อรรถกถาเล่มที่ ๓ ภาษาบาลีอักษรไทย
 วินย.อ. (สมนฺต.๓)

     {๓๔} นานาทิสา นานาชนปทาติ นานาทิสโต จ นานาชนปทโต ฯ
อนุชานามิ ภิกฺขเว ตุมฺเหวทานิ ตาสุ ตาสุ ทิสาสุ เตสุ เตสุ
ชนปเทสุ ปพฺพาเชถาติ อาทิมฺหิ ปพฺพชฺชาเปกฺขํ กุลปุตฺตํ
ปพฺพาเชนฺเตน เยน ปรโต น ภิกฺขเว ปญฺจหิ อาพาเธหิ ผุฏฺโฐ
ปพฺพาเชตพฺโพติ อาทึ กตฺวา ยาว น อนฺธมูคพธิโร ปพฺพาเชตพฺโพติ
เอวํ ปฏิกฺขิตฺตา ปุคฺคลา เต วชฺเชตฺวา ปพฺพชฺชาโทสวิรหิโต
ปุคฺคโล ปพฺพาเชตพฺโพ ฯ โสปิ มาตาปิตูหิ อนุญฺญาโตเยว ตสฺส
อนุชานนลกฺขณํ น ภิกฺขเว อนนุญฺญาโต มาตาปิตูหิ ปุตฺโต
ปพฺพาเชตพฺโพ โย ปพฺพาเชยฺย อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺสาติ เอตสฺมึ
สุตฺเต วณฺณยิสฺสาม ฯ เอวํ ปพฺพชฺชาโทสวิรหิตํ มาตาปิตูหิ
อนุญฺญาตํ ปพฺพาเชนฺเตนาปิจ สเจ อจฺฉินฺนเกโส โหติ เอกสีมายํ จ
อญฺเญปิ ภิกฺขู อตฺถิ เกสจฺเฉทนตฺถาย ภณฺฑุกมฺมํ อาปุจฺฉิตพฺพํ ฯ
ตสฺส อาปุจฺฉนาการํ อนุชานามิ ภิกฺขเว สงฺฆํ อปโลเกตุํ
ภณฺฑุกมฺมายาติ เอตฺถ วณฺณยิสฺสามิ ฯ สเจ โอกาโส โหติ สยํ
ปพฺพาเชตพฺโพ ฯ สเจ อุทฺเทสปริปุจฺฉาทีหิ พฺยาวโฏ โหติ โอกาสํ
น ลภติ เอโก ทหรภิกฺขุ วตฺตพฺโพ เอตํ ปพฺพาเชหีติ ฯ
อวุตฺโตปิ เจ ทหรภิกฺขุ อุปชฺฌายํ อุทฺทิสฺส ปพฺพาเชติ วฏฺฏติ ฯ
สเจ ทหรภิกฺขุ นตฺถิ สามเณโรปิ วตฺตพฺโพ เอตํ ขณฺฑสีมํ
เนตฺวา ปพฺพาเชตฺวา กาสายานิ อจฺฉาเทตฺวา เอหีติ ฯ สรณานิ
ปน สยํ ทาตพฺพานิ ฯ เอวํ ภิกฺขุนาว ปพฺพาชิโต โหติ ฯ ปุริสํ
หิ ภิกฺขุโต อญฺโญ ปพฺพาเชตุํ น ลภติ ตถา มาตุคามํ ภิกฺขุนิโต
อญฺโญ ฯ สามเณโร ปน สามเณรี วา อาณตฺติยา กาสายานิ
ทาตุํ ลภติ ฯ เกโสโรปนํ เยนเกนจิ กตํ สุกตํ โหติ ฯ สเจ
ปน ภพฺพรูโป โหติ สเหตุโก ญาโต ยสสฺสี กุลปุตฺโต โอกาสํ
กตฺวาปิ สยเมว ปพฺพาเชตพฺโพ ฯ มตฺติกามุฏฺฐึ คเหตฺวา นหายิตฺวา
เกเส เตเมตฺวา อาคจฺฉาหีติ น จ ปน วิสฺสชฺเชตพฺโพ ฯ
ปพฺพชิตุกามานํ หิ ปฐมํ พลวา อุสฺสาโห โหติ ปจฺฉา ปน
กาสายานิ จ เกสหรณสตฺถกญฺจ ทิสฺวา อุตฺรสนฺติ เอโตเยว
ปลายนฺติ ฯ ตสฺมา สยเมว นหานติตฺถํ เนตฺวา สเจ นาติทหโร
โหติ นหาหีติ วตฺตพฺโพ ฯ เกสา ปนสฺส สยเมว มตฺติกํ
คเหตฺวา โธวิตพฺพา ฯ ทหรกุมารโก ปน สยํ อุทกํ โอตริตฺวา
โคมยมตฺติกาหิ ฆํสิตฺวา นหาเปตพฺโพ ฯ สเจปิสฺส กจฺฉุ วา
ปีฬกา วา โหนฺติ ยถา มาตา ปุตฺตํ น ชิคุจฺฉติ เอวเมว
