สํวเร น ติฏฺฐติ
นิกฺกฑฺฒิตพฺโพ ฯ อถ สหสา วิรชฺฌิตฺวา ทุฏฺฐํ มยา กตนฺติ ปุน
สํวเร ฐาตุกาโม โหติ ลิงฺคนาสนกิจฺจํ นตฺถิ ฯ ยถานิวตฺถปารุตสฺเสว
สรณานิ ทาตพฺพานิ อุปชฺฌา ทาตพฺพา ฯ สิกฺขาปทานิ ปน
สรณคมเนเนว อิชฺฌนฺติ ฯ สามเณรานํ หิ สรณคมนํ ภิกฺขูนํ
อุปสมฺปทกมฺมวาจาสทิสํ ตสฺมา ภิกฺขุนา วิย จตุปาริสุทฺธิสีลํ
---------------------------------------------------------------------------------------------
หน้าที่ ๘๖.
อิมินาปิ ทส สีลานิ สมาทินฺนาเนว โหนฺติ ฯ เอวํ สนฺเตปิ
ทฬฺหีกรณตฺถํ อายตึ สํวเร ปติฏฺฐาปนตฺถํ ปุน ทาตพฺพานิ ฯ สเจ
ปุริมิกาย ปุน สรณานิ คหิตานิ ปจฺฉิมิกาย วสฺสาวาสิกํ ลจฺฉติ ฯ
สเจ ปจฺฉิมิกาย คหิตานิ สงฺเฆน อปโลเกตฺวา ลาโภ ทาตพฺโพ ฯ
     อทินฺนาทาเน ติณสลากมตฺเตนาปิ วตฺถุนา อพฺรหฺมจริเย ตีสุ มคฺเคสุ
ยตฺถ กตฺถจิ วิปฺปฏิปตฺติยา มุสาวาเท หสฺสาธิปฺปายตายปิ มุสาภณิเต
อสฺสมโณ โหติ นาเสตพฺพตํ อาปชฺชติ ฯ มชฺชปาเน ปน ภิกฺขุโน
อชานิตฺวาปิ พีชโต ปฏฺฐาย มชฺชํ ปิวนฺตสฺส ปาจิตฺติยํ ฯ สามเณโร
ปน ชานิตฺวาว ปิวนฺโต สีลเภทํ อาปชฺชติ น อชานิตฺวา ฯ
ยานิ ปนสฺส อิตรานิ ปญฺจ สิกฺขาปทานิ เตสุ ภินฺเนสุ น
นาเสตพฺโพ ทณฺฑกมฺมํ กาตพฺพํ ฯ สิกฺขาปเท ปน ปุน ทินฺเนปิ
อทินฺเนปิ วฏฺฏติ ฯ ทณฺฑกมฺเมน ปน ปีเฬตฺวา อายตึ สํวเร
ฐปนตฺถาย ทาตพฺพเมว ฯ สามเณรานํ มชฺชปานํ สจิตฺตกํ
ปาราชิกวตฺถุ ฯ อยํ วิเสโส ฯ อวณฺณภาสเน ปน อรหํ
สมฺมาสมฺพุทฺโธติอาทีนํ ปฏิปกฺขวเสน พุทฺธสฺส วา สฺวากฺขาโตติ-
อาทีนํ ปฏิปกฺขวเสน ธมฺมสฺส วา สุปฏิปนฺโนติอาทีนํ ปฏิปกฺขวเสน
สงฺฆสฺส วา อวณฺณํ ภาสนฺโต รตนตฺตยํ นินฺทนฺโต ครหนฺโต
อาจริยุปชฺฌายาทีหิ มา เอวํ อวจาติ อวณฺณภาสเน อาทีนวํ
ทสฺเสตฺวา นีวาเรตพฺโพ ฯ สเจ ยาวตติยํ วุจฺจมาโน น โอรมติ
กณฺฏกนาสนาย นาเสตพฺโพติ กุรุนฺทิยํ วุตฺตํ ฯ มหาอฏฺฐกถายํ
ปน สเจ เอวํ วุจฺจมาโน ตํ ลทฺธึ นิสฺสชฺชติ ทณฺฑกมฺมํ
---------------------------------------------------------------------------------------------
หน้าที่ ๘๗.
กาเรตฺวา อจฺจยํ เทสาเปตพฺโพ ฯ สเจ น นิสฺสชฺชติ ตเถว
อาทาย ปคฺคยฺห ติฏฺฐติ ลิงฺคนาสนาย นาเสตพฺโพติ วุตฺตํ ฯ
ตํ ยุตฺตํ ฯ อยเมว หิ นาสนา อิธาธิปฺเปตาติ ฯ มิจฺฉาทิฏฺฐิเกปิ
เอเสว นโย ฯ สสฺสตุจฺเฉทานญฺหิ อญฺญตรทิฏฺฐิโก สเจ
อาจริยาทีหิ โอวทิยมาโน นิสฺสชฺชติ ทณฺฑกมฺมํ กาเรตฺวา อจฺจยํ
เทสาเปตพฺโพ อปฺปฏินิสฺสชฺชนฺโตว นาเสตพฺโพติ ฯ ภิกฺขุนีทูสโก
เจตฺถ กามํ อพฺรหฺมจาริคฺคหเณน คหิโตว ฯ อพฺรหฺมจารึ ปน
อายตึ สํวเร ฐาตุกามํ สรณานิ ทตฺวา อุปสมฺปาเทตุํ วฏฺฏติ ฯ
ภิกฺขุนีทูสโก อายตึ สํวเร ฐาตุกาโมปิ ปพฺพชฺชมฺปิ น ลภติ
ปเคว อุปสมฺปทนฺติ เอตมตฺถํ ทสฺเสตุํ ภิกฺขุนีทูสโกติ อิมํ วิสุํ
ทสมํ องฺคํ วุตฺตนฺติ เวทิตพฺพํ ฯ

             อรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๓ หน้า ๘๓-๘๗.
http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=3&A=1735&modeTY=2&pagebreak=1
             The Pali Atthakatha in Roman :-
http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=3&A=1735&modeTY=2&pagebreak=1
             อ่านอรรถกถาแปลไทย :-
http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=4&i=121
             เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :-
http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=4&A=3418
             พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :-
http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=4&A=3511
             The Pali Tipitaka in Roman Character :-
http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=4&A=3511
             สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๔
http://84000.org/tipitaka/read/?index_4