![]() |
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ |
ปริปาเตนฺติปีติ สมนฺตโต อาคนฺตฺวา ปลาเปนฺติ ภยํ วา ชเนนฺติ ชีวิตา โวโรเปนฺติ ฯ อาวิสนฺตีติ สรีรํ อนุปวิสนฺติ ฯ {๒๐๑} เยน คาโม เตน คนฺตุนฺติอาทีสุ สเจ คาโม อวิทูรํ คโต โหติ ตตฺถ ปิณฺฑาย จริตฺวา วิหารเมว อาคนฺตฺวา วสิตพฺพํ ฯ สเจ ทูรํ คโต โหติ สตฺตาหวาเรน อรุโณ อุฏฺฐาเปตพฺโพ ฯ น สกฺกา เจ โหติ ตตฺเรว สภาคฏฺฐาเน วสิตพฺพํ ฯ สเจ มนุสฺสา ยถาปวตฺตานิ สลากภตฺตาทีนิ เทนฺติ น มยํ ตสฺมึ วิหาเร วสามาติ วตฺตพฺพา ฯ มยํ วิหารสฺส วา ปาสาทสฺส วา น เทม ตุมฺหากํ ยตฺถ กตฺถจิ วสิตฺวา ภุญฺชถาติ วุตฺเต ปน ยถาสุขํ ภุญฺชิตพฺพํ เตสํเยว ตํ ปาปุณาติ ฯ ตุมฺหากํ วสนฏฺฐาเน ปาปุณาเปตฺวา ภุญฺชถาติ วุตฺเต ปน ยตฺถ วสนฺติ ตตฺถ เนตฺวา วสฺสคฺเคน ปาปุณาเปตฺวา ภุญฺชิตพฺพํ ฯ สเจ ปวาริตกาเล วสฺสาวาสิกํ เทนฺติ ยทิ สตฺตาหวาเรน อรุณํ อุฏฺฐาปยึสุ คเหตพฺพํ ฉินฺนวสฺเสหิ ปน น มยํ ตตฺถ วสิมฺหา ฉินฺนวสฺสา มยนฺติ วตฺตพฺพํ ยทิ เยสํ อมฺหากํ เสนาสนํ ปาปิตํ เต คณฺหนฺตูติ วทนฺติ คเหตพฺพํ ฯ ยมฺปน วิหาเร อุปนิกฺขิตฺตกํ มา วินสฺสีติ อิธ อาหฏํ จีวราทิเวภงฺคิยภณฺฑํ ตํ ตตฺเถว คนฺตฺวา อปโลเกตฺวา ภาเชตพฺพํ ฯ อิโต อยฺยานํ จตฺตาโร ปจฺจเย เทถาติ กปฺปิย- การกานํ ทินฺเน เขตฺตวตฺถุอาทิเก ตตฺรุปฺปาเทปิ เอเสว นโย ฯ สงฺฆิกํ หิ เวภงฺคิยภณฺฑํ อนฺโตวิหาเร วา พหิสีมาย วา โหตุ พหิสีมาย ฐิตานํ อปโลเกตฺวา ภาเชตุ ํ น วฏฺฏติ ฯ อุภยตฺรฏฺ- ฐิตมฺปน อนฺโตสีมาย ฐิตานํ อปโลเกตฺวา ภาเชตุ ํ วฏฺฏติเยว ฯ {๒๐๒} สงฺโฆ ภินฺโนติ เอตฺถ ภินฺเน สงฺเฆ คนฺตฺวา กรณียํ นตฺถิ โย ปน ภิชฺชิสฺสตีติ อาสงฺกิโต ตํ สนฺธาย ภินฺโนติ วุตฺตํ ฯ สมฺพหุลาหิ ภิกฺขุนีหิ สงฺโฆ ภินฺโนติ เอตฺถ น ภิกฺขุนีหิ สงฺโฆ ภินฺโนติ ทฏฺฐพฺโพ ฯ วุตฺตญฺเหตํ น โข อุปาลิ ภิกฺขุนี สงฺฆํ ภินฺทตีติ ฯ เอตา ปน นิสฺสาย เอตา อนุพลํ กตฺวา ยํ สงฺฆํ ภิกฺขู ภินฺเทยฺยุนฺติ อาสงฺกา โหติ ตํ สนฺธาเยตํ วุตฺตํ ฯ {๒๐๓} วโชติ โคปาลกานํ นิวาสนฏฺฐานํ ฯ เยน วโชติ เอตฺถ วเชน สทฺธึ คตสฺส วสฺสจฺเฉเท อนาปตฺติ ฯ อุปกฏฺฐายาติ อาสนฺนาย ฯ สตฺเถ วสฺสํ อุปคนฺตุนฺติ เอตฺถ วสฺสูปนายิกทิวเส เตน ภิกฺขุนา อุปาสกา วตฺตพฺพา กุฏิกา ลทฺธุ ํ วฏฺฏตีติ ฯ สเจ กริตฺวา เทนฺติ ตตฺเถว ปวิสิตฺวา อิธ วสฺสํ อุเปมีติ ติกฺขตฺตุ ํ วตฺตพฺพํ ฯ โน เจ เทนฺติ สาลาสงฺเขเปน ฐิตสกฏสฺส เหฏฺฐา อุปคนฺตพฺพํ ตํปิ อลภนฺเตน อาลโย กาตพฺโพ ฯ สตฺเถ ปน วสฺสํ อุปคนฺตุ ํ น วฏฺฏติ ฯ อาลโย นาม อิธ วสฺสํ วสิสฺสามีติ จิตฺตุปฺปาทมตฺตํ ฯ สเจ มคฺคปฏิปนฺเนเยว สตฺเถ ปวารณาทิวโส โหติ ตตฺเถว ปวาเรตพฺพํ ฯ อถ สตฺโถ อนฺโตวสฺเสเยว ภิกฺขุนา ปตฺถิตฏฺฐานํ ปตฺวา อติกฺกมติ ปตฺถิตฏฺฐาเน วสิตฺวา ตตฺถ ภิกฺขูหิ สทฺธึ ปวาเรตพฺพํ ฯ อถาปิ สตฺโถ อนฺโตวสฺเสเยว อนฺตรา เอกสฺมึ คาเม ติฏฺฐติ วา วิปฺปกิรียติ วา ตสฺมึเยว คาเม ภิกฺขูหิ สทฺธึ วสิตฺวา ปวาเรตพฺพํ ฯ อปฺปวาเรตฺวา ตโต ปรํ คนฺตุ ํ น วฏฺฏติ ฯ นาวาย วสฺสํ อุปคจฺฉนฺเตนาปิ กุฏิยํเยว อุปคนฺตพฺพํ ฯ ปริเยสิตฺวา อลภนฺเตน อาลโย กาตพฺโพ ฯ สเจ อนฺโตเตมาสํ นาวา สมุทฺเทเยว โหติ ตตฺเถว ปวาเรตพฺพํ ฯ อถ สเจ นาวา กูลํ ลภติ อยญฺจ ปรโต คนฺตุกาโม โหติ คนฺตุ ํ น วฏฺฏติ นาวาย ลทฺธคาเมเยว วสิตฺวา ภิกฺขูหิ สทฺธึ ปวาเรตพฺพํ ฯ สเจปิ นาวา อนุตีรเมว อญฺญตฺถ คจฺฉติ ภิกฺขุ จ ปฐมํ ลทฺธคาเมเยว วสิตุกาโม นาวา คจฺฉตุ ภิกฺขุนา ตตฺเถว วสิตฺวา ภิกฺขูหิ สทฺธึ ปวาเรตพฺพํ ฯ อิติ วเช สตฺเถ นาวายนฺติ ตีสุ ฐาเนสุ นตฺถิ วสฺสจฺเฉเท อาปตฺติ ปวาเรตุญฺจ ลภตีติ ฯ ปุริเมสุ ปน วาเฬหิ อุพฺพาฬฺหา โหนฺตีติอาทีสุ สงฺฆเภท- ปริโยสาเนสุ วตฺถูสุ เกวลํ อนาปตฺติ โหติ ปวาเรตุ ํ ปน น ลภติ ฯ ปิสาจิลฺลิกาติ ปิสาจาเยว ปิสาจิลฺลิกา ฯ {๒๐๔} น ภิกฺขเว รุกฺขสุสิเรติ เอตฺถ สุทฺเธ รุกฺขสุสิเรเยว น วฏฺฏติ ฯ มหนฺตสฺส ปน สุสิรสฺส อนฺโต ปทรจฺฉทนํ กุฏิกํ กตฺวา ปวิสนทฺวารํ โยเชตฺวา อุปคนฺตุ ํ วฏฺฏติ ฯ รุกฺขํ ฉินฺทิตฺวา ขาณุกมตฺถเก ปทรจฺฉทนํ กุฏิกํ กตฺวาปิ วฏฺฏติเยว ฯ รุกฺขวิฏภิยาติ เอตฺถาปิ สุทฺเธ วิฏปมตฺเต น วฏฺฏติ ฯ มหาวิฏเป อฏฺฏกํ พนฺธิตฺวา ตตฺถ ปทรจฺฉทนํ กุฏิกํ กตฺวา อุปคนฺตพฺพํ ฯ อเสนาสนิเกนาติ ยสฺส ปญฺจนฺนํ ฉทนานํ อญฺญตเรน ฉนฺนํ โยชิตทฺวารพนฺธํ เสนาสนํ นตฺถิ เตน น อุปคนฺตพฺพํ ฯ น ภิกฺขเว ฉวกุฏิกายาติ เอตฺถ ฉวกุฏิกา นาม ฏงฺกิตมญฺจาทิเภทา กุฏี ตตฺถ อุปคนฺตุ ํ น วฏฺฏติ ฯ สุสาเน ปน อญฺญํ กุฏิกํ กตฺวา อุปคนฺตุ ํ วฏฺฏติ ฯ น ภิกฺขเว ฉตฺเตติ เอตฺถาปิ จตูสุ ถมฺเภสุ ฉตฺตํ ฐเปตฺวา อาวรณํ กตฺวา ทฺวารํ โยเชตฺวา อุปคนฺตุ ํ วฏฺฏติ ฯ ฉตฺตกุฏิกา นาเมสา โหติ ฯ จาฏิยาติ เอตฺถาปิ มหนฺเตน กปลฺเลน ฉตฺเต วุตฺตนเยน กุฏึ กตฺวา อุปคนฺตุ ํ วฏฺฏติ ฯ {๒๐๕} เอวรูปา กติกาติ เอตฺถาปิ อญฺญาปิ ยา อีทิสา อธมฺมิกา กติกา โหติ สา น กาตพฺพาติ อตฺโถ ฯ ตสฺสา ลกฺขณํ มหาวิภงฺเค วุตฺตํ ฯ วสฺสาวาโส ปฏิสฺสุโต โหติ ปุริมิกายาติ ตุมฺหากํ อาวาเส ปุริมิกาย วสฺสูปนายิกาย วสฺสํ วสิสฺสามีติ ปฏิญฺญา กตา โหติ ฯ ปุริมิกา จ น ปญฺญายตีติ ยตฺถ ปฏิญฺญาตํ ตตฺถ วสฺสุปคมนํ น ทิสฺสตีติ ฯ {๒๐๗-๒๐๘} ปฏิสฺสเว จ อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺสาติ เอตฺถ น เกวลํ อิมํ เตมาสํ อิธ วสฺสํ วสถาติ เอตสฺเสว ปฏิสฺสเว อาปตฺติ อิมํ เตมาสํ ภิกฺขํ คณฺหถ อุโภปิ มยํ อิธ วสิสฺสาม เอกโต อุทฺทิสาเปสฺสามาติ เอวมาทินาปิ ตสฺส ตสฺส ปฏิสฺสเว ทุกฺกฏํ ฯ ตญฺจ โข ปฐมํ สุทฺธจิตฺตสฺส ปจฺฉา วิสํวาทนปจฺจยา ฯ ปฐมมฺปิ อสุทฺธจิตฺตสฺส ปน ปฏิสฺสเว ปาจิตฺติยํ วิสํวาทเน ทุกฺกฏนฺติ ปาจิตฺติเยน สทฺธึ ทุกฺกฏํ ยุชฺชติ ฯ โส ตทเหว อกรณีโยติ- อาทีสุ สเจ วสฺสํ อนุปคนฺตฺวา วา ปกฺกมติ อุปคนฺตฺวา วา สตฺตาหํ พหิทฺธา วีตินาเมติ ปุริมิกา จ น ปญฺญายติ ปฏิสฺสเว จ อาปตฺติ ฯ วสฺสํ อุปคนฺตฺวา ปน อรุณํ อนุฏฺฐาเปตฺวา ตทเหว สตฺตาหกรณีเยน ปกฺกมนฺตสฺสาปิ อนฺโตสตฺตาเห นิวตฺตนฺตสฺส อนาปตฺติ โก ปน วาโท ทฺวีหตีหํ วสิตฺวา อนฺโตสตฺตาเห นิวตฺตนฺตสฺส ฯ ทฺวีหตีหํ วสิตฺวาติ เอตฺถาปิ นิรเปกฺขคมเนเนว อุปจาราติกฺกเม วสฺสจฺเฉโท เวทิตพฺโพ ฯ สเจ อิธ วสิสฺสามีติ อาลโย อตฺถิ อสติยา ปน วสฺสํ น อุเปติ คหิตเสนาสนํ สุคหิตํ ฉินฺนวสฺโส น โหติ ปวาเรตุ ํ ลภติเยว ฯ สตฺตาหํ อนาคตาย ปวารณายาติ เอตฺถ นวมิโต ปฏฺฐาย คนฺตุ ํ วฏฺฏติ อาคจฺฉตุ วา มา วา อนาปตฺติ ฯ เสสํ อุตฺตานเมวาติ ฯ วสฺสูปนายิกกฺขนฺธกวณฺณนา นิฏฺฐิตา ฯ ------------อรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๓ หน้า ๑๖๑-๑๖๖. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=3&A=3348&modeTY=2 The Pali Atthakatha in Roman :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=3&A=3348&modeTY=2 อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=4&i=214 เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=4&A=5971 พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=4&A=6021 The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=4&A=6021 สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๔ http://84000.org/tipitaka/read/?index_4
![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() |
![]() |
บันทึก ๒๖ มกราคม พ.ศ. ๒๕๖๑.
การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย.
หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]