อรรถกถาเล่มที่ ๓ ภาษาบาลีอักษรไทย
 วินย.อ. (สมนฺต.๓)

     {๗} อถโข ภควา สตฺตาหสฺส อจฺจเยน ตมฺหา สมาธิมฺหา
วุฏฺฐหิตฺวา วุตฺตปฺปการเมว สพฺพกิจฺจํนิฏฺฐาเปตฺวาราชายตนมูลาปุนปิ
เยน อชปาลนิโคฺรโธ เตนุปสงฺกมิ ฯ ปริวิตกฺโก อุทปาทีติ ตสฺมึ
นิสินฺนมตฺตสฺเสว สพฺพพุทฺธานํ อาจิณฺณสมาจิณฺโณ อยํ เจตโส
ปริวิตกฺโก อุทปาทิ กสฺมา ปนายํ สพฺพพุทฺธานํ อุปฺปชฺชตีติ ฯ
ธมฺมสฺส มหนฺตภาวํ ครุภาวํ ภาริยภาวํ ปจฺจเวกฺขณาย พฺรหฺมุนา
ยาจิเตน เทเสตุกามตาย จ ฯ
     ชานนฺติ หิ พุทฺธา เอวํ วิตกฺกิเต พฺรหฺมา อาคนฺตฺวา ธมฺมเทสนํ
ยาจิสฺสติ ตโต สตฺตา ธมฺเม คารวํ อุปฺปาเทสฺสนฺติ พฺรหฺมครุโก
หิ โลกสนฺนิวาโสติ ฯ อิติ อิเมหิ ทฺวีหิ การเณหิ อยํ วิตกฺโก
อุปฺปชฺชตีติ ฯ ตตฺถ อธิคโต โข มฺยายนฺติ อธิคโต โข เม อยํ ฯ
อาลยรามาติ สตฺตา ปญฺจกามคุเณสุ อลยนฺติ ตสฺมา เต อาลยาติ
วุจฺจนฺติ เตหิ อาลเยหิ รมนฺตีติ อาลยรามา ฯ อาลเยสุ รตาติ
อาลยรตา ฯ อาลเยสุ สุฏฺฐุ มุทิตาติ อาลยสมฺมุทิตา ฯ ยทิทนฺติ
นิปาโต ตสฺส ฐานํ สนฺธาย ยํ อิทนฺติ ปฏิจฺจสมุปฺปาทํ สนฺธาย โย
อยนฺติ เอวมตฺโถ ทฏฺฐพฺโพ ฯ อิทปฺปจฺจยตาปฏิจฺจสมุปฺปาโทติ อิเมสํ
ปจฺจยา อิทปฺปจฺจยา อิทปฺปจฺจยา เอว อิทปฺปจฺจยตา อิทปฺปจฺจยตา จ
สา ปฏิจฺจสมุปฺปาโท จาติ อิทปฺปจฺจยตาปฏิจฺจสมุปฺปาโท ฯ โส มมสฺส
กิลมโถติ ยา อชานนฺตานํ เทสนา นาม โส มม กิลมโถ อสฺส
สา มม วิเหสา อสฺสาติ อตฺโถ ฯ ภควนฺตนฺติ ภควโต ฯ อนจฺฉริยาติ
อนุอจฺฉริยา ฯ ปฏิภํสูติ ปฏิภาณสงฺขาตสฺส ญาณสฺส โคจรา
อเหสุํ ปริวิตกฺกยิตพฺพภาวํ ปาปุณึสุ ฯ หลนฺติ เอตฺถ หกาโร
นิปาตมตฺโต อลนฺติ อตฺโถ ฯ ปกาสิตุนฺติ เทสิตุํ ฯ อลํ ทานิ เม
อิมํ กิจฺเฉน อธิคตํ ธมฺมํ เทสิตุนฺติ วุตฺตํ โหติ ฯ นายํ ธมฺโม
สุสมฺพุโธติ น อยํ สุกโร อภิสมฺพุชฺฌิตุํ ชานิตุํ น สุกโรติ อตฺโถ ฯ
ปฏิโสตคามินฺติ ปฏิโสตํ วุจฺจติ นิพฺพานํ นิพฺพานคามินฺติ อตฺโถ ฯ
ราครตฺตาติ กามราเคน ภวราเคน ทิฏฺฐิราเคน จ รตฺตา สตฺตา ฯ
น ทกฺขนฺตีติ น ปสฺสนฺติ ฯ ตโมกฺขนฺเธน อาวุฏาติ อวิชฺชาราสินา
อชฺโฌตฺถฏา ฯ อปฺโปสฺสุกฺกตายาติ นิรุสฺสุกฺกภาเวน อเทเสตุกามตายาติ
อตฺโถ ฯ
     {๘} ยตฺร หิ นามาติ ยสฺมึ นาม โลเก ฯ ภควโต ปุรโต ปาตุรโหสีติ
ธมฺมเทสนายาจนตฺถํ ทสสุ จกฺกวาฬสหสฺเสสุ มหาพฺรหฺมาโน คเหตฺวา
อาคมฺม ภควโต ปุรโต ปาตุรโหสิ ฯ อปฺปรชกฺขชาติกาติ ปญฺญามเย
อกฺขิมฺหิ อปฺปํ ราคโทสโมหรชํ เอเตสํ สภาวาติ อปฺปรชกฺขชาติกา ฯ
ภวิสฺสนฺติ ธมฺมสฺสาติ จตุสจฺจธมฺมํ ฯ อญฺญาตาโรติ ปฏิวิชฺฌตาโร ฯ
     ปาตุรโหสีติ ปาตุภวิ ฯ สมเลหิ จินฺติโตติ ราคาทิสมเลหิ ฉสตฺถาเรหิ
จินฺติโต ฯ อปาปุเรตนฺติ วิวร เอตํ ฯ อมตสฺส ทฺวารนฺติ อมตสฺส
นิพฺพานสฺส ทฺวารภูตํ อริยมคฺคํ ฯ สุณนฺตุ ธมฺมํ วิมเลนานุพุทฺธนฺติ
อิเม สตฺตา ราคาทิมลานํ อภาวโต วิมเลน สมฺพุทฺเธน
อนุพุทฺธํ จตุสจฺจธมฺมํ สุณนฺตุ ฯ เสเล ยถา ปพฺพตมุทฺธนิฏฺฐิโตติ
