อรรถกถาเล่มที่ ๓ ภาษาบาลีอักษรไทย
 วินย.อ. (สมนฺต.๓)

                     กฐินกฺขนฺธกวณฺณนา
                     ------------
     {๓๐๖} กฐินกฺขนฺธเก ฯ ปาเฐยฺยกาติ ปาเฐยฺยรฏฺฐวาสิโน ฯ ปาเฐยฺยํ
นาม โกสเลสุ ปจฺฉิมทิสาภาเค รฏฺฐํ ตตฺถ วาสิโนติ วุตฺตํ
โหติ ฯ โกสลรญฺโญ เอกปิตุภาตูนํ ภทฺทวคฺคิยตฺเถรานํ เอตํ
อธิวจนํ ฯ เตสุ สพฺพเชฏฺฐโก อนาคามิ สพฺพปจฺฉิมโก โสตาปนฺโน
เอโกปิ อรหา วา ปุถุชฺชโน วา นตฺถิ ฯ อารญฺญกาติ
ธุตงฺคสมาทานวเสน อารญฺญกา น อรญฺญวาสมตฺเตน ฯ
ปิณฺฑปาติกาทิภาเวปิ เตสํ เอเสว นโย ฯ สีสวเสน เจตํ วุตฺตํ ฯ อิเม
ปน เตรสาปิ ธุตงฺคานิ สมาทายเยว วตฺตนฺติ ฯ อุทกสงฺคเหติ
อุทเกน สงฺคหิเตน ฆฏิเต สํสฏฺเฐ ถเล จ นินฺเน จ เอโกทกี
ภูเตติ อตฺโถ ฯ อุทกจิกฺขลฺเลติ อกฺกนฺตกฺกนฺตฏฺฐาเน อุทกจิกฺขลฺโล
อุฏฺฐหิตฺวา ยาว อานิสทา ปหรติ อีทิเส จิกฺขลฺเลติ
อตฺโถ ฯ โอกปุณฺเณหีติ อุทกปุณฺเณหิ ฯ เตสํ กิร จีวรานิ
ฆนานิ เตสุ ปติตํ อุทกํ น ปคฺฆรติ ฆนตฺตา ปุฏพทฺธํ วิย
ติฏฺฐติ เตน วุตฺตํ โอกปุณฺเณหิ จีวเรหีติ ฯ โอฆปุณฺเณหีติปิ
ปาโฐ ฯ อวิวทมานา วสฺสํ วสิมฺหาติ เอตฺถ อาคนฺตุกฏฺฐาเน
เสนาสนผาสุตาย อภาเวน จ ภควโต ทสฺสนาลาเภน อุกฺกณฺฐิต-
ตาย จ เต ภิกฺขู ผาสุํ น วสึสุ ตสฺมา อวิวทมานา ผาสุกํ
วสฺสํ วสิมฺหาติ นาโวจุํ ฯ ธมฺมึ กถํ กตฺวาติ ภควา เตสํ ภิกฺขูนํ
อนมตคฺคิยกถํ กเถสิ ฯ เต สพฺเพว กถาปริโยสาเน อรหตฺตํ
ปาปุณิตฺวา นิสินฺนฏฺฐานโตเยว อากาเส อุปฺปติตฺวา อคมํสุ ฯ ตํ
สนฺธาย วุตฺตํ ธมฺมึ กถํ กตฺวาติ ฯ ตโต ภควา สเจ
กฐินตฺถาโร ปญฺญตฺโต อภวิสฺส เอเต ภิกฺขู เอกํ จีวรํ ฐเปตฺวา
สนฺตรุตฺตเรน อาคจฺฉนฺตา น เอวํ กิลนฺตา อสฺสุ กฐินตฺถาโร
จ นาเมส สพฺพพุทฺเธหิ อนุญฺญาโตติ จินฺเตตฺวา กฐินตฺถารํ
อนุชานิตุกาโม ภิกฺขู อามนฺเตสิ อามนฺเตตฺวา จ ปน อนุชานามิ
ภิกฺขเวติอาทิมาห ฯ
     ตตฺถ อตฺถตกฐินานํ โวติ เอตฺถ นิปาตมตฺตํ โวกาโร
อตฺถตกฐินานนฺติ อตฺโถ ฯ เอวญฺหิ สติ ปรโต โส เนสํ ภวิสฺสตีติ
ยุชฺชติ ฯ อถวา โวติ สามีวจนเมเวตํ ฯ โส เนสนฺติ เอตฺถ
ปน โส จีวรุปฺปาโทเยว อตฺถตกฐินา เนสํ ภวิสฺสตีติ อตฺโถ ฯ
     ตตฺถ อนามนฺตจาโรติ ยาว กฐินํ น อุทฺธรียติ ตาว