อชิคุจฺฉนฺเตน สาธุกํ หตฺถปาทโต ปฏฺฐาย ยาว สีสา ฆํสิตฺวา
นหาเปตพฺโพ ฯ กสฺมา ฯ เอตฺตเกน หิ อุปกาเรน กุลปุตฺตา
อาจริยุปชฺฌาเยสุ จ สาสเน จ พลวสิเนหา ติพฺพคารวา อนิวตฺติธมฺมา
โหนฺติ อุปฺปนฺนํ อนภิรตึ วิโนเทตฺวา เถรภาวํ ปาปุณนฺติ
กตญฺญู กตเวทิโน โหนฺติ ฯ เอวํ นหาปนกาเล ปน เกสมสฺสุ-
โอโรปนกาเล วา ตฺวํ ญาโต ยสสฺสี อิทานิ มยํ ตํ นิสฺสาย
ปจฺจเยหิ น กิลมิสฺสามาติ น วตฺตพฺโพ อญฺญาปิ อนิยฺยานิกกถา
น กเถตพฺพา ฯ อถขฺวสฺส อาวุโส สุฏฺฐุ อุปธาเรหิ สตึ
อุปฏฺฐาเปหีติ วตฺวา ตจปญฺจกกมฺมฏฺฐานํ อาจิกฺขิตพฺพํ อาจิกฺขนฺเตน
จ วณฺณสณฺฐานคนฺธาสโยกาสวเสน อสุจิเชคุจฺฉปฏิกฺกูลภาวํ
นิชฺชีวนิสฺสตฺตภาวํ วา ปากฏํ กโรนฺเตน อาจิกฺขิตพฺพํ ฯ สเจ หิ โส
ปุพฺเพ ปริมทฺทิตสงฺขาโร โหติ ภาวิตภาวโน กณฺฏกเวธาเปกฺโข วิย
ปริปกฺกคณฺโฑ สุริยุคฺคมนาเปกฺขํ วิย จ ปริณตปทุมํ อถสฺส
อารทฺธมตฺเต กมฺมฏฺฐานมนสิกาเร อินฺทาสนิ วิย ปพฺพเต กิเลสปพฺพเต
จุณฺณิยมานํเยว ญาณํ ปวตฺตติ ฯ ขุรคฺเคเยว อรหตฺตํ ปาปุณาติ ฯ
เย หิ อาทิโตว เกจิ ขุรคฺเค อรหตฺตํ ปตฺตา สพฺเพ เต เอวรูปํ
สวนํ ลภิตฺวา กลฺยาณมิตฺเตน อาจริเยน ทินฺนนยํ นิสฺสาย โน
อนิสฺสาย ตสฺมาสฺส เอวรูปา กถา กเถตพฺพาติ ฯ เกเสสุ ปน
โอโรปิเตสุ หลิทฺทจุณฺเณน วา คนฺธจุณฺเณน วา สีสญฺจ สรีรญฺจ
อุพฺพตฺเตตฺวา คิหิคนฺธํ อปเนตฺวา กาสายานิ ติกฺขตฺตุํ วา ทฺวิกฺขตฺตุํ
วา สกึ วา ปฏิคฺคหาเปตพฺโพ ฯ อถาปิสฺส หตฺเถ อทตฺวา
อาจริโย วา อุปชฺฌาโย วา สยเมว อจฺฉาเทติ วฏฺฏติ ฯ
สเจปิ อญฺญํ ทหรํ วา สามเณรํ วา อุปาสกํ วา อาณาเปติ
อาวุโส เอตานิ กาสายานิ คเหตฺวา เอตํ อจฺฉาเทหีติ ตํเยว วา
อาณาเปติ เอตานิ คเหตฺวา อจฺฉาเทหีติ ฯ สพฺพํ วฏฺฏติ ฯ
สพฺพํ เหตํ เตน ภิกฺขุนาว ทินฺนํ โหติ ฯ ยํ ปน นิวาสํ วา
ปารุปนํ วา อนาณตฺติยา นิวาเสติ วา ปารุปติ วา ตํ อปเนตฺวา
ปุน ทาตพฺพํ ฯ ภิกฺขุนา หิ สหตฺเถน วา อาณตฺติยา วา ทินฺนเมว
กาสาวํ วฏฺฏติ อทินฺนํ น วฏฺฏติ สเจปิ ตสฺเสว สนฺตกํ
โหติ โก ปน วาโท อุปชฺฌายมูลเก ฯ อยํ ปฐมํ เกสมสฺสุํ
โอหาเรตฺวา กาสายานิ วตฺถานิ อจฺฉาเทตฺวา เอกํสํ อุตฺตราสงฺคํ
การาเปตฺวาติ เอตฺถ วินิจฺฉโย ฯ ภิกฺขูนํ ปาเท วนฺทาเปตฺวาติ เย
ตตฺถ สนฺนิปติตา ภิกฺขู เตสํ ปาเท วนฺทาเปตฺวา อถ สรณคหณตฺถํ
อุกฺกุฏิกํ นิสีทาเปตฺวา อญฺชลึ ปคฺคหาเปตฺวา เอวํ วเทหีติ
