ขอนอบน้อมแด่
พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า
                      พระองค์นั้น
บทนำ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก ค้นพระไตรปิฎก ชาดก หนังสือธรรมะ
อ่านหน้า[ต่าง] แรกอ่านหน้า[ต่าง] ที่แล้วแสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าอ่านหน้า[ต่าง] ถัดไปอ่านหน้า[ต่าง] สุดท้าย คลิกเพื่อเปลี่ยน ฐญ เป็นแบบไทย  
อรรถกถาเล่มที่ ๓ ภาษาบาลีอักษรไทย วินย.อ. (สมนฺต.๓)

     {๓๗๙} อิทานิ อาทิโต ปฏฺาย วุตฺตจีวรานํ ปฏิลาภเขตฺตํ ทสฺเสตุํ
อฏฺิมา ภิกฺขเว มาติกาติอาทิมาห ฯ สีมาย เทตีติอาทิ
ปุคฺคลาธิฏฺานนเยน วุตฺตํ ฯ เอตฺถ จ สีมาย ทานํ ปมมาติกา
กติกาย ทานํ ทุติยา ฯเปฯ ปุคฺคลสฺส ทานํ อฏฺมา ฯ ตตฺถ
สีมาย ทมฺมีติ เอวํ สีมํ ปรามสิตฺวา เทนฺโต สีมาย เทติ
นาม ฯ เอเสว นโย สพฺพตฺถ ฯ สีมาย เทติ ยาวติกา ภิกฺขู
อนฺโตสีมคตา เตหิ ภาเชตพฺพนฺติอาทิมฺหิ ปน มาติกานิทฺเทเส
สีมาย เทตีติ เอตฺถ ตาว ขณฺฑสีมา อุปจารสีมา สมานสํวาสสีมา
อวิปฺปวาสสีมา ลาภสีมา คามสีมา นิคมสีมา นครสีมา อพฺภนฺตรสีมา
อุทกุกฺเขปสีมา ชนปทสีมา รฏฺสีมา รชฺชสีมา ทีปสีมา
จกฺกวาฬสีมา อิติ ปณฺณรส สีมา เวทิตพฺพา ฯ ตตฺถ ขณฺฑสีมา
สีมากถาย วุตฺตาว ฯ อุปจารสีมา ปริกฺขิตฺตสฺส วิหารสฺส
ปริกฺเขเปน อปริกฺขิตฺตสฺส ปริกฺเขปารหฏฺาเนน ปริจฺฉินฺนา โหติ ฯ
อปิจ ภิกฺขูนํ ธุวสนฺนิปาตฏฺานโต วา ปริยนฺเต ิตโภชนสาลโต
วา นิวทฺธวสนกอาวาสโต วา ถามมชฺฌิมสฺส ปุริสสฺส ทฺวินฺนํ
เลฑฺฑุปาตานํ อนฺโต อุปจารสีมา เวทิตพฺพา ฯ สา ปน อาวาเสสุ
วฑฺฒนฺเตสุ วฑฺฒติ ปริหายนฺเตสุ ปริหายติ ฯ มหาปจฺจริยํ
ปน สา ลาภวเสน ภิกฺขูสุ วฑฺฒนฺเตสุ วฑฺฒตีติ วุตฺตํ ฯ
สเจ วิหาเร สนฺนิปติตภิกฺขูหิ สทฺธึ เอกพทฺธา หุตฺวา โยชนสตํปิ
ปูเรตฺวา นิสีทนฺติ โยชนสตมฺปิ อุปจารสีมาว โหติ สพฺเพสํ
ลาโภ ปาปุณาติ ฯ สมานสํวาสอวิปฺปวาสสีมาทฺวยํปิ วุตฺตนยเมว ฯ
     ลาภสีมา นาม เนว สมฺมาสมฺพุทฺเธน อนุญฺาตา น
ธมฺมสงฺคาหกตฺเถเรหิ ปิตา อปิจ โข ราชราชมหามตฺตา วิหารํ
การาเปตฺวา คาวุตํ วา อฑฺฒโยชนํ วา โยชนํ วา สมนฺตโต
ปริจฺฉินฺทิตฺวา อยํ อมฺหากํ วิหารสฺส ลาภสีมาติ นามลิขิตตฺถมฺเภ
นิขนิตฺวา ยํ เอตฺถนฺตเร อุปฺปชฺชติ สพฺพํ ตํ อมฺหากํ วิหารสฺส
เทมาติ สีมํ เปนฺติ อยํ ลาภสีมา นาม ฯ คามนิคม-
นครอพฺภนฺตรอุทกุกฺเขปสีมาปิ วุตฺตาเยว ฯ ชนปทสีมา นาม
กาสิโกสลรฏฺาทีนํ อนฺโต พหู ชนปทา โหนฺติ ตตฺถ เอเกโก
ชนปทปริจฺเฉโท ชนปทสีมา นาม ฯ รฏฺสีมา นาม กาสิโกสลาทิ-
รฏฺปริจฺเฉโท ฯ รชฺชสีมา นาม พลิโภโค โจลโภโค
เกรฏฺโภโคติ เอวเมเกกสฺส รญฺโ อาณาปวตฺติฏฺานํ ฯ ทีปสีมา