อนามนฺเตตฺวา จรณํ กปฺปิสฺสติ จาริตฺตสิกฺขาปเท อนาปตฺติ
ภวิสฺสตีติ อตฺโถ ฯ อสมาทานจาโรติ ติจีวรํ อสมาทาย จรณํ
จีวรวิปฺปวาโส กปฺปิสฺสตีติ อตฺโถ ฯ คณโภชนนฺติ คณโภชนมฺปิ
กปฺปิสฺสติ ฯ ยาวทตฺถจีวรนฺติ ยาวตเกน จีวเรน อตฺโถ ตาวตกํ
อนธิฏฺฐิตํ อวิกปฺปิตํ กปฺปิสฺสตีติ อตฺโถ ฯ โย จ ตตฺถ จีวรุปฺ-
ปาโทติ ตตฺถ กฐินตฺถตสีมายํ มตกจีวรํ วา โหตุ สงฺฆํ อุทฺทิสฺส
ทินฺนํ วา สงฺฆิเกน ตตฺรุปฺปาเทน อาภตํ วา เยนเกนจิ อากาเรน
ยํ สงฺฆิกํ จีวรํ อุปฺปชฺชติ ตํ เตสํ ภวิสฺสตีติ อตฺโถ ฯ เอวญฺจ
ปน ภิกฺขเว กฐินํ อตฺถริตพฺพนฺติ เอตฺถ กฐินตฺถารํ เก ลภนฺติ
เก น ลภนฺตีติ ฯ คณนวเสน ตาว ปจฺฉิมโกฏิยา ปญฺจ ชนา
ลภนฺติ อุทฺธํ สตสหสฺสมฺปิ ฯ ปญฺจนฺนํ เหฏฺฐา น ลภนฺติ ฯ
วุตฺถวสฺสวเสน ปุริมิกาย วสฺสํ อุปคนฺตฺวา ปฐมปวารณาย ปวาริตา
ลภนฺติ ฉินฺนวสฺสา วา ปจฺฉิมิกาย อุปคตา วา น ลภนฺติ
อญฺญสฺมึ วิหาเร วุตฺถวสฺสาปิ น ลภนฺตีติ มหาปจฺจริยํ วุตฺตํ ฯ
ปุริมิกาย อุปคตานมฺปน สพฺเพ ปจฺฉิมิกา คณปูรกา โหนฺติ
อานิสํสํ น ลภนฺติ อานิสํโส อิตเรสํเยว โหติ ฯ สเจ ปุริมิกาย
อุปคตา จตฺตาโร วา โหนฺติ ตโย วา เทฺว วา เอโก วา
อิตเร คณปูรเก กตฺวา กฐินํ อตฺถริตพฺพํ ฯ อถ จตฺตาโร ภิกฺขู
อุปคตา เอโก ปริปุณฺณวสฺโส สามเณโร โส เจ ปจฺฉิมิกาย
อุปสมฺปชฺชติ คณปูรโก เจว โหติ อานิสํสญฺจ ลภติ ฯ ตโย
ภิกฺขู เทฺว สามเณรา เทฺว ภิกฺขู ตโย สามเณรา เอโก
ภิกฺขุ จตฺตาโร สามเณราติ เอตฺถาปิ เอเสว นโย ฯ สเจ
ปุริมิกาย อุปคตา กฐินตฺถารกุสลา น โหนฺติ อตฺถารกุสลา
ขนฺธกภาณกตฺเถรา ปริเยสิตฺวา อาเนตพฺพา กมฺมวาจํ สาเวตฺวา
กฐินํ อตฺถราเปตฺวา ทานญฺจ ภุญฺชิตฺวา คมิสฺสนฺติ ฯ อานิสํโส
ปน อิตเรสํเยว โหติ ฯ กฐินํ เกน ทินฺนํ วฏฺฏติ ฯ เยนเกนจิ
เทเวน วา มนุสฺเสน วา ปญฺจนฺนํ วา สหธมฺมิกานํ อญฺญตเรน
ทินฺนํ วฏฺฏติ ฯ กฐินทายกสฺส วตฺตํ อตฺถิ สเจ โส ตํ
อชานนฺโต ปุจฺฉติ ภนฺเต กถํ กฐินํ ทาตพฺพนฺติ ตสฺส เอวํ
อาจิกฺขิตพฺพํ ติณฺณํ จีวรานํ อญฺญตรปโหนกํ สุริยุคฺคมนสมเย
วตฺถํ กฐินจีวรํ เทมาติ ทาตุํ วฏฺฏติ ตสฺส ปริกมฺมตฺถํ
เอตฺตกา นาม สูจิโย เอตฺตกํ สุตฺตํ เอตฺตกํ รชนํ ปริกมฺมํ