วตฺตพฺโพ ยมหํ วทามิ ตํ วเทหีติ วตฺตพฺโพ ฯ อถสฺส
อุปชฺฌาเยน วา อาจริเยน วา พุทฺธํ สรณํ คจฺฉามีติ อาทินา
นเยน สรณานิ ทาตพฺพานิ ฯ ยถาวุตฺตปฺปฏิปาฏิยาว น อุปฺปฏิปาฏิยา ฯ
สเจ หิ เอกปทมฺปิ เอกกฺขรํปิ อุปฺปฏิปาฏิยา เทติ พุทฺธํ
สรณํเยว วา ติกฺขตฺตุํ ทตฺวา ปุน อิตเรสุ เอเกกํ ติกฺขตฺตุํ เทติ
อทินฺนานิ โหนฺติ สรณานิ ฯ อิมญฺจ ปน สรณคมนูปสมฺปทํ
ปฏิกฺขิปิตฺวา อนุญฺญาตา อุปสมฺปทา เอกโต สุทฺธิยา วฏฺฏติ ฯ
สามเณรปพฺพชฺชา ปน อุภโต สุทฺธิยา วฏฺฏติ โน เอกโต สุทฺธิยา
ตสฺมา อุปสมฺปทาย สเจ อาจริโย ญตฺติโทสญฺเจว กมฺมวาจา-
โทสญฺจ วชฺเชตฺวา กมฺมํ กโรติ สุกตํ โหติ ฯ ปพฺพชฺชาย ปน
อิมานิ ตีณิ สรณานิ พุการธการาทีนํ พฺยญฺชนานํ ฐานกรณสมฺปทํ
อหาเปนฺเตน อาจริเยนปิ อนฺเตวาสิเกนปิ วตฺตพฺพานิ ฯ สเจ อาจริโย
วตฺตุํ สกฺโกติ อนฺเตวาสิโก น สกฺโกติ อนฺเตวาสิโก วา
สกฺโกติ อาจริโย น สกฺโกติ อุโภปิ วา น สกฺโกนฺติ น
วฏฺฏติ ฯ สเจ ปน อุโภปิ สกฺโกนฺติ วฏฺฏติ ฯ อิมานิ จ
ปน ททมาเนน พุทฺธํ สรณํ คจฺฉามีติ เอวํ เอกสมฺพทฺธานิ
อนุนาสิกนฺตานิ วา กตฺวา ทาตพฺพานิ พุทฺธมฺ สรณมฺ คจฺฉามีติ เอวํ
วิจฺฉินฺทิตฺวา มการนฺตานิ วา กตฺวา ทาตพฺพานิ ฯ อนฺธกฏฺฐกถายํ
นามํ สาเวตฺวา อหํ ภนฺเต พุทฺธรกฺขิโต ยาวชีวํ พุทฺธํ สรณํ
คจฺฉามีติ วุตฺตํ ฯ ตํ เอกอฏฺฐกถายมฺปิ นตฺถิ ปาลิยํปิ น วุตฺตํ
เตสํ รุจิมตฺตเมว ตสฺมา น คเหตพฺพํ ฯ น หิ ตถา
อวทนฺตสฺส สรณํ กุปฺปตีติ ฯ อนุชานามิ ภิกฺขเว อิเมหิ ตีหิ
สรณคมเนหิ ปพฺพชฺชํ อุปสมฺปทนฺติ อิเมหิ พุทฺธํ สรณํ คจฺฉามีติ
อาทีหิ เอวํ ติกฺขตฺตุํ อุภโต สุทฺธิยา วุตฺเตหิ ตีหิ สรณคมเนหิ
ปพฺพชฺชญฺเจว อุปสมฺปทญฺจ อนุชานามีติ อตฺโถ ฯ ตตฺถ ยสฺมา
อุปสมฺปทา ปรโต ปฏิกฺขิตฺตา ตสฺมา สา เอตรหิ สรณมตฺเตเนว
น รูหติ ฯ ปพฺพชฺชา ปน ยสฺมา ปรโต อนุชานามิ ภิกฺขเว
อิเมหิ ตีหิ สรณคมเนหิ สามเณรปพฺพชฺชนฺติ อนุญฺญาตา เอว ตสฺมา
สา เอตรหิปิ สรณมตฺเตเนว รูหติ ฯ เอตฺตาวตา หิ สามเณรภูมิยํ
ปติฏฺฐิโต โหติ ฯ สเจ ปเนส มติมา โหติ ปณฺฑิตชาติโก
อถสฺส ตสฺมึเยว ฐาเน สิกฺขาปทานิ อุทฺทิสิตพฺพานิ ฯ กถํ ฯ
ยถา ภควตา อุทฺทิฏฺฐานิ วุตฺตํ เหตํ อนุชานามิ ภิกฺขเว
สามเณรานํ ทส สิกฺขาปทานิ เตสุ จ สามเณเรหิ สิกฺขิตุํ
ปาณาติปาตา เวรมณี อทินฺนาทานา เวรมณี อพฺรหฺมจริยา เวรมณี
มุสาวาทา เวรมณี สุราเมรยมชฺชปมาทฏฺฐานา เวรมณี วิกาลโภชนา