นาม สมุทฺทนฺเตน ปริจฺฉินฺนา มหาทีปา จ อนฺตรทีปา จ ฯ
จกฺกวาฬสีมา นาม จกฺกวาฬปพฺพเตเนว ปริจฺฉินฺนา ฯ เอวเมตาสุ
สีมาสุ ขณฺฑสีมาย เกนจิ กมฺเมน สนฺนิปติตํ สงฺฆํ ทิสฺวา เอตฺเถว
สีมาย สงฺฆสฺส เทมาติ วุตฺเต ยาวติกา ภิกฺขู อนฺโตขณฺฑสีมคตา
เตหิ ภาเชตพฺพํ ฯ เตสํเยว หิ ตํ ปาปุณาติ ฯ อญฺเสํ
สีมนฺตริกาย วา อุปจารสีมาย วา ิตานมฺปิ น ปาปุณาติ ฯ
ขณฺฑสีมาย อุฏฺิเต ปน รุกฺเข วา ปพฺพเต วา ิตสฺส เหฏฺา
วา ปวีเวมชฺฌคตสฺส ปาปุณาติเยว ฯ อิมิสฺสา อุปจารสีมาย
สงฺฆสฺส ทมฺมีติ ทินฺนมฺปน ขณฺฑสีมสีมนฺตริกาสุ ิตานํปิ ปาปุณาติ ฯ
สมานสํวาสสีมาย ทมฺมีติ ทินฺนํ ปน ขณฺฑสีมสีมนฺตริกาสุ ิตานํ
น ปาปุณาติ ฯ อวิปฺปวาสสีมาลาภสีมาสุ ทินฺนํ ตาสุ สีมาสุ
อนฺโตคตานํ ปาปุณาติ ฯ คามสีมาทีสุ ทินฺนมฺปน ตาสํ สีมานํ
อพฺภนฺตเร พทฺธสีมาย ิตานมฺปิ ปาปุณาติ ฯ อพฺภนฺตรสีม-
อุทกุกฺเขปสีมาสุ ทินฺนํ ตตฺถ อนฺโตคตานํเยว ปาปุณาติ ฯ
ชนปทรฏฺรชฺชทีปจกฺกวาฬสีมาสุ คามสีมาทีสุ วุตฺตสทิโสเยว วินิจฺฉโย ฯ
     สเจ ปน ชมฺพูทีเป ิโต ตามฺพปณฺณิทีเป สงฺฆสฺส ทมฺมีติ
วทติ ตามฺพปณฺณิทีปโต เอโกปิ คนฺตฺวา สพฺเพสํ คณฺหิตุํ
ลภติ ฯ สเจปิ ตตฺเรว เอโก สภาคภิกฺขุ สภาคานํ ภาคํ
คณฺหาติ น วาเรตพฺโพ ฯ เอวํ ตาว โย สีมํ ปรามสิตฺวา
เทติ ตสฺส ทาเน วินิจฺฉโย เวทิตพฺโพ ฯ โย ปน อสุกสีมายนฺติ
วตฺตุํ น ชานาติ เกวลํ สีมาติ วจนมตฺตเมว ชานนฺโต วิหารํ
อาคนฺตฺวา สีมาย ทมฺมีติ วา สีมฏฺกสงฺฆสฺส ทมฺมีติ วา
ภณติ โส ปุจฺฉิตพฺโพ สีมา นาม พหุวิธา กตรสีมํ
สนฺธาย ภณสีติ ฯ สเจ วทติ อหํ อสุกสีมาติ น ชานามิ
สีมฏฺกสงฺโฆ ภาเชตฺวา คณฺหาตูติ กตรสีมาย ภาเชตพฺพํ ฯ
มหาสีวตฺเถโร กิราห อวิปฺปวาสสีมายาติ ฯ ตโต นํ อาหํสุ
อวิปฺปวาสสีมา นาม ติโยชนาปิ โหติ เอวํ สนฺเต ติโยชเน
ิตา ลาภํ คณฺหิสฺสนฺติ ติโยชเน ตฺวา อาคนฺตุกวตฺตํ
ปูเรตฺวา อารามํ ปวิสิตพฺพํ ภวิสฺสติ คมิโก ติโยชนํ คนฺตฺวา
เสนาสนํ อาปุจฺฉิสฺสติ นิสฺสยปฏิปนฺนสฺส ติโยชนาติกฺกเม นิสฺสโย
ปฏิปฺปสฺสมฺภิสฺสติ ปาริวาสิเกน ติโยชนํ อติกฺกมิตฺวา อรุณํ
อุปฏฺาเปตพฺพํ ภวิสฺสติ ภิกฺขุนิยา ติโยชเน ตฺวา อารามปฺปเวสนํ
อาปุจฺฉิตพฺพํ ภวิสฺสติ สพฺพเมตํ อุปจารสีมาย ปริจฺเฉทวเสเนว
กาตุํ วฏฺฏติ ตสฺมา อุปจารสีมายเมว ภาเชตพฺพนฺติ ฯ
     กติกายาติ สมานลาภกติกาย ฯ เตเนวาห สมฺพหุลา อาวาสา
สมานลาภา โหนฺตีติ ฯ ตตฺเรวํ กติกา กาตพฺพา เอกสฺมึ
วิหาเร สนฺนิปติเตหิ ภิกฺขูหิ ยํ วิหารํ สงฺคหิตุกามา สมานลาภํ
กาตุํ อิจฺฉนฺติ ตสฺส นามํ คเหตฺวา อสุโก นาม วิหาโร
โปราณโกติ วา พุทฺธาธิวุตฺโถติ วา อปฺปลาโภติ วา ยงฺกิญฺจิ