กโรนฺตานํ เอตฺตกานํ ภิกฺขูนํ ยาคุภตฺตญฺจ ทาตุํ วฏฺฏตีติ ฯ
     กฐินตฺถารเกนาปิ ธมฺเมน สเมน อุปฺปนฺนํ กฐินํ อตฺถริตพฺพํ ฯ
อตฺถรนฺเตน วตฺตํ ชานิตพฺพํ ตนฺตวายเคหโต หิ อาภตสนฺตาเนเนว
ขลิมกฺขิตสาฏโกปิ น วฏฺฏติ มลินสาฏโกปิ น วฏฺฏติ ตสฺมา
กฐินตฺถารสาฏกํ ลภิตฺวา สุฏฺฐุ โธวิตฺวา สูจิอาทีนิ จีวรกมฺมุป-
กรณานิ สชฺเชตฺวา พหูหิ ภิกฺขูหิ สทฺธึ ตทเหว สิพฺเพตฺวา
นิฏฺฐิตสูจิกมฺมํ รชิตฺวา กปฺปพินฺทุํ ทตฺวา กฐินํ อตฺถริตพฺพํ ฯ สเจ
ตสฺมึ อนตฺถเตเยว อญฺโญ กฐินสาฏกํ อาหรติ อญฺญานิ จ
พหูนิ กฐินานิสํสวตฺถานิ เทติ โย อานิสํสํ พหุํ เทติ ตสฺส
สนฺตเกเนว อตฺถริตพฺพํ ฯ อิตโร ยถา ตถา โอวทิตฺวา สญฺญา-
เปตพฺโพ ฯ กฐินมฺปน เกน อตฺถริตพฺพํ ฯ ยสฺส สงฺโฆ กฐินจีวรํ
เทติ ฯ สงฺเฆน ปน กสฺส ทาตพฺพํ ฯ โย ชิณฺณจีวโร โหติ ฯ
สเจ พหู ชิณฺณจีวรา วุฑฺฒสฺส ทาตพฺพํ ฯ วุฑฺเฒสุปิ โย
มหาปุริโส ตทเหว จีวรํ กตฺวา อตฺถริตุํ สกฺโกติ ตสฺส
ทาตพฺพํ ฯ สเจ วุฑฺโฒ น สกฺโกติ นวกตโร สกฺโกติ ตสฺส
ทาตพฺพํ ฯ อปิจ สงฺเฆน มหาเถรสฺส สงฺคหํ กาตุํ วฏฺฏติ ตสฺมา
ตุมฺเห ภนฺเต คณฺหถ มยํ กตฺวา ทสฺสามาติ วตฺตพฺพํ ฯ ตีสุ
จีวเรสุ ยํ ชิณฺณํ โหติ ตทตฺถาย ทาตพฺพํ ฯ ปกติยา ทุปฏฺฏ-
จีวรสฺส ทุปฏฺฏตฺถายเยว ทาตพฺพํ ฯ สเจปิสฺส เอกปฏฺฏจีวรํ ฆนํ
โหติ กฐินสาฏกา จ เปลวา สารุปฺปตฺถาย ทุปฏฺฏปโหนกเมว
ทาตพฺพํ ฯ อหํ อลภนฺโต เอกปฏฺฏํ ปารุปามีติ วทนฺตสฺสาปิ
ทุปฏฺฏํ ทาตุํ วฏฺฏติ ฯ โย ปน โลภปกติโก โหติ ตสฺส น
ทาตพฺพํ ฯ เตนาปิ กฐินํ อตฺถริตฺวา ปจฺฉา วิสิพฺเพตฺวา เทฺว
จีวรานิ กริสฺสามีติ น คเหตพฺพํ ฯ ยสฺส ปน ทียติ ตสฺส
เยน วิธินา ทาตพฺพํ ตํ ทสฺเสตุํ เอวญฺจ ปน ภิกฺขเว กฐินํ
อตฺถริตพฺพนฺติ อารภิตฺวา สุณาตุ เม ภนฺเตติอาทิกา
ทานกมฺมวาจา ตาว วุตฺตา ฯ เอวํ ทินฺเน ปน กฐิเน สเจ ตํ
กฐินทุสฺสํ นิฏฺฐิตปริกมฺมเมว โหติ อิจฺเจตํ กุสลํ โน เจ
นิฏฺฐิตปริกมฺมํ โหติ อหํ เถโรติ วา พหุสฺสุโตติ วา เอเกนาปิ
อกาตุํ น ลพฺภติ สพฺเพเหว สนฺนิปติตฺวา โธวนสิพฺพนรชนานิ
นิฏฺฐเปตพฺพานิ ฯ อิทํ หิ กฐินวตฺตํ นาม พุทฺธปฺปสตฺถํ อตีเต
ปทุมุตฺตโร หิ ภควา กฐินวตฺตํ อกาสิ ฯ ตสฺส กิร อคฺคสาวโก
สุชาตตฺเถโร นาม กฐินํ คณฺหิ ฯ ตํ สตฺถา อฏฺฐสฏฺฐิยา
