บาลีอรรถกถาเล่มที่ ๓

{๑๒๐} อลชฺชีนํ นิสฺสาย วสนฺตีติ อุปโยคตฺเถ สามิวจนํ ฯ อลชฺชิปุคฺคเล นิสฺสาย วสนฺตีติ อตฺโถ ฯ ยาว ภิกฺขุสภาคตํ ชานามีติ นิสฺสยทายกสฺส ภิกขุโน ภิกฺขูหิ สภาคตํ ลชฺชิภาวํ ยาว ชานามีติ อตฺโถ ฯ ตสฺมา นวํ ฐานํ คเตน เอหิ ภิกฺขุ นิสฺสยํ คณฺหาหีติ วุจฺจมาเนนาปิ จตูหปญฺจาหํ นิสฺสยทายกสฺส ลชฺชิภาวํ อุปปริกฺขิตฺวา นิสฺสโย คเหตพฺโพ ฯ สเจ เถโร ลชฺชีติ ภิกฺขูนํ สนฺติเก สุตฺวา อาคตทิวเสเยว คเหตุกาโม โหติ เถโร ปน อาคเมหิ ตาว วสนฺโต ชานิสฺสสีติ กติปาหํ อาจารํ อุปปริกฺขิตฺวา นิสฺสยํ เทติ วฏฺฏติ ฯ ปกติยา นิสฺสยคหณฏฺฐานํ คเตน ตทเหว คเหตพฺโพ เอกทิวสมฺปิ ปริหาโร นตฺถิ ฯ สเจ ปฐมยาเม อาจริยสฺส โอกาโส นตฺถิ โอกาสํ อลภนฺโต ปจฺจูสสมเย คเหสฺสามีติ สยติ อรุณํ อุคฺคตมฺปิ น ชานาติ อนาปตฺติ ฯ สเจ ปน คณฺหิสฺสามีติ อาโภคํ อกตฺวา สยติ อรุณุคฺคมเน ทุกฺกฏํ ฯ อคตปุพฺพํ ฐานํ คเตน เทฺว ตีณิ ทิวสานิ วสิตฺวา คนฺตุกาเมน อนิสฺสิเตน วสิตพฺพํ ฯ สตฺตาหํ วสิสฺสามีติ อาลยํ กโรนฺเตน ปน นิสฺสโย คเหตพฺโพ ฯ สเจ เถโร กึ สตฺตาหํ วสนฺตสฺส นิสฺสเยนาติ วทติ ปฏิกฺขิตฺตกาลโต ปฏฺฐาย ลทฺธปริหาโร โหติ ฯ {๑๒๑} นิสฺสยกรณีโยติ กรณียนิสฺสโย กรณีโย มยา นิสฺสโย คเหตพฺโพติ อตฺโถ ฯ นิสฺสยํ อลภมาเนนาติ อตฺตนา สทฺธึ อทฺธานํ ปฏิปนฺเน นิสฺสยทายเก อสติ นิสฺสยํ น ลภติ นาม เอวํ อลภนฺเตน อนิสฺสิเตน พหูนิปิ ทิวสานิ คนฺตพฺพํ ฯ สเจ ปุพฺเพปิ นิสฺสยํ คเหตฺวา วุตฺถปุพฺพํ กญฺจิ อาวาสํ ปวิสติ เอกรตฺตํ วสนฺเตนาปิ นิสฺสโย คเหตพฺโพ ฯ อนฺตรามคฺเค วิสฺสมนฺโต วา สตฺถํ วา ปริเยสนฺโต กติปาหํ วสติ อนาปตฺติ ฯ อนฺโตวสฺเส ปน นิพทฺธวาสํ วสิตพฺพํ นิสฺสโย จ คเหตพฺโพ ฯ นาวาย คจฺฉนฺตสฺส ปน วสฺสาเน อาคเตปิ นิสฺสยํ อลภนฺตสฺส อนาปตฺติ ฯ ยาจิยมาเนนาติ เตน คิลาเนน ยาจิยมาเนน ฯ สเจ คิลาโน ยาจาหิ มนฺติ วุจฺจมาโนปิ มาเนน น ยาจติ คนฺตพฺพํ ฯ ผาสุ โหตีติ สมถวิปสฺสนานํ ปฏิลาภวเสน ผาสุ โหติ ฯ อิมญฺหิ ปริหารํ เนว โสตาปนฺโน น สกทาคามิอนาคามิอรหนฺโต ลภนฺติ น ถามคตสฺส สมาธิโน วา วิปสฺสนาย วา ลาภี ฯ วิสฺสฏฺฐกมฺมฏฺฐาเน ปน พาลปุถุชฺชเน กถาว นตฺถิ ฯ ยสฺส โข ปน สมโถ วา วิปสฺสนา วา ตรุณา โหติ อยํ อิมํ ปริหารํ ลภติ ฯ ปวารณาสงฺคโหปิ เอตสฺเสว อนุญฺญาโต ฯ ตสฺมา อิมินา ปุคฺคเลน เตมาสจฺจเยน อาจริเย ปวาเรตฺวา คเตปิ ยทา ปฏิรูโป นิสฺสยทายโก อาคจฺฉิสฺสติ ตสฺส นิสฺสาย วสิสฺสามีติ อาโภคํ กตฺวา ปุน ยาว อาสาฬฺหปุณฺณมี ตาว อนิสฺสิเตน วตถุ ํ วฏฺฏติ ฯ สเจ ปน อาสาฬฺหมาเส อาจริโย นาคจฺฉติ ยตฺถ นิสฺสโย ลพฺภติ ตตฺถ คนฺตพฺพํ ฯ

อรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๓ หน้า ๑๐๙-๑๑๐. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=3&A=2275&modeTY=2 The Pali Atthakatha in Roman :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=3&A=2275&modeTY=2 อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=4&i=136 เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=4&A=3702 พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=4&A=3796 The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=4&A=3796 สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๔ http://84000.org/tipitaka/read/?index_4