การณํ วตฺวา ตํ วิหารํ อิมินาปิ วิหาเรน สทฺธึ เอกลาภํ กาตุํ
สงฺฆสฺส รุจฺจตีติ ติกฺขตฺตุํ สาเวตพฺพํ ฯ เอตฺตาวตา ตสฺมึ วิหาเร
นิสินฺโนปิ อิธ นิสินฺโนว โหติ ตสฺมึ วิหาเรปิ สงฺเฆน เอวเมว
กาตพฺพํ ฯ เอตฺตาวตา อิธ นิสินฺโนปิ ตสฺมึ นิสินฺโนว โหติ ฯ
เอกสฺมึ ภาชิยมาเน อิตรสฺมึ ิตสฺส ภาคํ คเหตุํ วฏฺฏติ ฯ เอวํ
เอเกน วิหาเรน สทฺธึ พหูปิ อาวาสา เอกลาภา กาตพฺพา ฯ
     ภิกฺขาปญฺตฺติยาติ อตฺตโน ปริจฺจาคปญฺาปนฏฺาเน ฯ เตเนวาห
ยตฺถ สงฺฆสฺส ธุวการา กริยนฺตีติ ฯ ตสฺสตฺโถ ยสฺมึ วิหาเร
อิมสฺส จีวรทายกสฺส สนฺตกํ สงฺฆสฺส ปากวตฺตํ วา วตฺตติ ยสฺมึ
วา วิหาเร ภิกฺขู อตฺตโน ภารํ กตฺวา สทา เคเห โภเชติ
ยตฺถ วา เตน อาวาโส การิโต สลากภตฺตาทีนิ วา นิพทฺธานิ
เยน ปน สกโลปิ วิหาโร ปติฏฺาปิโต ตตฺถ วตฺตพฺพเมว นตฺถิ
อิเม ธุวการา นาม ตสฺมา สเจ โส ยตฺถ มยฺหํ ธุวการา
กริยนฺติ ตตฺถ ทมฺมีติ วา ตตฺถ เทถาติ วา ภณติ พหูสุ
เจปิ าเนสุ ธุวการา โหนฺติ สพฺพตฺถ ทินฺนเมว โหติ ฯ สเจ
ปน เอกสฺมึ วิหาเร ภิกฺขู พหุตรา โหนฺติ เตหิ วตฺตพฺพํ
ตุมฺหากํ ธุวกาเร เอกตฺถ ภิกฺขู พหู เอกตฺถ อปฺปกาติ ฯ สเจ
ภิกฺขุคณนาย คณฺหถาติ ภณติ ตถา ภาเชตฺวา คณฺหิตุํ วฏฺฏติ ฯ
เอตฺถ จ วตฺถเภสชฺชาทิ อปฺปกํปิ สุเขน ภาชิยติ ฯ ยทิ ปน
มญฺโจ วา ปีกํ วา เอกเมว โหติ ตํ ปุจฺฉิตฺวา ยสฺส วา
วิหารสฺส เอกวิหาเรปิ วา ยสฺส เสนาสนสฺส โส วิจาเรติ ตตฺถ
ทาตพฺพํ ฯ สเจ อสุกภิกฺขุ คณฺหาตูติ วทติ วฏฺฏติ ฯ อถ
มยฺหํ ธุวกาเร เทถาติ วตฺวา อวิจาเรตฺวาว คจฺฉติ สงฺฆสฺสาปิ
วิจาเรตุํ วฏฺฏติ ฯ เอวํ ปน วิจาเรตพฺพํ สงฺฆตฺเถรสฺส วสนฏฺาเน
เทถาติ วตฺตพฺพํ ฯ สเจ ตตฺถ เสนาสนํ ปริปุณฺณํ โหติ ยตฺถ
นปฺปโหติ ตตฺถ ทาตพฺพํ ฯ สเจ เอโก ภิกฺขุ มยฺหํ วสนฏฺาเน
เสนาสนปริโภคภณฺฑํ นตฺถีติ วทติ ตตฺถ ทาตพฺพํ ฯ สงฺฆสฺส
เทตีติ วิหารํ ปวิสิตฺวา อิมานิ จีวรานิ สงฺฆสฺส ทมฺมีติ วทติ ฯ
สมฺมุขีภูเตนาติ อุปจารสีมาย ิเตน สงฺเฆน คณฺฑึ ปหริตฺวา
กาลํ โฆสาเปตฺวา ภาเชตพฺพํ ฯ สีมฏฺสฺส อสมฺปตฺตสฺสาปิ ภาคํ
คณฺหนฺโต น วาเรตพฺโพ ฯ วิหาโร มหา โหติ เถราสนโต
ปฏฺาย วตฺเถสุ ทียมาเนสุ อลสชาติกา มหาเถรา ปจฺฉา อาคจฺฉนฺติ
ภนฺเต วีสติวสฺสานํ ทียติ ตุมฺหากํ ิติกา อติกฺกนฺตาติ น
วตฺตพฺพา ิติกํ เปตฺวา เตสํ ทตฺวา ปจฺฉา ิติกาย ทาตพฺพํ ฯ
     อสุกวิหาเร กิร พหุํ จีวรํ อุปฺปนฺนนฺติ สุตฺวา โยชนนฺตริกวิหารโตปิ
ภิกฺขู อาคจฺฉนฺติ สมฺปตฺตสมฺปตฺตานํ ิตฏฺานโต ปฏฺาย
ทาตพฺพํ ฯ อสมฺปตฺตานํปิ อุปจารสีมํ ปวิฏฺานํ อนฺเตวาสิกาทีสุ
คณฺหนฺเตสุ ทาตพฺพเมว ฯ พหิอุปจารสีมาย ิตานํ เทถาติ
วทนฺติ น ทาตพฺพํ ฯ สเจ ปน อุปจารสีมํ โอกฺกมนฺเตหิ