ภิกฺขุสตสหสฺเสหิ สทฺธึ นิสีทิตฺวา อกาสิ ฯ กตปริโยสิตํ ปน
กฐินํ คเหตฺวา อตฺถารเกน ภิกฺขุนา สเจ สงฺฆาฏิยา กฐินํ
อตฺถริตุกาโม โหติ โปราณิกา สงฺฆาฏิ ปจฺจุทฺธริตพฺพา นวา
สงฺฆาฏิ อธิฏฺฐาตพฺพา อิมาย สงฺฆาฏิยา กฐินํ อตฺถรามีติ วาจา
ภินฺทิตพฺพาติอาทินา ปริวาเร วุตฺตวิธาเนน กฐินํ อตฺถริตพฺพํ ฯ
อตฺถริตฺวา จ ปน เตน กฐินตฺถารเกน ภิกฺขุนา สงฺฆํ อุปสงฺกมิตฺวา
เอกํสํ อุตฺตราสงฺคํ กริตฺวา อญฺชลึ ปคฺคเหตฺวา เอวมสฺส วจนีโย
อตฺถตํ ภนฺเต สงฺฆสฺส กฐินํ ธมฺมิโก กฐินตฺถาโร อนุโมทถาติ
เตหิ อนุโมทเกหิ ภิกฺขูหิ เอกํสํ อุตฺตราสงฺคํ กริตฺวา
อญฺชลึ ปคฺคเหตฺวา เอวมสฺส วจนีโย อตฺถตํ อาวุโส สงฺฆสฺส
กฐินํ ธมฺมิโก กฐินตฺถาโร อนุโมทามาติเอวมาทินา ปริวาเร
วุตฺตวิธาเนเนว อนุโมทาเปตพฺพํ อิตเรหิ จ อนุโมทิตพฺพํ ฯ
เอวํ สพฺเพสํ อตฺถตํ โหติ กฐินํ ฯ วุตฺตํ เหตํ ปริวาเร
ทฺวินฺนํ ปุคฺคลานํ อตฺถตํ โหติ กฐินํ อตฺถารกสฺส จ อนุโมทกสฺส
จาติ ฯ ปุนปิ วุตฺตํ น สงฺโฆ กฐินํ อตฺถรติ น คโณ
กฐินํ อตฺถรติ ปุคฺคโล กฐินํ อตฺถรติ สงฺฆสฺส อนุโมทนาย
คณสฺส อนุโมทนาย ปุคฺคลสฺส อตฺถารา สงฺฆสฺส อตฺถตํ โหติ
กฐินํ คณสฺส อตฺถตํ โหติ กฐินํ ปุคฺคลสฺส อตฺถตํ โหติ
กฐินนฺติ ฯ เอวํ อตฺถเต ปน กฐิเน สเจ ปน กฐินจีวเรน
สทฺธึ อาภตํ อานิสํสํ ทายกา เยน อมฺหากํ กฐินํ คหิตํ ตสฺเสว
เทมาติ เทนฺติ ภิกฺขุสงฺโฆ อนิสฺสโร ฯ อถ อวิจาเรตฺวาว
ทตฺวา คจฺฉนฺติ ภิกฺขุสงฺโฆ อิสฺสโร ตสฺมา สเจ กฐินตฺถารกสฺส
เสสจีวรานิปิ ทุพฺพลานิ โหนฺติ สงฺเฆน อปโลเกตฺวา
เตสํปิ อตฺถาย วตฺถานิ ทาตพฺพานิ ฯ กมฺมวาจา ปน เอกาเยว
วฏฺฏติ ฯ อวเสสกฐินานิสํสวตฺถานิ วสฺสาวาสิกฏฺฐิติกาย ทาตพฺพานิ ฯ
ฐิติกาย อภาเวน เถราสนโต ปฏฺฐาย ทาตพฺพานิ ฯ ครุภณฺฑํ
น ภาเชตพฺพํ ฯ สเจ ปน เอกสีมาย พหู วิหารา โหนฺติ
สพฺเพ ภิกฺขู สนฺนิปาเตตฺวา เอกตฺถ กฐินํ อตฺถริตพฺพํ วิสุํ
วิสุํ อตฺถริตุํ น วฏฺฏติ ฯ {๓๐๘} อิทานิ ยถา จ กฐินํ อตฺถตํ
โหติ ยถา จ อนตฺถตํ ตํ วิธึ วิตฺถารโต ทสฺเสตุํ เอวญฺจ
ปน ภิกฺขเว อตฺถตํ โหติ กฐินํ เอวํ อนตฺถตนฺติ วตฺวา
อกรณียญฺเจว มหาภูมิกญฺจ อนตฺถตลกฺขณํ ตาว ทสฺเสนฺโต
อุลฺลิขิตมตฺเตนาติอาทิเก จตุวีสติ อากาเร ทสฺเสสิ ตโต ปรํ
อตฺถตลกฺขณํ ทสฺเสนฺโต อหเตน อตฺถตนฺติอาทิเก สตฺตรส
อากาเร ทสฺเสสิ ฯ ปริวาเรปิ หิ จตุวีสติยา อากาเรหิ อนตฺถตํ
โหติ กฐินํ สตฺตรสหากาเรหิ อตฺถตํ โหติ กฐินนฺติ อิทเมว
ลกฺขณํ วุตฺตํ ฯ ตตฺถ อุลฺลิขิตมตฺเตนาติ ทีฆโต จ ปุถุลโต จ
ปมาณคหณมตฺเตน ฯ ปมาณํ หิ คณฺหนฺโต ตสฺส ตสฺส ปเทสสฺส
สญฺชานนตฺถํ นขาทีหิ วา ตํ ปริจฺเฉทํ ทสฺเสนฺโต อุลฺลิขติ
นลาฏาทีสุ วา ฆํสติ ตสฺมา ตํ ปมาณคหณํ อุลฺลิขิตมตฺตนฺติ
วุจฺจติ ฯ โธวนมตฺเตนาติ กฐินทุสฺสโธวนมตฺเตน ฯ จีวรวิจารณ-
มตฺเตนาติ ปญฺจกํ วา สตฺตกํ วา นวกํ วา เอกาทสกํ วา
โหตูติ เอวํ วิจารณมตฺเตน ฯ เฉทนมตฺเตนาติ ยถาวิจาริตสฺส
วตฺถสฺส เฉทนมตฺเตน ฯ พนฺธนมตฺเตนาติ โมฆสุตฺตกาโรปน-
มตฺเตน ฯ โอวฏฺฏิยกรณมตฺเตนาติ โมฆสุตฺตกานุสาเรน ทีฆสิพฺพิต-
มตฺเตน ฯ กณฺฑูสกรณมตฺเตนาติ มุทฺธิยปฏพนฺธนมตฺเตน ฯ ทฬฺหี-
กมฺมกรณมตฺเตนาติ เทฺว จิมิลิกาโย เอกโต กตฺวา สิพฺพิตมตฺเตน ฯ
อถวา ปฐมจิมิลิกา ฆเฏตฺวา ฐปิตา โหติ กฐินสาฏกํ
ตสฺสา กุจฺฉิสฺมึ จิมิลิกํ กตฺวา สิพฺพิตมตฺเตนาติปิ อตฺโถ ฯ
มหาปจฺจริยํ ปกติจีวรสฺส อุปสฺสยทาเนนาติ วุตฺตํ ฯ กุรุนฺทิยมฺปน
ปกติปฏฺฏพทฺธจีวรํ ทุปฏฺฏํ กาตุํ กุจฺฉิจิมิลิกอลฺลิยาปนมตฺเตนาติ
วุตฺตํ ฯ อนุวาตกรณมตฺเตนาติ ปิฏฺฐิอนุวาตาโรปนมตฺเตน ฯ
ปริภณฺฑกรณมตฺเตนาติ กุจฺฉิอนุวาตาโรปนมตฺเตน ฯ โอวฏฺเฏยฺย-
กรณมตฺเตนาติ อาคนฺตุกปฏาโรปนมตฺเตน ฯ กฐินจีวรโต วา ปฏํ
คเหตฺวา อญฺญสฺมึ กฐินจีวเร ปฏาโรปนมตฺเตน ฯ กมฺพลมทฺทน-
มตฺเตนาติ เอกวารํเยว รชเน ปกฺขิตฺเตน ทนฺตวณฺเณน ปณฺฑุปลาส-
วณฺเณน วา ฯ สเจ ปน สกึ วา ทฺวิกฺขตฺตุํ วา รตฺตมฺปิ สารุปฺปํ
โหติ วฏฺฏติ ฯ นิมิตฺตกเตนาติ อิมินา ทุสฺเสน กฐินํ อตฺถริสฺสามีติ
เอวํ นิมิตฺตกเตน ฯ เอตฺตกเมว หิ ปริวาเร วุตฺตํ ฯ อฏฺฐกถาสุ
ปน อยํ สาฏโก สุนฺทโร สกฺกา อิมินา กฐินํ อตฺถริตุนฺติ
เอวํ นิมิตฺตกมฺมํ กตฺวา ลทฺเธนาติ วุตฺตํ ฯ ปริกถากเตนาติ
กฐินํ นาม ทาตุํ วฏฺฏติ กฐินทายโก พหุํ ปุญฺญํ ปสวตีติ
เอวํ ปริกถาย อุปฺปาทิเตน ฯ กฐินํ นาม อติอุกฺกฏฺฐํ วฏฺฏติ
มาตรมฺปิ วิญฺญาเปตุํ น วฏฺฏติ อากาสโต โอติณฺณสทิสเมว