สิลามเย เอกฆเน ปพฺพตมุทฺธนิ ฐิโต โส จ ยถา จกฺขุมา
ปุริโส สมนฺตโต ชนตํ ปสฺเสยฺย ตฺวมฺปิ สุเมธ สุนฺทรปญฺญ
สพฺพญฺญุตญาเณน สมนฺตจกฺขุ ภควา ธมฺมมยํ ปญฺญามยํ
ปาสาทมารุยฺห สยํ อเปตโสโก โสกาวกิณฺณํ ชาติชราภิภูตํ ชนตํ
อเปกฺขสฺสุ อุปธารย ฯ อุฏฺเฐหีติ ภควโต ธมฺมเทสนตฺถํ จาริกญฺจรณํ
ยาจนฺโต ภณติ ฯ วีราติอาทีสุ ภควา วิริยวนฺตตาย วีโร เทวปุตฺต-
มจฺจุกิเลสาภิสงฺขารมารานํ วิชิตตฺตา วิชิตสงฺคาโม ชาติกนฺตาราทิ-
นิตฺถรณสมตฺถตาย สตฺถวาโห กามจฺฉนฺทอิณสฺส อภาวโต อนโณ ฯ
     {๙} อชฺเฌสนนฺติ ยาจนํ ฯ พุทฺธจกฺขุนาติ อินฺทฺริยปโรปริยตฺติญาเณน จ
อาสยานุสยญาเณน จ ฯ อิเมสญฺหิ ทฺวินฺนํ ญาณานํ พุทฺธจกฺขูติ
นามํ ฯ อปฺปรชกฺเขติ เยสํ ปญฺญาจกฺขุมฺหิ ราคาทิรชํ อปฺปํ
เต อปฺปรชกฺขา ฯ เยสํ มหนฺตํ เต มหารชกฺขา ฯ เยสํ สทฺธาทีนิ
อินฺทฺริยานิ ติกฺขานิ เต ติกฺขินฺทฺริยา ฯ เยสํ มุทูนิ เต
มุทินฺทฺริยา ฯ เยสํ สทฺธาทโย อาการา สุนฺทรา เต สฺวาการา ฯ
เยสํ อสุนฺทฺรา เต ทฺวาการา ฯ เย กถิตการณํ สลฺลกฺเขนฺติ
สุเขน สกฺกา โหนฺติ วิญฺญาเปตุํ เต สุวิญฺญาปยา ฯ เย ตถา
น โหนฺติ เต ทุวิญฺญาปยา ฯ เย ปรโลกญฺจ วชฺชญฺจ ภยโต
ปสฺสนฺติ เต ปรโลกวชฺชภยทสฺสาวิโน ฯ อุปฺปลินิยนฺติ อุปฺปลวเน ฯ
อิตเรสุปิ เอเสว นโย ฯ อนฺโตนิมุคฺคโปสินีติ ยานิ อุทกสฺส อนฺโต
นิมุคฺคาเนว โปสิยนฺติ ฯ สโมทกฏฺฐิตานีติ อุทเกน สมฏฺฐิตานิ ฯ
อุทกํ อจฺจุคฺคมฺม ติฏฺฐนฺตีติ อุทกํ อติกฺกมิตฺวา ติฏฺฐนฺติ ฯ
     อปารุตาติ วิวฏา ฯ อมตสฺส ทฺวาราติ อริยมคฺโค ฯ โส หิ
อมตสงฺขาตสฺส นิพฺพานสฺส ทฺวารํ ฯ ปมุญฺจนฺตุ สทฺธนฺติ สพฺเพ
อตฺตโน สทฺธํ ปมุญฺจนฺตุ วิสฺสชฺชนฺตุ ฯ ปจฺฉิมปททฺวเย อยเมวตฺโถ
อหญฺหิ อตฺตโน ปคุณํ สุวตฺติตํปิ อิมํ ปณีตํ อุตฺตมํ ธมฺมํ
กายวาจากิลมถสญฺญี หุตฺวา มนุเชสุ เทวมนุสฺเสสุ นาภาสึ ฯ

             อรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๓ หน้า ๑๔-๑๗.
http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=3&A=276&modeTY=2
             The Pali Atthakatha in Roman :-
http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=3&A=276&modeTY=2
             อ่านอรรถกถาแปลไทย :-
http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=4&i=8
             เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :-
http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=4&A=209
             พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :-
http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=4&A=167
             The Pali Tipitaka in Roman Character :-
http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=4&A=167
             สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๔
http://84000.org/tipitaka/read/?index_4