เอกาพทฺธา หุตฺวา อตฺตโน วิหารทฺวาเร วา อนฺโตวิหาเรเยว วา
โหนฺติ ปริสวเสน วฑฺฒิตา นาม โหติ สีมา ตสฺมา
ทาตพฺพํ ฯ สงฺฆนวกสฺส ทินฺเนปิ ปจฺฉา อาคตานํ เถรานํ
ทาตพฺพเมว ฯ ทุติยภาเค ปน เถราสนํ อารูฬฺเห อาคตานํ
ปมภาโค น ปาปุณาติ ทุติยภาคโต วสฺสคฺเคน ทาตพฺพํ ฯ
     สเจ เอกสฺมึ วิหาเร ทส ภิกฺขู โหนฺติ ทส วตฺถานิ สงฺฆสฺส
เทมาติ เทนฺติ ปาเฏกฺกํ ภาเชตพฺพานิ ฯ สเจ สพฺพาเนว
อมฺหากํ ปาปุณนฺตีติ คเหตฺวา คจฺฉนฺติ ทุปฺปาปิตานิ เจว
ทุคฺคหิตานิ จ คตคตฏฺาเน สงฺฆิกาเนว โหนฺติ ฯ เอกํ ปน
อุทฺธริตฺวา อิทํ ตุมฺหากํ ปาปุณาตีติ สงฺฆตฺเถรสฺส ทตฺวา เสสานิ
อิมานิ อมฺหากํ ปาปุณนฺตีติ คเหตุํ วฏฺฏติ ฯ เอกเมว วตฺถํ
สงฺฆสฺส เทมาติ อาหรนฺติ อภาเชตฺวาว อมฺหากํ ปาปุณาตีติ
คณฺหนฺติ ทุปฺปาปิตญฺเจว ทุคฺคหิตญฺจ ฯ สตฺถเกน วา หลิทฺทิ-
อาทินา วา เลขํ กตฺวา เอกํ โกฏฺาสํ อิทํ านํ ตุมฺหากํ
ปาปุณาตีติ สงฺฆตฺเถรสฺส ปาเปตฺวา เสสํ อมฺหากํ ปาปุณาตีติ
คเหตุํ วฏฺฏติ ฯ ยํ ปน วตฺถสฺเสว ปุปฺผํ วา ผลํ วา วลฺลึ
วา เตน ปริจฺเฉทํ กาตุํ น วฏฺฏติ ฯ สเจ เอกํ ตนฺตํ
อุทฺธริตฺวา อิทํ านํ ตุมฺหากํ ปาปุณาตีติ เถรสฺส ทตฺวา เสสํ
อมฺหากํ ปาปุณาตีติ คณฺหนฺติ วฏฺฏติ ฯ ขณฺฑาขณฺฑํ ฉินฺทิตฺวา
ภาชิยมานํ วฏฺฏติเยว ฯ เอกภิกฺขุเก วิหาเร สงฺฆสฺส จีวเรสุ
อุปฺปนฺเนสุ สเจ ปุพฺเพ วุตฺตนเยเนว โส ภิกฺขุ สพฺพานิ มยฺหํ
ปาปุณนฺตีติ คณฺหาติ สุคฺคหิตานิ ิติกา ปน น ติฏฺติ ฯ
สเจ เอเกกํ อุทฺธริตฺวา อิทํ มยฺหํ ปาปุณาตีติ คณฺหาติ ิติกา
ติฏฺติ ฯ ตตฺถ อฏฺิตาย ิติกาย ปุน อญฺสฺมึ จีวเร อุปฺปนฺเน
สเจ เอโก ภิกฺขุ อาคจฺฉติ มชฺเฌ ฉินฺทิตฺวา ทฺวีหิปิ คเหตพฺพํ ฯ
ิตาย ิติกาย ปุน อญฺสฺมึ จีวเร อุปฺปนฺเน สเจ นวกตโร
อาคจฺฉติ ิติกา เหฏฺา คจฺฉติ สเจ วุฑฺฒตโร อาคจฺฉติ
ิติกา อุทฺธํ อาโรหติ ฯ อถญฺโ นตฺถิ ปุน อตฺตโน
ปาเปตฺวา คเหตพฺพํ ฯ สงฺฆสฺส เทมาติ วา ภิกฺขุสงฺฆสฺส เทมาติ
วา เยน เกนจิ อากาเรน สงฺฆํ อามสิตฺวา ทินฺนํ ปน ปํสุกูลิกานํ
น วฏฺฏติ คหปติจีวรํ ปฏิกฺขิปามิ ปํสุกูลิกงฺคํ สมาทิยามีติ
วุตฺตตฺตา น ปน อกปฺปิยตฺตา ภิกฺขุสงฺเฆน อปโลเกตฺวา
ทินฺนํปิ น คเหตพฺพํ ฯ ยํ ปน ภิกฺขุ อตฺตโน สนฺตกํ เทติ ตํ
ภิกฺขุทตฺติยํ นาม วฏฺฏติ ปํสุกูลํ ปน น โหติ ฯ เอวํ สนฺเตปิ
ธุตงฺคํ น ภิชฺชติ ฯ ภิกฺขูนํ เทม เถรานํ เทมาติ วุตฺเต
ปน ปํสุกูลิกานํปิ วฏฺฏติ ฯ อิทํ วตฺถํ สงฺฆสฺส เทม อิมินา
อุปาหนตฺถวิกปตฺตตฺถวิกอาโยคอํสวทฺธกาทีนิ กโรนฺตูติ ทินฺนํปิ
วฏฺฏติ ฯ ปตฺตตฺถวิกาทีนํ อตฺถาย ทินฺนานิ พหูนิ โหนฺติ จีวรตฺถายปิ
ปโหนฺติ ตโต จีวรํ กตฺวา ปารุปิตุํ วฏฺฏติ ฯ สเจ ปน สงฺโฆ
ภาชิตาติริตฺตานิ วตฺถานิ ฉินฺทิตฺวา อุปาหนตฺถวิกาทีนํ อตฺถาย