วฏฺฏติ ฯ กุกฺกุกเตนาติ ตาวกาลิเกน ฯ สนฺนิธิกเตนาติ เอตฺถ
ทุวิโธ สนฺนิธิ กรณสนฺนิธิ จ นิจยสนฺนิธิ จ ฯ ตตฺถ ตทเหว
อกตฺวา ฐเปตฺวา กรณํ กรณสนฺนิธิ นาม ฯ สงฺโฆ อชฺช
กฐินทุสฺสํ ลภิตฺวา ปุนทิวเส เทติ อยํ นิจยสนฺนิธิ นาม ฯ
     นิสฺสคฺคิเยนาติ รตฺตินิสฺสคฺคิเยน ฯ ปริวาเรปิ วุตฺตํ นิสฺสคฺคิยํ
นาม กยิรมาเน อรุโณ อุทฺริยตีติ ฯ อกปฺปกเตนาติ อนาทินฺน-
กปฺปพินฺทุนา ฯ อญฺญตฺร สงฺฆาฏิยาติอาทีสุ ฐเปตฺวา สงฺฆาฏิ-
อุตฺตราสงฺคอนฺตรวาสเก อญฺเญน ปจฺจตฺถรณาทินา อตฺถตํ อนตฺถตํ
โหตีติ ฯ อญฺญตฺร ปญฺจเกน วา อติเรกปญฺจเกน วาติ ปญฺจกานิ
วา อติเรกปญฺจกานิ วา ขณฺฑานิ กตฺวา มหามณฺฑลอฑฺฒ-
มณฺฑลานิ ทสฺเสตฺวา กเตเนว วฏฺฏติ ฯ เอวญฺหิ สมณฺฑลีกตํ
โหติ ตํ ฐเปตฺวา อญฺเญน อจฺฉินฺนเกน วา ทฺวิตฺติ
จตุกฺขณฺฑเกน วา น วฏฺฏติ ฯ อญฺญตฺร ปุคฺคลสฺส อตฺถาราติ
ปุคฺคลสฺส อตฺถารํ ฐเปตฺวา น อญฺเญน สงฺฆสฺส วา คณสฺส วา
อตฺถาเรน อตฺถตํ โหติ ฯ นิสฺสีมฏฺโฐ อนุโมทตีติ พหิอุปจาร-
สีมาย ฐิโต อนุโมทติ ฯ {๓๐๙} อหเตนาติ อปริภุตฺเตน ฯ
อหตกปฺเปนาติ อหตสทิเสน เอกวารํ วา ทฺวิกฺขตฺตุํ วา โธเตน ฯ
ปิโลติกายาติ คตวตฺถุกสาฏเกน ฯ ปํสุกูเลนาติ เตวีสติยา เขตฺเตสุ
อุปฺปนฺนปํสุกูเลน ฯ ปํสุกูลิยภิกฺขุนา โจลกภิกฺขํ อาหิณฺฑิตฺวา
ลทฺธโจลเกหิ กตจีวเรนาติ กุรุนฺทีมหาปจฺจรีสุ วุตฺตํ ฯ อาปณิเกนาติ
อาปณทฺวาเร ปติตปิโลติกํ คเหตฺวา กฐินตฺถาย เทติ เตนาปิ
วฏฺฏตีติ อตฺโถ ฯ เสสํ วุตฺตวิปลฺลาเสน เวทิตพฺพํ ฯ อิมสฺมึ ปน
ฐาเน สห กฐินสฺส อตฺถารา กตี ธมฺมา ชายนฺตีติอาทิ พหูสุ
อฏฺฐกถาสุ วุตฺตํ ตํ สพฺพํ ปริวาเร ปาลึ อารูฬฺหเมว ตสฺมา
ตตฺถ อาคตนเยเนว เวทิตพฺพํ ฯ น หิ เตน อิธ อวุจฺจมาเนน
กฐินตฺถารสฺส กิญฺจิ ปริหายติ ฯ {๓๑๐} เอวํ กฐินตฺถารํ ทสฺเสตฺวา
อิทานิ อุพฺภารํ ทสฺเสตุํ กถญฺจ ภิกฺขเว อุพฺภตํ โหติ กฐินนฺติ-
อาทิมาห ฯ ตตฺถ มาติกาติ มาตโร ชเนตฺติโยติ อตฺโถ ฯ
กฐินุพฺภารํ หิ เอตา อฏฺฐ ชเนตฺติโย ฯ ตาสุ ปกฺกมนํ อนฺโต
อสฺสาติ ปกฺกมนนฺติกา ฯ เอวํ เสสาปิ เวทิตพฺพา ฯ {๓๑๑} น ปจฺเจสฺสนฺติ
น ปุน อาคมิสฺสํ ฯ เอตสฺมึ ปน ปกฺกมนนฺติเก กฐินุทฺธาเร
ปฐมํ จีวรปลิโพโธ ฉิชฺชติ ปจฺฉา อาวาสปลิโพโธ เอวํ