เวรมณี นจฺจคีตวาทิตวิสูกทสฺสนา เวรมณี มาลาคนฺธวิเลปน-
ธารณมณฺฑนวิภูสนฏฺฐานา เวรมณี อุจฺจาสยนมหาสยนา เวรมณี
ชาตรูปรชตปฏิคฺคหณา เวรมณีติ ฯ อนฺธกฏฺฐกถายํ ปน อหํ ภนฺเต
อิตฺถนฺนาโม ยาวชีวํ ปาณาติปาตา เวรมณีสิกฺขาปทํ สมาทิยามีติ
เอวํ สรณทานํ วิย สิกฺขาปททานํปิ วุตฺตํ ฯ ตํปิ เนว ปาลิยา
น อฏฺฐกถาสุ อตฺถิ ตสฺมา ยถาปาลิยาว อุทฺทิสิตพฺพานิ ฯ
ปพฺพชฺชา หิ สรณคมเนเหว สิทฺธา ฯ สิกฺขาปทานิ ปน เกวลํ
สิกฺขาปริปูรณตฺถํ ชานิตพฺพานิ ตสฺมา ตานิ ปาลิยํ อาคตนเยน
อุคฺคเหตุํ อสกฺโกนฺตสฺส ยาย กายจิ ภาสาย อตฺถวเสนปิ อาจิกฺขิตุํ
วฏฺฏติ ฯ ยาว ปน อตฺตนา สิกฺขิตพฺพสิกฺขาปทานิ น ชานาติ
สงฺฆาฏิปตฺตจีวรธารณฐานนิสชฺชาทีสุ ปานโภชนาทิวิธิมฺหิ จ น
กุสโล โหติ ตาว โภชนสาลํ วา สลากภาชนฏฺฐานํ วา อญฺญํ
วา ตถารูปฏฺฐานํ น เปเสตพฺโพ ฯ สนฺติกาวจโรเยว กาตพฺโพ
พาลทารโก วิย ปฏิชคฺคิตพฺโพ ฯ สพฺพมสฺส กปฺปิยากปฺปิยํ
อาจิกฺขิตพฺพํ นิวาสนปารุปนาทีสุ อภิสมาจาริเกสุ วิเนตพฺโพ ฯ
เตนาปิ อนุชานามิ ภิกฺขเว ทสหงฺเคหิ สมนฺนาคตํ สามเณรํ
นาเสตุนฺติ เอวํ ปรโต วุตฺตานิ ทส นาสนงฺคานิ อารกา ปริวชฺเชตฺวา
อภิสมาจาริกํ ปริปูเรนฺเตน ทสวิเธ สีเล สาธุกํ สิกฺขิตพฺพนฺติ ฯ
                 ปพฺพชฺชาวินิจฺฉโย นิฏฺฐิโต ฯ

             อรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๓ หน้า ๒๐-๒๖.
http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=3&A=420&modeTY=2
             The Pali Atthakatha in Roman :-
http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=3&A=420&modeTY=2
             อ่านอรรถกถาแปลไทย :-
http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=4&i=34
             เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :-
http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=4&A=778
             พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :-
http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=4&A=812
             The Pali Tipitaka in Roman Character :-
http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=4&A=812
             สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๔
http://84000.org/tipitaka/read/?index_4