ภาเชติ ตโต คเหตุํ น วฏฺฏติ ฯ สามิเกหิ วิจาริตเมว หิ
วฏฺฏติ น อิตรํ ฯ ปํสุกูลิกสงฺฆสฺส ธมกรกปฏาทีนํ อตฺถาย
เทมาติ วุตฺเตปิ คเหตุํ วฏฺฏติ ฯ ปริกฺขาโร นาม ปํสุกูลิกานํปิ
อิจฺฉิตพฺโพ ยํ ตตฺถ อติเรกํ โหติ ตํ จีวเรปิ อุปเนตุํ
วฏฺฏติ ฯ สุตฺตํ สงฺฆสฺส เทนฺติ ปํสุกูลิเกหิปิ คเหตพฺพํ ฯ อยํ
ตาว วิหารํ ปวิสิตฺวา อิมานิ จีวรานิ สงฺฆสฺส ทมฺมีติ ทินฺเนสุ
วินิจฺฉโย สเจ ปน พหิอุปจารสีมาย อทฺธานปฏิปนฺเน ภิกฺขู
ทิสฺวา สงฺฆสฺส ทมฺมีติ สงฺฆตฺเถรสฺส วา สงฺฆนวกสฺส วา อาโรเจติ
สเจปิ โยชนํ ผริตฺวา ปริสา ิตา โหนฺติ เอกพทฺธา สพฺเพสํ
ปาปุณาติ เย ปน ทฺวาทสหิ หตฺเถหิ ปริสํ อสมฺปตฺตา เตสํ
น ปาปุณาติ ฯ อุภโตสงฺฆสฺส เทตีติ เอตฺถ อุภโตสงฺฆสฺส
ทมฺมีติ วุตฺเตปิ เทฺวธาสงฺฆสฺส ทมฺมิ ทฺวินฺนํ สงฺฆานํ ทมฺมิ
ภิกฺขุสงฺฆสฺส จ ภิกฺขุนีสงฺฆสฺส จ ทมฺมีติ วุตฺเตปิ อุภโตสงฺฆสฺส
ทินฺนเมว โหติ ฯ อุปฑฺฒํ ทาตพฺพนฺติ เทฺว ภาเค สเม กตฺวา
เอโก ทาตพฺโพ ฯ อุภโตสงฺฆสฺส จ ตุยฺหญฺจ ทมฺมีติ วุตฺเต สเจ
ทส ภิกฺขู จ ทส ภิกฺขุนิโย จ โหนฺติ เอกวีสติปฏิวึเส กตฺวา
เอโก ปุคฺคลสฺส ทาตพฺโพ ทส ภิกฺขุสงฺฆสฺส ทส ภิกฺขุนีสงฺฆสฺส
เยน ปุคฺคลิโก ลทฺโธ โส สงฺฆโตปิ อตฺตโน วสฺสคฺเคน คเหตุํ
ลภติ ฯ กสฺมา ฯ อุภโตสงฺฆคหเณน คหิตตฺตา ฯ อุภโตสงฺฆสฺส จ
เจติยสฺส จ ทมฺมีติ วุตฺเตปิ เอเสว นโย ฯ อิธ ปน เจติยสฺส
สงฺฆโต ปาปุณนกโกฏฺาโส นาม นตฺถิ เอกปุคฺคลสฺส
ปตฺตโกฏฺาสสโมว โกฏฺาโส โหติ ฯ อุภโตสงฺฆสฺส จ ตุยฺหญฺจ
เจติยสฺส จาติ วุตฺเต ปน ทฺวาวีสติโกฏฺาเส กตฺวา ทส ภิกฺขูนํ
ทส ภิกฺขุนีนํ เอโก ปุคฺคลสฺส เอโก เจติยสฺส ทาตพฺโพ
ตตฺถ ปุคฺคโล สงฺฆโตปิ อตฺตโน วสฺสคฺเคน ปุน คเหตุํ ลภติ
เจติยสฺส เอโกเยว ฯ ภิกฺขุสงฺฆสฺส จ ภิกฺขุนีนญฺจ ทมฺมีติ วุตฺเต
ปน น มชฺเฌ ภินฺทิตฺวา ทาตพฺพํ ภิกฺขู จ ภิกฺขุนิโย จ
คเณตฺวา ทาตพฺพํ ฯ ภิกฺขุสงฺฆสฺส จ ภิกฺขุนีนญฺจ ตุยฺหญฺจาติ
วุตฺเต ปน ปุคฺคโล วิสุํ น ลภติ ปาปุณนฏฺานโต เอกเมว
ลภติ ฯ กสฺมา ฯ ภิกฺขุสงฺฆคหเณน คหิตตฺตา ฯ ภิกฺขุสงฺฆสฺส จ
ภิกฺขุนีนญฺจ ตุยฺหญฺจ เจติยสฺส จาติ วุตฺเตปิ เจติยสฺส
เอกปุคฺคลปฏิวึโส ลพฺภติ ปุคฺคลสฺส วิสุํ น ลพฺภติ ตสฺมา
เอกํ เจติยสฺส ทตฺวา อวเสสํ ภิกฺขู จ ภิกฺขุนิโย จ คเณตฺวา
ภาเชตพฺพํ ฯ ภิกฺขูนญฺจ ภิกฺขุนีนญฺจ ทมฺมีติ วุตฺเตปิ มชฺเฌ
ภินฺทิตฺวา น ทาตพฺพํ ปุคฺคลคณนาย เอว วิภชิตพฺพํ ฯ ภิกฺขูนญฺจ
ภิกฺขุนีนญฺจ ตุยฺหญฺจ ภิกฺขูนญฺจ ภิกฺขุนีนญฺจ เจติยสฺส จ
ภิกฺขูนญฺจ ภิกฺขุนีนญฺจ ตุยฺหญฺจ เจติยสฺส จาติ เอวํ วุตฺเตปิ
เจติยสฺส เอกปฏิวึโส ลพฺภติ ปุคฺคลสฺส วิสุํ นตฺถิ ภิกฺขู จ