ปกฺกมโต หิ จีวรปลิโพโธ อนฺโตสีมายเมว ฉิชฺชติ อาวาสปลิโพโธ
สีมาติกฺกเม ฯ วุตฺตมฺปิ เจตํ ปริวาเร
          ปกฺกมนนฺติโก กฐินุทฺธาโร   วุตฺโต อาทิจฺจพนฺธุนา
          เอตญฺจาหํ วิสฺสชฺชิสฺสํ           จีวรปลิโพโธ ปฐมํ ฉิชฺชติ
          ปจฺฉา อาวาสปลิโพโธ ฉิชฺชตีติ ฯ
     จีวรํ อาทายาติ อกตจีวรํ อาทาย ฯ พหิสีมาคตสฺสาติ อญฺญํ
สามนฺตํ วิหารํ คตสฺส ฯ เอวํ โหตีติ ตสฺมึ วิหาเร เสนาสน-
ผาสุกํ วา สหายสมฺปตฺตึ วา ทิสฺวา เอวํ โหติ ฯ เอตสฺมึ ปน
นิฏฺฐานนฺติเก กฐินุทฺธาเร อาวาสปลิโพโธ ปฐมํ ฉิชฺชติ โส หิ
น ปจฺเจสฺสนฺติ จิตฺเต อุปฺปนฺนมตฺเตว ฉิชฺชติ ฯ วุตฺตมฺปิ เจตํ
          นิฏฺฐานนฺติโก กฐินุทฺธาโร   วุตฺโต อาทิจฺจพนฺธุนา
          เอตญฺจาหํ วิสฺสชฺชิสฺสํ          อาวาสปลิโพโธ ปฐมํ ฉิชฺชติ
          จีวเร นิฏฺฐิเต จีวรปลิโพโธ ฉิชฺชตีติ ฯ
     เอเตน นเยน เสสมาติกาวิภชฺชเนปิ อตฺโถ เวทิตพฺโพ ฯ
อยํ ปเนตฺถ วิเสโส สนฺนิฏฺฐานนฺติเก เทฺวปิ ปลิโพธา เนวิมํ
จีวรํ กาเรสฺสํ น ปจฺเจสฺสนฺติ จิตฺเต อุปฺปนฺนมตฺเตเยว เอกโต
ฉิชฺชนฺติ ฯ วุตฺตญฺเหตํ
          สนฺนิฏฺฐานนฺติโก กฐินุทฺธาโร   วุตฺโต อาทิจฺจพนฺธุนา
          เอตญฺจาหํ วิสฺสชฺชิสฺสํ      เทฺว ปลิโพธา อปุพฺพํ อจริมํ ฉิชฺชนฺตีติ ฯ
     เอวํ สพฺพกฐินุทฺธาเรสุ ปลิโพธุปจฺเฉโท เวทิตพฺโพ ฯ โส
ปน ยสฺมา อิมินา จ วุตฺตนเยน ปริวาเร จ อาคตภาเวน สกฺกา
ชานิตุํ ตสฺมา วิตฺถารโต น วุตฺโต ฯ อยมฺปเนตฺถ สงฺเขโป
นาสนนฺติเก อาวาสปลิโพโธ ปฐมํ ฉิชฺชติ จีวเร นฏฺเฐ
จีวรปลิโพโธ ฉิชฺชติ ฯ สวนนฺติเก จีวรปลิโพโธ ปฐมํ ฉิชฺชติ ตสฺส
สห สวเนน อาวาสปลิโพโธ ฉิชฺชติ ฯ อาสาวจฺเฉทิเก อาวาส-
ปลิโพโธ ปฐมํ ฉิชฺชติ จีวราสาย อุปจฺฉินฺนาย จีวรปลิโพโธ
ฉิชฺชติ ฯ อยมฺปน ยสฺมา อนาสาย ลภติ อาสาย น ลภติ
ตสฺส เอวํ โหติ อิเธวิมํ จีวรํ กาเรสฺสํ น ปจฺเจสฺสนฺติอาทินา
นเยน อิตเรหิ อุทฺธาเรหิ สทฺธึ โวมิสฺสกเทสนาเนกปฺปเภโท โหติ
ตสฺมา ปรโต วิสุํ วิตฺถาเรตฺวา วุตฺโต อิธ น วุตฺโต ฯ อิธ
ปน สวนนฺติกสฺส อนนฺตรํ สีมาติกฺกนฺติโก วุตฺโต ฯ ตตฺถ จีวร-
ปลิโพโธ ปฐมํ ฉิชฺชติ ตสฺส พหิสีเม อาวาสปลิโพโธ ฉิชฺชติ ฯ