ภิกฺขุนิโย จ คเณตฺวา เอว ภาเชตพฺพํ ฯ ยถา จ ภิกฺขุสงฺฆํ อาทึ
กตฺวา นโย นีโต เอวํ ภิกฺขุนีสงฺฆํ อาทึ กตฺวาปิ เนตพฺโพ ฯ
ภิกฺขุสงฺฆสฺส จ ตุยฺหญฺจาติ วุตฺเต ปุคฺคลสฺส วิสุํ น ลพฺภติ
วสฺสคฺเคเนว คเหตพฺพํ ฯ ภิกฺขุสงฺฆสฺส จ เจติยสฺส จาติ วุตฺเต
ปน เจติยสฺส วิสุํ ปฏิวึโส ลพฺภติ ฯ ภิกฺขุสงฺฆสฺส จ ตุยฺหญฺจ
เจติยสฺส จาติ วุตฺเตปิ เจติยสฺเสว ลพฺภติ น ปุคฺคลสฺส ฯ
ภิกฺขูนญฺจ ตุยฺหญฺจาปิ วุตฺเตปิ วิสุํ น ลพฺภติ ฯ ภิกฺขูนญฺจ
เจติยสฺส จาติ วุตฺเต ปน เจติยสฺส ลพฺภติ ฯ ภิกฺขูนญฺจ ตุยฺหญฺจ
เจติยสฺส จาติ วุตฺเตปิ เจติยสฺเสว วิสุํ ลพฺภติ น ปุคฺคลสฺส ฯ
ภิกฺขุนีสงฺฆํ อาทึ กตฺวาปิ เอวเมว โยเชตพฺพํ ฯ ปุพฺเพปิ พุทฺธปฺปมุขสฺส
อุภโตสงฺฆสฺส ทานํ เทนฺติ ภควา มชฺเฌ นิสีทติ ทกฺขิณโต
ภิกฺขู วามโต ภิกฺขุนิโย นิสีทนฺติ ภควา อุภินฺนํ สงฺฆตฺเถโร
ตทา ภควา อตฺตนา ลทฺธปจฺจเย อตฺตนาปิ ปริภุญฺชติ ภิกฺขูนํปิ
ทาเปติ ฯ เอตรหิ ปน ปณฺฑิตมนุสฺสา สธาตุกํ ปฏิมํ วา
เจติยํ วา เปตฺวา พุทฺธปฺปมุขสฺส อุภโตสงฺฆสฺส ทานํ เทนฺติ ฯ
ปฏิมาย วา เจติยสฺส วา ปุรโต อาธารเก ปตฺตํ เปตฺวา
ทกฺขิโณทกํ ทตฺวา พุทฺธานํ เทมาติ ตตฺถ ยํ ปมํ ขาทนียํ
โภชนียํ เทนฺติ วิหารํ วา อาหริตฺวา อิทํ เจติยสฺส เทมาติ
ปิณฺฑปาตญฺจ มาลาคนฺธาทีนิ จ เทนฺติ ตตฺถ กถํ
ปฏิปชฺชิตพฺพนฺติ ฯ มาลาคนฺธาทีนิ ตาว เจติเย อาโรเปตพฺพานิ
วตฺเถหิ ปฏากา เตเลน ปทีปา กาตพฺพา ปิณฺฑปาตมธุผาณิตาทีนิ
ปน โย นิพทฺธํ เจติยปฏิชคฺคิโก โหติ ปพฺพชิโต วา คหฏฺโ
วา ตสฺส ทาตพฺพานิ นิพทฺธชคฺคิเก อสติ อาหฏภตฺตํ เปตฺวา
วตฺตํ กตฺวา ปริภุญฺชิตุํ วฏฺฏติ ฯ อุปกฏฺเ กาเล ภุญฺชิตฺวา
ปจฺฉาปิ วตฺตํ กาตุํ วฏฺฏติเยว ฯ มาลาคนฺธาทีสุ จ ยงฺกิญฺจิ
อิทํ หริตฺวา เจติยปูชํ กโรถาติ วุตฺเต ทูเรปิ หริตฺวา ปูเชตพฺพํ ฯ
ภิกฺขุสงฺฆสฺส หราติ วุตฺเตปิ หริตพฺพํ ฯ สเจ ปน อหํ ปิณฺฑาย
จรามิ อาสนสาลาย ภิกฺขู อตฺถิ เต หริสฺสนฺตีติ วุตฺเต
ภนฺเต ตุยฺหํเยว ทมฺมีติ วทติ ภุญฺชิตุํ วฏฺฏติ ฯ อถ ปน
ภิกฺขุสงฺฆสฺส ทสฺสามีติ หรนฺตสฺส คจฺฉโต อนฺตราว กาโล
อุปกฏฺโ โหติ อตฺตโน ปาเปตฺวา ภุญฺชิตุํ วฏฺฏติ ฯ วสฺสํ
วุตฺถสงฺฆสฺส เทตีติ วิหารํ ปวิสิตฺวา อิมานิ จีวรานิ วสฺสํ
วุตฺถสงฺฆสฺส ทมฺมีติ เทติ ฯ ยาวติกา ภิกฺขู ตสฺมึ อาวาเส วสฺสํ
วุตฺถาติ ยตฺตกา วสฺสจฺเฉทํ อกตฺวา ปุริมวสฺสํ วุตฺถา เตหิ
ภาเชตพฺพํ อญฺเสํ น ปาปุณาติ ฯ ทิสา ปกฺกนฺตสฺสาปิ สติ
คาหเก ยาว กินสฺส อุพฺภารา ทาตพฺพํ ฯ อนตฺถเต ปน กิเน
อนฺโตเหมนฺเต เอวญฺจ วตฺวา ทินฺนํ ปจฺฉิมวสฺสํ วุตฺถานํปิ
ปาปุณาตีติ ลกฺขณญฺู วทนฺติ ฯ อฏฺกถาสุ ปเนตํ น วิจาริตํ ฯ
     สเจ ปน พหิอุปจารสีมายํ ิโต วสฺสํ วุตฺถสงฺฆสฺส ทมฺมีติ วทติ
สมฺปตฺตานํ สพฺเพสํ ปาปุณาติ ฯ อถ อสุกวิหาเร วสฺสํ
วุตฺถสงฺฆสฺสาติ วทติ ตตฺถ วสฺสํ วุตฺถานเมว ยาว กินสฺสุพฺภารา
ปาปุณาติ ฯ สเจ ปน คิมฺหานํ ปมทิวสโต ปฏฺาย เอวํ
วทติ ตตฺร สมฺมุขีภูตานํ สพฺเพสํ ปาปุณาติ ฯ กสฺมา ฯ
ปิฏฺิสมเย อุปฺปนฺนตฺตา ฯ อนฺโตวสฺเสเยว วสฺสํ วสนฺตานํ
ทมฺมีติ วุตฺเต ฉินฺนวสฺสา น ลภนฺติ วสฺสํ วสนฺตาว ลภนฺติ ฯ
จีวรมาเส ปน วสฺสํ วสนฺตานํ ทมฺมีติ วุตฺเต ปจฺฉิมิกาย
วสฺสูปคตานํเยว ปาปุณาติ ปุริมิกาย วสฺสูปคตานญฺจ ฉินฺน-
วสฺสานญฺจ น ปาปุณาติ ฯ จีวรมาสโต ปฏฺาย ยาว เหมนฺตสฺส
ปจฺฉิโม ทิวโส ตาว วสฺสาวาสิยํ เทมาติ วุตฺเต กินํ อตฺถตํ
วา โหตุ อนตฺถตํ วา อตีตวสฺสํ วุตฺถานเมว ปาปุณาติ ฯ
คิมฺหานํ ปมทิวสโต ปฏฺาย วุตฺเต ปน มาติกา อาโรเปตพฺพา
อตีตวสฺสาวาสสฺส ปญฺจ มาสา อติกฺกนฺตา อนาคโต จาตุมฺ-
มาสจฺจเยน ภวิสฺสติ กตรวสฺสาวาสสฺส เทสีติ ฯ สเจ อตีตวสฺสํ
วุตฺถานํ ทมฺมีติ วทติ ตํ อนฺโตวสฺสํ วุตฺถานเมว ปาปุณาติ ฯ
ทิสา ปกฺกนฺตานํปิ สภาวา คณฺหิตุํ ลภนฺติ ฯ สเจ อนาคเต
วสฺสาวาสีนํ ทมฺมีติ ตํ เปตฺวา วสฺสูปนายิกทิวเส คเหตพฺพํ ฯ
อถ อคุตฺโต วิหาโร โจรภยํ อตฺถิ น สกฺกา เปตุํ คณฺหิตฺวา
วา อาหิณฺฑิตุนฺติ วุตฺเต สมฺปตฺตานํ ทมฺมีติ วทติ ภาเชตฺวา
คเหตพฺพํ ฯ สเจ วทติ อิโต เม ภนฺเต ตติเย วสฺเส
วสฺสาวาสีนํ ยํ น ทินฺนํ ตํ ทมฺมีติ ตสฺมึ อนฺโตวสฺเส วุตฺถภิกฺขูนํ
ปาปุณาติ ฯ สเจ เต ทิสา ปกฺกนฺตา อญฺโ วิสฺสาสิโก
คณฺหาติ ทาตพฺพํ ฯ อถ เอโกเยว อวสิฏฺโ เสสา กาลกตา
สพฺพํ เอกสฺเสว ปาปุณาติ ฯ สเจ เอโกปิ นตฺถิ สงฆิกํ โหติ
ตํ สมฺมุขีภูเตหิ ภาเชตพฺพํ ฯ อาทิสฺส เทตีติ อาทิสิตฺวา ปริจฺฉินฺทิตฺวา
เทติ ฯ ยาคุยาติอาทีสุ อยมตฺโถ ยาคุยา วา ฯเปฯ เภสชฺเช
วา อาทิสฺส เทติ ฯ ตตฺรายํ โยชนา ภิกฺขู อชฺชตนาย วา
สฺวาตนาย วา ยาคุยา นิมนฺเตตฺวา เตสํ ฆรํ ปวิฏฺานํ ยาคุํ
เทติ ยาคุํ ทตฺวา ปีตาย ยาคุยา อิมานิ จีวรานิ เยหิ มยฺหํ
ยาคุ ปีตา เตสํ ทมฺมีติ เทติ ฯ เยหิ นิมนฺติเตหิ ยาคุ ปีตา
เตสํเยว ปาปุณาติ ฯ เยหิ ปน ภิกฺขาจารวตฺเตน ฆรทฺวาเรน
คจฺฉนฺเตหิ วา ฆรํ ปวิฏฺเหิ วา ยาคุ ลทฺธา เยสํ วา
อาสนสาลโต ปตฺตํ อาหริตฺวา มนุสฺเสหิ นีตา เยสํ วา เถเรหิ
เปสิตา เตสํ น ปาปุณาติ ฯ สเจ ปน นิมนฺติตภิกฺขูหิ สทฺธึ
อญฺเปิ ภิกฺขู พหู อาคนฺตฺวา อนฺโตเคหญฺจ พหิเคหญฺจ ปูเรตฺวา
นิสินฺนา โหนฺติ ทายโก เจ เอวํ วทติ นิมนฺติตา วา โหนฺตุ
อนิมนฺติตา วา เยสํ มยา ยาคุ ทินฺนา สพฺเพสํ อิมานิ
วตฺถานิ โหนฺตูติ สพฺเพสํ ปาปุณนฺติ ฯ เยหิ ปน เถรานํ
หตฺถโต ยาคุ ลทฺธา เตสํ น ปาปุณนฺติ ฯ อถ โส เยหิ