สหุพฺภาเร เทฺว ปลิโพธา อปุพฺพํ อจริมํ ฉิชฺชนฺติ ฯ {๓๑๖-๓๒๕} เอวํ อาทายวาเร
สตฺต กฐินุทฺธาเร ทสฺเสตฺวา ปุน สมาทายวาเรปิ วิปฺปกตจีวรสฺส
อาทายสมาทายวาเรสุปิ ยถาสมฺภวํ เตเยว ทสฺสิตา ฯ ตโต ปรํ
อนฺโตสีมายํ ปจฺเจสฺสํ น ปจฺเจสฺสนฺติ อิมํ วิธึ อนามสิตฺวาว
น ปจฺเจสฺสนฺติ อิมเมว อามสิตฺวาว อนธิฏฺฐิเตนาติอาทินา นเยน
จ เย เย ยุชฺชนฺติ เต เต ทสฺสิตา ฯ ตโต ปรํ จีวราสาย
ปกฺกมตีติอาทินา นเยน อิตเรหิ สทฺธึ โวมิสฺสกนเยน อเนกกฺขตฺตุํ
อาสาวจฺเฉทิกํ ทสฺเสตฺวา ปุน ทิสํคมิยวเสน จ ผาสุวิหาริกวเสน
จ นิฏฺฐานนฺติกาทีสุ ยุชฺชมานา กฐินุทฺธารา ทสฺสิตา ฯ เอวํ
ปเภทโต กฐินุทฺธารํ ทสฺเสตฺวา อิทานิ เย เย เตน เตน
กฐินุทฺธาเรน ปลิโพธา ฉิชฺชนฺตีติ วุตฺตา เตสํ เตสํ ปฏิปกฺเข
ทสฺเสนฺโต เทฺวเม ภิกฺขเว กฐินสฺส ปลิโพธาติอาทิมาห ฯ ตตฺถ
จตฺเตนาติ เยน จตฺเตน โส อาวาโส จตฺโต โหติ ตํ จตฺตํ นาม
เตน จตฺเตน ฯ วนฺตมุตฺเตสุปิ เอเสว นโย ฯ เสสํ สพฺพตฺถ
อุตฺตานเมวาติ ฯ
                 กฐินกฺขนฺธกวณฺณนา นิฏฺฐิตา ฯ
                     ------------

             อรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๓ หน้า ๒๐๘-๒๑๙.
http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=3&A=4277&modeTY=2
             The Pali Atthakatha in Roman :-
http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=3&A=4277&modeTY=2
             อ่านอรรถกถาแปลไทย :-
http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=5&i=95
             เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :-
http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=5&A=2648
             พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :-
http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=5&A=2804
             The Pali Tipitaka in Roman Character :-
http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=5&A=2804
             สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๔
http://84000.org/tipitaka/read/?index_5