มยฺหํ ยาคุ ปีตา สพฺเพสํ โหนฺตูติ วทติ สพฺเพสํ ปาปุณนฺติ ฯ
ภตฺตขาทนีเยสุปิ เอเสว นโย ฯ จีวเร วาติ ปุพฺเพปิ เยน วสฺสํ
วาเสตฺวา ภิกฺขูนํ จีวรํ ทินฺนปุพฺพํ โหติ โส เจ ภิกฺขู โภเชตฺวา
วทติ เยสํ มยา ปุพฺเพ จีวรํ ทินฺนํ เตสํเยว อิมํ จีวรํ วา
สปฺปิมธุผาณิตาทีนิ วา โหนฺตูติ สพฺพํ เตสํเยว ปาปุณาติ ฯ
เสนาสเน วาติ โย มยา การิเต วิหาเร วา ปริเวเณ วา วสติ
ตสฺสิทํ โหตูติ วุตฺเต ตสฺเสว โหติ ฯ เภสชฺเช วาติ มยํ กาเลน
กาลํ เถรานํ สปฺปิอาทีนิ เภสชฺชานิ เทม เยหิ ตานิ ลทฺธานิ
เตสํเยวิทํ โหตูติ วุตฺเต เตสํเยว โหติ ฯ ปุคฺคลสฺส เทตีติ อิมํ
จีวรํ อิตฺถนฺนามสฺส ทมฺมีติ เอวํ ปรมฺมุขา วา ปาทมูเล เปตฺวา
อิมํ ภนฺเต ตุมฺหากํ ทมฺมีติ เอวํ สมฺมุขา วา เทติ ฯ สเจ ปน
อิทํ ตุมฺหากญฺจ ตุมฺหากํ อนฺเตวาสิกานญฺจ ทมฺมีติ เอวํ วทติ
เถรสฺส จ อนฺเตวาสิกานญฺจ ปาปุณาติ ฯ อุทฺเทสํ คเหตุํ อาคโต
คเหตฺวา คจฺฉนฺโต จ อตฺถิ ตสฺสาปิ ปาปุณาติ ฯ ตุมฺเหหิ
สทฺธึ นิวทฺธจาริกภิกฺขูนํ ทมฺมีติ วุตฺเต อุทฺเทสนฺเตวาสิกานํ วตฺตํ
กตฺวา อุทฺเทสปริปุจฺฉาทีนิ คเหตฺวา วิจรนฺตานํ สพฺเพสํ ปาปุณาติ ฯ
อยํ ปุคฺคลสฺส เทตีติ อิมสฺมึ ปเท วินิจฺฉโย ฯ เสสํ สพฺพตฺถ
อุตฺตานเมวาติ ฯ
                 จีวรกฺขนฺธกวณฺณนา นิฏฺิตา ฯ
                       ---------


             อรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย เล่มที่ ๓ หน้า ๒๔๘-๒๖๑. http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_th.php?B=3&A=5109&modeTY=1              The Pali Atthakatha in Roman :- http://84000.org/tipitaka/atthapali/read_rm.php?B=3&A=5109&modeTY=1              อ่านอรรถกถาแปลไทย :- http://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=5&i=172              เนื้อความพระไตรปิฎกฉบับหลวง :- http://84000.org/tipitaka/read/r.php?B=5&A=4620              พระไตรปิฎกฉบับบาลีอักษรไทย :- http://84000.org/tipitaka/read/pali_read.php?B=5&A=4986              The Pali Tipitaka in Roman Character :- http://84000.org/tipitaka/read/roman_read.php?B=5&A=4986              สารบัญพระไตรปิฎกเล่มที่ ๔ http://84000.org/tipitaka/read/?index_5

อ่านหน้า[ต่าง] แรกอ่านหน้า[ต่าง] ที่แล้วแสดงหมายเลขหน้า
ในกรณี :- 
   บรรทัดแรกของแต่ละหน้าอ่านหน้า[ต่าง] ถัดไปอ่านหน้า[ต่าง] สุดท้าย คลิกเพื่อเปลี่ยน ฐญ เป็นแบบไทย

บันทึก ๒๖ มกราคม พ.ศ. ๒๕๖๑. การแสดงผลนี้อ้างอิงข้อมูลจากอรรถกถาภาษาบาลีอักษรไทย. หากพบข้อผิดพลาด กรุณาแจ้งได้ที่ [email protected]